Morgunblaðið - 16.12.2006, Blaðsíða 42

42 LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
BJARNI Þórðarson, trygg-
ingastærðfræðingur, lagði orð í belg
í umræðunni um lífeyrissjóðsmál
með grein í Morgunblaðinu 12. des-
ember sl. sem viðbrögð við grein
undirritaðs tveimur dögum fyrr.
Bjarni ver hins vegar mun meira
púðri í að lýsa persónulegum pirringi
sínum í garð undirritaðs en í efnisleg
atriði málsins. Það er
miður því það er sann-
arlega vitrænnar um-
ræðu þörf um málefnið.
Fæst af því sem Bjarni
tiltekur í grein sinni er
þess eðlis að ég nenni
að elta ólar við það. Þó
langar mig að árétta
nokkur atriði sem fyrst
og fremst varða efni
fyrri greinar minnar,
atriði sem Bjarni ann-
aðhvort kýs að hafa að
engu í ,,svargrein“
sinni eða rangtúlkar
verulega.
Í grein Bjarna segir m.a. orðrétt:
,,Staðreyndin er sú að hér er rekið
eitthvert öflugasta lífeyriskerfi í
heiminum. Kerfi sem byggist á sjóð-
söfnun, sem felur í sér að hver kyn-
slóð býr í haginn fyrir sig, en gerir
ekki ráð fyrir tilfærslu fjármuna
milli kynslóða eins og á sér stað í svo-
nefndum gegnumstreymiskerfum.“
Ekki gert ráð fyrir tilfærslu fjár-
muna milli kynslóða, segir trygg-
ingastærðfræðingurinn. Nú er
áhugavert að vísa í töfluna, sem birt-
ist með grein minni 10. desember. Á
árunum 2000 til 2005 námu heildar-
iðgjaldagreiðslur til Lífeyrissjóðs
verslunarmanna samtals 48.221
milljón króna. Heildarfjárhæð lífeyr-
isgreiðslna nam l3.375 milljónum,
þar af var ellilífeyrir 8.084 milljónir
og iðgjöld umfram lífeyrisgreiðslur
því 34.846 milljónir króna. Á sama
tímabili nam uppsafnað ráðstöf-
unarfé alls 169.107 milljónum og
heildareign sjóðsins í árslok 2005 var
190.972 milljónir.
Ef lífeyrisþegi fær t.d. 100.000
krónur úr lífeyrissjóði greiðir hann í
dag 7.691 krónu í skatt af þeirri fjár-
hæð og fær því 92.309 krónur út-
borgaðar. Samkvæmt tillögu minni
yrðu þessar 100.000 kr. skattfrjálsar.
Auk þess fengi lífeyrisþeginn um
105.000 kr. frá Tryggingastofnun
ríkisins (TR) sem millifærslu frá
skatttekjum ríkissjóðs
af 10% fjármagns-
tekjuskatti af ráðstöf-
unarfjárauka ársins að
frádregnum iðgjalda-
hagnaði ársins og þeim
núverandi tekjuskatti
af heildarlífeyr-
isgreiðslum, sem þá
verður afnuminn. Þær
skatttekjur gætu num-
ið um 3,2–3,3 millj-
örðum króna eða um
105% af heildarfjárhæð
lífeyrisgreiðslna ársins
sem síðan yrði dreift
frá TR til lífeyrisþega sjóðsins í réttu
hlutfalli við greiðslur til þeirra úr líf-
eyrissjóðnum.
Lífeyrisþeginn sem í dag fær
92.309 kr. eftir skatta gæti því fengið
um 205.000 kr. skattfrjálsar í stað-
inn. Á kostnað hvers? Jú, heildareign
lífeyrissjóðsins væri þá í árslok 2005
um 187.500 milljónir kr. í stað
190.972 milljóna kr. Innan við 2%
lækkun. Það er nú allt og sumt. Sam-
kvæmt tryggingastærðfræðingnum
er ekki gert ráð fyrir tilfærslu fjár-
muna milli kynslóða með sjóðsöfn-
unarkerfinu. Hvað á þá að gera við
allt þetta fé nema fjárfesta, fjárfesta
og fjárfesta enn? Og í þágu hverra?
Tryggingastærðfræðingurinn seg-
ir ennfremur í grein sinni að und-
irritaður telji að skattur á fjár-
magnstekjur lífeyrissjóða myndi
,,auka mjög tekjur ríkissjóðs sem
þýðir þá að hagur sjóðfélaga í al-
mennum sjóðum mun versna umtals-
vert“. Hér er um að ræða nokkurn
misskilning á tillögu minni svo ekki
sé sterkar til orða tekið. Mér er fylli-
lega ljóst að starfsemi lífeyrissjóða
er bundin í lög og reglugerðir, sem
ég hef vandlega kynnt mér. Hins-
vegar er þar fyrst og fremst fjallað
um lágmarkskröfur sem gerðar eru
til starfsemi sjóðanna, en ekki tekið á
því þegar um stórlega vaxandi um-
frameignir þeirra er að ræða.
