Lesbók Morgunblaðsins - 13.01.2007, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2007 13
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@gmail.com
Íslandsvinir hafa að sjálfsögðu for-gang í þessum fréttapakka og því
gaman að segja frá því að New
York-sveitin knáa Blonde Redhead
hefur loksins tilkynnt um næstu
plötu. Hljómsveitin hefur sótt Ísland
heim alls þrisvar sinnum en tengslin
eru þó víðtækari því að Skúli okkar
Sverrisson hefur plokkað bassa á
plötum sveitarinnar. Síðasta plata
var hin stórkostlega Misery is a But-
terfly frá 2004 og verður að segjast
að biðin eftir næstu plötu hefur
reynt á þanþolið. Nýja platan mun
kallast 23 og kemur út á vegum 4AD
þann 10. apríl. Þetta verður sjöunda
plata tríósins.




Öllum að óvörum var það finnskaskrímslarokksveitin Lordi sem
sigraði Evr-
óvisjónkeppnina
síðustu með rokk-
slagaranum
„Hard Rock Hal-
lelujah“. Sig-
urvegarar keppn-
anna reyna
iðulega að nýta
sér meðbyrinn til
frekari strand-
högga í popp-
heimum, en iðu-
lega með
brokkgengum árangri. Leiðtogi
Lordi, Mr. Lordi, hamrar nú járnið
sem mest hann má og stefnir ótrauð-
ur til Ameríku. Verður þetta að telj-
ast rökrétt hernaðartækni, enda
sækir hann og sveit hans grimmt í
þarlenda þungarokkara á borð við
Kiss og Alice Cooper.
Evróvisjónkeppnin er nánast
óþekkt í Bandaríkjunum og því að
mörgu að hyggja en fyrsta plata
Lordi þar í landi verður sérstök út-
gáfa af plötunni The Arockalypse, en
hún kemur út þar í landi í mars
næstkomandi. Meðfylgjandi verður
mynddiskur með tónleikum og heim-
ildarmyndum sem gerðar voru í
tengslum við Evróvisjón. Tónleika-
ferðalag er hugsanlegt en umboðs-
maður Lordis er fyrrum umboðs-
maður Kiss, Bill Aucoin, og hann
ætti því að vera með puttann á
skrímslapúlsinum.




Í apríl verða fyrstu þrjár plöturLeonard Cohen endurútgefnar
af Columbia/Legacy og verður slatta
af áður óheyrðum lögum dreift þar.
Einhver hjörtu eru nú þegar farin að
slá örar, en aðdáun á manninum
nálgast trúarbrögð hjá sumum.
Fyrsta platan, Songs of Leonard Co-
hen (1967), mun innihalda lögin
„Store Room“ og „Blessed Is the
Memory“, upptökur frá 1967 sem
aldrei voru kláraðar. Á Songs from a
Room (1968), verður áður óheyrð út-
gáfa af „Bird on a Wire“ (undir heit-
inu „Like a Bird“) og einnig vinnslu-
útgáfa af „You Know Who I Am“ (þá
„Nothing to One“) þar sem heyra má
David Crosby, fyrrum Byrds-
liðsmann, syngja bakraddir. Þriðju
plötuna, Songs of Love and Hate
(1971), mun prýða útgáfa af „Dress
Rehearsal Rag“, alls ólík þeirri út-
gáfu sem fólk þekkir.
TÓNLIST
Blonde redhead
Lordi
Leonard Cohen
Eftir Helgu Þóreyju Jónsdóttur
findhelga@gmail.com
Það er ekki aðeins plötur sem fjalla umheróín, ástarsorg og aðra eymd semhægt er að skilgreina sem poppk-lassík. Skemmtilegar barnaplötur sem
höfða til allrar fjölskyldunnar eru því miður
ekki algengar og enn sjaldgæfara er að finna
barnaplötur sem eru gerðar af takmarkalausu
ímyndunarafli og vinnugleði. Glámur og
Skrámur í sjöunda himni er ein af fáum plötum
sem uppfyllir öll þessi skilyrði. Bæði er sagan
af ævintýrum þeirra bræðra skemmtileg og lif-
andi auk þess sem tónlistin er stórkostlega
fjölbreytt og vönduð. Á plötunni má heyra
marsa, flamengó, diskó og popp svo að ein-
hverjar af þeim fjölmörgu tónlistarstefnum
sem koma fyrir á Glámi og Skrámi séu nefnd-
ar.
Sagan segir frá bræðrunum Glámi og
Skrámi sem komast í kynni við Faxa flughest
og Freyju flugfreyju og ferðast með þeim í
bolla um ókunn lönd sem þá hefur aldrei grun-
að að væru til. Eins og frægt er orðið kynnast
þeir íbúum Sælgætislands, Ólíkindalands,
Þykjustulands og Umferðarlands, svo að ein-
hver dæmi séu nefnd. Textarnir eru bráð-
skemmtilegir og fullir af góðum boðskap og
verður ferðalag þeirra bræðra um Regnboga-
löndin ljóslifandi í eyrum hlustandans.
