Morgunblaðið - 17.12.2006, Blaðsíða 16

16 SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Golli
Arndís, Jónína og Guðrún Karlsdætur, Karl Guðlaugsson, Ingibjörg Magnúsdóttir og Sigrún Karlsdóttir.
S
kipulag er lykilatriði fyrir einstæða
foreldra. Það er allt hægt með góðu
skipulagi,“ segir Björg Snjólfsdóttir,
þriggja barna einstæð móðir. Björg
og eiginmaður skildu fyrir tæpum
þremur árum og fara þau í sameiningu með
forsjá tveggja barna sinna, átta ára drengs og
þriggja ára stúlku. Fyrir átti Björg 21 árs gaml-
an son. Þau hafa börnin sína vikuna hvort.
„Auðvitað tvístrar þetta fyrirkomulag þeim
svolítið en hjá því verður ekki komist. Við
ákváðum strax að hafa þetta svona enda tryggir
þetta jafna samveru með foreldrum,“ segir
Björg. Eins og gefur að skilja stendur elsti son-
urinn utan þessa fyrirkomulags „enda fullorð-
inn maður með kærustu úti í bæ“.
Hún kveðst ekki geta sagt til um hvort þetta
sé draumaskipulagið. „Skilnaður hjóna er alltaf
uppgjör fyrir alla í fjölskyldunni og það er
vandasamt að finna hina fullkomnu leið í sam-
skiptum eftir að sambúð er lokið. Við teljum
okkur samt vera að gera það besta í stöðunni.
Við urðum strax sammála um að setja börnin í
öndvegi. Það hefur að mínu mati tekist mjög vel
og verður sífellt betra þó í upphafi hafi þetta
verið strembið. Skilnaður er alltaf erfiður fyrir
börn og ég er sannfærð um að yngri strákurinn
myndi frekar vilja að við byggjum ennþá sam-
an, sú litla þekkir ekkert annað en þetta fyr-
irkomulag. En um það er ekki að ræða og því
ber okkur að gera það besta úr þessu.“
Sálfræðingurinn hjálplegur
Björg og eiginmaður hennar fyrrverandi leit-
uðu strax til sálfræðings eftir skilnaðinn sem
veitti þeim ráðgjöf varðandi eftirmála skiln-
aðarins með tilliti til barnanna. „Hann var ákaf-
lega hjálplegur og ég hvet alla sem eru í þessari
stöðu að leita faglegrar aðstoðar við að vinna úr
svona málum. Það getur skipt sköpum í því til-
finningastríði sem skilnaður getur verið.“
Björg segir það líka hjálpa að hún og eig-
inmaður hennar vinna bæði á stöðum þar sem
rekin er fjölskylduvæn stefna. Hún hefur und-
anfarið hálft annað ár starfað sem þjón-
ustustjóri hjá Svefni og Heilsu og segir hús-
bændur þar hafa sýnt sér mikinn skilning.
Vikuna sem hún er með börnin vinnur hún frá
kl. 9–16 en hefur lengri viðveru hina vikuna.
„Ég fór fram á þetta þegar ég var ráðin og
það var sjálfsagt mál. Það er engin ástæða til að
fórna fjölskyldunni fyrir vinnuna. Ég veit um
fráskilinn mann í krefjandi starfi sem þorði
ekki að segja vinnuveitanda sínum frá því að
hann væri helgarpabbi og fyrir vikið hefur hann
enn minni tíma til að sinna börnunum, ekki einu
sinni aðra hvora helgi. Það er dapurlegt. Að
mínu mati á fólk skilyrðislaust að fara fram á
það að vinnutíminn henti fjölskyldunni. Það er
engin ástæða til að gefa sér fyrirfram að vinnu-
veitandinn taki þeirri umleitan illa. Fyrirtæki
eru mun opnari fyrir þessu en við höldum. Það
er hægt að finna flöt á öllum málum.“
Björg hrósar Svefni og Heilsu sérstaklega
fyrir fjölskylduvæna stefnu í starfsmanna-
málum en hún er alls ekki eina manneskjan sem
hefur sveigjanlegan vinnutíma.
