Morgunblaðið - 28.12.2006, Blaðsíða 28
28 FIMMTUDAGUR 28. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ALLAN sólarhringinn, allan árs-
ins hring, er fjöldi vel þjálfaðra hjálp-
arsveitarmanna reiðubúinn að að-
stoða þá sem á hjálp þurfa að halda.
Þetta eru einstaklingar sem hafa
launalaust í frítíma sínum stundað
markvissa þjálfun til að vera ávallt
reiðubúnir að geta rétt hjálparhönd
þegar landsmenn hafa
þurft á því að halda.
Hver hjálparsveit-
armaður ver árlega
hundruðum klukku-
stunda við þjálfun, æf-
ingar og björg-
unarsveitarstörf. Að
auki eyða félagar hjálp-
arsveitanna drjúgum
tíma við fjáröflun, því
þótt einstakir hjálp-
arsveitarmenn greiði
sjálfir fyrir ein-
staklingsbúnað sinn
(sem kostar allur u.þ.b.
300.000 krónur) þurfa hjálparsveit-
irnar mikið fé, til að standa straum af
rekstri björgunartækja og annars
búnaðar. Rekstur og viðhald sér-
útbúinna torfærutækja, s.s. jeppa,
vélsleða og snjóbíla, sjúkragagna,
neyðarskýla, rústabjörgunar- og
óveðursbúnaðar er mikill. Hafa hjálp-
arsveitirnar lagt metnað sinn í að
hafa ætíð til reiðu bestu mögulegu
tæki til björgunarsveitastarfa.
Hjálparsveitirnar hafa selt flug-
elda í áratugi og er flugeldasala aðal-
tekjustofn sveitanna. Má segja að
sveitirnar hafi lagt grunninn að þeim
skemmtilega sið hér á Íslandi að
kveðja gamla árið og fagna því nýja
með flugeldum. Þrátt fyrir að flug-
eldasalan tryggi rekstrargrundvöll
hjálpasveitanna hafa þær ávallt haft
hagsmuni landsmanna að leiðarljósi
og tryggt þeim vandað flugelda á
hagstæðu verði. Jafnframt hefur ver-
ið lögð rík áheyrsla á
fræðslu um meðferð
flugelda til að tryggja
að áramótin séu ávallt
eftirminnileg fjöl-
skyldustund.
Það er því sárt fyrir
hjálparsveitarmenn að
horfa upp á fyrirtæki og
einstaklinga nýta sér
það uppbyggingarstarf
og þá hefð sem sköpuð
hefur verið af hjálp-
arsveitunum með sölu
flugelda, með harðri og
oft óprúttinni sam-
keppni. Hafa ber í huga að hjálp-
arsveitarmenn selja flugelda í sjálf-
boðaliðastarfi og geta því auðveldlega
orðið undir í samkeppni við aðila í at-
vinnurekstri. Slíkir aðilar leyfa sér að
fleyta rjómann, og leggja t.d. ekkert
af mörkum til fræðslu um meðferð
flugelda eða öryggismála almennt.
Með harðri samkeppni hafa þessi að-
ilar rýrt aðaltekjustofn hjálparsveit-
anna verulega.
Það eina sem hjálparsveitirnar
geta gert er að biðla til landsmanna
og biðja þá um að styðja sveitirnar
með flugeldakaupum hjá sér sem
endranær og láta ekki glepjast af
gylliboðum einkaaðila.
Án þess mikla stuðnings sem al-
menningur sýnir hjálparsveitunum
með kaupum á flugeldum væri ekki
hægt að standa undir rekstri öflugra
hjálparsveita sem eru nauðsynlegar
Íslendingum. Hefur það berlega
komið í ljós nú í desember þar sem
mörg hundruð hjálparsveitarmenn
hafa unnið sleitulaust í marga sólar-
hringa til að bjarga mannslífum og
verðmætum.
Um leið Hjálparsveit skáta í
Reykjavík þakkar fyrir veittan stuðn-
ing á liðnum árum eru landsmönnum
öllum færðar bestu óskir um gleðilegt
nýtt ár.
Styðjið hjálparsveitirnar
Bragi Björnsson fjallar um
flugeldasölu og starfsemi
Hjálparsveitar skáta
» Án þess mikla stuðn-ings sem almenn-
ingur sýnir hjálparsveit-
unum með kaupum á
flugeldum væri ekki
hægt að standa undir
rekstri öflugra hjálp-
arsveita sem eru nauð-
synlegar Íslendingum.