Handritið var skrifað af Andrési Indriðasyni
en um tónlist, útsetningar og stjórn upptöku
sáu Ragnhildur Gísladóttir og Laddi. Ég las
bækur Andrésar sem unglingur og ég ekki
bara las þær heldur tætti þær í mig. Andrés er
mjög góður penni en sem textahöfundur á
þessari plötu sýnir hann á sér jafnvel hnyttnari
og skemmtilegri hlið en hann gerir í bókunum
sínu. Það er eins og knappur stíll söngtexta
henti kímnigáfu hans afskaplega vel. Hvað
Ragnhildi Gísladóttur varðar þá þykir mér það
með ólíkindum hve góður lagahöfundur hún er.
Ragnhildur hefur einstakt eyra fyrir skemmti-
legum melódíum, hún og Laddi standa hér fyr-
ir stórkostlegri orgíu hljóðfæra og ólíkra tón-
listarstíla án þess að blikka auga. Það er vert
að taka það fram að Halli og Laddi auk Ragn-
hildar fara með öll hlutverk en Róbert Arn-
finnsson er sögumaður. Fremstur meðal jafn-
ingja er Laddi en hann fer á kostum á
plötunni.
Já, textarnir eru svo sannarlega skemmti-
legir. Gott dæmi er lagið um Pésa Pjáturkall.
Hann er frekar ólögulegur karl úr járni sem
líður illa fyrir það að vera öðruvísi en allir aðr-
ir. Honum til huggunar flytja Freyja flug-
freyja, Glámur og Skrámur honum dæmalaust
gott erindi:
Það er ekki svo mikilvægt sem út að öðrum snýr
því öllu máli skiptir það sem innra með þér býr
Svona eru textarnir á Glámi og Skrámi.
Hvetjandi og heilsteyptir. Það er annað texta-
brot sem hefur lengi verið í miklu uppáhaldi
hjá mér. Það er hvatningarsöngur Gláms og
Skráms sem er tileinkaður kúnni Ljómalind
sem þorir ekki að dansa.
Skvapið þú hristir og skvettir upp hala
skveraðu þig nú í iðandi dans.
Hann ætt’að sjá til þín bolinn á Bala,
bærilegt er þetta alveg með glans.
Boðskapurinn er alltaf jákvæður, börnum
sem hlusta á plötuna er kennt að sælgætisofát
hafi slæmar afleiðingar, að umferðarreglur
skipti máli og þá sérstaklega umburðarlyndi
gagnvart náunganum. Í undraveröld Gláms og
Skráms er enginn skrýtinn og asnalegur.
Glámur og Skrámur í sjöunda himni er ein
skemmtilegasta og frumlegasta íslenska plata
sem ég hef heyrt. Mér finnst oft eins og það
hafi verið tilviljun að hún hafi orðið barnaplata.
Ég hef hlustað á hana síðan ég var barn og á
eflaust eftir að gera það þangað til ég verð
hundgömul. Hún hentar öllum sem hafa snefil
af kímnigáfu og líður vel í návist vandaðrar
tónlistar.
Mikið namminamm
Poppklassík
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is
F
ugazi er nánast jafn þekkt fyrir
pólitíska/samfélagslega afstöðu
sína og tónlistina. Alla tíð hefur
eins slags „Kristjaníuafstaða“
ríkt, og öll starfsemi miðast að
því að sniðganga hið kapítalíska
reglugerðarveldi sem í Bandaríkjunum ríkir
eins og í svo mörgum öðrum vestrænum ríkj-
um. Hvíslað er um Ian MacKaye af lotningu,
eins og um trúarleiðtoga sé að ræða, og víst er
að þar fer harður nagli, maður sem gefur ekki
snefil eftir hvað hugsjónirnar varðar. Fyrir
hans tilstilli var Dischord Records komið á
laggirnar á sínum tíma, ábyggilega „óháðasta“
fyrirtæki í heimi og ítök og áhrif MacKaye í
Washington D.C.-senunni verða seint ofmetin.
Þess má geta að MacKaye var einn af stofn-
endum vefsíðunnar An Anarchist FAQ
(www.anarchistfaq.org), sem upphaflega var
sett upp til að mótmæla skrifum Davids Fried-
man (sonur Miltons) um hinn svokallaða an-
arkó-kapítalisma, en anarkistar segja þá stefnu
þversögn í sjálfu sér. Ójá, tónlist og pólitík
voru það, heillin.
