Morgunblaðið - 16.12.2006, Blaðsíða 45
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2006 45
ÞANN 7. desember 2006 hélt
Björn Bjarnason, dóms- og kirkju-
málaráðherra, gagnmerka og
stefnumarkandi ræðu um orku-
öryggismál á 52. ársfundi „Atlantic
Treaty Association“ (ATA) í
Aþenu, sem lesa má á
vefsetri hans. Í ræð-
unni komst ráð-
herrann að þeirri nið-
urstöðu, að öryggi
orkuflutninga mundi
verða forgangsmál við
skipulagningu örygg-
ismála við norðanvert
Atlantshaf í nánustu
framtíð. Er þetta
vafalaust rétt mat og
til marks um lykilhlut-
verk það, sem orku-
málin munu gegna á
vegferð mannkyns inn
í 21. öldina. Í ræðunni
var bent á þá gríðarlegu eldsneytis-
gasflutninga, sem fram munu fara í
grennd við og jafnvel í lögsögu Ís-
lands á næstu áratugum.
Norðmenn eru gríðarlega auð-
ugir af orkulindum og frá Noregi
mun verða flutt kælt gas á vökva-
formi í þrýstigeymum stórskipa til
Bandaríkjanna. Virkjun vatnsfalla
hófst í Noregi fyrir alvöru um alda-
mótin 1900 og olíu- og gasvinnsla af
hafsbotni um 70 árum síðar.
Íslendingar eru líka auðugir af
orku, þó að vinnanlegt eldsneyti
undir hafsbotni í lögsögu Íslands
hafi enn ekki verið staðfest, og Ís-
lendingar hafa, eins og Norðmenn,
gríðarlegra hagsmuna að gæta á
Norður-Atlantshafi. Þessir hags-
munir eru fólgnir í jafnvægi lífríkis
hafsins og öryggi sjóflutningaleiða
til Evrópu og Bandaríkjanna. Álút-
flutningur frá Íslandi, sem gæti
numið 1,5 milljón tonnum á ári um
2020, er útflutningur Íslendinga á
orku. Flutningar að og frá Íslandi
vegna áliðnaðar gætu numið allt að
10 milljónum tonna á ári í framtíð-
inni. Þó að þetta jafnist engan veg-
inn á við áformaða flutninga Norð-
manna, er þó ljóst, að Íslendingar
og Norðmenn munu gegna mjög
mikilvægu hlutverki í búskap
NATO-þjóðanna vegna orkuút-
flutnings til Evrópu og Bandaríkj-
anna.
Ljóst er, að ágreiningur er á Ís-
landi um þessa orkuútflutningsleið.
Þó er deginum ljósara, að hún hef-
ur fallið mjög vel að þjóðarbú-
skapnum og orðið efnahags- og at-
vinnulífi á Íslandi umtalsverð
lyftistöng.
Stjórnlyndir stjórnmálamenn
með hugmyndafræðilegar rætur í
sameignarstefnu Karls Marx, þó að
Lenín hafi verið lagður fyrir róða,
vinna þó meðvitað eða ómeðvitað
gegn framtíðaratvinnuöryggi og
-hagsæld almennings í landinu með
því að útiloka frekari nýtingu orku-
lindanna til álframleiðslu.
Nýlegt dæmi um þetta eru um-
mæli formanns Samfylkingarinnar
í viðtali, er birtist í Fréttablaðinu 9.
desember 2006. Þar segir hún m.a.:
„Jöfnuðurinn þarf að ná til atvinnu-
lífsins líka, þar gengur ekki lengur
að leggja allt traust á stóriðjuna,
við viljum stuðla að jafnræði milli
atvinnugreina með meiri áherslu á
þekkingargreinar.“
Hér stefnir allt að sama brunni.
Nú á að stöðva erlendar fjárfest-
ingar í iðnaði, sem breytt getur
rennandi vatni og jarðgufu í út-
flutningsverðmæti. Einni atvinnu-
grein er stillt upp sem
andstæðingi annarrar.
Staðreyndin er hins
vegar sú, að atvinnu-
greinar styðja hver
aðra, og fjölbreytnin
er styrkur atvinnulífs-
ins.
Sprotafyrirtæki
hafa sprottið upp í
skjóli stóriðjunnar, og
alls konar hönnunar-,
smíða og þjónustufyr-
irtæki hafa veitt stór-
iðjunni eftirsókn-
arverða þjónustu, sem
yfirleitt hefur reynzt
vera öllum ábatasöm. Frá stóriðj-
unni hefur verið spurn eftir há-
tækniþróun, sem hefur hentað ís-
lenzkum sprotafyrirtækjum
ágætlega til þróunar innviða sinna.
Er höfundi þessarar greinar til efs,
að útflutningur sprotafyrirtækja
hefði náð að skjóta rótum án und-
anfarandi vöruþróunar innanlands.
