Morgunblaðið - 13.12.2006, Side 29

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 2006 29
Bókasamband Íslands hefur gert könnun á prentstað íslenskra
bóka sem birtust í Bókatíðindum Félags íslenskra bókaútgefenda 2006.
Könnunin sýnir að hlutfall prentunar innanlands
hefur minnkað um 5,5% milli ára.
Hlutfall
prentunar
á bókum 2006
Prentað
á Íslandi
54%
Prentað
erlendis
46%
ÞEGAR þessar línur eru settar á
blað að kvöldi 5. desember hafa 27
einstaklingar á öllum aldri beðið
bana í umferðinni á Íslandi. Þetta er
að sjálfsögðu skelfilegra en nokkur
orð fá lýst. Oft gerist það, þegar
fólki ofbýður, að þá fer af stað ein-
hvers konar ferli eða uppákoma. Svo
gerðist í ágúst þegar fimm létu lífið
á þremur vikum. Þá fór í gang á
vegum Umferðarstofu undir-
skriftasöfnun með yfirskriftinni
STOPP þar sem rúmlega 35.000
manns skrifuðu undir. Eftir þessa
sömu hrinu var samkoma í Hall-
grímskirkju með samgöngu-
ráðherra, þingmönnum og ef ég man
rétt var forsetinn okkar þar, sá
ágæti maður. Þar var lýst yfir stríði
á hendur umferðarslysum. Þetta
færði mér þá hugsun að nú færi
þessu að linna. Því miður hefur
raunin orðið allt önnur því sam-
kvæmt upplýsingum frá Umferð-
arstofu hafa sex einstaklingar látið
lífið í umferðinni frá miðjum sept-
ember. Þar af eru tveir sem létust
sl. laugardag á Suðurlandsvegi. Í
þetta sinn fer umræðan enn á ný af
stað og nú snýst hún um breikkun
vegarins á milli Reykjavíkur og Sel-
foss. Og aðalmálið er hvort velja eigi
2:1- eða 2:2-leiðina. Allt er þetta gott
og gilt, ekki skal dregið úr því.
Líklega eru flestir á einu máli um
að umferðarmannvirki okkar beri
ekki þessa miklu umferð sem er orð-
in á vegunum. Þessu breytum við
ekki í einu vetfangi. Allt snýst þetta
með einum eða öðrum hætti um pen-
inga og það hvernig stjórnvöld raða
hlutunum upp fyrir okkar hönd.
Þetta er fólk, sem við höfum valið til
að ráðstafa skattpeningum okkar.
Það er alls staðar hrópað á meira fé
frá því opinbera til óteljandi verk-
efna í samfélaginu. Ég hefði gaman
af að vita hversu margar af þeim
innsendu greinum sem birtast í
Morgunblaðinu á degi hverjum snú-
ast um of litlar fjárveitingar þess
opinbera.
Það sem mér finnst umræðan
snúast alltof lítið um er hegðun öku-
manna í umferðinni. Samkvæmt
fréttum var grunnástæðan fyrir
slysinu á Sandskeiði á laugardaginn
sú að annar bíllinn var að fara fram
úr stórum vörubíl og ók beint fram-
an á bíl sem kom á móti. Þetta er
ótrúlegt en sennilega alveg satt, því
miður. Ég skil vel að það fari í taug-
arnar á mönnum að hafa stóran
vörubíl fyrir framan sig. Þar er ég
engin undantekning. En lendi ég í
slíku þá reyni ég bara að róa mig
niður og hugsa með mér að líf og
limir, bæði mitt og minna samferða-
manna, er mér miklu meira virði en
svo að ég setji það í stórhættu fyrir
örfáar mínútur sem ég er fljótari á
áfangastað. Ástandið á vegakerfi
okkar er eins og það er og það er
bara eins og að berja hausnum við
stein að haga sér ekki samkvæmt
því.
Í 47. tbl. Vikunnar 2006 var grein
með yfirskriftinni: Missti hreyfiget-
una, minnið og málið og hver var
ástæðan. „Í einni andrá varð gáleysi
annars ökumanns til þess að fót-
unum var kippt undan glæstum von-
um þessarar ungu stúlku og eftir sat
brotin sjálfsmynd, öryggisleysi, von-
brigði og ótti sem og þrautaganga til
framtíðar.“
Í Morgunblaðinu 6. desember sl.
var viðtal við hjón sem greinilega
varð til vegna atburðanna á Sand-
skeiði sl. laugardag. Þar var yf-
irskriftin: Sjá fram á breytt líf í kjöl-
far alvarlegs slyss í sumar. Og hver
skyldi ástæðan hafa verið þar. „Öku-
maður bifreiðar sem kom á móti
þeim á Suðurlandsvegi við Hólmsá
dottaði við stýrið, ók yfir á rangan
vegarhelming og á hinn bílinn.“
Þetta eru tvö dæmi sem komu fyrir
sjónir mínar sama daginn og segja
þér, sem kannt að lesa þennan pistil
minn, nákvæmlega það sem ég vil ná
fram með skrifum mínum.
Fyrir einu til tveimur árum skrif-
aði Þráinn Bertelsson grein á bak-
síðu Fréttablaðsins sem hann
nefndi: Fimm orða kúrinn. Greinin
snerist um alla þá mörgu megrun-
arkúra sem í boði eru fyrir of þungt
fólk. Þetta voru heilmiklar lýsingar
um hvaða árangri mætti ná með hin-
um eða þessum kúrnum. En í lok
greinarinnar kom svo hans eigin
uppskrift. Fimm orða kúrinn: Borð-
aðu minna, hreyfðu þig meira. Nið-
urstaða Þráins var sem sé sú að til
væri einfaldari lausn á vandanum en
einhverjir flóknir kúrar. Ég var hon-
um hjartanlega sammála. Kannski
er þetta jafnvel enn einfaldara með
umferðina. Ég tala um tveggja orða
kúrinn: Virðið umferðarreglurnar.
Mitt mat er að þær séu nokkuð
góðar. Þetta er allt sem þarf. Ég
skora á okkur öll að taka nú höndum
saman og breyta svolítið aksturslag-
inu. Því miður verður sennilega
aldrei alveg hægt að koma í veg fyr-
ir öll slys en ég er alveg sannfærður
um að fækka megi þeim til muna ef
við förum okkur svolítið hægar.
Við verðum að haga okkur eftir
aðstæðum eins og þær eru á hverj-
um stað og tíma.
Ef við gerum það ekki komumst
við aldrei upp úr þessu skelfilega
fari.
Tveggja orða kúrinn
Leifur Þorsteinsson fjallar
um umferðarslys, ástæður
þeirra og úrbætur
» Því miður verðursennilega aldrei al-
veg hægt að koma í veg
fyrir öll slys en ég er al-
veg sannfærður um að
fækka megi þeim til
muna ef við förum okk-
ur svolítið hægar.
Leifur
Þorsteinsson
Höfundur er líffræðingur.