Morgunblaðið - 17.12.2006, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FJÖLMENNI var við vígslu Reykjanesvirkjunar sl.
föstudag, en um er að ræða 100 MW gufuaflsvirkjun.
„Þetta er langstærsta einstaka skrefið í sögu fyr-
irtækisins,“ sagði Júlíus Jónsson, forstjóri Hitaveitu
Suðurnesja, við Morgunblaðið. Benti hann á að með
gangsetningu Reykjanesvirkjunar færi framleiðslugeta
fyrirtækisins úr 45 í 145 MW. Orkan fer inn á lands-
netið en hefur verið seld til Norðuráls næstu 20 árin.
Aðspurður segir Júlíus mikla stækkunarmöguleika
fyrir hendi, því með tíð og tíma geti afkastageta virkj-
unarinnar orðið allt að 190 MW. Á myndinni sést Júlíus
ásamt fulltrúa japanska framleiðandans brjóta lokið á
saki-tunni að japönskum sið og skenkja viðstöddum í
þar til gerðar tréöskjur.
Ljósmynd/Ellert Grétarsson
Stærsta skref í sögu fyrirtækisins
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
STEFNA Samtaka eigenda sjávarjarða (SES) á
hendur íslenska ríkinu var þingfest í Héraðsdómi
Reykjavíkur í nýliðinni viku. Í stefnunni er þess
krafist að ríkið viðurkenni eignar- og nýtingarrétt
stefnanda, sem er eigandi sjávarjarðarinnar
Horns I í Hornafirði, yfir netlögum jarðarinnar.
Að sögn Ómars Antonssonar, formanns SES og
bónda á Horni I, er hér um prófmál að ræða sem
getur haft áhrif fyrir eigendur rúmlega 1.100
jarða í landinu, sem eiga útróðrarrétt sem hlunn-
indi. Ragnar Aðalsteinsson hrl. og lögmaður fé-
lagsins kynnti félagsmönnum SES stefnuna á að-
alfundi samtakanna í sl. föstudag.
Aðalkrafa stefnanda snýr að því að viðurkennt
verði með dómi að eignarland jarðarinnar Horns I
teljist allt landsvæði innan netlaga jarðarinnar og
teljist netlögin sjávarbotn 115 metrar út frá stór-
straumsfjöruborði. Er þess einnig krafist að eign-
arréttur stefnanda „nái jafnt til hafsbotnsins í net-
lögum og þess sem neðan og ofan hafsbotnsins er,
svo og að eignarrétti þessum fylgi einkaréttur, þar
á meðal í atvinnuskyni, til fiskveiða, dýraveiða og
fuglaveiða, svo og önnur nýting náttúruauðlinda í
netlögum jarðarinnar, þ.e. í sjónum, á hafsbotni,
undir hafsbotni og í loftrými fyrir ofan netlögn.“
Að sögn Ómars hefur allt frá stofnun SES árið
2001 átt sér stað langar og strembnar þreifingar í
málinu, en þær hafi ekki skilað því að eignarréttur
bænda hafi verið viðurkenndur að nýju og því hafi
ekki verið annað til ráða en að stefna ríkinu.
„Bændur sem eiga land að sjó eiga hlutdeild í
hafinu og þar með er auðlindin í hafinu að hluta til
þeirra eign líka. Allt síðan lög um fiskveiðirétt
voru sett á 9. áratugnum hafa bændur hins vegar
ekki mátt nýta sér útróðrarréttinn sem hlunnindi.
Það er hins vegar ekki nóg með það að bændum sé
meinað að nýta sér réttindi, sem kveðið er á um
allt aftur í Grágás, heldur er búið að afhenda öðr-
um þennan rétt að nýta okkar land,“ segir Ómar
og vísar þar til þess að kvótaeigendur einir hafi
rétt til að nýta auðlindir hafsins.
Spurður hvaða vonir hann geri sér um niður-
stöður þegar málið verði tekið fyrir hjá dómstól-
um landsins segir Ómar erfitt að spá fyrir um það.
