Morgunblaðið - 13.10.2006, Qupperneq 20

fl group er aðalstyrktaraðili
sinfóníuhljómsveitar íslands SÍMI 545 2500 ::: WWW.SINFONIA.IS
STÓRTÓNLEIKAR Í HÁSKÓLABÍÓI
LAUGARDAGINN 14. OKTÓBER KL. 17.00
Tónleikakynning Vinafélagsins í Sunnusal Hótels Sögu. Árni Heimir
Ingólfsson kynnir efnisskrá tónleikanna. Dagskráin hefst kl. 16.
Aðgangseyrir er 1.200 kr. Boðið verður upp á veitingar.
tónleikakynning vinafélagsins
„Ævi Jóns var svipuð
verkum hans, full
af dramatík og stórum
tilfinningum.
Engar málamiðlanir.“
HILMAR ODDSSON, KVIKMYNDALEIKSTJÓRI
sinfóníuhljómsveit íslands undir stjórn hermanns bäumer
schola cantorum undir stjórn harðar áskelssonar
Einsöngvarar gunnar guðbjörnsson bjarni thor kristinsson
jón leifs: edda 1 – sköpun heimsins
Norrænir
músikdagar
á Íslandi
5.–14. október
2006
www.nordicmusicdays.is
20 FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
ÁRIÐ 2003 voru 100 ár liðin
frá því að Jón Pálsson hóf að
safna þjóðfræðaefni með hljóð-
ritunum á vaxhólka. Í tilefni af
því aldarafmæli var sett upp
sýning haustið 2004 undir yf-
irskriftinni: Frá vaxhólkum til
geisladiska.
Við undirbúning afmælisins
kom fram hugmynd um að
setja síðar upp framhaldssýningu í smækkaðri
mynd á þeim stöðum þar sem Ríkisútvarpið rekur
svæðisútvarpsstöðvar. Fyrsta tilraun af því tagi
er hljóðritasýning, sett upp í Amtsbókasafninu á
Akureyri. Sýningin verður opnuð í dag klukkan
17.
Afmælissýning
Frá vaxhólkum
til geisladiska
OPNI leshringurinn Verk
mánaðarins heldur áfram í
október á Gljúfrasteini og
verður skáldsagan Brekku-
kotsannáll tekin fyrir að
þessu sinni. Brekkukotsannáll
kom út árið 1957 og var því
fyrsta skáldsagan sem Hall-
dór Laxness sendi frá sér eft-
ir að hann hlaut Nób-
elsverðlaunin árið 1955. Sem fyrr verður
spjallað um verkið í stofunni á Gljúfrasteini und-
ir lok mánaðarins. Sunnudaginn 29. október
mun Pétur Gunnarsson rithöfundur ræða við
gesti undir yfirskriftinni „Brekkukotsannáll:
lognið á eftir storminum?“
Leshringur
Brekkukotsannáll
á Gljúfrasteini
FORTÍÐ, nútíð og framtíð er
yfirskriftin á pallborðs-
umræðum um Norrænt menn-
ingarsamstarf á sviði tónlistar
sem fara fram í dag í tengslum
við Norræna músíkdaga.
Í panelnum munu sitja
nokkrir norrænir sérfræðingar
á ýmsum sviðum. Fulltrúar Ís-
lands verða dr. Ágúst Ein-
arsson prófessor við Viðskipta- og hagfræðideild
HÍ og Ragnheiður Þórarinsdóttir fulltrúi Mennta-
málaráðuneytisins. Fundarstjóri pallborðsins
verður Jonas Forssel tónskáld frá Svíþjóð.
Umræðan hefst kl. 14:00 og fer fram í Norræna
húsinu.
Pallborðsumræður
Norrænt menning-
arsamstarf rætt
Eftir Flóka Guðmundsson
floki@mbl.is
Í VIÐTALS- og tónlistarþættinum
Tíu fingur, sem sýndur var hjá Sjón-
varpinu síðastliðinn sunnudag, lét
Sigrún Eðvaldsdóttir fiðluleikari þau
orð falla að í söfnun fyrir fiðlu handa
henni, sem hrundið var af stað meðal
þjóðarinnar í byrjun tíuna áratug-
arins, hafi einungis safnast lítið brot
af kaupverði hljóðfærisins. Að sögn
forsvarsmanns söfnunarinnar nam
söfnunarféð hins vegar um 90% af
verðgildi fiðlunnar.
