Lesbók Morgunblaðsins - 31.03.2007, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. MARS 2007 7
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@gmail.com
Raftónlistarmanninum Fenneszfrá Austurríki tókst hið óger-
lega fyrstum manna á plötu sinni
Endless Summer frá 2001; að búa til
aðgengilega óhljóðatónlist, nokkuð
sem fram að því var þversögn í sjálfu
sér. Vopnaður
góðu næmi fyrir
melódíum og
hljómáferð, ásamt
nokkrum Beach
Boys-plötum,
tókst Fennesz
þetta og afrakst-
urinn ein athygl-
isverðasta raf-
tónlistar/
óhljóðaplata síðustu ára. Eftir þetta
þrekvirki hefur komið út fjöldi platna,
margar þeirra tónleika- og sam-
starfsplötur, oft stutt- og smáskífur.
Fennesz túrar þá reglulega og heiðr-
aði hann landann m.a. með tónleikum
í Klink og Bank í febrúar 2005.
Einn helsti samstarfsmaður Fen-
nesz í gegnum tíðina hefur verið
bandaríski tilraunakóngurinn Jim
O’Rourke en á síðustu árum hefur
Fennesz þó verið að stíga allnokkuð í
vænginn við hinn japanska Ryuichi
Sakamoto. Parið gaf út plötuna Sala
Santa Cecilia árið 2005 í gegnum To-
uch, sem hefur m.a. Jóhann Jóhanns-
son á sínum snærum en um er að
ræða stuttskífu með einu nítján mín-
útna lagi (eða verki). Ný plata frá
Fennesz og Sakamoto er svo vænt-
anleg eftir helgi, kallast hún Cendre
og inniheldur ellefu lög. Þá verður
sólóplata með Fennesz klár í enda
þessa árs.
  
Slint er hiklaust ein mikilvægastanýrokkssveit síðustu tuttugu
ára, orðspor sem byggist á einni
plötu, tímamótaverkinu Spiderland
frá 1991. Hið svokallaða síðrokk á allt
sitt undir þessari einu plötu, sem tal-
að er um sem heilagt, ósnertanlegt
gral. Og víst er að Spiderland er stór-
kostleg. Magnað meistaraverk sem
fær hárin til að rísa í hvert sinn sem
maður heyrir hana.
Slint kom saman aftur árið 2005 og
hefur verið að leika Spiderland í heild
sinni á tónleikum. Eins og svo oft átti
bara að vera um eitt tónleikaferðalag
að ræða, en nú hafa fréttir borist af
því að Slint-liðar ætli að halda tiltæk-
inu áfram, og er búið að bóka sveitina
til þess atarna í sumar. David Pajo,
sem skipar sveitina í dag ásamt Brian
McMahan og Britt Walford, segir
ástæðuna fyrir áframhaldinu sáraein-
falda. Þeim félögum komi vel saman.
Svo vel líkar þeim samstarfið reynd-
ar, að þeir eru byrjaðir að vinna nýtt
efni. Púff! Á maður að fagna eins og
brjálæðingur eða naga af sér ótta-
sleginn allar neglur við svona fréttir?
  
Að lokum er vert að geta þess aðRobinson-bræður, þeir Chris og
Rich, vinna nú að nýrri Black Cro-
wes-plötu. Nokkuð sem báðir þurfa
væntanlega á að
halda, en sólóferill
hvors um sig hef-
ur ekki verið sér-
staklega burðug-
ur. Síðasta plata
Black Crowes,
Lions, kom út
2001 og þá mátti
greina að það var
farið að slá nokk-
uð í bullsveitt suð-
urríkjarokkið. Platan nýja er vænt-
anleg síðar á árinu en upplýsingar
eru strjálar eins og er. Samstarfs-
maður bræðranna er gamall vinur,
Paul Stacey, sem er nýgenginn í hina
endurræstu Black Crowes en það var
snemma árs 2005 sem krákurnar fóru
að krunka á nýjan leik, rokkurum til
heilla.
TÓNLIST
Fennesz
Slint
Black Crowes
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@gmail.com
Dauðarokkið átti sitt „blómatímabil“ á Ís-landi árin 1991 til 1993. Erlendis tókþað að fjörgast og öðlast „líf“ um 1988/89 en þá gáfu hljómveitir eins og
Death, Morbid Angel og Obituary út plötur sem
lögðu grundvöllinn að hinum klassíska dauða-
rokkshljómi. Áhrifin bárust á endanum víða út, og
m.a. til Íslandsstranda. Það tók svo að fjara undan
stefnunni í kringum ’94, bæði hér heima og annars
staðar. Tónlistin varð æ flóknari og úthugsaðri;
broddurinn og hráleikinn sem einkenndi mekt-
arárin gufaði sumpart upp þó að nokkrar strang-
trúarsveitir hafi haldið fast við sinn keip, hvað
sem tískubylgjum leið (og er ein þeirra, Cannibal
Corpse, væntanleg hingað í sumar).
