Morgunblaðið - 08.12.2006, Blaðsíða 34

matur
34 FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
R
enata er að halda sín þriðju jól á
Íslandi. Hún er þýsku- og ensku-
kennari frá Tékklandi og kennir,
meðal annars nytsamlegs, ensku
á leikskólanum Sólborg við Vest-
urhlíð.
Í Tékklandi er verslunaræði, dans í kringum
jólatré og messa á miðnætti hluti af jólahald-
inu líkt og hér. „Í megindráttum eru jólin þar,
að minnsta kosti heima hjá mér, ekkert svo
ólík þeim íslensku, þrátt fyrir að bæði mat-
urinn og siðirnir séu ólíkir,“ segir Renata bros-
andi. Hún segir að á aðfangadag borði þau
vatnakarfa og með honum hafi þau kartöflu-
salat sem er mjög dæmigert í Tékklandi. Sum-
ir borði líka hvítar rúllupylsur. „Karfinn er
reyndar ekkert svo góður, en svona er siður-
inn. Alls konar leikir setja svip sinn á kvöldið
sem eiga að segja til um komandi ár. „Við
skerum epli í tvennt þverveginn og ef myndast
kross í kjarnanum þá deyr maður, en ef það er
stjarna deyr maður ekki. Þetta er svolítið
óhuggulegt,“ segir Renata og hlær. „Við setj-
um líka kerti í valhnetuhelminga og fleytum
þeim á vatni. Ef „báturinn“ fer af stað fer mað-
ur til útlanda eða flytur. Við köstum líka skó
aftur fyrir okkur í átt að hurð, og ef táin snýr
að hurðinni eru allar líkur á að maður giftist á
næsta ári. En svo opnum við pakkana.
Hvítt, heilt og spelt
Renata ólst upp í borginni Liberec í Norður-
Tékklandi en móðir hennar er úr austurhluta
landsins og þaðan koma uppskriftirnar sem
hún hefur valið handa lesendum Morgunblaðs-
ins. „Mamma bakaði alltaf um tólf tegundir af
smákökum en við máttum aldrei smakka á
þeim fyrr en á aðfangadag. Þá voru þær á
borðum og við vorum sífellt nartandi í þær.“
Í Tékklandi eru notaðar þrjár mismunandi
hveititegundir sem fást ekki hér á landi, svo
Renata notaði hveiti og heilhveiti sem bragð-
aðist bara vel. „Svo mætti auðvitað líka nota
spelt. Annars valdi ég líka uppskriftirnar eftir
innihaldinu og því sem væri kannski óalgeng-
ara hér á landi. Mér finnst Íslendingar ekki
nógu duglegir við að nota hunang sem sætu í
kökum. Svo notaði ég líka romm og bæði sí-
trónusafa og -börk,“ segir Renata og ber á
borð sex gómsætar tegundir af smákökum og
rjúkandi kaffi. Namm!
Rommtertlur
210 g fínt malað hveiti
1 tsk. lyftiduft
1 pakki vanillubúðingsduft
125 g smjör
1 egg
1 msk. sítrónusafi
marmelaði
Líkjörskrem:
130 g flórsykur
2 tsk. heitt vatn
2 tsk. romm
2 tsk. brætt smjör
Fyrst er það kremið. Hrærið sykri, heitu
vatni, líkjör (rommi) og smjöri saman í þykkt
krem sem þið notið strax.
Hrærið lyftiduftinu saman við hveitið og
sigtið blönduna. Bætið síðan búðingsduftinu út
í, ásamt mjúku smjörinu, eggi og sítrónusafa.
Gerið úr því mjúkt deig sem þið geymið í
klukkustund í ísskápnum. Fletjið deigið út svo
það verði um 3 mm þykkt og skerið út blóm
eða aðrar myndir. Raðið þeim á smurða bök-
unarplötu og bakið í forhituðum ofni við ca.
180°C þar til kökurnar eru gullnar. Þegar kök-
urnar hafa kólnað leggið þá tvær og tvær sam-
an með marmelaði og berið líkjörskrem ofan á.
Sítrónumolar
500 g hunang
2 tsk. kanilduft
½ tsk. malaður negull
100 g rifinn sítrónubörkur
3 egg
250 g sykur
1 kg fínt malað hveiti
10 g þurrger
300 g suðusúkkulaði
Bræðið hunang á mjög lágum hita, blandið
kanil saman við ásamt negul og sítrónuberki.
Þeytið egg og sykur saman svo úr verði þykk
froða. Bætið hveiti, geri og hunangsblöndunni
saman við og búið til fínt deig. Fletjið deigið út
beint á smurða bökunarplötu og geymið í
klukkustund. Forhitið ofninn og komið plöt-
unni fyrir í miðjum ofni og bakið í 180°C í 20–
25 mínútur. Snúið brauðinu við og látið kólna.
Síðan er brauðið skorið í litla teninga og
bráðnu súkkulaði hellt yfir.
Anisfennur
650 g fínmalað hveiti – sigtað
250 g flórsykur – sigtaður
2 tsk. matarsódi
2 tsk. kryddblanda í jöfnum hlutföllum anís,
kanilduft, negulnagladuft og fennika
100 g fljótandi hunang
50 g smjör
4 egg
Blandið öllu vel saman og látið deigið bíða í
ísskáp yfir nótt. Fletjið deigið út svo það verði
4–5 mm þykkt og skerið út alls konar fígúrur.
Berið á þær eggjahvítu eða þeytt egg áður en
þær fara inn í ofn.
Bakið á smurðri plötu í forhituðum ofni á
150°C í u.þ.b 5–7 mínútur. Kökurnar mega
ekki vera of nálægt hver annarri á plötunni.
Krem:
250 g sigtaður flórsykur
1 eggjahvíta
1 tsk. kartöflumjöl
Hrærið saman þar til froða myndast. Setjið í
poka og hnýtið fyrir. Klippið u.þ.b. 1 mm af
horninu og notið til að skreyta.
Vanillupúðar
½ kg grófmalað hveiti/heilhveiti
¼ l rjómi
250 g smjörlíki
flórsykur og vanillusykur til að rúlla upp úr
Myljið smjörið út í hveitið, bætið rjómanum
saman við og búið til deig. Sáldrið hveiti á borð
og fletjið deigið út. Skerið út margs konar litl-
ar fígúrur, setjið strax á þurra bökunarplötu
og bakið í mjög heitum ofni. Rúllið fígúrunum
upp úr vanillusykri og flórsykri, og gæðið ykk-
ur á.
Kókosknettir
150 g haframjöl
80 g hunang
50 g kókosmjöl
1 msk. hveiti
50 g brætt suðusúkkulaði
Bræðið smjörið, ristið í því haframjölið,
blandið svo saman við kókósmjöli, hunangi og
rjóma og látið kólna. Hnoðið litlar kúlur úr
Hunangssætt tékkneskt jólanasl
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kökuveisla Renata Pesková við jólaundirbúninginn.
Fínlegir Sítrónumolar.
Skrautlegar Anisfennur.
Vetrarlegir Vanillupúðar.
Gómsætar Rommtertlur.
Á heimaslóðum Renötu Pesková
svipar jólahaldinu til þess ís-
lenska en þar er m.a. siður að
gæða sér á alls kyns smákökum,
en þó, segir Hildur Loftsdóttir,
ekki þeim sömu og oftast sjást á
borðum hér.