Nú standa Hafnfirðingar frammi
fyrir ákvörðun um deiliskipulag á
landi sínu. Þeir geta tekið ákvörðun
um að tryggja starfsemi kjölfestu-
fyrirtækis í Hafnarfirði fram yfir
miðja þessa öld eða hafnað frekari
þróun og uppbyggingu á áliðnaði í
Straumsvík með þeirri óvissu, sem
slík höfnun hefði í för með sér í at-
vinnumálum Hafnfirðinga og
margra annarra á höfuðborg-
arsvæðinu.
Hvers konar skilaboð fæli höfnun
af hálfu Hafnfirðinga í sér til um-
rædds kjölfestufyrirtækis?
Samfylkingin fer með völdin í
bæjarstjórn Hafnarfjarðar. Til-
vitnuð orð formannsins sýna mæta-
vel, hvaðan vindurinn blæs á þeim
bæ í garð stóriðjunnar. Erfið staða
Samfylkingarmanna í Hafnarfirði
við ákvarðanatöku í þessu máli má
og verða lýðum ljós við lestur
stefnuleysismörkunar Samfylking-
arinnar í virkjanamálum, sem hún
nefnir „Fagra Ísland“, en boð-
skapur hennar er að fresta allri
ákvarðanatöku. Er það í samræmi
við froðusnakkið um, að óábyrgt sé
að virkja núna, því að virkjanir séu
óafturkræfar og komandi kynslóðir
muni e.t.v. vilja fara aðrar leiðir í
atvinnu- og umhverfismálum. Í Há-
skóla Íslands hafa þó fræðimenn
komizt að því, að samkvæmt alþjóð-
legum viðmiðunum í slíkum efnum
séu íslenzkar virkjanir aft-
urkræfar. Hvernig á að komast að
því, hvaða augum komandi kyn-
slóðir munu líta á virkjanir eða
önnur mannvirki? Ef þetta sjón-
armið hefði alltaf verið ráðandi,
væri mannkynið enn á steinald-
arstigi, og frummaðurinn hefði þá
sennilega ekki enn flutzt frá Afr-
íku.
Ef vinstri menn, hvort sem þeir
kenna sig við grænku eða jöfnuð,
verða ráðandi á Alþingi eftir næstu
þingkosningar, er hætt við, að
brátt muni verða þröngt í búi hjá
ýmsum verkamönnum, iðn-
aðarmönnum, sérfræðingum og
öðrum landsins börnum. Ætla
þessir stjórnlyndu stjórn-
málamenn þá að segja við fólk, sem
annars gæti séð sér farborða með
einum eða öðrum hætti með til-
komu nýrra virkjana og áliðnaðar
og fyrirtækja, sem þrífast á slíkri
starfsemi, að það geti bara farið að
gera „eitthvað annað“; eða verður
þá e.t.v. farið á ný að ausa fé úr op-
inberum sjóðum í vonlaus gælu-
verkefni? Sporin frá valdatíma R-
listans í höfuðborginni hræða.
Auðlindanýting og atvinnulíf
Bjarni Jónsson skrifar um vax-
andi mikilvægi orkunýtingar á
Íslandi og annars staðar og
álitamál frá sjónarmiðum orku-
öryggis og verðmætasköpunar
»Ef vinstri menn,hvort sem þeir
kenna sig við grænku
eða jöfnuð, verða ráð-
andi á Alþingi eftir
næstu þingkosningar, er
hætt við, að brátt muni
verða þröngt í búi hjá
ýmsum verkamönnum,
iðnaðarmönnum, sér-
fræðingum og öðrum
landsins börnum.
Bjarni Gaukur
Þórmundsson
Höfundur er verkfræðingur.
Auglýst var: Þessi vara er sérstaklega framleidd fyrir þig.
BETRA VÆRI: … framleidd handa þér.
Ath.: … framleidd fyrir þig ætti fremur að merkja: … til þess að þú
þurfir ekki að framleiða hana sjálf(ur).)
Gætum tungunnar
Fréttir í tölvupósti
smáauglýsingar
mbl.is
„KARTÖFLUR OG ÚTIRÆKT“
SÝNING Í ÖREBRO Í SVÍÞJÓÐ
Unnið er að því að skipuleggja hópferð á sýninguna „Potatis og
Friland“ sem haldin verður í Örebro í Svíþjóð 7.-9. febrúar 2007
• Sýningin hefst miðvikudaginn 7. febrúar kl. 17:00 og lýkur föstudaginn 9. febrúar.
• Fjöldi stórra og smárra fyrirtækja kynnir vélar, tæki og þjónustu við framleiðendur
kartaflna og útiræktaðs grænmetis.
• Unnið er að því að skipuleggja skoðunarferðir til framleiðenda og pökkunar/vinnslustöðva
í tengslum við sýninguna.
• Fyrir sýninguna, miðvikudaginn 7. febrúar kl. 10:00-16:00, verður kynning og málstofur
um nýjustu rannsóknir og þróun á sviði kartöflu- og útigrænmetisræktar.
Þeir sem hafa áhuga á þátttöku hafi samband við Magnús Á. Ágústsson, Bændasamtökum
Íslands, sími 892 4003, netfang maa@bondi.is
eða Helgu Hauksdóttur, Sambandi garðyrkjubænda, sími 891 9581,
netfang helgahauks@gardyrkja.is