Morgunblaðið - 13.12.2006, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÁSGEIR Pétursson, fyrrverandi
bæjarfógeti og sýslumaður, hefur 84
ára gamall gefið út bók, sem hefur
að geyma minningar um ýmsa þætti
úr lífi hans. Í tilefni af útgáfu bókar-
innar átti Morgunblaðið stutt samtal
við Ásgeir, sem reyndar er einn af
fyrrverandi starfsmönnum blaðsins.
Er þessi bók þín sem þú nefnir
„Haustliti“ ævisaga?
„Nei, það er hún ekki beinlínis. En
það eru þó í henni nokkrir þættir um
æskuár mín sem myndu falla undir
þá skilgreiningu. Þar er greint frá
uppvexti mínum í Vesturbænum of-
an Tjarnarinnar, sumardvöl í byggð-
um Borgarfjarðar, skólagöngu og
svo auðvitað einhver ævintýri sem á
dagana hafa drifið. Annars skiptir
mig litlu hvort litið er á bókina sem
ævisögu eða ekki. Mér finnst þó eitt-
hvað hæversklegra að kalla hana
bara minningaþætti. Það hæfir líka
betur efnismeðferðinni.“
Um hvað fjallar bókin auk frá-
sagna um æsku þína?
„Ég hef lifað talsvert fjölbreyttu
lífi. Fengist við mörg verkefni og
kynnst mörgu fólki. Aðstæður mínar
og það umhverfi sem ég átti aðild að
opnaði mér einatt sýn á því sem var
að gerast í okkar annars smáa heimi.
Það er fjallað um fólk – skylt og
óskylt – lífshlaup þess og örlög.
Sagðar nokkrar sögur af því og
greint frá kynnum af vinum og fé-
lögum. T.d. er ítarlegur kafli um þá
vinina, Geir Hallgríms og Eykon.
Líka er greint frá störfum og dvöl
erlendis. – Þetta sést betur í efnis-
yfirliti. Mikill fjöldi mynda er í bók-
inni.“
En þjóðmál. Ræðir þú ekki um
gang þeirra?
„Það er fjallað um málefni sem
mér finnst að hafi varðað framfarir í
þjóðlífinu og um löngun mína til þess
að verða að liði í þeirri baráttu. En
það er nú svona að flestir eru orðnir
leiðir á þessu eilífa stjórnmálaþrefi –
svo ég eyði ekki mjög miklu rými í
þær hugleiðingar.“
Það kemur fram í efnisyfirlitinu
að þú stundaðir sjómennsku á skóla-
árum þínum. Hver voru þessi störf?
„Já – og það var góður skóli fyrir
mig. Ég réð mig á fiskiskip mörg
sumur. Það var fyrst 1938 þegar ég
var 16 ára að ég fékk hásetastarf á
togaranum „Gullfossi“. Það var á
síldveiðum fyrir Norðurlandi.
Síðar var ég á „Júpiter“ sem þá
var gerður út frá Hafnarfirði. Þar
kynntist ég og starfaði undir stjórn
afburða skipstjóra og aflamanna,
þeirra Tryggva Ófeigssonar og
Bjarna Ingimarssonar. Báðir voru
þeir gætnir og öryggir stjórnendur
þótt þeir sæktu sjóinn fast.“
Hvað kom til að þú valdir þessa
erfiðu sumarvinnu? Varla hefur það
verið vegna bágs fjárhags foreldra?
„Nei, alls ekki. Faðir minn var þá
eftirsóttur lögmaður og geri ég ráð
fyrir að fjárhagur heimilisins hafi
verið bærilegur. Störfin á togurun-
um voru vissulega mjög erfið –
stundum hálfgerður þrældómur.
Það voru harðskeytt viðbrigði eftir
veturlanga skólasetu að hefja há-
setastarf á togara. Vaktir voru þá 16
stundir á sólarhring og oftast var
mokfiskerí. Þar á ofan bættist við
svolítil sjóveiki fyrstu dagana. Það
sem mér gekk til með þessu starfs-
vali var að einhverju leyti ævintýra-
þrá og líka það að kynnast aðalat-
vinnuvegi þjóðarinnar. Og svo má
ekki gleyma nokkuð góðu kaupi.
Auðvitað var þetta erfitt. En hitt
reyndist mér dýrmætt – að læra að
starfa undir aga. Það kom sér vel
síðar, því stjórnunarstörf urðu að-
alstörf mín nær alla starfsævina. Ég
vona þó að mér hafi tekist að milda
agann, sem er okkur þó svo nauð-
synlegur – ekki síst nú á dögum.“
Kynntist Ólafi Thors og
Bjarna Benediktssyni
Það er viðamikill kafli í bókinni
um þá Ólaf Thors og föður þinn, Pét-
ur Magnússon. Hvað er nýtt í hon-
um?