Orðrétt sagði Sigrún í viðtalinu:
„Það halda svo margir að þjóðin hafi
gefið mér fiðlu. En það er ekki þann-
ig. Það safnaðist bara 1/9 af fiðlunni í
söfnuninni.“ Sigrún upplýsti svo í
kjölfarið að fiðlan hefði kostað níu
milljónir. Af máli hennar var því að
skilja að alls hefði safnast ein milljón
króna til fiðlukaupanna.
Um átta milljónir söfnuðust
Árni Tómas Ragnarsson, sem sat í
stjórn Fiðlusjóðs Sigrúnar, sem hafði
umsjón með söfnuninni á sínum tíma,
hefur sent frá sér yfirlýsingu. Þar
segir m.a.: „Til að fyrirbyggja mis-
skilning er rétt að árétta að alls söfn-
uðust rúmar 8 milljónir króna meðal
almennings, fyrirtækja, samtaka og
bæjarfélaga og nam sú upphæð um
90% af kaupverði fiðlunnar. Við sem
stóðum að þessari söfnun erum þakk-
lát öllu því góða fólki sem af miklum
rausnarskap og góðvilja styrkti þetta
málefni og stuðlaði þannig að því að
hinir miklu tónlistarhæfileikar Sig-
rúnar fengju betur notið sín.“
Í viðtali við Morgunblaðið ítrekar
Árni að Sigrún sé góð vinkona sín. Af
tilliti við það velviljaða fólk sem lagði
málinu lið sitt á sínum tíma þykir
honum hins vegar brýnt að hið rétta
komi fram. „Ég get ekki látið fólk
sem gaf þarna umtalsverðar fjár-
hæðir halda að þær hafi ekki skilað
sér,“ segir hann og útskýrir að marg-
ir úr atvinnulífinu hafi lagt sitt af
mörkum af miklum höfðingsskap og
eins hafi almenningur gefið einhvers
staðar á bilinu tvær og hálfa til þrjár
milljónir með framlögum inn á reikn-
ing sem hafi verið stofnaður gagngert
í þessum tilgangi.
Villandi útskýringar
Sigrún Eðvaldsdóttir fagnar því að
Árni hafi tekið af skarið til að eyða
þeim misskilningi sem kunni að hafa
komið upp vegna ummæla hennar.
Hún útskýrir að í raun og veru hafi
hún eingöngu verið að vísa til þeirrar
upphæðar sem hafi safnast í sjón-
varpsþættinum Á tali hjá Hemma
Gunn árið 1991.
Að sögn Árna var hins vegar ekki
um eiginlegan söfnunarþátt að ræða.
Sigrún var gestur Hemma í umrædd-
um þætti og kom það fram í spjalli
þeirra að fiðla hennar stæði ekki fiðl-
um annarra keppenda í alþjóðlegum
hljóðfæraleikarakeppnum á sporði. Í
kjölfarið stakk Hemmi upp á því að
lagt yrði upp í söfnun á nýrri fiðlu og
tók Árni, sem einnig var meðal gesta,
að sér að stýra átakinu sem stóð til
1995. Útskýringar Sigrúnar segir
Árni því vera villandi. Í þættinum hafi
ekki annað gerst en að hugmyndin að
söfnuninni varð til.
Fiðlan ekki frá þjóðinni?
Í HNOTSKURN
»Hugmyndin að söfnun fyr-ir fiðlu handa Sigrúnu Eð-
valdsdóttur kom upp í þætti
hjá Hemma Gunn árið 1991.
»Alls söfnuðust rúmar áttamilljónir króna.
»Af orðum Sigrúnar í við-tali í nýjum sjónvarpsþætti
í stjórn Jónasar Sen mátti
skilja að aðeins hefði safnast
ein milljón króna.
Sigrún Eðvaldsdóttir Árni Tómas Ragnarsson
Sigrún Eðvaldsdóttir sagði í sjónvarpsviðtali að ein milljón hefði safnast í söfnun
fyrir fiðlu. Átta milljónir söfnuðust, segir aðstandandi Fiðlusjóðs Sigrúnar
TYRKNESKI rithöfundurinn Or-
han Pamuk hlýtur bókmenntaverð-
laun Nóbels í ár. Pamuk er einn vin-
sælasti og virtasti rithöfundur
þjóðar sinnar og hefur þótt standa
traustum fótum í póstmódernism-
anum. Bækur hans hafa verið þýdd-
ar á yfir 40 tungumál.
Pamuk hefur fengið fjöldann all-
an af bæði tyrkneskum og alþjóð-
legum verðlaunum fyrir ritverk sín.
Þá er hann fyrsti Tyrkinn sem fær
Nóbelsverðlaun.
