Morgunblaðið - 23.12.2006, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
SKILVIRKARI
UTANRÍKISÞJÓNUSTA
Þær skipulagsbreytingar á utan-ríkisþjónustunni, sem Valgerð-ur Sverrisdóttir utanríkisráð-
herra tilkynnti í fyrradag, eru
skynsamlegar, tímabærar og koma til
móts við þá gagnrýni, sem sett hefur
verið fram á utanríkisþjónustuna, að
kostnaður og mannahald þenjist þar
út án aðhalds.
Valgerður Sverrisdóttir stefnir
augljóslega að því að afnema smá-
kóngaveldið í utanríkisþjónustunni.
Það gerist m.a. með því að steypa
saman eldri skrifstofum ráðuneyt-
anna í tvö meginsvið, þar sem ætlunin
er að hægt sé að færa fólk til eftir því
sem verkefnin kalla á, meðal annars
þannig að hægt sé að bregðast við
óvæntu álagi á ýmsum sviðum. Það
gerist með því að fólki séu valin verk-
efni í ráðuneytinu eftir reynslu þess
og hæfileikum, í stað þess að leggja
mesta áherzlu á starfstitla, en ráð-
herra nefndi í ræðu sinni, þegar hún
tilkynnti starfsmönnum breytingarn-
ar, að vegtyllur hefðu „kannski verið
einum of mikill drifkraftur í þjónust-
unni.“ Og það gerist líka með því að
skapa „skýrari tengsl milli verkefna
sendiskrifstofa okkar erlendis og
markmiða ráðuneytisins“ eins og ráð-
herrann orðaði það. Þetta þýðir vænt-
anlega að meiri áherzla verður lögð á
að sendiherrarnir starfi raunverulega
undir stjórn ráðuneytisins í Reykja-
vík.
Í þeim breytingum, sem Valgerður
Sverrisdóttir hyggst nú hrinda í fram-
kvæmd, felst veruleg hagræðing. Hún
hyggst hvorki ráða nýja starfsmenn
til utanríkisráðuneytisins né skipa
nýja sendiherra. Raunar liggur í orð-
um ráðherrans að á undanförnum ár-
um hafi verið skipaðir of margir sendi-
herrar, umfram þarfir utanríkis-
þjónustunnar. Það er verulegt
umhugsunarefni. Svo virðist, sem nú
verði lögð vaxandi áherzla á fagleg
sjónarmið við ráðningu starfsmanna
og stöðuhækkanir í utanríkisþjónust-
unni.
Sömuleiðis er nú unnið í anda nú-
tímalegra hugmynda um starfslið
sendiskrifstofa erlendis. Með tölvu-
og netvæðingu liggur beint við að
færa bókhald sendiskrifstofanna heim
í ráðuneyti, eins og nú hefur þegar
verið gert í ýmsum tilvikum. Þannig
má fækka útsendum fulltrúum. Mann-
skapsþörf í nýjum sendiskrifstofum á
að mæta með fækkun í þeim, sem fyrir
eru; þannig verður fækkað um mann í
Stokkhólmi til að manna aðalræðis-
skrifstofu í Færeyjum. Þetta er aðferð
sem hlýtur að verða notuð í vaxandi
mæli. Þá ætlar utanríkisráðuneytið að
selja óhagkvæma sendiherrabústaði
eins og þann í Kaupmannahöfn og
kaupa í staðinn hentugra húsnæði sem
hentar betur til landkynningar.
Heima í Reykjavík hefur leiguhús-
næði verið sagt upp og bílar seldir.
Allt þetta stuðlar að því að gera ut-
anríkisþjónustuna skilvirkari og
skapa aukna sátt um starfsemi henn-
ar. Sama má segja um þá áherzlu sem
lögð var á jafnréttismál í skipulags-
breytingunum. Meirihluti yfirstjórn-
ar utanríkisráðuneytisins er nú kon-
ur. Utanríkisráðherra orðaði það svo í
ræðu sinni að karlavígið í utanríkis-
þjónustunni væri fallið.
Bæði með þessari endurskipulagn-
ingu og með áherzlubreytingum í
starfi Íslenzku friðargæzlunnar hefur
Valgerður Sverrisdóttir þegar mark-
að athyglisverð spor sem utanríkis-
ráðherra.
ÁFALL
Sú ákvörðun hins þekkta alþjóð-lega matsfyrirtækis Standard &
Poor’s að lækka lánshæfismat ríkis-
sjóðs er óneitanlega umtalsvert áfall
fyrir ríkisstjórnina. Þótt lánshæfis-
matið sé nú hið sama og það var fyrir
ári – en það var hækkað í millitíðinni
– breytir það engu um neikvæð áhrif
þessarar ákvörðunar.