Eftir skilnaðinn gerði Björg sér fljótt grein
fyrir því að hún þyrfti að skipuleggja tíma sinn
mjög vel. „Ég setti mér strax það markmið að
reka fjölskylduvæna stefnu heima fyrir.“
Ekki dregur það úr skipulagsþörfinni að hún
er í tvöfaldri aukavinnu. „Annarri vinnunni
sinni ég eingöngu helgina sem ég er ekki með
börnin en hinni sinni ég heima á kvöldin þegar
ég er með börnin, eftir að þau eru sofnuð.“
Björg kveðst nýta tímann mjög vel til ann-
arra verka þegar börnin eru hjá föður sínum.
„Þá vikuna þríf ég heimilið og versla í matinn.
Ég versla mjög sjaldan í matinn þegar börnin
eru hjá mér. Þannig spara ég heilmikinn tíma.
Ég skipulegg líka matseðil vikunnar fyrirfram
sem er einnig hagkvæmara fyrir budduna.“
Björg leggur áherslu á að veita börnunum
það sem hún skilgreinir sem „gæðalíf“ heima
fyrir. „Það felst ekki í því að fara með þau í búð-
ir. Áreitið í stórmörkuðum er mikið og getur
verið bullandi árás á börnin. Ég varast því
markvisst að fara á slíka staði. Raunar hef ég á
tilfinningunni að ég nýti tímann með börnunum
betur en margt hjónafólk.“
Björg tekur þó fram að fyrrverandi eig-
inmaður hennar og hún séu með gott sam-
komulag um hver keyri og sæki átta ára soninn
í tómstundaiðkun. „Vikuna sem þau eru hjá
mér gerir hann það og öfugt þegar þau eru hjá
honum svo það raski ekki rútínunni hjá stelp-
unni enda er þetta yfirleitt í kringum matartím-
ann.“
Björg tekur alltaf við börnunum á mánudegi
en ekki föstudegi og sækir þau í skólann og leik-
skólann. „Við urðum fljótt sammála um að það
væri betra að gera þetta á mánudegi. Á föstu-
degi er of mikil spenna fyrir helgina.“
Björg kemur að jafnaði heim með börnin upp
úr kl. 16 á daginn. „Ég byrja á því að athuga
með heimalærdóminn hjá stráknum en oftast er
hann búinn að læra í skólanum. Oft eru þau
þreytt, sérstaklega stelpan, og þurfa bara að
vera í ró eða vilja spjalla. Síðan eldum við eða
förum annað í mat. Venjan er að borða klukkan
sex, þannig að við höfum góða samverustund
eftir matinn. Ég geng oftast frá eftir matinn
eftir að þau eru sofnuð. Tíminn líður svo hratt.
Þetta eru bara nokkur ár sem börnin okkar eru
lítil og ég er ekki í vafa um að þau búa að því
alla ævi að hafa varið meiri gæðatíma með for-
eldrum sínum.“
Björg segir það ekkert keppikefli hjá sér að
gera sem mest og fara sem víðast með börnin.
Aðalatriðið sé að gera hluti sem skilja eitthvað
eftir sig fyrir þau. Það sé alveg eins hægt að
gera heima í stofu og eins og á fjarlægri sólar-
ströndu.
Oft er rætt um bágan fjárhag einstæðra for-
eldra. Björg kvartar hins vegar ekki. „Fyrir
mér skiptir öllu máli að börnin séu heilbrigð. Al-
varleg veikindi setja örugglega strik í reikning-
inn. Ég var einu sinni fátækur námsmaður og
ófaglært fólk í lægst launuðu störfunum á sam-
úð mína alla. Þar er ástandið víða erfitt.“
Björg segir það líka hjálpa til að þau fyrrver-
andi eiginmaður hennar skipti öllum útgjöldum
sem viðkoma börnunum jafnt á milli sín. „Það
hefur aldrei komið upp ágreiningur í þeim efn-
um enda berum við hag barnanna fyrir brjósti í
þessu sem öðru.“
Björg hlær þegar hún er spurð hvort hún eigi
nokkurn tíma út af fyrir sig. „Það er allt hægt
með góðu skipulagi og ég hugsa að ég eigi ekk-
ert minni frítíma til einkalífs og tómstunda en
aðrir og jafnvel bara meiri ef eitthvað er.“
Heppin að eiga góða að
Við erum svo heppin að eiga góða að, því
mæður okkar beggja eru nýhættar að vinna úti,
segir Ingibjörg Magnúsdóttir hjúkrunarfræð-
ingur á bráðamóttöku Landspítalans við Hring-
braut. Hún og Karl Guðlaugsson, eiginmaður
hennar, eru bæði útivinnandi og með fjögur
börn á heimilinu, það yngsta tveggja ára.