Það kom mörgum í opna skjöldu
að Pamuk skyldi fá Nóbelinn, því
spekingar höfðu spáð því að sýr-
lenska ljóðskáldið Ali Ahmad Said,
betur þekktur sem Adonis, yrði
happasælla. Í umsögn sænsku aka-
demíunnar var sagt: „Í leitinni að
hinni döpru sál fæðingarborgar
sinnar, [Istanbúl], hefur Pamuk
fundið ný tákn fyrir átök og blönd-
un menningarheima.“
Ferill Pamuks hófst árið 1974, og
fyrsta skáldsaga hans, Ljós og
myrkur, hlaut Milliyet skáldaverð-
launin 1979. Nýjasta skáldsaga Pa-
muks heitir Snjór, og kom út árið
2002. Þar tekur hann á árekstrum
íslams og vestrænnar menningar í
Tyrklandi nútímans. Dagblaðið
New York Times valdi hana eina af
tíu bestu bókum þess árs. 2005 rit-
aði Pamuk minningabók sína um
Istanbúl.
Fyrr á árinu féll tyrkneskur dóm-
stóll frá ákærum á hendur Orhan
Pamuk. Hann var ákærður fyrir að
hafa „móðgað tyrkneska þjóðarvit-
und“ með ummælum sínum um
fjöldamorð á Armenum á árum
fyrri heimsstyrjaldarinnar. Fyrir
þetta átti hann yfir höfði sér sex
mánaða til þriggja ára fangels-
isvist, hefði hann verið fundinn sek-
ur. Ummælin umdeildu birtust í við-
tali við svissneska vikuritið Das
Magazin á síðasta ári og voru svo-
hljóðandi: „Ein milljón Armena og
30.000 Kúrda voru drepnar á þess-
um landsvæðum og enginn nema ég
þorir að tala um það.“
Orhan
Pamuk fær
Nóbelinn
Rithöfundur sem þorir
að tjá skoðanir sínar
FÉLAGSMENN
Bandalags sjálfstæðra
leikhúsa (SL) hafa sent
frá sér ályktun þar
sem hörmuð er tillaga
menntamálaráðuneyt-
isins um lækkun á
framlagi til starfsemi
atvinnuleikhópa á fjár-
lögum 2007. Með
ályktuninni vill SL
koma á framfæri mót-
mælum við „slíkri við-
bótarskerðingu á
starfsemi atvinnu-
leikhópa í landinu“, en
þeir eru um 55 talsins,
þar af þrír á lands-
byggðinni.
Í ályktuninni kemur jafnframt
fram að á síðasta leikári hafi heildar-
aðsókn á verk sjálfstæðra atvinnu-
leikhópa hækkað um
31% frá því árinu áður,
en um 220.000 áhorf-
endur sóttu sýningar á
vegum sjálfstætt starf-
andi atvinnuleikhópa
hérlendis á leikárinu,
auk þess sem 35.000
áhorfendur sáu sýn-
ingar á vegum aðild-
arfélaga SL erlendis.
Þá er fullyrt að sjálf-
stæðu atvinnuleikhúsin
séu „eini raunhæfi vett-
vangurinn fyrir íslensk
leikritaskáld og ný-
sköpun í íslenskum
sviðslistum“ og er því
til stuðnings vísað til þess hversu
hátt hlutfall þeirra uppsetninga sem
sjálfstæðu leikhúsin standa fyrir eru
á íslenskum verkum.
Viðbótarskerðing
Alls nemur lækkun framlagsins
um 900 þúsund krónum, fer úr 47
milljónum niður í 46,1 milljón. Aino
Freyja Järvelä, formaður SL, segir
að vissulega virðist ekki um háa upp-
hæð að ræða en bendir á að tölurnar
einar og sér segi ekki alla söguna.
„Þetta er rosalega stórt skref aft-
ur á bak í baráttu okkar. Upphæðin
sem hefur runnið í þennan sjóð sem
um ræðir er ekki vísitölubundin svo í
rauninni er þetta mun meiri skerð-
ing en tölurnar segja til um. Við vilj-
um meina að þetta sé í raun viðbót-
arskerðing.“
Aino Freyja segir að ef vel ætti að
vera þyrfti sjóðurinn að hafa úr
u.þ.b. 90 milljónum að moða. „Með
því móti mætti styðja við bakið á 20
sýningum á ári.“
Leiklist | Bandalag sjálfstæðra leikhúsa mótmælir
„Skerðing á starfsemi
atvinnuleikhópa í landinu“
Aino Freyja Järvelä