Ástæða þess að ég sting upp á
millifærsluleiðinni frá lífeyrissjóði til
TR og þaðan aftur til lífeyrisþega er
sú að ríkisvaldið hefur að ég hygg
takmarkaða lögsögu um ýmis innri
mál lífeyrissjóðanna eins og hlutfall
lífeyrisgreiðslna m.v. fjárhag o.fl.
Hinsvegar getur ríkið með til-
tölulega einföldum hætti ákveðið
breytingu á skattlagningu og milli-
færslum milli aðila. Tillaga mín mun
hvorki hafa í för með sér auknar
tekjur né aukin útgjöld fyrir rík-
issjóð, heldur einungis tilfærslu í
gegnum skattakerfið frá lífeyrissjóði
gegnum TR til lífeyrisþega.
Breytinga er þörf á þessum mál-
um. Það er von mín að fjármálaráðu-
neytið og forsvarsmenn lífeyrissjóða
komi sér sem fyrst saman um leiðir
til að bæta kjör lífeyrisþega landsins.
Í þágu hverra eru sjóðirnir?
Torben Friðriksson svarar
grein Bjarna Þórðarsonar » Tillaga mín munhvorki hafa í för með
sér auknar tekjur né
aukin útgjöld fyrir rík-
issjóð, heldur einungis
tilfærslu í gegnum
skattakerfið frá lífeyr-
issjóði gegnum TR til
lífeyrisþega.
Torben Friðriksson
Höfundur er viðskiptafræðingur og
fyrrv. forstjóri Innkaupastofnunar
Reykjavíkurborgar og ríkisbókari.
STUNDIN Okkar tekur á inn-
flytjendamálum strax. Í síðasta
þætti var dæmi þar sem útlendir
krakkar hitta ís-
lenska krakka í hús-
inu hjá sér. Þessir
útlendu krakkar eru
frá Kosova og vilja
leika. Þau geta ekki
gert sig skiljanleg en
eru að læra íslensku
með aðstoð kenn-
arans í skólanum og
orðabókar. Fakíma
og Admír ákveða að
bjóða íslensku krökk-
unum í mat. Íslensku
krakkarnir segja að
það komi undarleg
lykt úr íbúðinni. Þar
er matseld að hætti
Kosovafólks í gangi.
Auðvitað taka ís-
lensku krakkarnir
boðinu en kvíða því
hvað og hvernig eigi
að tjá sig, en stökkva
óhrædd út í það að
reyna!
Kannski er Stundin Okkar með
svarið? Það er um að gera að
reyna! Reyna að skilja og aðlag-
ast? Ég held samt að ég sé alltaf
af því, það að reyna að skilja aðra.
Það sem er svo skemmtilegt við
það að skilja aðra er að maður er
ekki alltaf sammála. Þess vegna
erum við ólík og getum leyft okk-
ar að blogga, tala við aðrar mann-
eskjur, segja skoðun okkar á einn
eða annan hátt! Hvort sem við er-
um frá Kosova eða Íslandi þá get-
um við sagt okkar álit, hvort sem
það er með aðstoð túlks, orða-
bókar, eða einfaldlega með lát-
bragði!
Ég er með mæðgur frá Albaníu
sem nágranna. Skínandi mæðgur.
Dóttirin hefur sagt mér frá stríð-
inu. Allur hávaðinn, blóðið, lætin í
byssugjálfri, öskrandi hermenn
sem eru brjálaðir. Hún hefur sagt
mér frá því þegar hún sá landið
sitt eyðileggjast eftir sprengj-
uregnið, byssukúlur gata húsin
eins og osta, allt er skemmt. Hún
fór svo í heimsókn fyrir skemmstu
til að sjá gamla landið sitt.
Allt var að verða fallegt á ný.
Fjöllin virtust vera að ná sér og
þorðu að vera með grænar hlíðar.
Trén virtust vera óhrædd og
spruttu fram með sína fegurð. Já,
allt var að komast í lag. Minn-
ismerkin voru á sum-
um húsum sem voru
enn með skotgötin á
veggjum. Kannski
ágætt, til þess eins að
minna þau á það sem
var?
Unga stúlkan, ná-
granni minn, hefur
sagt mér að hún elski
Ísland. Það er hennar
land núna. Hún mun
ekki fara aftur til Alb-
aníu. Ísland er öruggt,
hreint, gott, hlýlegt.
