Morgunblaðið - 31.08.2006, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 2006 9
VR og fleiri stéttarfélög styrkja flátttöku félagsmanna sinna á námskei›inu.
Betri leið til
að vinna á
tímaskorti
“Hópurinn mjög ánægður með námskeiðið
og allir sáu greinilegar framfarir á
lestrarhraða. ...mun nýtast okkur vel í starfi.”
Hópur frá Upplýsingatæknisviði
Landsbankans.
“...hvergi áður náð jafn hárri ávöxtun á
tímasparnað ...”
Fylkir Sævarsson, 39 ára Iðnfræðingur.
Meiri tími - Aukið forskot – Sterkari sérstaða
Hvað segja nemendur okkar um námskeiðið:
Frábært, markvisst, hnitmiðað, krefjandi, mikil aðstoð, árangursríkt, góð þjónusta.
NÝTT!! 6 vikna námskeið 11. sept. (Dagnámskeið)
NÝTT!! 3 vikna hraðnámskeið 21. sept.
Suðurnes 3 vikna hraðnámskeið 12. okt.
Náðu árangri með okkur í haust og skráðu þig á
hraðlestrarnámskeið Hraðlestrarskólans.
Skráning hafin á www.h.is og í síma 586-9400
Gerum föst verðtilboð í fyrirtækjanámskeið
:#!

 







 
   

  
  
 
  
 

 !"  
#$  # 
    
  
 



$
% 
 # 



    &    
$

  
 
 
' 
(
 # 



 
     ) *

 
 )  $

$"   +"