Sjaldan hefur sprottið upp jafn öfgakennd út-
færsla á rokki og róli, og þó að það hafi verið farið
enn lengra með formið hvað dýpt, hraða og brjál-
æðisgang varðar náði dauðarokkið að gægjast lít-
ið eitt upp úr jörðinni á tímabili; almennir rokk-
aðdáendur komust a.m.k. ekki hjá því að taka
afstöðu til þessarar tónlistartegundar og var hún
af flestum þeirra afgreidd sem argasta bull.
Margar sígildar plötur komu út á þeim stutta
tíma sem dauðarokkið dafnaði, plötur sem staðist
hafa tímans tönn og vel það eftir öll þessi ár.
Nefna má verk á borð við Left Hand Path með
Entombed, fyrstu plötu Deicide, samnefnda
henni, Necroticism – Descanting the Insalubrious
með Carcass, hina ógurlegu stuttskífu Morgoth,
Eternal Fall og (hér getið þið sett inn plötuna sem
ég gleymdi að nefna).
Önnur plata Obituary, Cause of Death (1990),
tilheyrir þessum flokki og er ábyggilega einn
besti útgangspunktur sem hægt er að hugsa sér
fyrir byrjendur í dauðarokksfræðum. Platan er
skólabókardæmi um formið, og Obiturary á marg-
an hátt hin „algera“ dauðarokksveit. Fyrir mitt
leyti er tímamótaverkið Slowly We Rot (1989) að-
eins of óslípað og mér fannst eins og það væri far-
ið að halla undan fæti á The End Complete (1992).
Á Cause of Death gengur allt upp hins vegar.
Hinn einstaki hljómur Scotts Burns upp-
tökustjóra liggur yfir öllu (mikið merki um gæði í
þá daga) og dauðinn drýpur af lögum eins og
„Find the Arise“ og „Body Bag“. Titillagið er þá
einn af gullmolum geirans, listilega samið lag og
ungir íslenskir dauðarokkar reyndu sig margir við
hið frábæra gítarsóló James Murphys sem prýðir
inngang þess. Murphy, sem var álitinn nokkurs
konar Clapton dauðarokksins, átti eftir að flakka
mikið á milli hljómsveita og staldraði jafnan stutt
við. Áður en hann gekk til liðs við Obituary (og
hann tók bara þátt í gerð þessarar einu plötu)
hafði hann verið í Death. Sú sveit fékk sömuleiðis
að njóta krafta hans á einni plötu, ekki síðra
meistarastykki, Spiritual Healing sem kom út
sama ár og Cause of Death.
Þessi plata var reyndar ansi áhrifamikil hér á
landi, boli með plötuumslaginu mátti greina reglu-
bundið á Músíktilraunum og Tampa í Flórída,
heimabær Obituary og fleiri áþekkra þungavigt-
arsveita, var í huga margra einskonar Mekka.
Obituary hefur verið gagnrýnd fyrir að vera
helst til hefðbundin og rög við tilraunamennsku.
Meðlimir lyftu því miðfingrinum til móts við þá
nöldurseggi með endurkomuplötunni Frozen in
Time (2005) en hún hljómar, eins og nafnið gefur
til kynna, nákvæmlega eins og kjörgripir sveit-
arinnar frá því um fimmtán árum áður. Ef það er
ekki ónýtt, því þá að laga það?
Frá dýpstu lungnarótum
POPPKLASSÍK
Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
M
odest Mouse rekur ættir sín-
ar til þess er þeir Isaac
Brock og Eric Judy tóku tal
saman á myndbandaleigu í
Issaquah, úthverfi Seattle.
Svo vel fór á með þeim að
þeir ákváðu að stofna sama hljómsveit, Modest
Mouse. Brock tók að sér söng og gítarspil,
aukinheldur sem hann var frá fyrsta degi
helsti lagasmiður sveitarinnar, Judy lék á
bassa og Jeremiah Green, sem Brock hafði
spilað með í hljómsveit áður, barði trommur.
Þetta var í upphafi árs 1993 og fyrsta smá-
skífan kom út 1994 á vegum K Records og
vakti þegar nokkra athygli. Fleiri smáskífur
komu út á næstu mánuðum og svo breiðskífa í
ársbyrjun 1996, This Is a Long Drive for So-
meone With Nothing to Think About. 1997
komu út The Lonesome Crowded West og The
Fruit That Ate Itself, The Moon & Antarctica
kom út 2000 og Good News for People Who
Love Bad News 2004. Í næstu viku kemur svo
fimmta breiðskífa Modest Mouse, We Were
Dead Before the Ship Even Sank.
