Morgunblaðið - 18.12.2006, Síða 20

Eftir Sigrúnu Ásmundar
sia@mbl.is
Um síðustu jól ferðuðumstvið fjölskyldan í þrjárvikur um Kenía og égheld að það sé hluti af því
sem jafnvel má kalla æðruleysi gagn-
vart jólum og jólaundirbúningi. Við
erum þannig bara ákveðin í að
„njóta“. Ég held líka að sú ferð hafi
hjálpað mér til að vera ekki með
þessar ofboðslegu kröfur; að við get-
um verið bara hamingjusöm og sæl
þó að við eyðum ekki öllum okkar
kröftum í að gera hreint og baka og
allt það. Og ég nýt þess svo sann-
arlega að geta verið með verkstæðið
heima,“ segir Bjargey Ingólfsdóttir
hönnuður um það hvernig gengur að
koma jólaundirbúningi heim og sam-
an við það að vera með verkstæði
heima. Ferðina um síðastliðin jól seg-
ir hún líka hafa hjálpað sér að losna
við stress í kringum jólin sem hún
jafnvel var haldin hér á árum áður.
Bjargey hefur hannað stuðnings-
púðana bara 1, bara 2 og bara 3, sem
eru stuðningspúðar fyrir fólk sem
annars situr kannski illa og er með
verki af þeim sökum.
„Ég er iðjuþjálfi og er búin að
vinna við það í tuttugu ár,“ segir
Bjargey. „Í starfi mínu sem iðjuþjálfi
hef ég séð þörf á því að bæta setstöðu
fólks. Ég er svo upptekin af því að
handleggir og hendur eru dýrmæt-
ustu verkfærin okkar, sem um það bil
helmingur heilans fer í að stjórna, og
það er svo dapurlegt að sjá fólk sitja
hálfbogið með hendurnar í skauti
sér,“ segir Bjargey. Hún segir jafn-
framt að þetta hafi orðið hvatinn að
því að hanna stuðningspúðana bara 1,
bara 2 og bara 3.
Eins og ávextir
„Ég hef alltaf fengist við einhvers
konar hönnun og handverk, frá því
ég var lítil stelpa, og gert mjög margt
í gegnum árin.“ Púðana segir hún þó
hafa átt hug sinn talsvert lengi og
hún hafi lagt áherslu á að gera þá
smart í útliti. „Þeir eru hugsaðir fyrir
alla, ekki bara fatlaða eða fólk sem er
illa farið í öxlum, heldur geta allir lát-
ið sér líða betur þegar þeir sitja,“
segir hún. „Ég hef hannað þá eins og
ávexti, sem eru auðvitað bara heilsa
og hollusta,“ segir Bjargey og hlær
við, „og það er mér mikilvægt að þeir
geti verið smart púðar, bara í sófa.“ Í
púðana hefur Bjargey valið gæðaefni
og fyllingin í þeim veitir þéttan
stuðning en er samt lauflétt og rýrn-
ar lítið.
Bjargey hefur líka hannað háls-
kraga. „Ég hef haft gaman af því að
tengja það sem ég geri náttúrunni,“
segir Bjargey um hálskragana.
„Hálskraginn er bara flott hálstau
sem hægt er að hringa um hálsinn til
að fá góðan stuðning af honum. Ég
segi þannig „láttu ekki höfuðið
hanga, hallaðu þér að Orminum
langa“,“ segir hún og hlær, en háls-
kragann nefnir hún einmitt Orminn
langa. Hún hefur líka unnið úr sauð-
argæru, m.a. húfur sem hún fékk
fyrstu verðlaun fyrir í hugmynda-
samkeppni um þjóðgarðsafurð
Vatnajökulsþjóðgarðs.
Bjargey segist tiltölulega nýlega
hafa snúið sér að hönnuninni alfarið
eftir að hafa starfað sem iðjuþjálfi í
tuttugu ár. Hún er, eins og áður seg-
ir, með verkstæði heima hjá sér í Há-
hæð 10 og afurðirnar má sjá á vefn-
um hennar www.bara123.is.
Losnaði við stress
í kringum jólin
Morgunblaðið/Sverrir
Sauðurinn Bjargey hefur hannað jólakrans úr íslenskri gæru og ljósa-
seríu. Hann heitir Tunglið, tunglið, taktu mig og berðu mig upp til skýja.
Hún hefur mjög gaman af því að tengja hönnun sína við íslenska náttúru.
Ávextirnir Bjargey umkringd púðunum sínum í sófanum heima. Í fanginu er hún með peruna, bara 2,
og við hliðina á henni eru t.h. bananinn, bara 1, sem verður eins og epli t.v. þegar hann er settur saman.
hönnun
20 MÁNUDAGUR 18. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Eftir Unni H. Jóhannsdóttur
uhj@mbl.is
Eitt af því fallega sem ein-kennir hinn dimma des-embermánuð hér á landier umhyggjan sem land-
inn á svo auðvelt með að sýna
náunga sínum á aðventunni og vilj-
inn til þess að rétta honum hjálp-
arhönd. Það er ekkert nema gott eitt
um það að segja en jafnvel í góð-
mennskunni verður hver og einn að
kunna sér mörk og ganga ekki of
nærri sjálfum sér eða fjárhag heim-
ilisins. Þetta á auðvitað við um allar
jólagjafir – líka fjárframlög, gjaf-
irnar á alltaf að miða við eigin fjár-
hagslega getu – ekki annarra. Það
er regla númer eitt, tvö, þrjú og tíu.