Stundum finnst manni eins og mikilvægi
sjálfrar tónlistarinnar gleymist en Fugazi er
með áhrifameiri gítarböndum sem bandaríska
neðanjarðarrokkið hefur getið af sér. Þeir eru
nánast í stöðu hálfguða hvað hið svokallaða
„reiknirokk“ snertir (e. math rock), þar sem
áhersla er lögð á flókið gítarsamspil og hraðar
og óvæntar kaflaskiptingar. Fugazi reis úr
ösku viðlíka áhrifaríkrar sveitar, pönk/
harðkjarnasveitarinnar Minor Threat, en það
er svo önnur saga.
Ágengt og knýjandi
Síðustu tónleikar Fugazi voru í London árið
2002, en MacKaye hafði hrundið Evens-
verkefninu af stað ári fyrr. Með honum í sveit-
inni er Amy Farina, en hún var trymbill í
D.C.-bandinu The Warmers ásamt yngri bróð-
ur MacKaye, Alec. Fyrsta platan, sem heitir
einfaldlega eftir sveitinni, kom svo út í mars
2005. Það er eitthvað hlýtt og notalegt við tón-
list Evens, án þess að hér sé einhver rauðvín-
stónlist á ferð, að hætti American Songbook-
platna Rods gamla Stewart. Best er að lýsa
tónlistinni sem nokkurs konar varðeldaútgáfu
af Fugazi, hljómurinn fáskrúðugur og við heyr-
um bara í gítarnum hans MacKaye og trommu-
slætti. MacKaye notast við svokallaðan barí-
tóngítar sem er ögn dýpri en venjulegur gítar.
Lögin fá að „anda“ vel (ekki þó eins og rauð-
vín!), eru hæg og innileg. Platan vex með
hverri hlustun, lagasmíðar nokk uppá-
tækjasamar (miðað við Fugazi a.m.k.) og sam-
söngur MacKaye og Farinu er flottur. Text-
arnir spila skemmtilega á móti tónlistinni, þeir
eru, öfugt við hana, ágengir og brýnir; knúnir
áfram af þeim sterka sannfæringarmætti sem
hefur einkennt list MacKaye frá upphafi.
Evens var lengi vel eingöngu hljóm-
leikasveit, lag og lag gefið út hér og hvar. „On
the Face of it“ var gefið út á vefsíðu Protest
Records en sveitin vakti hins vegar fyrst tölu-
verða athygli er hún kom fram í barnastund-
inni Pancake Mountain sem send er út frá D.C.
Nokkuð merkilegur og pönkaður barnaþáttur
sem stýrt er af brúðugeitinni Rufus Leaking
og ofurhetjunni Captain Perfect. Gestir eru oft
þekktar nýbylgjusveitir eins og Bright Eyes,
Arcade Fire og Fiery Furnaces, svo fáeinar
séu nefndar. Evens léku þar lagið „Vowel
Movement“ og Fugazi-aðdáendur urðu grá-
hærðir á einni nóttu, ekki bara að Fugazi væri
hætt, heldur væri aðalsprautan farin að semja
barnalög! (að gefnu tilefni: Fugazi er ekki
hætt, bara í hléi).
Andsk …
Önnur plata Evens, Get Evens, kom síðan út
fyrir stuttu, eða 6. nóvember. Líkt og tónlistin
sjálf gáraði platan hljóðlega og fáir virtust
taka eftir henni, jafnvel þeir sem með völdin
fara í helstu jaðarmiðlunum. Sem er synd, því
að Evens er svo mikið meira en „aftöppun“
fyrir óþolinmótt hljómsveitarfólk sem saknar
„alvöru“ hljómsveitarinnar sinnar og finnur sér
einfaldlega eitthvað að gera í einhverri millitíð.
MacKaye er þó líklega andsk … sama, því þó
að fjölmiðlar taki lítt eftir er uppselt á Evens
trekk í trekk á tónleikastöðum úti um öll
Bandaríkin þar sem þau koma fagnaðar-
erindinu á framfæri milliliðalaust.
Friðsamleg mótmæli
Margir sakna bandarísku rokksveitarinnar Fu-
gazi sáran, en hún hefur nú verið í hléi í um
fimm ár og ekkert hefur verið gefið upp um hve-
nær því ljúki. Ian MacKaye, leiðtogi sveit-
arinnar, hugmyndasmiður hennar og hugsuður,
hefur þó haldið sér uppteknum á tónlistarsviðinu
með dúettinum The Evens. Þótt lágt hafi farið,
þá eru nú tvær afbragðs breiðskífur komnar út
og sú síðasta var eitt af því besta sem út kom á
síðasta ári.
Evens Svo mikið meira en „aftöppun“ fyrir óþolinmótt hljómsveitarfólk sem saknar „alvöru“ hljóm-
sveitarinnar sinnar og er einfaldlega að finna sér eitthvað að gera í einhverri millitíð.