Eins og sjá má eru afköstin ekkert ýkja mik-
il, fimm stórar plötur á fjórtán árum, og alls
ekki mikið í ljósi þess að fyrstu tvö starfsárin
komu út tvær breiðskífur, þrjár stuttskífur og
þrjár smáskífur – um sextíu lög alls. Skýring-
arnar á því hvers vegna plöturnar eru ekki
fleiri eru þó fjölmargar, til að mynda er nær-
tæk sú skýring að Modest Mouse, sem samdi
við stórfyrirtæki 1997, hafi einfaldlega farið að
haga sér eins og popparar almennt, gefa út
plötu þriðja hvert ár, taka eitt ár í tónleika-
hald, eitt ár í frí og svo eitt ár í lagasmíðar og
upptökur. Með öðrum orðum – hámarksnýting
á fjármagni.
Fleira kemur þó til, þar helst að Isaac Brock
er óttalegur hrakfallabálkur sem sést til að
mynda af því að hann var kærður fyrir nauðg-
un (allt dregið til baka síðar), kjálkabrotnaði í
slagsmálum við ungmenni utan við hljóðver þar
sem hann var að taka upp, puttabrotnaði í ann-
arri upptökulotu, keyrði fullur og lenti í slysi í
Idaho og var svo handtekinn fyrir morðtilræði
við landamæri Kanada og Bandaríkjanna (í
Idaho er það flokkað sem morðtilræði ef fullur
ökumaður veldur slysi). Þessu til viðbótar má
svo nefna að Jeremiah Green var svo iðinn við
kolann í vímuefnaneyslu að hann varð að
leggja kjuðana á hilluna í miðri upptökulotu og
síðan að Brock sendi frá sér sólóskífu undir
dulnefni, Sharpen Your Teeth hét sú skífa,
kom úr 2002 og dulnefnið var Ugly Casanova.
Vendipunktur
Síðasta plata Modest Mouse, Good News for
People Who Love Bad News, var óvenju fjöl-
breytt plata þótt sveitin sé annars fræg fyrir
að spila fjölbreytta músík. Hún var líka ákveð-
ið uppgjör Brocks við vímuefnaneysluna sem
nánast gerði út af við sveitina og varð til að
mynda til þess að Green varð óhæfur til að
spila með henni.
Good News for People Who Love Bad News
var vendipunktur hjá Modest Mouse. Fram að
því hafði sveitin verið eftirlæti indístráka, en
varla meira en það. Lagið „Float On“ breytti
því, varð gríðarlega vinsælt og áður en varði
var Modest Mouse orðin ein helsta jaðarsveit
heims.
Snemma árs 2006 hófst Brock handa við
undirbúning að næstu breiðskífu Modest
Mouse. Þar sem hann sat við lagasmíðar fékk
hann þá djörfu hugmynd að hringja í Johnny
Marr, lagasmið og gítarhetju úr The Smiths,
og fá hann til að vera gestur á skífunni. Brock
lýsti því svo í viðtali við Rolling Stone að hann
hefði sagt við sjálfan sig að Marr myndi örugg-
lega segja nei, en það sakaði ekki að spyrja
hann. Marr sagði síðan ekki nei, hann sagði já
og flaug yfir til Bandaríkjanna að semja lög
með Brock og síðan að spila inn á breiðskífuna.
Marr munstraður í hópinn
Upptökum miðaði vel og þeir félagar voru
hæstánægðir með samstarfið að því er Brock
segir, sem jókst eftir því sem upptökum miðaði
áfram. Þrátt fyrir það kom það honum mjög á
óvart þegar Marr stakk upp á því að hann
myndi kannski troða upp með sveitinni á ein-
hverjum tónleikum og áður en varði var hann
orðinn fastur meðlimur í Modest Mouse.
Þegar hlýtt er á We Were Dead Before The
Ship Even Sank fer ekki á milli mála hver spil-
ar þar á gítar, klingjandi gítarspilið setur
sterkan svip á plötuna, en þó er Brock í aðal-
hlutverki með sína sérkennilegu fjölsnærðu
texta og óvenjulega söngrödd, svo ekki sé
meira sagt – lærð geggjun.
Lærð geggjun
Skipperinn í brúnni á Modest Mouse, Isaac
Brock, er frægur fyrir sína sérkennilegu söng-
rödd, lykluðu texta og fjölskrúðugu lög. Hann er
svo alræmdur fyrir það hversu mikill hrak-
fallabálkur hann er, þótt ágjöfin hafi minnkað
eftir að hann kom sér á snúruna.
Sérkennilegir Isaac Brock bregður á leið með félögum sínum í Modest Mouse. Johnny Marr lengst til vinstri.