Bragi Björnsson
Höfundur er félagi í Hjálparsveit
skáta í Reykjavík.
Á MEÐAN sumir föndra jólakort
til að senda nokkrum útvöldum vin-
um hafa aðrir tekið upp á því að
föndra hatursbréf gegn mönnum Ísl-
ams og sent það á nokkra útvalda í
samfélaginu. Undir
bréf þetta skrifar nafn
félags sem inniheldur
tvö orð: „Group 1627“.
Fyrra orðið er eng-
ilsaxneskt en seinna
orðið er samansett úr
fjórum arabískum tölu-
stöfum, þó virðist til-
gangur félagsins vera
allt annar en sá að
stuðla að fjölmenningu.
Enn eitt „groupið“ hef-
ur s.s. sprottið upp og
enn og aftur er kafað
langt aftur til fortíðar
til þess að „réttlæta“ áróður. Það
hentar okkur Íslendingum ágætlega
að hafa Tyrkjarán ársins 1627 í for-
tíðinni, það virðist vera hægt að nota
þau endalaust til að vísa í árás er-
lendra á Íslendinga, bara sveigja þau
og beygja eftir þörfum. Brenglanir á
Tyrkjaránunum hafa verið stundaðar
nánast frá því að fyrsti ránsmaðurinn
steig á land. Sem dæmi má nefna að
Benedikt nokkur Halldórsson skrif-
aði Jóni Arasyni, rétt eftir Tyrkja-
ránin sjálf, að ránsfenginn ætti lík-
legast að afhenda páfa og spænska
konunginum, honum fannst það lík-
legt því þá á tímum þóttu kaþólskir
menn heldur óvinalegir. Síðan þá hef-
ur óvinurinn verið hinn og þessi, allt
eftir því hvað er í deiglunni á hverj-
um tíma. Í einni merkustu heimild
okkar um Tyrkjaránin, Reisubók
Ólaf Egilssonar prests í Vest-
mannaeyjum sem var herleiddur af
ránsmönnum, má finna lýsingar á
ránunum og ránsmönnum. Ólafur
sagði ránsmennina hafa verið sund-
urleitan hóp, menn ýmissa þjóð-
arbrota. Sjálfur var hann tekinn
höndum af mönnum sem hann taldi
vera enska en fyrst á þriðja degi rán-
anna sá hann menn með uppháar
húfur sem hann áætlaði vera Tyrki.
Þessum áætluðu Tyrkjum lýsti hann
sem hæglátum mönnum sem drukku
„mýrarvatn“, sem fræðimenn hafa
sagt vera te. Ólafur sagði að þessir
áætluðu Tyrkir hefðu ekki lemstrað
fólkið eins mikið og hinir ránsmenn-
irnir. En hverjir voru þá Tyrkjaráns-
menn ef þeir voru ekki Tyrkir? Jú,
þeir voru samkvæmt samtímaheim-
ildum m.a. frá Þýska-
landi, Noregi, Englandi
og öðrum Evr-
ópuþjóðum. Menn sem
höfðu verið sjóræn-
ingjar hins opinbera í
Þrjátíu ára stríðinu í
Evrópu og gerðust því
atvinnulausir á frið-
artímum. Þá brugðu
þeir á það ráð að halda
til Alsír og Marokkó
þar sem allskonar
menn gerðu út, frá fjöl-
menningarlegri borg,
til sjórána. Þessir evr-
ópsku menn þekktu líklegast sumir
til Íslands og þeir hafa því komið með
uppástunguna um heimsóknina til Ís-
lands sumarið 1627, og stefnt skip-
unum dyggilega hingað til lands,
enda á „heimaslóðum“.
Nú ættu liðsmenn Group 1627 að
sjá að ekki er hægt að bendla Mú-
hameðstrúarmenn eina við Tyrkja-
ránin 1627, ekki frekar en enskumæl-
andi menn eða áhugamenn um
tedrykkju. Mennirnir sem Ólafur
lýsti sem hæglátum hafa e.t.v. sumir
verið Arabar, eða Tyrkir, en að
bendla alla Araba, Tyrki, svo og aðr-
ar þjóðir Íslams við nokkra Alsírs-
menn ársins 1627 er álíka furðulegt
og að kenna öllum hvítum á hörund
um morðið á John Lennon.