„Það er hins vegar umhugsunarvert að á sama
tíma og íslenska ríkið er að hirða stórland af ís-
lenskum bændum á grundvelli þjóðlendulaga, þá
er verið að skila bændum landi í Rússlandi sem
hirt var af þeim á sínum tíma,“ segir Ómar.
Snertir um 1.100 jarðir
Samtök eigenda sjávarjarða hafa stefnt íslenska ríkinu og vilja fá útræðisrétt
sjávarjarða virtan á ný og staðfestan í gildandi lögum um stjórn fiskveiða
Í HNOTSKURN
»Samtök eigenda sjávarjarða voru stofn-uð árið 2001 með það að markmiði að fá
útræðisrétt sjávarjarða virtan á ný og stað-
festan í gildandi lögum um stjórn fiskveiða.
»Stofnfélagar voru 500 talsins.
»Alls eiga á 3 þúsund bændur á Íslandiland að sjó. Um 1.100 jarðir eiga út-
róðrarrétt sem hlunnindi.
ALLS var veitt fjárhagsaðstoð á
vegum Reykjavíkurborgar í 2.929
málum á árinu 2005, samanborið við
3.438 mál árið 2004. Fjárhagsaðstoð-
armálum fækkar því um 15% milli
áranna 2004 og 2005. Þetta kemur
fram í nýbirtri ársskýrslu Velferð-
arsviðs Reykjavíkurborgar. Þar
kemur einnig fram að í 318 málum
hafi umsókn um fjárhagsaðstoð verið
synjað, samanborið við 445 mál árið
áður og er það fækkun um 29%.
Þegar skoðaður er aldur þeirra
sem njóta fjárhagsaðstoðar, má sjá
að langflestir, eða rúm 39%, eru á
aldrinum 20–29 ára. Næstflestir, eða
tæp 23% eru á aldrinum 30–39 ára.
Sé fjölskyldugerð notenda skoðuð
kemur í ljós að einhleypir karlar eru
langfjölmennastir meðal notenda
eða tæp 43%. Einstæðir foreldrar
eru næstflestir meðal notenda eða
tæp 31% og því næst koma einhleyp-
ar konur sem eru 20% notenda. Í
tæpum 5% tilvika eru notendur hjón
eða sambýlisfólk með börn.
Í rúmlega 50% tilvika var fjár-
hagsaðstoð veitt umsækjanda í 1–3
mánuði. Í tæpum 19% tilvika stóð
fjárhagsaðstoðin í 4–6 mánuði og í
tæpum 13% tilvika í 7–9 mánuði.
Fjárhags-
aðstoðar-
málum
fækkar
VIÐRÆÐUR Íslands, Bretlands, Ír-
lands og Danmerkur, fyrir hönd
Færeyja, um Hatton Rockall-málið
fóru fram í Kaupmannahöfn sl.
föstudag.
Samkvæmt upplýsingum frá ut-
anríkisráðuneytinu voru viðræð-
urnar jákvæðar og m.a. rætt um
hugsanlegar leiðir til skiptingar
svæðisins milli aðilanna fjögurra,
en sem kunnugt er hafa öll ríkin
fjögur gert tilkall til landgrunns-
réttinda utan 200 sjómílna á Hatton
Rockall-svæðinu.
Í tilkynningu frá ráðuneytinu
kemur fram að samkomulag um
skiptingu landgrunnsins milli
ríkjanna eða samkomulag um sam-
eiginlegt nýtingarsvæði er for-
senda þess að raunhæft sé að nýta
auðlindir á jafn umdeildum svæð-
um og Hatton Rockall-svæðið er. Þá
þarf einnig að nást niðurstaða um
afmörkun ytri marka landgrunns-
ins.
Næsti viðræðufundur verður í
Reykjavík í lok febrúar nk.
