Morgunblaðið - 09.12.2006, Blaðsíða 40
40 LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
UM HVAÐ verður
kosið í næstu þing-
kosningum? Að mínu
mati verður kosið um
aukinn ójöfnuð í
þjóðfélaginu, aukna
misskiptingu og skat-
taáþján hinna lægst
launuðu. Það verður
kosið um kjaraskerð-
ingu aldraðra og ör-
yrkja síðustu 12 árin.
Virtir fræðimenn,
Þorvaldur Gylfason
prófessor og Stefán
Ólafsson prófessor,
hafa sýnt fram á það
með tölum, að ójöfn-
uður hefur aukist
mikið í þjóðfélaginu á
undanfarandi áratug,
þ.e. á valdatíma nú-
verandi stjórn-
arflokka. Ójöfnuður
hefur ekki aukist
eins mikið í neinu
öðru landi Vestur-
Evrópu. Þetta er til
skammar fyrir Ís-
land. Áður en núver-
andi stjórnarflokkar
tóku við völdum var ójöfnuður
tiltölulega lítill hér á landi og Ís-
land gat státað af því meðal þjóð-
anna, að jöfnuður væri mikill hér.
En Sjálfstæðisflokknum og
Framsóknarflokknum hefur tek-
ist á rúmum áratug að gerbreyta
þjóðfélaginu í þessu efni. Og
hvernig hefur þetta gerst. Jú,
þetta hefur einkum gerst á eftrif-
arandi hátt: Ranglátt kvótakerfi
hefur fært gífurleg verðmæti til
tiltölulega fárra í þjóðfélaginu.
Skattastefnan hefur lækkað
skatta á þeim ríkustu en hækkað
þá á þeim lægst launuðu. Raunar
hafa skattar hækkað á 90%
skattgreiðenda. Skattar hafa
hækkað á öldruðum. Aldraðir og
öryrkjar hafa verið sviknir um
réttmætar kjarabætur. Kjör
þeirra hafa versnað í samanburði
við kjör láglaunafólks. Því var
lofað 1995, þegar sjálfvirk tengsl
milli lífeyris þessa fólks og lág-
markslauna voru rofin, að sú
breyting mundi ekki skerða kjör
þeirra en það var svikið. Á þeim
tíma, sem liðinn er síðan, hafa
40–50 milljarðar verið hafðir af
öldruðum og öryrkjum. Það er
krafa aldraðra og öryrkja, að
þeim verði skilað því, sem af
þeim hefur verið haft, einnig
þeim fjármunum, sem þeir áttu
að fá til framkvæmda úr fram-
kvæmdasjóði aldraðra en rík-
isvaldið hefur tekið úr sjóðnum
til eyðslu.
Ef skattleysismörkin hefðu
fylgt launavísitölu frá 1988 væru
þau í dag 130 þúsund á mánuði
en þau eru nú tæp
80 þúsund og verða
90 þúsund á mánuði
frá næstu áramótum.
Jóhanna Sigurð-
ardóttir alþing-
ismaður segir, að
þetta muni 35 millj-
örðum. Ríkisstjórnin
hefur sem sagt haft
35 milljarða af skatt-
greiðendum með því
að láta skattleys-
ismörkin ekki fylgja
launavísitölu eins og
eðlilegt hefði verið.
Árið 1995 nam
tekjuskattur ein-
staklinga 10% þjóð-
arframleiðslunnar en
árið 2003 var þetta
hlutfall komið í
14,9%. Stefán Ólafs-
son prófessor hefur
kannað hvernig
skattbyrði fólks með
mismunandi tekjur
hefur breyst á tíma-
bilinu 1994–2004.
Eftirfarandi kemur í
ljós: Skattbyrði tekjulægstu 10%
(fjölskyldna), þ.e. með með-
altekjur 163 þúsund á mánuði,
hefur aukist um 14% á þessu
tímabili (í prósentustigum).
Skattbyrði næstu 10% með með-
altekjur 244 þúsund á mánuði
hefur aukist um 15%. Og skatt-
byrði þar næstu 10%, með með-
altekjur 308 þúsund á mánuði,
hefur aukist um 11,7%. En
skattbyrði tekjuhæstu 10% hefur
minnkað um 3,3% eða um 464
þúsund á ári. Skattbyrði tekju-
lægstu 10% hefur aukist um 275
þúsund á ári. Þessar tölur tala
sínu máli. Skattbyrði þeirra
lægst launuðu hefur stóraukist á
sama tíma og skattbyrði þeirra
tekjuhæstu hefur stórminnkað.