„Við fáum góða aðstoð frá þeim og svo hefur
pabbi líka létt undir með okkur annað slagið til
að brúa bilið,“ segir Ingibjörg, en hún er í 60%
starfi.
Karl á fyrirtækið Markaðsmenn og hefur tök
á því að skreppa úr vinnunni þegar þörf er á.
„Ef ég er búin að vera á næturvakt getur hann
farið og sótt elstu dóttur okkar, Jónínu, þegar
hún er búin í skólanum og tekið hana með sér.
Suma daga er ég í fríi heima og með þessu
skipulagi höfum við sloppið við að setja hana í
gæslu eftir skóla,“ segir hún.
„Við höfum reynt að púsla þessu þannig sam-
an að Ingibjörg vinni á þeim tíma sem passar
heimilinu af því að hún getur unnið á vöktum.
Upp á síðkastið höfum við skipt þannig með
okkur verkum að annað hvort okkar sé nánast
alltaf til staðar á heimilinu. Gallinn er þá
kannski sá, að stundum náum við rétt að heils-
ast og kveðjast í útidyrunum og oft borðum við
ekki kvöldmat saman,“ segja þau.
Allir eiga að vinna mikið
Þau segja jafnframt að fólk sem ákveður að
vera heimavinnandi eða draga úr vinnu eða
neyslu verði oft fyrir þrýstingi. „Samfélagið
reiknar með því að allir eigi sinn starfsframa og
leggi allt í hann,“ segir Karl og Ingibjörg bætir
við: „Mér finnst áherslan líka mjög mikil á það,
að allir eigi að vinna svo mikið og vera svo fínir
og flottir og eiga allt til alls. Viðkvæðið er að
maður geti alltaf fundið sér tíma til þess að
sinna sjálfum sér og fara í líkamsrækt og þess
háttar, en þegar maður er með ung börn er það
hreint ekki svo einfalt ef maður ætlar að sinna
þeim líka. Við erum á þessum tímapunkti í lífinu
að vera með ung börn, það var okkar val að eiga
þau, svo kemur okkar tími bara seinna,“ segir
hún.
„Ég er sammála Ingibjörgu, þetta er tímabil
þegar við erum að sinna uppeldinu og maður
helgar sig bara því verkefni,“ segir Karl.
Annað heima
Ingibjörg og Karl eiga þrjár dætur saman og
þegar sú elsta, Jónína, fæddist var Ingibjörg
heima í ár. Að því búnu hagræddu þau vinnu-
tíma sínum þannig, að annað hvort þeirra væri
heima þar til hún komst á leikskóla.
„Já, við hugsuðum þetta þannig að annað
hvort gæti verið heima upp að vissu marki því
við vildum eyða tíma með Jónínu. Þegar Sigrún,
sem er næstelst, fæddist var Ingibjörg aftur
Skipu-
lagið
lykilatriði
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Margrét Einarsdóttir og Pálína Björk M.
Pálsdóttir.
Morgunblaðið/ÞÖK
Björg Snjólfsdóttir, sem er einstæð móðir,
ásamt börnum sínum Hirti Snæ og Sóldísi.
FJÖLSKYLDUR Einstæð þriggja barna móðir, hjón með fjögur börn og foreldrar tveggja ára stúlku veita Morgunblaðinu inn-
sýn í fjölskyldulíf sitt. Það er í mörg horn að líta hjá barnafólki á Íslandi og því ríður á að skipuleggja tímann vel og vandlega.