Jafnvel þegar frost er
og kuldi er það hlý-
legt. Já. Betur sjá
augu en auga. Þær
hafa sýnt mér, semsé
nágrannar mínir, hvað
Ísland er í raun gott
land. Já – líklega er
Ísland eftir allt –
BEST Í HEIMI!
Ég hef ekki áhyggj-
ur af því að skilja nágranna minn.
Hún er sátt við þá kennslu sem
hún fær. Hún talar reyndar nokk-
ur tungumál svo það er undir mér
komið hvaða tungumál ég vil tala
við hana á. Hún er flennifær í
ensku, spænsku, albönsku, lítillega
í dönsku. Já. Er þetta ekki magn-
að? Hún er búin að slá mér al-
gjörlega út.
Það er því ekkert mál í raun og
veru fyrir innflytjendur að læra
tungumál, hvort sem það er ís-
lenska, eða annað mál. Hún segir
að þetta hafi verið og sé allt til
boða, a.m.k. þegar hún leitaði eftir
því. Það er því spurning um það
að segja frekar að það þurfi að
auka við kennsluna, en að segja að
hún sé engin! Kennsla útlendinga
er sem sagt til staðar, það þarf
bara að auka hana.
Ég trúi albönsku nágrannastelp-
unni minni og er stoltur af því
hvað hún er vel hugsandi og dug-
leg. Já. Ég er stoltur af stelpunni
minni. Stelpunni frá Albaníu.
Stundin Okkar og
innflytjendur
Sveinn Hjörtur Guðfinnsson
fjallar um málefni innflytjenda
Sveinn Hjörtur
Guðfinnsson
»Kennsla út-lendinga er
sem sagt til
staðar, það þarf
bara að auka
hana.
Höfundur er vefstjóri.
Í FRÉTTABLAÐINU 15. nóv-
ember sl. var grein eftir Auði Þór-
hallsdóttur, leiðtoga fræðslumála
hjá Alcan á Íslandi, um Stóriðjuskól-
ann í Straumsvík. Greinin væri að
mínum dómi ágæt ef í henni væri
ekki meinlegt ranghermi sem nauð-
synlegt er að leiðrétta. Ég veit ekki
hvaðan Auður Þórhallsdóttir hefur
upplýsingarnar, en hef
grun um að þær séu frá
æðstu stjórn fyrirtæk-
isins. Hvaðan sem þær
koma þá eru þær upp-
spuni sem þarf að leið-
rétta.
Stolnar fjaðrir!
Í upphafi grein-
arinnar má lesa eft-
irfarandi: „Tilurð skól-
ans má rekja til þess að
framkvæmdastjórn Ís-
lenska álfélagsins hf.,
síðar Alcan á Íslandi
hf., taldi brýnt að efla starfs-
menntun hjá því starfsfólki fyr-
irtækisins sem hafði litla formlega
menntun.“
Með þessari fullyrðingu gefur
Auður í skyn að framkvæmdastjórn
Íslenska álfélagsins hf. hafi haft
frumkvæði að stofnun Stóriðjuskól-
ans í Straumsvík. Það er alrangt.
Þetta eru vægast sagt ósmekkleg
ósannindi, sem yfirmenn álversins
hafa oftar en einu sinni á und-
anförnum árum komið á framfæri
við fjölmiðla. Ég hef hingað til ekki
opinberlega gert neina athugasemd
við þessa rangfærslu, en þegar ég
las grein Auðar Þórhallsdóttur
fannst mér nóg komið. Yfirmenn ál-
versins í Straumsvík geta hælt sér af
því sem þeir gera vel en þeir eiga
ekki að viðhafa sögufölsun og
skreyta sig með stolnum fjöðrum.
Þeir vita að það var að frumkvæði
Verkamannafélagsins Hlífar og
trúnaðarmanna þess að Stór-
iðjuskólinn í Straumsvík var stofn-
aður. Þetta er bláköld staðreynd
sem þeir verða að sætta sig við.
Aukið starfsnám
Í kringum 1990 voru trún-
aðarmenn Hlífar hjá ÍSAL farnir að
huga að nauðsyn þess að álverið byði
ófaglærðum verkamönnum upp á
föst námskeið þar sem
tekið væri fyrir á
skipulegan hátt náms-
efni sem varðaði m.a.
meðferð á sífellt flókn-
ari tæknibúnaði við
framleiðsluna. Þá þeg-
ar var trúnaðarmönn-
um ljóst að fullkomnari
búnaður við framleiðsl-
una krafðist meiri
menntunar starfs-
manna.