Samtímis hefur skattur á fyr-
irtækjum verið lækkaður eða í
18% en skattur á einstaklingum
er 36%. Það sýnir í hnotskurn
stefnu ríkisstjórnarinnar: Launa-
fólk er skattpínt en fyrirtækjum
hlíft í sköttum. Græðgisstefnan
hefur verið allsráðandi en fé-
lagshyggja á undanhaldi.
Það er kominn tími til þess að
koma ríkisstjórn ójafnaðar, mis-
skiptingar og skattpíningar frá
völdum.
Burt með ójöfnuð
og misskiptingu
Björgvin Guðmundsson fjallar
um ójöfnuð í þjóðfélaginu,
aukna misskiptingu og skattaá-
þján
Björgvin Guðmundsson
» Skattbyrðiþeirra lægst
launuðu hefur
stóraukist á
sama tíma og
skattbyrði
þeirra tekju-
hæstu hefur
stórminnkað.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
! " # $ %& # ' (! ) ' * (+ + , , -"
! # ! * ' & +& # .
" (+ - + +
/ " " !, !+) ",
0 , (!
, 1 +# , #,, . !,
%!, - ! -# ' & ' # , 1 2
, ENN hefur andvaraleysi sam-
gönguyfirvalda og dáðleysi kjör-
inna fulltrúa Sunnlendinga krafist
mannfórna á Suðurlandsvegi.
Fimm ára stúlka og ungur maður
liggja liðin lík og faðir og bróðir
stúlkunnar alvarlega slasaðir,
ásamt félaga hins látna manns.
Slíkt er upphaf jólaföstunnar í ár.
Fyrir nokkrum vikum var af-
hjúpað undir Kögunarhóli minn-
ismerki um þær 52 manneskjur,
sem þá höfðu látið lífið í umferð-
arslysum á Suðurlandsvegi milli
Selfoss og Reykjavíkur, frá árinu
1973. Nú bætast sem sagt tveir
krossar þar við.
En krossar eru ekki aðeins not-
aðir sem tákn dauða og upprisu;
þeir eru einnig notaðir á kjör-
seðlum. Að vori ganga landsmenn
að kjörborði og kjósa til Alþingis;
Sunnlendingar sem og aðrir. Hér
með geri ég það að tillögu minni,
að þingmenn Suðurkjördæmis
komi þegar í stað saman og semji
lagafrumvarp um lagningu tvö-
falds tveggja akreina vegar milli
Selfoss og Reykjavíkur og að
þeirri framkvæmd verði lokið svo
skjótt sem verða má. Nái þeir
þessari tillögu ekki í gegnum Al-
þingi, þegar þing kemur saman
eftir áramót, skora ég á þing-
mennina, að segja þegar í stað af
sér, vitanlega án biðlauna. Að öðr-
um kosti vænti ég þess, að Sunn-
lendingar minnist þess á kjördegi,
að meðal þeirra standa þeir
fremstir, sem aftastir skyldu fara.
Pjetur Hafstein Lárusson
Suðurlandsvegur
Höfundur er rithöfundur.
EGILSSTAÐAFLUGVÖLLUR
er án efa, besti flugvöllurinn utan
suð-vesturhornsins og með bætt-
um blindaðflugsbúnaði er hægt að
koma honum í þann flokk, að hann
standi jafnfætis
Keflavíkurflugvelli
hvað varðar flug-
rekstrarlegt öryggi.
Lenging um 700m í
2700m og styrking
aðflugsbúnaðar á Eg-
ilsstaðaflugvelli er
lykillinn að því að
gera hann verulega
áhugaverðan kost til
reka frá honum frakt-
og farþegaflug. Hann
er eini raunhæfi kost-
urinn á landsbyggð-
inni, vilji menn á ann-
að borð þannig þjónustu úti á
landi. Trúin flytur fjöll, en því
miður gera kraftmiklar sam-
þykktir stjórnmálamanna í Eyja-
firði ekki sama gagn. Fjöllin í
Eyjafirði eru þau vandamál, sem
takmarka flug inn á Akrueyr-
arflugvöll og því mun hann æf-
inlega standa Egilsstaðaflugvelli á
sporði. Hvorki eru fjöll til trafala
né aðrar alvarlegar hindrunir, sem
hafa hamlandi áhrif á flug um Eg-
ilsstaðaflugvöll. Hann er ekki einn
í þannig umhverfi og í því sam-
hengi má nefna bæði flugvöllurinn
á Sauðárkróki og Húsavík. Egils-
staðaflugvöllur hefur hins vegar
þá stöðu, að á hann er flogið um
fimm til sjö sinnum á dag og í ár
má reikna með allt að 150.000 far-
þegar fari um hann, þar af um
15.000 í millilandaflugi.
