Morgunblaðið - 18.12.2006, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 18. DESEMBER 2006 27

Ársalir - fasteignamiðlun
Ársalir - fasteignamiðlun

Björgvin Björgvinsson, löggiltur fasteignasali
Símar 533 4200
og 892 0667
Ársalir
FASTEIGNAMIÐLUN
Engjateigi 5 105 Rvk
533 4200
Nánari upplýsingar á skrifstofu okkar:
Ársalir ehf. - fasteignamiðlun
Höfum kaupendur að öllum stærðum og gerðum
atvinnuhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu.
Staðgreiðsla í boði.
ATVINNUHÚSNÆÐI ÓSKAST!
UNDANFARNA daga hefur um-
ræða um fátækt á Íslandi verið
áberandi. Sérstaklega hefur verið
horft til barna í því samhengi og
bent á að börn sem búa við lélegan
efnahag eru verr stödd
félagslega, þau búa við
verri heilsu en börn frá
efnameiri heimilum og
sjálfsmynd þeirra
brotnar smám saman
stöðu þeirra vegna,
sem hamlar þeim við að
afla sér viðbótarmennt-
unar og brjótast út úr
viðjum fátæktar á eigin
spýtur. Þannig eru
meiri líkur á að fátækt
haldist í fjölskyldum
kynslóð eftir kynslóð
vegna skorts á stuðn-
ingi, menntun, sjálfs-
trausti og tækifærum.
Margt hefur unnist
Núverandi ríkisstjórn hefur beitt
sér fyrir því að bæta kjör þeirra
efnaminni með hækkun skattleys-
ismarka, lækkun tekjuskatts og
hækkun barnabóta, að ekki sé talað
um lækkun matvælaverðs. Í Reykja-
vík hefur einnig verið stigið stórt
skref í þá átt að jafna tækifæri
barna með upptöku frístundakorts,
þar sem Reykjavíkurborg færir öll-
um börnum á aldrinum 6–18 ára
tækifæri til þess að taka þátt í
íþrótta- og félagsstarfi, óháð efna-
hag foreldranna. Fyrir slíkt ber að
þakka.
Þátttaka annarra
Hjálparsamtök hérlendis hafa
unnið þrekvirki á þessum vettvangi
og liðsinnt fjölskyldum sem á hjálp
þurfa að halda og létt þeim fjárhags-
byrðar ekki síður en að veita þeim
félagslegan stuðning. Við okkar sem
höfum allt til alls, höfum fulla heilsu
og getum séð okkur farborða frá
degi til dags auk þess að hafa tæki-
færi og getu til að halda félagslegum
tengslum okkar, við getum öll lagt
okkar af mörkum til þessara sam-
taka. Það er hægt að gera með fjár-
framlögum, með því að taka reglu-
lega til í yfirfullum fataskápum og
gefa þeim sem þurfandi eru en einn-
ig sjálfboðastarfi sem getur falist í
skipulögðum heimsóknum til sjúkra
og einstæðinga, með því að gefa
tíma okkar við fataflokkun og -sölu,
með vinnu og stuðningi við geðfatl-
aða eða símsvörun í hjálparsíma
Rauða krossins. Okkar eigið líf
auðgast við slíkt starf og skilningur
á aðstæðum annarra auk þakklætis
fyrir eigin stöðu og að-
búnað gerir okkur að
betri manneskjum.
Hvað getum
við gert?
Hvernig getur sam-
félag eins og Ísland
brugðist við þessum
aðstæðum og hjálpað
sínum minnstu bræðr-
um út úr vítahring fá-
tæktar og félagslegrar
einangrunar? Til að
byrja með vil ég vitna í
orð félagsmálaráð-
herra, Magnúsar Stef-
ánssonar, þegar hann hvetur til þess
að sveitarfélög og ríki taki höndum
saman í þessum málum. Þá virðist
enn vanta upp á að lægstu laun dugi
fyrir grunnframfærslu ef horft er til
rannsókna á því sviði. Í mínum huga
er ljóst að framfærslugrunnur er
einn þeirra þátta sem geta hjálpað
okkur að setja viðmið um grunn-
framfærslu fjölskyldnanna í landinu.