„Mestur hluti þeirrar frásagnar
fjallar um óvenjulega – eða á ég að
segja ótrúlega – samtvinnun ævi-
skeiðs þeirra. Sú saga hefur ekki
verið sögð áður, svo ég viti til.
Þeir kynntust sem drengir innan
fermingar. Þá var Ólafur í sveit hjá
móðurbróður pabba í Höfn í Borgar-
firði. Svo urðu þeir skólabræður í
Menntaskólanum – og skrifuðust á í
sumarleyfum. Í Reykjavík urðu þeir
næstu nágrannar, spiluðu saman og
áttu viðræður daglega. Báðir urðu
þeir alþingismenn, annar varð for-
maður flokks síns – hinn varð vara-
formaður. Saman urðu þeir ráð-
herrar í Nýsköpunarstjórninni og
ævivinir meðan báðir lifðu. Það urðu
börn þeirra líka. Að leiðarlokum
hvíla þeir í sama garði, Hólavalla-
kirkjugarði. Og þar er aðeins stein-
snar á milli bautasteina þeirra –
álíka langt og var milli heimila
þeirra.“
Þú greinir m.a. frá störfum þínum
í stjórnarráðinu og samstarfi við
Bjarna Benediktsson – og svo störf-
um þínum sem sýslumaður í Borgar-
fjarðarhéraði og bæjarfógeti í Kópa-
vogi auk stjórnunarstarfa í
Sementsverksmiðju ríkisins.
„Já, þetta voru fjölbreytt störf.
Mér fannst stundum að ég kynntist
þverskurði af fólkinu í landinu og
gerðist margt óvenjulegt í því starfi.
Ég reyni líka að komast úr embætt-
isreiðingnum og lýsa einhverju
skemmtilegu; milli þreytandi mál-
efna, sem ég þurfti að glíma við,
leyndust oft smáperlur, sem iðuðu
stundum af húmor. Ég vona að þær
geti leitt fram örlítið bros hjá les-
endum.“
Þú kallar bókina „Haustliti“. Hvað
felst í því?
„Það er nú eiginlega tilviljun.
Sjáðu til, ég er á 85. ári og vissulega
haustar að í lífi mínu. Ég byrjaði á
þessum skrifum eftir að ég varð átt-
ræður og lauk við þau í sumar um
þær mundir sem konan mín dó. Það
kallar á haustið „og það kemur“ með
sína liti.“
Var ekki erfitt að handrita allt
efnið?
„Nei, ég kann ekki vélritun svo ég
skrifaði þetta bara á hnénu. Það
urðu rúmlega 800 blöð, sem voru svo
slegin inn á tölvu. Bókin er um 450
blaðsíður og gefur Edda hana út.“
„Hitt reyndist mér dýrmætt –
að læra að starfa undir aga“
Endurminningar Ásgeir Pétursson, fyrrverandi bæjarfógeti, hefur gefið út
bók sem hefur að geyma minningar um ýmsa þætti úr lífi hans.
Ásgeir Pétursson, fyrrverandi bæjarfógeti, gefur út endurminningabók
INNVIGTUN mjólkur í síðustu
viku var 2.186.324 lítrar og er inn-
leggið á árinu orðið 110 milljónir
lítra. Það er 7 milljónum lítra meira
en á sama tíma í fyrra. Það er því
ljóst að ef ekki verða óvænt áföll í
mjólkurframleiðslunni, verður hún
rúmlega 116 milljónir lítra á árinu
2006. Á vef Landssambands kúa-
bænda segir að þetta yrði 3. mesta
innvigtun Íslandssögunnar. Meira
var framleitt af mjólk árið 1978,
120,2 milljónir lítra og árið 1979,
þegar framleiddar voru 117,2 millj-
ónir lítra.
Mjólkurmet í
uppsiglingu
Í KVÖLD verður
haldin jóla-
skemmtun fatl-
aðra í Gullhömr-
um, Grafarholti
þar sem fram
koma helstu
skemmtikraftar
landsins. Skipu-
leggjandi er
André Bachmann
sem koma mun fram ásamt fleiri tón-
listarmönnum. Húsið verður opnað
kl. 19.30 og stendur ballið til klukkan
23. Kynnar eru Edda Andrésdóttir
og Sigmundur Ernir Rúnarsson.