Fraktflug
Egilsstaðaflugvöllur hefur þann
kost, að vera vel staðsettur á
miðju svæði þar sem úrvinnsla á
sjávarfangi er stór þáttur í at-
vinnulífinu. Umfangsmikið laxeldi
er í gangi bæði norðanlands og
austan, humarvinnsla á Höfn, fisk-
vinnsla á flestum stöðum frá Ak-
ureyri til Hafnar í Hornafirði.
Mesta fjarlægð frá Egilsstaða-
flugvelli og til þessara staða er um
og innan við þrjár klukkustundir á
bíl. Með því að flytja út sjávaraf-
urðir frá Egilsstaðaflugvelli, dreg-
ur verulega úr umferð stórra
vöruflutningabíla á vegum frá
Höfn í Hornafirði og Akureyri til
suðvesturhornsins, hluti af þeim
flutningi fer hvort eð er um hlaðið
á Egilsstaðaflugvelli. Inn er hægt
að flytja ýmsa vöru og dreifa
henni frá Egilsstöðum norður og
suður um, því það er ekkert nátt-
úrulögmál að allur flutningur þurfi
að fara um höfuðborgarsvæðið á
leið sinna til neytenda.
Farþegaflug
Á Íslandi búa rétt rúmlega þrjú-
hundruð þúsund manns, álíka
fjöldi og býr víða í bæjarfélögum
erlendis, sem talin eru smá á er-
lendan mælikvarða.
Sjaldnast eru þar
bæði fullkomnir flug-
vellir og sjúkrahús
innan bæjarmark-
anna. Á Íslandi vilja
íbúar hvers bæj-
arfélagags hafa
hvorutveggja í bæj-
arfélaginu og helst
reglulegt millilanda-
flug til að skreppa af
bæ. Staðreyndin er
hins vegar sú, að
þetta er erfitt með
þeim flugvélakosti
sem hagkvæmur er til millilanda-
flugs, þeim fáu íbúum sem búa á
landsbyggðinni og þeim takmörk-
uðu fjármunum sem varið er til að
byggja og reka fullbúna flugvelli.
Stöðugt er einnig verið að herða
kröfur um flugvernd og það er
dýrt að þjálfa upp mannskap og
jafnframt kostnaður því samfara
að endurnýja á flókinn og dýran
leitarbúnað. Það er því tómt mál
að tala um að koma upp mörgum
slíkum millilandaflugvöllum á Ís-
landi og raun ætti eingöngu að
vera einn slíkur og annar til vara
þ.e. Keflavíkurflugvöllur og Egils-
staðaflugvöllur.
Fjarlægðin
Austfirðingar hafa um áraraðir
sótt ýmsa þjónustu til Akureyrar,
s.s. að fara á sjúkrahús, í sérversl-
anir, til sérfræðinga og sækja æðri
menntun. Aldrei hefur flökrað að
neinum íbúa á Eyjafjarðasvæðinu
að þetta sé langt og oftar en ekki
er þetta talið Eyjafjarðarsvæðinu
til tekna, að Austurlandið sé rétt
handan Vaðlaheiðarinnar. Í þeim
ótöldu ferðum sem undirritaður
hefur farið milli Egilsstaða og Ak-
ureyrar hefur hann komist að eft-
irfarandi niðurstöðu: – Það er jafn
langt í báðar áttir. Það er því
hægt með stolti að bjóða Eyfirð-
inga sem og aðra flugfarþega,
hjartanlega velkomna í Egilsstaði
til að notfæra sér besta flugvöll á
landsbyggðinni til millilandaflugs.
Frakt- og farþegaflug
um Egilsstaðaflugvöll
Benedikt V. Warén fjallar um
Egilsstaðaflugvöll »Með því að flytja útsjávarafurðir frá
Egilsstaðaflugvelli,
dregur verulega úr um-
ferð stórra vöruflutn-
ingabíla á vegum frá
Höfn í Hornafirði og
Akureyri til suðvest-
urhornsins …
Benedikt V. Warén
Höfundur er rafeindavirkjameistari
og einkaflugmaður.