" 
íslenskra banka sem eina áhættu,“
sagði Þórður Már Jóhannesson, fyrr-
verandi bankastjóri Straums Burð-
aráss, í erindi á dögunum og benti
um leið á að vegna þess væri allt eins
líklegt að innlendir bankar flyttu höf-
uðstöðvar sínar erlendis á næstu ár-
um til þess einmitt að komast í hag-
felldara umhverfi til fjármögnunar.
„Ég er þess fullviss,“ sagði Þórður
Már, „að t.a.m. fjármögnun Glitnis
undanfarið hefði verið enn auðveldari
ef Glitnir væri skráð norsk fyrirtæki
eða KB banki væri breskt fyrirtæki.“
Þurfa í reynd meira fé
Raunar má fastlega gera ráð fyrir að
íslensku bankarnir þurfi að afla
meira fjár á erlendum lánsfjármörk-
uðum, og þá einnig Glitnir og Lands-
banki, því hér hefur aðeins verið rætt
um það fé sem þeir þurfa til þess að
standa við núverandi skuldbindingar
sínar, þ.e. lán sem falla á gjalddaga á
næsta ári. Við það bætist síðan það fé
sem þeir þurfa til þess að standa und-
ir áframhaldandi vexti, þótt hóflegur
verði.
Ekkert bendir til þess að Kaup-
þing banki fái betri kjör en hinir
bankarnir og væntanlega síðri ef eitt-
hvað er - ef marka má trygg-
ingarálagið á skuldabréfum íslensku
bankanna á eftirmarkaði en það er
hæst á bréfum Kaupþings banka.
Vera kann að Kaupþing banki vilji
vera búinn að slíta endanlega á
krosseignartengslin milli sín og Ex-
ista, sem margar erlendar greining-
ardeildir hafa gagnrýnt, áður en
hann leitar fyrir sér um fjármögnun
á erlendum mörkuðum. En hvernig
sem á málin er litið bíður bankans
mikið verkefni við að tryggja sér
nægjanlegt fjármagn.
Allir íslensku bankarnir eiga
banka erlendis og rétt er að taka
fram að BNbank í Noregi, sem Glitn-
ir á, fjármagnar sig á eigin vegum og
sama gildir um Heritable Bank í
Bretlandi, sem Landsbankinn á. FIH
Erhvervsbank í Danmörku og Singer
& Friedlander á Bretlandi fjármagna
sig einnig á eigin vegum en ekki í
gegnum samstæðu Kaupþings
banka.
Það að erlendu bankarnir í ís-
lenskri eigu fjármagni sig ekki í
gegnum íslensku bankanna gæti í
fljótu bragði bent til þess að þeim
bjóðist að minnsta kosti ekki mikið
lakari kjör en íslensku eigendunum.
arnorg@mbl.is
Í EINFÖLDU máli má segja að
vilji bankarnir halda óbreyttri arð-
semi – sem raunar er langhæst hjá ís-
lensku bönkunum í samanburði við
aðra norræna banka – tákni verri
lánskjör þeirra að þeir þurfa annað
hvort að hækka útlánavextina (eða
lækka innlánsvexti) til þess að halda
vaxtamun sínum óbreyttum. Eða þá
að mæta minnkandi vaxtamun með
því að auka tekjur af annarri starf-
semi en hefðbundinni útlánstarfsemi.
Tveir ólíkir markaðir
Íslensku bankarnir starfa á tveimur
mörkuðum, innlendum markaði og
síðan á erlendum mörkuðum, í harðri
samkeppni við fjölda annarra banka.
Kaupþing banki er með hlutfallslega
mest af tekjum sínum erlendis af ís-
lensku bönkunum eða í kringum 70%
en hlutfallið er mun lægra hjá hinum
bönkunum tveimur þótt það hafi farið
hratt vaxandi.
Á erlendu mörkuðunum eru ís-
lensku bankarnir í reynd það sem
kallast verðþegar, þ.e þegar fjár-
mögnunarkjör þeirra versna verða
þeir að draga úr vaxtamun sínum,
einfaldlega til þess að standast sam-
keppnina.
Af heildareignum íslenska banka-
kerfisins eru stóru bankarnir þrír
með um eða yfir 90% þannig að hér á
Íslandi er staða þeirra öll önnur. Þar
sem lánskjör allra bankanna þriggja
hafa versnað eru öll líkindi á því að
þeir reyni að halda vaxtamuninum
óbreyttum og velta þannig á end-
anum versnandi lánskjörum yfir á
viðskiptavini sína, þ.e. einstaklinga
og fyrirtæki, eða a.m.k. þau íslensku
fyrirtæki sem ekki geta leitað á er-
lenda markaði.
Þetta má til að mynda lesa bæði
beint og óbeint í nýrri og ýtarlegri
skýrslu greiningardeildar Lands-
bankans um íslensku bankana. Þar
kemur einnig fram að ljóst sé að vöxt-
ur íslensku bankanna verði mun
minni en hann hefur verið á und-
anförnum árum, eða aðeins um 2–3%
á þessu ári og 5–7% á því næsta. Eðli
málsins samkvæmt spáir deildin ekki
fyrir um vöxt Landsbankans.
En til þess að setja þetta í sam-
hengi má nefna að efnahagur Glitnis
óx um nær 120% milli áranna 2004 og
2005 og efnahagur Kaupþings banka
um 63%.
Með vindinn í fangið
Í skýrslu greiningar Landsbankans
segir að þrátt fyrir að hafa verið með
vindinn í fangið á alþjóðlegum fjár-
málamörkuðum hafi íslensku bönk-
unum gengið vel að afla sér lánsfjár á
erlendum mörkuðum. Allir íslensku
bankarnir hafi þannig lagt áherslu á
að dreifa fjármögnun sinni, m.a. með
stórum skuldabréfaútgáfum í Banda-
ríkjunum. Þrátt fyrir að lánskjörin
séu ekki eins góð og á fyrri skulda-
bréfaútgáfum verði menn að hafa í
huga að þetta sé í fyrsta sinn sem
þeir reyni fyrir sér fyrir vestan hafs
og neikvæð umfjöllun fjölmiðla hafi
óneitanlega haft sín áhrif.
Það er líklega tímanna tákn og
auðvitað afleiðing af því að íslensku
bankarnir hafa verið undir smásjá er-
lendra fjölmiðla og greiningardeilda
að skýrslan er birt á ensku.
En í henni er sérstaklega vikið að
fjármögnun íslensku bankanna og
þar kemur m.a. fram að álagið á
skuldabréfum íslensku bankanna á
eftirmarkaði, eins og það birtist í svo-
kallaðri tryggingarpremíu (CDS),
hafi hækkað verulega og sé umtals-
vert hærra en hjá öðrum bönkum
með sambærilegt lánshæfismat. Sem
ekki segir annað en verðmæti bréfa
íslensku bankanna sé minna í hugum
fjárfesta en bréf hinna bankanna.
Greining Landsbankann telur þó
að tryggingarpremían þurfi ekki
endilega að gefa kórrétta mynd af
lánskjörum bankanna; þeir hafi ekki
haldið almenn skuldabréfaútboð um
nokkrahríð og upplýsingar um fjár-
mögnun þeirra hjá einkafjárfestum
og kjör á sambankalánum liggi ekki
alltaf á lausu. Því sé ekki alveg ljóst
hversu mikið lánskjör þeirra hafi
versnað í reynd.
Áhrif á vaxtamun bankanna
Greining Landsbanka segir spurn-
inguna um lakari lánskjör snúast um
það að hve miklu leyti þau hafi áhrif á
vaxtamun bankanna og að hve miklu
leyti þeir geti velt lakari kjörum yfir
á viðskiptavini sína.
Að því er varðar heimamarkaði
bankanna býst greining Landsbank-
ans ekki við því að bankarnir muni
taka á sig lakari lánskjör með því að
minnka vaxtamuninn. M.ö.o. er því
líklegt að þeir velti lakari kjörum yfir
á innlenda viðskiptavini sína.
Ástæðurnar eru fyrst og fremst
tvær að mati greiningar Landsbank-
ans. Í fyrsta lagi séu yfirleitt ákvæði í
erlendum lánum þeirra til eigin við-
skiptavina sem heimili þeim að
breyta láńskjörum ef aðstæður á al-
þjóðlegum fjármálamörkuðum breyt-
ast. Í annan stað séu allir bankarnir
þrír í svo að segja nákvæmlega sömu
stöðu og enginn þeirra muni því sjá
sér hag í því að nota ekki slík ákvæði,
m.ö.o. að taka á sig versnandi láns-
kjör.
Hins vegar er bent á að líklegt sé
bankarnir tapi markaðshlutdeild til
erlendra banka að því er varðar útlán
til íslenskra fyrirtækja sem geti leit-
að eftir fjármögnun erlendis og hafi
ekki þegar nýtt sér þann kost.
Hvað varðar erlenda starfsemi
bankanna, þar sem þeir keppa við
fjölda annarra banka, er annað upp á
teningnum. Þannig telur greining
Landsbankans að vaxtamunur bank-
anna á lánum til erlendra lántakenda
muni lækka, m.ö.o. bankarnir verði
þar sjálfir að taka á sig verri fjár-
mögnunarkjör. Þetta eigi bæði við
lán móðurfyrirtækjanna til erlendra
lántakenda og eins lán dótturfyr-
irtækja bankanna erlendis.
Munu ekki minnka vaxta-
muninn á heimamarkaði
Morgunblaðið/Golli
Hækkandi útlánsvextir Greining Landsbankans telur líklegt að viðskipta-
bankarnir muni velta lakari kjörum yfir á innlenda viðskiptavini sína.