Ef Group 1627 vill enn sníða nafn-
gift sína við hörmulegan tilgang
skipasiglinga þá má stinga upp á
nafninu Group Víkingar þar sem Vík-
ingarnir sigldu jú m.a. til Frakklands
og drápu þar mann og annan. Er m.a.
talið að þeir hafi náð alla leið til Mar-
okkó og Tyrklands og þá kannski
fyrst er hægt að fara að tala um
„Tyrkjarán“.
En ef Group 1627 vill reyna að
vitna til raunverulegra Múham-
eðstrúarmanna fyrri tíma geta þeir
t.d. kallað sig Group: Al-Ma’arri’s, en
sá múslimi var rithöfundur og skáld
sem skrifaði Risalat al’Ghufran (The
Epistle of Forgiveness) sem veitti
m.a. Dante innblástur við samningu
Gleðileiksins guðdómlega. Kannski
nafnið Group Ibn Rushd sé meira
spennandi en sá múslimi var áhrifa-
mikill heimspekingur og læknir sem
færði ekki bara speki Aristótelesar til
vestursins heldur skrifaði hann líka
merkar læknisfræðibækur. Ef ein-
hver bókasafnsfræðingur er í Group
1627 þá getur hann/hún kannski stutt
nafntillöguna: Group Bókasafnið í
Alexandríu. Já, og stærðfræðingar
geta stungið upp á Group Algebra,
þar sem músliminn Ibn Musa-al-
Kharazmi (ákaflega hljómfagurt
nafn) er höfundur hennar.
En ef Group 1627 hefur áhuga á
því að líta á ofangreindar nafna-
tillögur þá verður tilgangur félagsins
einnig að breytast, það er ekki annað
hægt en að klappa fyrir algebru,
framförum í læknisfræði og stórum
bókasöfnum. Nafnið getur þó auðvit-
að haldist, en liðsmenn Group 1627
verða þá að sætta sig við það að nafn-
ið vísar fyrst og fremst til ofbeldis-
fullra Evrópumanna, fæddra í kristn-
um löndum, sem voru öðrum
kristnum Evrópumönnum verstir.
Ég hef nú gefið mér að nafnið á fé-
laginu vísi til Tyrkjaránanna 1627,
sem eru ef til vill fordómar í mér.
Kannski verið sé að vísa til einhvers
annars sögulegs sem gerðist þetta ár,
t.d. láts Guðbrands Þorlákssonar
biskups á Hólum. En var hann ekki
húmanisti?
Þakkir fær Þorsteinn Helgason
sagnfræðingur fyrir fræðandi og
áhugaverð skrif sín um Tyrkjaráns-
menn.
Nokkrar tillögur
að nafnbreytingu
Bryndís Björgvinsdóttir skrifar
opið bréf til „Group 1627“ »En ef Group 1627hefur áhuga á því að
líta á ofangreindar
nafnatillögur þá verður
tilgangur félagsins einn-
ig að breytast...
Bryndís Björgvinsdóttir
Höfundur er mastersnemi
í þjóðfræði.
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is ● netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið
Fullkomnaðu
verkið með
Þ
A
K
R
E
N
N
U
K
E
R
FI
á
öllhús
–
allsstaðar
Þ
A
K
R
E
N
N
U
K
E
R
FI
á
öllhús
–
allsstaðar
BLIKKÁS –
Smiðjuvegi 74
Sími 515 8700
ÓHJÁKVÆMILEGT er að svara
í nokkrum orðum grein Jóns
Bjarnasonar alþingismanns í Morg-
unblaðinu í gær þar sem hann gerir
tilgang með stofnun opinbera hluta-
félagsins Flugstoða
að umtalsefni. Er það
ekki síst vegna túlk-
unar hans á málinu
og söguskýringa sem
eru vægast sagt
nokkuð sérstakar.
Þrátt fyrir að hafa
setið fundi sam-
göngunefndar Alþing-
is og tekið þátt í um-
ræðum virðist Jón
Bjarnason viljandi
eða óviljandi mis-
skilja alla hluti er
varðar breytt skipu-
lag flugmála á Ís-
landi.