Viðræður
um Hatton
Rockall-svæðið
STJÓRN Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs hefur sent frá sér
tilkynningu þar sem hún lýsir yfir
stuðningi við yfirlýsingu Álfheiðar
Ingadóttur, fulltrúa flokksins í
stjórn Landsvirkjunar, frá sl. föstu-
degi. Í yfirlýsingu stjórnar VG seg-
ir að stóriðjustefnan sé keyrð
áfram á fullri ferð þó ýmsir ráð-
herrar séu á harðahlaupum undan
henni og fyrri verkum.
„Grænn hjúpur fulltrúa ólíkra
flokka virðist ekki rista djúpt þegar
á hólminn er komið. Þá vekur það
athygli að fulltrúar annarra flokka
en VG, þ.e. Framsóknarflokks,
Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar,
í stjórn Landsvirkjunar, greiddu at-
kvæði með því að orkusöluverð til
Alcan verði haldið leyndu fyrir eig-
endum Landsvirkjunar, þjóðinni,“
segir í yfirlýsingu stjórnar VG.
Stjórn VG
styður Álfheiði
ENGAN sak-
aði þegar
dekk sprakk
undir bifreið
sem ekið var í
norðurátt í
gegnum Fá-
skrúðsfjarð-
argöng um
miðjan dag á
föstudag. Öku-
maður, sem var einn í bílnum ásamt
hundi sínum, missti við óhappið
stjórn á bifreiðinni sem lenti utan í
útskoti á vegg og hafnaði að lokum
þvert yfir veginn, óökufær. Þannig
lokaðist fyrir umferð í göngunum
þar til lögregla kom á vettvang og
færði bifreiðina.
Nokkuð af olíu lak úr bílnum og
skapaði eldhættu en loka þurfti
göngunum á nýjan leik á meðan
olían var hreinsuð upp.
Sprakk á bif-
reið í göngum
TVEIR menn gistu fangageymslur
lögreglunnar í Reykjavík eftir að
annar þeirra velti bifreið sinni á
Vesturlandsvegi upp úr miðnætti
aðfaranótt laugardags. Mennirnir
hlutu minniháttar áverka og þurftu
ekki að gangast undir læknis-
hendur en fengu þess í stað að sofa
úr sér yfir nóttina og voru yfir-
heyrðir í gærdag – grunaðir um
akstur í annarlegu ástandi. Að sögn
lögreglunnar er talið að ökumaður
hafi misst stjórn á bifreiðinni en
rannsókn stendur yfir á orsökum
þess.
Látnir sofa úr
sér eftir veltuEftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
FJÖLMARGIR Íslendingar koma
að byggingu skóla og íþróttamið-
stöðvar fyrir Aberdeen-borg, en eins
og fram kom í Morgunblaðinu í gær
bar samstarfshópur undir forystu
Nýsis sigur úr býtum í samkeppni
sem borgaryfirvöld efndu til. Stofn-
kostnaður verkefnisins er um 15
milljarðar króna.
Arkitektar eru íslensku arkitekta-
stofurnar Á stofunni og VA arkitekt-
ar í samstarfi við Aedas arkitekta-
stofuna í Skotlandi.
„Þetta er bæði áhugavert og
spennandi verkefni, einkum vegna
þess að hér gefst tækifæri til þess að
setja mælistiku á íslenska arkitekta
og bera þá saman við kollega sína í
Evrópu,“ segir Hilmar Þór Björns-
son, arkitekt hjá Á stofunni. „Nið-
urstaðan er sú að Íslendingar eiga
fullt erindi á þennan stóra og harða
markað í Evrópu.“
Auk Hilmars Þórs Björnssonar
hafa til þessa komið að verkinu ís-
lensku arkitektarnir Sigríður Ólafs-
dóttir og Finnur Björgvinsson frá Á
stofunni og Sigurður Björgólfsson
og Indro Candi frá VA arkitektum,
en gert er ráð fyrir að þetta verði
verkefni fyrir um 60 arkitekta.
Spennandi
verkefni fyrir
arkitekta