Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.2007, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2007 15
Lesarinn
Nokkrum sinnum á ári hverju er hressandiog nærandi fyrir sálina að lesa ljóð
Steins Steinars.
Þó má segja að ein áhugaverðasta bókin, ef
maður vill rannsaka persónuna Stein Stein-
arr, sé bók sem kom út hjá Menningarsjóði
1961 og heitir Við opinn glugga. Bók þessa gaf
Gunnar Valdimarsson mér fyrir hartnær 10
árum þegar hann rak í félagi við Snæ Jóhann-
esson fornbókabúðina Bókina sem þá var við
Grundarstíg. Í bókinni er m.a. Orðsending til
ritstjóra Þjóðviljans, grein um Heimsmót
æskunnar og Halldór Laxness og atburðina í
Ungverjalandi. Skemmtilegast er þó safn
greina Steins sem komu í bókinni en höfðu áð-
ur birst í Alþýðublaðinu. Þar fer skáldið á
mikið flug þegar hann rekur raunir sínar og
konu sinnar við að halda hund í Reykjavík
þess tíma. „Tær snilld“ er orðið yfir þessa bók.
Ari Gísli Bragason skáld
Ari Gísli Ein áhugaverðasta bókin, ef maður vill rannsaka persónuna Stein Steinarr, segir Ari
Gísli að sé bók sem kom út hjá Menningarsjóði 1961 og heitir Við opin glugga.
Grúskarinn
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
Aldrei hefur Íslendingum verið orða vantvið að kveða óvini sína í kútinn, biðja
þeim bölbæna í bundnu máli, og jafnvel
yrkja níðvísur. Skyldu margar þjóðir eiga
sér sérstakan flokk ljóða um það eitt að
andskotast í náunganum?
Vísa dagsins er þjóðvísa, og allir þekkja
fyrstu ljóðlínuna. „Meiriháttar diss,“ myndu
krakkarnir í dag sennilega kalla þetta, og
spurning hvort ungdómnum fari ekki bara
fram í prúðmennsku frekar en hitt, öfugt
við það sem oft heyrist sagt. Það var Matt-
hías Eggertsson, fyrrverandi ritstjóri
Freys, sem lumaði á þessari kjarnyrtu
kveðju.
Farðu í rass og rófu,
ríddu grárri tófu,
hafðu kött í keyri
og komdu aldrei meiri.
Ég kalla þetta endurnýttar vísur. En vilji menn heldur
nota orðið útúrsnúning er mér sama, enda gamall aðdá-
andi þeirrar vanmetnu, ef ekki forsmáðu bókmennta-
greinar. Fyrir mér er hinsvegar sá munur á að endur-
nýttur kveðskapur byggist ekki á neinum þeirra beinu
parodísku tengsla við orgínalinn sem einkenna útúrsnún-
inginn. Svona kveðskapur sprettur oftast upp sem ósjálf-
rátt viðbragð við gömlum kveðskap sem festist í mér eins
og biluð plata. Heilinn bregst sum sé við leiðanum með
því að breyta efninu. Umbreytingin er sjaldan til batn-
aðar vegna þess að sem betur fer fæ ég helst góðar vísur
á heilann, andstætt því sem iðulega er tilfellið með dæg-
urlög. En sumar bjarga þó deginum líkt og brúklegur
brandari, og fáeinar hafa til að bera eitthvað sem veldur
því að ég man þær enn eftir viku. Það hef ég til marks um
að sú sé ef til vill á vetur setjandi. Endurnýtt vísa er sem
sé eins og hver annar afkomandi. Sú fyrsta sem hér fylgir
skrifast reyndar á reikning sonar míns sem er á þriðja
ári. Hún datt í mig síðdegis eftir að hann hafði sungið
nánast viðstöðulaust frá því snemma um morguninn „Sá
ég spóa suður í flóa …“ og svo framvegis. Hann brást að
sjálfsögðu hinn reiðasti við, vildi ekki heyra þessa vit-
leysu.
Sá ég marga sílavarga
síg’ í arga þoku garga:
Vík – vík – lík – rík.
Vorboðinn í Reykjavík.
Enginn grætur útlending
í iðrum Hnjúka dáinn.
En ýmsu þarf að koma í kring
og kosta upp á náinn.
Aldrei fæ ég nokkurn þorsk úr þessum firði.
Því ég er bara ekki neins
þorskígildis virði.
Ljóðabækur eftir Sigfús: Út um lensportið (1979), Hlýja skugganna (1985), Án fjaðra (1989), Zombíljóðin (1992) og Andræði (2004).
Ljóðskáldið | Sigfús Bjartmarsson, fæddur í Aðaldal í Suður-Þingeyjarsýslu 1955
Þrjár endur-
nýttar vísur
Morgunblaðið/Kristinn