Í fyrsta lagi er
rekstur flugumferð-
arþjónustu ekki
einkavæddur. Stofnað
hefur verið opinbert
hlutafélag sem tekur
við þjónustunni.
Í öðru lagi verður
ráðningarkjörum
starfsmanna ekki
breytt. Kjarasamn-
ingar gilda áfram og
kjör eru í engu skert.
Gildistími kjarasamninga við flug-
umferðarstjóra rennur út 2008 og
þá verður rétti tíminn til að takast á
um næsta kjarasamning.
Í þriðja lagi er ekki hætt við
ófremdarástandi þar sem langflestir
starfsmanna Flugmálastjórnar Ís-
lands sem flytjast eiga til Flugstoða
hafa ráðið sig og þeirra á meðal all-
margir flugumferðarstjórar. Þrátt
fyrir það að hugsanlega muni ekki
nægilega margir flugumferð-
arstjórar hafa ráðið sig 1. janúar
getur flugumferðarstjórn gengið
eðlilega með því að teknir verða upp
fastir flugferlar og flugumferð verð-
ur að nokkru leyti beint framhjá ís-
lenska flugstjórnarsvæðinu.
Í fjórða lagi voru vandkvæði við
ráðningu flugumferðarstjóra ekki
fyrirsjáanleg þar sem þeim var, eins
og öðrum stéttum sem hlut eiga að
máli, boðið að flytja sig með öllum
tilheyrandi réttindum og kjörum.
Hluti þeirra hefur hins vegar fram
að þessu kosið að þekkjast ekki boð
um ráðningu.
Í fimmta lagi hafa 150 starfsmenn
ráðið sig til Flugstoða ohf. Þar af
eru 23 flugumferðarstjórar. Það er
ríkur vilji samgönguyfirvalda að
tryggja þessu fólki störf til fram-
búðar.
Jón Bjarnason segir í lok greinar
sinnar: ,,Með skynsemi
og vilja er hægt að
koma í veg fyrir að
ófremdarástand skapist
í flugmálum Íslendinga
1. janúar næstkom-
andi.“ Þetta er laukrétt.
Með skynsemi og vilja
er það hægt. Sam-
gönguyfirvöld eru öll af
vilja gerð. Þau beita
hins vegar þeirri skyn-
semi að ekki sé unnt að
verða við kröfum um
nýja kjarasamninga
með umtalsverðum
hækkunum sem for-
maður Félags ísl. flug-
umferðarstjóra hefur
sett fram.
Þýðingarmikil
starfsemi
Flugstoðir ohf. eru
stofnaðar til að viðhalda
þeirri þýðingarmiklu
starfsemi sem snýr að
þjónustu við íslenskt
flug og alþjóðaflug um
íslenska flugstjórn-
arsvæðið. Með því að
stofna opinbert hlutafélag verður
einmitt hægt að auka sveigjanleika í
þjónustunni og jafnvel veita hana á
fleiri sviðum en fram að þessu.
Þjónustan er umsvifamikil og þar
eru mörg störf í boði. Það skiptir
verulegu máli fyrir okkur Íslend-
inga að halda þessu verkefni í land-
inu en missa það ekki til nágranna-
landanna. Jón Bjarnason
alþingismaður er ekki hollur ráð-
gjafi í þessu máli. Honum gengur
það eitt til að efna til ófriðar og
valda stjórnvöldum erfiðleikum.
Að lokum þetta: Ég skora á þá
flugumferðarstjóra sem ekki hafa
ráðið sig til Flugstoða ohf. að gera
það hið fyrsta til að tryggja sjálfum
sér áframhaldandi gott starf og þar
með að gera Ísland áfram sam-
keppnishæft í þeirri mikilvægu at-
vinnugrein sem flugið er fyrir okk-
ur. Ég hef fulla trú á því að allir
aðilar vilji láta skynsemina ráða.
Tryggjum framtíð
flugumferðar-
þjónustunnar
Sturla Böðvarsson svarar
Jóni Bjarnasyni
Sturla Böðvarsson
» Flugstoðirohf. eru
stofnaðar til að
viðhalda þeirri
þýðingarmiklu
starfsemi sem
snýr að þjón-
ustu við íslenskt
flug og alþjóða-
flug …
Höfundur er samgönguráðherra.
Fréttir
í tölvupósti