Hún getur leitt til þess að lánakjör
íslenzka ríkisins versni. Hún getur
leitt til þess að lánakjör íslenzku
bankanna lækki. Í ljósi þeirra miklu
umræðna, sem urðu sl. vetur um
stöðu bankanna, er ljóst að þessi
ákvörðun matsfyrirtækisins getur
haft almennt neikvæð áhrif fyrir Ís-
land og íslenzk fyrirtæki. En jafn-
framt er það mikill styrkur fyrir
Glitni að á sama tíma og matsfyrir-
tækið lækkar lánshæfismat ríkis-
sjóðs heldur Glitnir sinni stöðu
óbreyttri.
Þessi ákvörðun Standard & Poor’s
hefur greinilega komið forystumönn-
um ríkisstjórnarinnar á óvart, ekki
sízt í ljósi þess að mat annars mats-
fyrirtækis, Moody’s, var óbreytt,
þegar það var tilkynnt fyrir skömmu.
Sumir segja raunar að Standard &
Poor’s sé gagnrýnna en Moody’s.
Þau rök matsfyrirtækisins að ekki
sé nægilegt aðhald í ríkisfjármálum
skömmu fyrir kosningar eru sérstak-
lega viðkvæm fyrir stjórnarflokkana
og vatn á myllu stjórnarandstöðu-
flokkanna. Í sjálfu sér þýðir lítið fyrir
ríkisstjórnina að deila við dómarann,
sem er matsfyrirtækið í þessu tilviki.
Það er auðvitað hægt að rökræða
málið fram og aftur, sem breytir ekki
því, að þetta er niðurstaða þekkts al-
þjóðlegs matsfyrirtækis og ríkis-
stjórnin hlýtur að bregðast á ein-
hvern hátt við þeirri gagnrýni.
Það má finna vaxandi áhyggjur hjá
þeim, sem fylgjast með þróun ís-
lenzkra efnahagsmála, að svonefnd
„lending“ íslenzka hagkerfisins verði
erfiðari en flestir hafa talið fram að
þessu. Sumir halda því fram, að það
muni koma í ljós fljótlega eftir kosn-
ingar í vor og þá m.a. á þann veg að
botninn detti úr gengi íslenzku krón-
unnar.
Það hefur alltaf verið skynsamlegt
að ganga hægt um gleðinnar dyr en
það hefur yfirleitt hentað okkur Ís-
lendingum illa.
Við eigum að líta á ákvörðun þessa
alþjóðlega matsfyrirtækis sem við-
vörun til okkar. Ábendingu um að
hægja á ferðinni. Og það vill svo vel
til að við höfum efni á því.
ÞEGAR ljósmyndari Morgunblaðsins flaug yfir
flóðasvæðin á Suðurlandi í gær var engu líkara en
sumir bæirnir væru byggðir á eyjum í risastóru
stöðuvatni. Það er víst engin tilviljun að bæjum á
þessum slóðum er jafnan valinn staður á hæðum
eða hólum.
Flóðið í Hvítá rénar nú hratt og er rennsli í
Fremstaveri, ofarlega í Hvítá, nánast orðið jafn-
mikið og fyrir flóðið. Í Ölfusá var rennslið í gær-
kvöldi um 1.650 m³ en það var rúmlega 2.350 m³
þegar flóðið var í hámarki.
Gamall Camaro á floti
Ólafsvallahverfi á Skeiðum var umflotið í gær en
þaðan var þó fært og því komst fólk af bæjunum til
að kaupa inn fyrir jólin og hefur það sjálfsagt verið
mikill léttir.
Af þeim sex bæjum sem mynda hverfið varð
mesta tjónið í Björnskoti en þaðan flutu um 100
heyrúllur með straumnum og vatn flæddi inn í
stóra skemmu. Ólafur F. Leifsson, bóndi og smiður
í Björnskoti, sagði að ef rúllurnar hefðu allar eyði-
lagst væri tjónið líklega um 400.000 krónur. Þar
með er þó ekki allt upptalið því vatn flæddi einnig
inn í skemmu sem er við bæinn, gamlan refaskála
og þar var vatnshæð um einn metri þegar mest va
Ólafur telur að allt korn sem þar var hafi skemms
Sex bæir á eyju Ólafsvallahverfi er umflotið. Töluvert tjón varð á einum af sex bæjum í hverfinu en þa
Stika Gríðarmikið landsvæði er nú á kafi í flóðvatni sem væntanlega sjatnar fljótlega. Þangað til verð
Byggilegar eyjar vi
Í HNOTSKURN
» Flóðið sem hófst í Hvítá á þriðjudaghefur rénað hratt síðan á fimmtudags-
kvöld.
» Í gærkvöldi var rennsli í Fremstaveri,ofarlega í Hvítá, litlu meira en það var
fyrir flóðið.
» Í Ölfusá var rennsli um 1.650 m³ enþað var rúmlega 2.350 m³ þegar flóðið
var í hámarki.
» Samkvæmt upplýsingum lögreglu ernú fært á alla bæi og í gær drifu marg-
ir sig í búðir til að kaupa inn fyrir jólin.