Fram koma stúlknasveitin Nylon,
Magni og hljómsveitin Á móti sól,
André Bachmann, Regína Ósk,
Baggalútur, Bríet Sunna, Rúni Júl
og Laddi. Sérstakur gestur er
Magnús Stefánsson félagsmálaráð-
herra.
Piltarnir í hljómsveitinni Hvar er
Mjallhvít leika síðan fyrir dansi til
klukkan 23. Í hljómsveitinni er Þor-
leifur Einarsson, barnabarn Magn-
úsar Ingimarssonar og hefur hljóm-
sveit hans leikið undir hjá Rúnari
Júlíussyni og Ladda auk þess sem
hljómsveitin hefur leikið á jóla-
skemmtun fatlaðra undanfarin 3 ár.
Ókeypis er á ballið í kvöld og eiga
börn 12 ára og yngri að vera í fylgd
fullorðinna.
Jólaskemmt-
un fatlaðra
haldin í kvöld
André Bachmann
edda.is
EINRÓMA LOF
„Afar vel heppnuð saga ....“
Kristrún Heiða Hauksdóttir, Frbl.
„Kristín skrifar knappan,
hæfilega ljóðrænan stíl, og
notar hann til að koma ótrúlega
mikilli sögu til skila.“ Úlfhildur
Dagsdóttir, bokmenntir.is
„Frábær bók um lífið, dauðann,
fortíðina og framtíðina sem skilur
ekki við lesandann fyrr en
löngu eftir að lestri lýkur.“
Óttar M. Norðfjörð, DV
♦♦♦
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur dæmt rétt rúmlega tvítugan
karlmann, Edward Apeadu Koran-
teng, til þriggja ára fangelsisvistar
fyrir að þröngva fjórtán ára stúlku
til samræðis við sig í september á sl.
ári. Honum er jafnframt gert að
greiða stúlkunni eina milljón króna í
miskabætur auk 750 þúsund króna í
sakarkostnað.
Við skýrslutöku bar stúlkan að
hún hefði ásamt tveimur vinkonum
sínum verið stödd á Hlemmtorgi þar
sem ætlunin var að taka strætisvagn
heim til einnar þeirra. Ákærði hefði
komið að þeim og boðið heim til sín
að hlusta á tónlist og urðu þær við
tilboðinu.
Samkvæmt framburði stúlknanna
sátu þær allar inni í herbergi ákærða
áður en hann bað tvær þeirra að yf-
irgefa herbergið og horfa á sjónvarp
í öðru herbergi. Hann læsti herbergi
sínu í kjölfarið, hóf að káfa á stúlk-
unni sem eftir varð og neyddi hana
síðan til samræðis við sig.
Vinkonur stúlkunnar áttuðu sig á
að ekki væri allt með felldu og létu
sem símtal hefði borist frá móður
annarrar þeirra, bönkuðu á dyrnar
hjá ákærða og var svarað eftir stutta
stund. Sat stúlkan þá samanhnipruð
í sófa, í stuttermabol einum fata. Eft-
ir það tíndi stúlkan saman föt sín og
hljóp út úr íbúðinni og vinkonur
hennar á eftir.
Neitaði alfarið sakargiftum
Vigdís Erlendsdóttir, sálfræðing-
ur í Barnahúsi, ritaði skýrslu vegna
viðtala sem hún átti við stúlkuna. Í
henni kemur fram að viðtölin hafi
leitt í ljós fjölmörg vandamál sem
þekkt séu meðal barna sem sætt hafi
kynferðislegu ofbeldi. Fram hafi
komið miklar breytingar á líðan
hennar, sjálfsmat lágt og skapsveifl-
ur og einbeitingarerfiðleikar valdi
talsverðum erfiðleikum. Ætla megi
að stúlkan muni um langt skeið
glíma við afleiðingar ofbeldisins.
Ákærði Koranteng neitaði því
ekki að stúlkurnar hefðu verið í íbúð-
inni en varð margsaga um tildrög
þess. Hann neitaði því þó alfarið að
hafa haft samræði við stúlkuna.
Ákærði hefur ekki áður gerst sek-
ur um refsiverða háttsemi, svo kunn-
ugt sé. Hann á sér hins vegar engar
málsbætur og nýtti bæði aldurs- og
aflsmun sinn gegn stúlkunni.
Héraðsdómararnir Símon Sig-
valdason, Sigrún Guðmundsdóttir og
Skúli Magnússon dæmdu málið. Af
hálfu ákæruvaldsins flutti Kolbrún
Benediktsdóttir, fulltrúi ríkissak-
sóknara, málið. Herdís Hallmars-
dóttir hdl. varði manninn.
Fangelsi í þrjú
ár fyrir nauðgun