Aðventan er sá tími ársins sem
góðgerðar- og félagasamtök eru
mest áberandi í fjáröflun sinni og
þeim fer fjölgandi sem leita á þessi
mið enda oft ekki í marga digra sjóði
að sækja. Peningar eru og verða
alltaf hreyfiafl, líka til góðverka.
Góðgerða- og félagasamtök sinna
mörgum góðum málefnum sem vert
er að veita fjárhagslegan liðstyrk og
mörg byggja starfssemi sína að
hluta til eða öllu leyti á söfnunum
eða sölu varnings á aðventunni.
Skipulagður fjárstuðningur
Frá örófi hefur fólk reynt að
hjálpa náunga sínum, á einn eða
annan hátt, en jafnvel gjöfum verð-
ur að setja skynsamleg mörk.
Mörgum finnst erfitt að neita góðu
málefni um stuðning og því er oft
tilviljunarkennt hvernig fjárstuðn-
ingi heimilanna til góðgerðamála al-
mennt er háttað. Það er í góðu lagi
ef peningar eru ekki af skornum
skammti en það er líka skyn-
samlegt að marka meðvitað stefnu
heimilisins í þeim málum. Það á
fyrst og fremst við um hversu háum
fjárhæðum á að verja til góðgerð-
armála en þær þarf að setja inn í
greiðsluáætlun eins og annað. Það
er um tvennt að ræða. Annað hvort
er hægt að ákveða hversu hátt hlut-
fall af tekjum, t.d. eftir skatta eða
af ráðstöfunarfé, eftir að allir reikn-
ingar hafa verið greiddir, eigi að
renna í styrki og stuðning við góð
málefni. Hins vegar getur verið um
fasta upphæð, sem heimilið er af-
lögufært um, að ræða, mánaðarlega
eða árlega.
Mörgum finnst líka ágætt að
ákveða hvaða góðgerðasamtök þeir
ætla að styrkja og í hvaða formi
styrkurinn eigi að vera. Þannig eiga
þeir auðveldara með að bregðast
við beiðnum frá samtökum þegar
þær berast, hvort sem það er um
beinan fjárstuðning eða um kaup á
vöru, hvers ágóði sölunnar á að
renna til samtakanna, án þess að fá
samviskubit. Svarið er þá einfald-
lega: ,,Nei, þakka þér kærlega fyrir
en ég hef ákveðið að styrkja Sam-
tökin. Eða ,,Já, ég myndi gjarnan
þiggja það því ég hef einmitt ákveð-
ið að styðja starfssemi Félagsins.
Stuðningurinn verður fyrir vikið
einnig markvissari, bæði fyrir heim-
ilið og félagasamtökin en það er
einnig mikilvægt að hafa vissu fyrir
því að gjafafénu sé varið á skilvirk-
an og árangursríkan hátt. Síðan er
auðvitað engin regla án undantekn-
inga.
Viðmið fjárupphæða
En hvaða hlutfall eða upphæð á
að hafa til viðmiðunar? Það er ekk-
ert til sem heitir „rétta hlutfallið“
eða „rétta upphæðin“. Slíkt verður
hvert og eitt heimili að finna fyrir
sig. Til fróðleiks hefur þó Allsherj-
arþing Sameinuðu þjóðanna sett
það markmið að hlutfall iðnríkja til
þróunarmála, sem er einkum til að
berjast við fátækt og afleiðingar
hennar, skuli vera 0,7% af vergri
landsframleiðslu. Íslendingar hafa
verið eftirbátar annarra ríkra þjóða
en hlutfallið var aðeins 0,19% árið
2004 en stefnt er að því að hækka
það í 0,35% árið 2009. Þegar og ef
því markmiði verður náð, munu
framlög Íslands til þróunarsam-
vinnu hafa hækkað úr 0,09% í
0,35% af VLF á réttum áratug sem
er nær fjórföldun. Sum íslensk
heimili geta aukið framlög sín til
góðgerðarmála í kjölfar vaxandi
velmegunar á síðasta áratug, önnur
ekki. Hvert og eitt ætti að gera eins
og það getur en gera það markvisst
og skipulega.
Morgunblaðið/Golli
Gjafmildir Jólasveinarnir eru gjafmildir en jafnvel í gjöfum á fólk að vera
skynsamt og ekki gefa meira en það hefur ráð á.
Markvissar gjafir til góðgerðarmála
fjármál heimilanna
Markvisst
Góðgerðar-
gjafir heim-
ilanna ættu að
vera skipu-
lagðar í fjár-
málum þeirra
eins og annað.