Með notkun slíks grunns aukast lík-
urnar til jafnra tækifæra og til þess
að allir geti gert sem mest úr sínum
aðstæðum, að fólk haldi sjálfsvirð-
ingu sinni og þannig sé þeim efna-
minnstu blásinn kjarkur og þor í
brjóst, til að brjótast af eigin ramm-
leik í gegnum daglegt líf og að tak-
ast á við þau verkefni sem blasa við
dag frá degi. Þannig búum við
yngstu kynslóðinni bestar aðstæður
og tækifæri til að hefja lífsbaráttu
sína með jafnari stöðu og að efna-
hagur fjölskyldna þeirra hafi minni
áhrif á tækifæri þeirra til að þrosk-
ast og dafna og verða sem mestar og
bestar manneskjur.
Grunnframfærsla, hver er hún?
Í Morgunblaðinu 13. desember sl.
er stjórnvöldum bent á mikilvægi
þess að láta gera úttekt á grunn-
framfærslukostnaði fjölskyldna til
að jafna megi leikinn út frá raun-
hæfum forsendum, ekki síst
barnanna vegna. Fjölmargir aðilar
hafa unnið að slíkum grunni til eigin
afnota og má þar nefna Ráðgjaf-
arstofu um fjármál heimilanna,
Íbúðalánasjóð, Tryggingastofnun
ríkisins, félagsþjónustu sveitarfélag-
anna, Atvinnuleysistryggingasjóð,
Lánasjóð íslenskra námsmanna og
Hagstofu Íslands. Eðli málsins sam-
kvæmt gefa menn sér mismunandi
forsendur í útreikningum sínum og
komast að ólíkri niðurstöðu. Í sum-
um tilvikum er sett mælistika á
raunverulega neyslu fólks, í öðrum
tilvikum á grunnþarfir fjölskyldn-
anna. Líklega verða menn aldrei á
eitt sáttir um hinn eina sannleika í
viðmiði sem þessu enda mörg ólík
sjónarmið sem taka þarf tillit til. Í
nýlegri skýrslu um kosti og galla
neysluviðmiðunar á Íslandi, sem
finna má á heimasíðu iðnaðar- og
viðskiptaráðuneytisins, er lagður
grunnur að því að nálgast viðfangs-
efnið og á það góða fólk sem stóð að
vinnslu þeirrar skýrslu miklar þakk-
ir skildar því mér er lífsins ómögu-
legt að skilja hvernig við getum
jafnað stöðu fjölskyldnanna í land-
inu og útrýmt fátækt, ef við höfum
enga viðmiðun í þeim efnum. Um-
ræða um kjör fólksins í landinu
verður ómarkviss og ruglingsleg, ef
við komum okkur ekki saman um
það hver mælistikan á grunn-
framfærslu fólks á að vera og hvern-
ig hana beri að skilgreina. Slíkt
næst ekki nema við hefjum okkur
upp úr hártogunum um einstök
dæmi í þessu samhengi.
Um leið og ég óska þess að fjöl-
skyldunum í landinu hlotnist sú
gæfa að eiga gleðileg jól vona ég að
samstarf ríkis og sveitarfélaga auk
annarra hagsmunaaðila verði leitt í
þann farveg að ekkert af börnum
þessa velferðarríkis haldi út í lífið
með forgjöf í mínus.
Barnanna vegna
Helga Sigrún Harðardóttir
skrifar um fátækt á Íslandi »… framfærslu-grunnur er einn
þeirra þátta sem geta
hjálpað okkur að setja
viðmið um grunn-
framfærslu fjölskyldn-
anna í landinu.
Helga Sigrún
Harðardóttir
Höfundur er skrifstofustjóri þing-
flokks framsóknarmanna.
ÞAÐ er sagt að byltingar séu
allajafna afsprengi langvarandi
óréttlætis, að kröfur um eðlilega
framvindu og umbreytingar komi
af þörf og nauðsyn.
Ég held að bylting 21. ald-
arinnar verði hug-
arfarsbreyting sem
mun koma fram sem
réttlætisbylting. Ræt-
ur byltingarinnar
teygja sig um frjóan
jarðveg fávisku og
græðgi, vökvaðar af
þeirri þrúgandi hugs-
un að ríkidæmi sé
lausn alls vanda, að
allar framkvæmdir
mannúðarstefnu verði
að skilja eftir sig spor
spillingar, þar sem
nokkrir einstaklingar
lifa í vellystingum við
að hjálpa hinum kúg-
aða fjölda. Hvöt bylt-
ingarinnar á uppruna
sinn í einlægni,
manngæsku, sann-
leiksþrá og sanngirni,
sem eru þeir þættir
sem stuðla munu að
betri uppskeru en
nokkurn mann getur
órað fyrir.
Auðvitað koma trú, von og kær-
leikur einnig við sögu þegar rétt-
lætið fer með blossa byltingarinnar
um hjörtu heimsins. En nýr skiln-
ingur og ný skynjun á mætti þess-
ara brothættu hugtaka þarf að
koma til áður en almenningur get-
ur áttað sig á nauðsyn þess að
hugsa um heiminn sem samstæða
heild en ekki sem sundurlausa
hópa.
Jafnvel þótt við séum mötuð af
upplýsingum og okkur sé kennt að
láta vel að stjórn, þá áttum við
okkur á því að heimur græðgi og
spillingar byggir á rökleysu en hið
rökrétta samhengi veruleikans er
réttlæti.
Réttlæti hefur í sér mátt alls
sem gott er og þann mátt ber okk-
ur að nýta heiminum öllum til
hagsbóta.
Þegar við heyrum talað um
óréttlæti er það oftast sett þannig
fram að það er eins og það finnist
engar lausnir. Við fréttum bara af
því að nokkur þúsund skólabarna
glími við fátækt og sú fátækt er
sögð til komin vegna þess að til er
hópur sem nefnist einstæðir for-
eldrar. Okkur er bókstaflega sagt
að einstæðum foreldrum sé ekki
leyfilegt að lifa eðlilegu lífi, að hér
sé um aukastærð að ræða – eitt-
hvað sem nánast er óæskilegt. En
um leið er okkur ekki sagt að
ójöfnuður hafi verið að aukast hér
á landi síðustu árin. Okkur er ekki
sagt að skattbyrði hafi magnast til
muna hjá þeim sem lægst hafa
launin. Okkur er sagt
að vandinn sé ein-
staklinganna, ekki
samfélagsins. Við fáum
fréttir af stríði og okk-
ur er sagt að viðkom-
andi stríð sé sprottið
af ættflokkadeilum,
trúarbragðadeilum eða
deilum um legu landa-
mæra. Í forgrunni er
efnahagslegur ávinn-
ingur en mannlegur
harmleikur fær að
fljóta með í frásögn-
inni, eins og algjört
aukaatriði. Við heyrum
af fólksflótta. Við
heyrum fregnir af því
að 2% mannkyns eigi
meira en helming allra
auðæfa heimsins og við
heyrum af fátækt,
vatnsskorti og hung-
ursneyð.
Um leið og okkur er
ætlað að skilja hvað
við er átt er eins og
markvisst sé verið að forðast
kjarna málsins. Okkur er boðið að
taka þátt í því að friða samvisku
ríka heimsins með því að gefa í
söfnun annað slagið en okkur hefur
aldrei verið boðin þátttaka í því að
leysa vandann í eitt skipti fyrir öll.
Okkur er bókstaflega kennt að
við eigum að vera góð um jólin og
gefa peninga handa veiku börn-
unum í Súdan, hungruðu börn-
unum í Sómalíu eða særðu börn-
unum í Palestínu. En okkur er
aldrei leyft að taka virkan þátt í
því að eyða vopnaskakinu sem
skapar allan vandann. Þessu skaki
stjórna menn sem ráða ríkjum,
menn sem ekki heyra rödd réttlæt-
isins.
Ég held að Réttlætisbyltingin
verði hljóðlát og átakalítil en ég
held að hún muni áorka meiru en
allar aðrar byltingar samanlagt.
Þegar réttlætið nær fram að ganga
munu menn fyrst spyrja sig að því
hvað muni vera best fyrir fjöldann
og síðan munu hagsmunir ein-
staklinganna fylgja.