Á árinu 1993 öfluðu
trúnaðarmenn Hlífar
og aðaltrúnaðarmaður
verkalýðsfélaganna hjá ÍSAL sér
upplýsinga um nám og starfs-
menntun hjá álverum í Noregi. Þær
upplýsingar voru m.a. hafðar sem
fyrirmynd að kröfum félagsins um
starfsnám hjá Íslenska álfélaginu hf.
Kröfu um skipulega starfs-
menntun verkamanna lagði Hlíf síð-
an fram í kjarasamningunum 1995.
Yfirmenn ÍSAL töldu starfsmennta-
málin hjá sér í góðu lagi og höfnuðu
alfarið hugmyndum Hlífarmanna
um aukna starfsmenntun. En trún-
aðarmenn Hlífar gáfust ekki upp. Að
þeirra frumkvæði voru tveir þeirra,
þeir Kolbeinn Gunnarsson og Jó-
hannes Gunnarsson, fengnir til að
kanna hvort íslenska skólakerfið
vildi taka starfsnámið að sér. Í fram-
haldi af því áttu þeir viðræður við
Borgarholtsskóla, Iðntæknistofnun
og Menningar- og fræðsluráð alþýðu
og kynntu þeim málið.
Stóriðjuskólinn
Eins og áður segir var aukin
starfsmenntun verkamanna ein að-
alkrafa Hlífar við gerð kjarasamn-
ings við ÍSAL árið 1995. Við end-
urnýjun kjarasamningsins 1997
lagði Hlíf aftur fram kröfu um aukna
starfsmenntun verkamanna og tókst
að knýja yfirmenn ÍSAL til að sam-
þykkja hugmyndir félagsins um
stóraukið starfsnám. En samþykki
þeirra fékkst ekki átakalaust. Til að
fá vilyrði þeirra urðu fulltrúar Hlífar
að gefa eftir í öðrum kröfum sem fé-
lagið hafði sett fram. Með öðrum
orðum. Það var vegna þrýstings frá
Hlíf að ÍSAL gekk að kröfum verka-
manna um aukna starfsmenntun
ófaglærðra hjá ÍSAL. Þeirri starf-
semi var síðan gefið nafnið Stór-
iðjuskólinn.
Vilji yfirmenn Alcan á Íslandi geta
þess hverjir áttu frumkvæði að
stofnun Stóriðjuskólans í Straums-
vík þá eiga þeir að sleppa öllu sjálfs-
hóli og segja að tilurð skólans megi
rekja til ákvæðis í kjarasamningi,
sem Verkamannafélagið Hlíf og Ís-
lenska álfélagið hf. gerðu með sér
árið 1997, til að efla starfsmenntun
hjá því starfsfólki fyrirtækisins sem
hafði litla formlega menntun.
Stóriðjuskólinn í Straumsvík
Sigurður T. Sigurðsson skrifar
um upphaf stofnunar Stóriðju-
skólans í Straumsvík
» Þeir vita að það varað frumkvæði
Verkamannafélagsins
Hlífar og trúnaðar-
manna þess að Stór-
iðjuskólinn í Straumsvík
var stofnaður.
Sigurður T. Sigurðsson
Höfundur er fyrrv. formaður
Vlf. Hlífar.
Framboð
“ Heldri Borgara ”
Stefnt er að fundi til stofnunar stjórnmálasamtaka, er bjóða skulu fram til
Alþingiskosninga 2007. Stinga fundarboðendur upp á nafninu framboð “Heldri
Borgara” til aðgreiningar frá hugmyndum um framboð ”Eldri Borgara”, en félög
þeirra og Landssamband eru ekki stjórnmálasamtök. Fundur þeirra hinn
14.12.06 samþykkti þó tillögu Baldurs Ágústssonar um framboð félagsmanna.
Markmiðið er að ná fram, með þingsetu, verulegum bótum kjara aldinna og með
því að semja við önnur þingöfl af heilbrigðri skynsemi um landsmál. Almennt
skulu þeir studdir, sem ekki hafa lengur styrk til vinnu, hvort er vegna aldurs
eða örorku.
Fundur verður að Hótel Borg við Austurvöll í Reykjavík:
Sunnudaginn hinn 17. desember 2007 kl, 15.00
Húsið verður opnað kl, 14.00
Þeir sem vegna búsetu eða annars geta ekki mætt á fundinum en vilja tjá
ærlegan vilja sinn til starfa að málefninu, þar á meðal gefa kost á sér til
þingmennsku í einhverju kjördæma landsins, eru beðnir um að fylla út blað hér
að neðan og póstleggja:
Framboð Heldri Borgara
Íbúð 401
Aðalstræti 8 101 Reykjavík
Sveinn Guðmundsson, verkfr.
______________________________________________________________
-------------------------------------- -------------------------
Nafn: Kennitala:
--------------------------------- ------------------------------
Heimili: Póststöð: