Morgunblaðið - 21.12.2006, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
„VEÐRIÐ var mjög slæmt en það
var engin ástæða til að óttast, skip-
ið sat vel rétt við ströndina og við
höfðum rafmagn,“ sagði skipstjóri
flutningaskipsins Wilson Muuga,
sem strandaði rétt við Hvalsnes
suður af Sandgerði í fyrrinótt.
Skipstjórinn segist hafa sjö ára
reynslu hjá Nesskipum og aldrei
hafa lent í því að stranda skipi fyrr
en þegar það hafi gerst hafi ekki
farið á milli mála hvað hafi gerst.
Áhöfnin hafi vitað hvernig ætti að
bregðast við við slíkar aðstæður og
hegðað sér samkvæmt því. Menn
hafi verið rólegir og kokkurinn hafi
útbúið hádegisverð fyrir áhöfnina
eins og ekkert hafi í skorist. Hins
vegar hafi veðurspáin ekki verið
góð og ástæðulaust að taka ein-
hverja áhættu með því að halda
kyrru fyrir í skipinu yfir nótt við
þessar aðstæður. Því hafi verið tek-
in ákvörðun um að yfirgefa það en
staða þess í gær hafi sýnt að ekkert
hafi verið að óttast. Það hafi varla
hreyfst enda nánast staðsett eins og
á þurru landi. Samt hafi verið betra
að gista á hóteli og allir í áhöfninni
hafi það gott.
Síðasta sjóferðin
Snemma í gærmorgun voru
menn, sem hafa hagsmuna að gæta,
mættir á strandstað, þar sem var
nokkuð hvasst á stundum og rign-
ing. Unnið var við lagningu vegar
niður að fjöru og vélstjórar skipsins
Wilson Muuga útskýrðu teikningar
af því fyrir fulltrúum Olíu-
dreifingar meðan beðið var eftir
þyrlu Landhelgisgæslunnar til að
flytja menn út í skipið til að kanna
aðstæður.
„Skipið situr vel en komi mikill
vindur á hliðina er hætta á að það
velti,“ sagði Þór Kristjánsson,
deildarstjóri hjá Siglingastofnun.
Fyrir lá að botn skipsins var illa
farinn og almennt voru menn á því
að það hefði farið í síðustu sjóferð-
ina. „Þetta skip fer ekki héðan
nema landleiðina,“ sagði Þór.
Gert var ráð fyrir að þyrlan
kæmi í birtingu um klukkan 11 en
annað verkefni kom óvænt upp á og
leit út fyrir að ekki yrði meira að-
hafst á staðnum í gær. Það breyttist
þó fljótlega. Þyrla kom á svæðið um
tvö-leytið og skömmu síðar kom
önnur þyrla. Þær fluttu menn út í
skipið, meðal annars verktaka, sem
sjá um björgunaraðgerðir, og full-
trúa danska tryggingafélagsins
Codan. Þeir könnuðu aðstæður áð-
ur en myrkur skall á að nýju en
frekari björgunaraðgerðir bíða
betri tíma.
Ástæðulaust
var að óttast
FORSTJÓRI Umhverfisstofnunar metur meng-
unarhættu frá flutningaskipinu Wilson Muuga á
þann veg, að skipið geti farið illa með þeim afleið-
ingum að olía leki úr því. „Hvort það verður meiri-
háttar umhverfisslys fer eftir veðuraðstæðum og
hvernig olían berst út úr skipinu,“ sagði Davíð Eg-
ilson forstjóri UST á blaðamannafundi í gær.
Meginhættan stafar nú frá olíu í botntönkum
skipsins en í þeim eru 70 tonn af olíu. Botntank-
arnir hafa þegar rifnað en sjór sem flæðir inn í þá
heldur olíunni uppi og hefur hingað til hindrað
hana í að leka út. Þá eru 50 tonn af olíu í hlið-
artönkum ofar í skipinu og loks eru 17 tonn af dís-
ilolíu á enn öðrum tönkum.
Miklu skiptir að ná olíunni úr skipinu til að forð-
ast mengunarslys, en ýmislegt hamlar því verk-
efni. Hvassviðrið sem vart sér fyrir endann á er
þar helsti óvinurinn og því er ekki á það hættandi
að hafa menn í hættu um borð við að undirbúa
dælingu olíunnar upp úr tönkunum. Einnig er vax-
andi straumur fram á laugardag og nær þá há-
marki með stórstraumsflóði og að lokum hamlar
stuttur birtutími björgunarstarfi.
Í botntönkum skipsins eru 25% rýmisins full af
olíu en allir botntankarnir eru rifnir. Sjór hefur
því flætt inn í tankana og þrýst undir olíuna með
þeim afleiðingum að olían stendur hátt í tönkunum
og hefur ekki farið út svo neinu nemi.
Fyrir ofan botntankana eru tómar lestir en síð-
degis í gær komust sérfræðingar að því að einhver
olía hefði lekið úr botntönkum upp í þær.
Hita verður olíuna
með einhverjum ráðum
Að sögn Kristjáns Geirssonar fagstjóra hjá
UST verður ekki hægt að nota leiðslukerfi skips-
ins við uppdælinguna því leiðslurnar liggja með-
fram ónýtum botninum. „Leiðin inn í þessa tanka
er því í gegnum svonefnd öndunarop,“ sagði Krist-
ján. Um er að ræða 8 metra löng op sem hægt væri
að sjúga olíuna upp um. Hins vegar hefur olían
þykknað með lækkandi hitastigi í skipinu og þarf
því að hita hana með einhverjum ráðum eða létta
hana með t.d. díselolíu. Þegar þessu væri lokið
þyrfti að dæla olíunni frá borði og 300 metra að
landi í bíla.
Fastlega er gert ráð fyrir að eitthvert magn af
olíu sleppi í sjóinn en sem stendur eru engar að-
gerðir mögulegar til að hreinsa hana upp vegna
veðurs og öldugangs á staðnum. Engin tæki virka
á olíuna á þessum tímapunkti. Hins vegar getur
kröftugur öldugangur „þeytt“ olíuna og dreift
henni. Mögulegt er að hafa tiltækan hreinsunar-
búnað ef á þarf að halda þegar olía sést og vind
lægir. Þangað til verður að fylgjast með af landi og
úr lofti. Enn hefur engin olía sést í fjörum.
Skipið strandaði á sérlega viðkæmu svæði hvað
varðar fuglalíf og er svæðið frá Ósum, rétt sunnan
við strandstaðinn, að Sandgerði tilgreint sem sér-
staklega mikilvægt fuglasvæði allt árið um kring.
UST hefur síðan sérstakar áhyggjur af svonefnd-
um Leirum í Ósabotnum þar sem gífurlega erfitt
yrði að standa að olíuhreinsun ef olían sekkur inn í
leirurnar. Olíuvarnagirðingar hafa nær ekkert að
segja nema í logni og því eru Ósabotnarnir svo
gott sem berskjaldaðir ef olía leitar inn í Ósana.
Morgunblaðið/ÞÖK
Viðbrögð Flutningaskipið Wilson Muuga strandaði við Sandgerði aðfaranótt þriðjudags og í gær var hugað að björgunaraðgerðum. Meðal annars var
lagður vegur niður í fjöru og skoðað hvernig dæla mætti olíu úr skipinu en hvassviðri, vaxandi straumur og skammdegi vinna gegn björgunarstörfum.
Allir botntankarnir
í skipinu eru rifnir
Í HNOTSKURN
»Veðrun er ferli sem breytir eiginleikumolíu eftir að hún berst í sjó. Uppgufun
er yfirleitt mikilvægasti þáttur veðrunar.
»Fyrstu áhrif olíu á lífríki stranda ogsjávar geta verið allt frá mjög litlum til
þess að allt lifandi drepst í tilteknu lífríki.
Strandsvæði sem „fangar“ olíuflekk, t.d.
leirur eða votlendi, getur orðið sérlega illa
úti og sú hætta er fyrir hendi í leirunum
Ósabotnum skammt frá strandstað Wilson
Muuga.
SKÖMMU eftir hádegið í gær flugu
tvær þyrlur Landhelgisgæslunnar
með menn út í flutningaskipið Wil-
son Muuga. Þeir könnuðu aðstæður
og komust meðal annars að því að
olía lekur ekki úr skipinu þrátt fyr-
ir að botntankar þess séu rifnir. Í
botntönkunum eru 70 tonn af svart-
olíu en ofar í skipinu eru 50 tonn.
Sjór lyftir olíunni í botntönkunum
sem gerir það að verkum að hún
hefur enn ekki lekið út.
Morgunblaðið/ÞÖK
Olía lekur ekki úr skipinu