Réttlætisbyltingin
Kristján Hreinsson fjallar
um hugarfarsbreytingu
mannkynsins
Kristján Hreinsson
»Ég held aðbylting 21.
aldarinnar
verði hugarfars-
breyting sem
mun koma fram
sem réttlæt-
isbylting.
Höfundur er skáld.
JÓN Sigurðsson, nýr formaður
Framsóknarflokksins, gagnrýndi
stuðning Íslands við innrásina í
Írak á nýafstöðnum
miðstjórnarfundi
Framsóknarflokksins.
Sagði Jón, að um mis-
tök hefði verið að
ræða. Ummæli Jóns
vöktu mikla athygli
og hafa þau verið
túlkuð sem gagnrýni
á Halldór Ásgrímsson
og Davíð Oddsson en
þeir tvímenningar
tóku ákvörðunina ein-
ir um að styðja inn-
rásina í Írak.
Brot á alþjóðalögum og brot á
íslenskum lögum
Mál þetta var rætt á Alþingi.
Ögmundur Jónasson tók málið upp
þar. En Jón Sigurðsson stóð ekki
lengi við stóru orðin: Nú dró hann
verulega í land og sagði, að
ákvörðun Halldórs og Davíðs hefði
verið lögmæt! Þessi ummæli Jóns
eru furðuleg með tilliti til þess, að
það er margoft búið að sýna fram
á, að innrásin í Írak og stuðningur
Íslands við hana var brot á lögum.
Innrás Bandaríkjanna og Bret-
lands í Írak naut ekki stuðnings
Öryggisráðs SÞ og var því brot á
alþjóðalögum. Ákvörðun þeirra
tvímenninga, Halldórs og Davíðs,
var hvorki lögð fyrir utanrík-
ismálanefnd Alþingis né rík-
isstjórn og var því kolólögleg.
Lögum samkvæmt á
að leggja öll mikilvæg
stjórnarmálefni fyrir
ríkisstjórn og sam-
kvæmt lögum og
reglum á að leggja öll
mikilvæg utanrík-
ismálefni fyrir utan-
ríkismálanefnd Al-
þingis. Það var ekki
gert. Ragnar Að-
alsteinsson hæsta-
réttarlögmaður, sem
er einn færasti lög-
maður landsins, kom
á fund utanríkismála-
nefndar Alþingis til þess að fjalla
um innrásina í Írak og ákvörð-
unina um stuðning Íslands við
hana. Hann sagði, að innrásin í
Írak hefði verið brot á al-
þjóðalögum og ákvörðunin um
stuðning Íslands við innrásina
hefði verið ólögmæt.
Gagnýni Jóns fagnað
Þegar Jón Sigurðsson, formaður
Framsóknarflokksins, hóf að
gagnrýna innrásina í Írak og
stuðning Íslands við hana á mið-
stjórnarfundi Framsóknar brutust
út mikil fagnaðarlæti á fundinum.
Það var eins og flokksmenn hefðu
beðið lengi eftir tækifæri til þess
að láta í ljós óánægju með ákvörð-
un Davíðs og Halldórs um stuðn-
ing við Íraksstríðið. Það er ekkert
skrítið. Margir Framsóknarmenn
hafa gert sér það ljóst fyrir löngu,
að stuðningur tvímenninganna og
Íslands við Íraksstríðið er það mál,
sem hefur farið einna verst með
Framsóknarflokkinn á und-
anförnum árum. En aðeins einn af
þingmönnum Framsóknarflokksins
hafði kjark til þess að segja upp-
hátt það, sem margir aðrir Fram-
sóknarmenn hugsuðu. Það var
Kristinn H. Gunnarsson. Og fyrir
það var honum refsað.
Innrásin í Írak var ólögmæt
Björgvin Guðmundsson
fjallar um Íraksstríðið »Margir Framsókn-armenn hafa gert
sér það ljóst fyrir
löngu, að stuðningur
tvímenninganna og
Íslands við Íraksstríðið
er það mál, sem hefur
farið einna verst með
Framsóknarflokkinn á
undanförnum árum.
Björgvin Guðmundsson
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Sumir segja: Það sem oftast er uppi á teningnum.
Aðrir segja fremur: … er upp á teningnum.
(Ath.: er upp s.s. snýr upp, veit upp.)
Gætum tungunnar
mbl.issmáauglýsingar