Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.2007, Blaðsíða 5

„Já, í raun og veru allir. Þú ræður,“ segir
Rotter og brosir. Hann segir að Desouza taki
sér einfaldlega leikhlé í lífinu, til þess að íhuga
stöðuna. „Ég held að hann sé hamingjusamur
maður, hann elskar konuna sína og föður sinn.
En hann er samt á leið inn í þögult, persónulegt
panikk. Þessi maður er að reyna að skilja hring-
rás eigin lífs. Ég reyni að tjá þessar spek-
úlasjónir hans með aksjón, og mér finnst það
vera það besta við þessa mynd. Annars væri
þetta bara um mann sem sæti og hugsaði.“
Þetta mun þó seint kallast aksjón-mynd,
takturinn er í mótsögn við það sem gengur og
gerist í bíói og auglýsingum, þar sem þanþol
áhorfenda er að styttast. Varstu aldrei hrædd-
ur um að áhorfendum færi bókstaflega að leið-
ast?
„Já, heimurinn snýst sífellt hraðar eins og þú
segir, og það er staðreynd. Ég er hins vegar
ekki áhugasamur um þannig heim og ekki
skyldugur til að laga mig að honum. Ég trúi því
líka að ég sé ekki einn um þetta viðhorf. Sko, að
fátt gerist sé í sjálfu sér fullt, bætir hann við og
hlær: „Einhver verður að taka að sér að
strekkja á þanþolinu aftur. “
Hann ítrekar að listamaður, sem hefur trú á
verki sínu, geti ekki verið sífellt með það í huga
hvað fólk muni segja, síst af öllu niðurrifsfólk
og gjammarar. „Ég hef líka verið spurður hvort
hæglætið í myndinni eigi að spegla argentínsku
landsbyggðina,“ segir Rotter. „Ég hef að vísu
búið í bæ þar sem gluggahlerarnir eru alltaf
lokaðir, á daginn vegna hita og ryks, á kvöldin
af öryggisástæðum, og það er mjög niðurdrep-
andi. En nei, þessari mynd er ekki ætlað að
segja neitt um Argentínu samtímans, hún er
einungis um þennan mann eins og sést líka á því
að allt gerist í hans manneskjulegu vídd. Utan
hennar er ekkert, samhengið er ekki til.“
Ein vonlaus auglýsing
Varstu alltaf ákveðinn í að bíóið yrði þinn miðill,
þér flaug aldrei í hug að verða rithöfundur eða
músíkant?
„Ég ákvað árið 1990 að verða kvikmynda-
gerðarmaður – það slær mig allt í einu núna að
það var einmitt hér í Berlín. Ég var átján ára, á
bakpokaferðalagi, og ætlaði að stoppa hér í tvo
daga en þeir urðu þrír mánuðir. Ég vann í
grennd við Zoo-lestarstöðina, seldi eyrnalokka
á kirkjutröppum og fléttaði hárið á fólki.“ Hann
brosir og túlkinum finnst þetta líka skemmtileg
uppljóstrun. „Ég var með falsaðan pressupassa
og sótti myndirnar hér á Berlinale. Svo sat ég
eftir í salnum og starði á kreditlistann. Hvað
gerir allt þetta fólk? hugsaði ég með mér.“
Næst tók Rotter á sig rögg, labbaði inn í kvik-
myndaskóla og spurði hvort þeir veittu styrki.
Já, var svarið, en þú þarft að tala þýsku. Það
gerði Rotter ekki, þannig að hann fór aftur
heim til Buenos Aires og innritaði sig í Uni-
versidad del Cine, sem nú er orðinn virtur skóli.
„Yfir helmingur argentínskra kvikmyndagerð-
armanna á festivölum erlendis er útskrifaður úr
þessum skóla,“ bendir hann á. „Ég komst inn af
því ég uppfyllti skilyrði númer eitt: Ég talaði
spænsku.“
Auk þess að gera kvikmyndir hefur hann
unnið sem aðstoðartökumaður við auglýs-
ingagerð, en aðeins einu sinni gert auglýsingu
sjálfur – fyrir hið dáða, argentínska sælgæti
Alfajor. „En enginn var ánægður með útkom-
una, hvorki ég né fyrirtækið. Mér tekst ekki að
gera kommersíal efni þótt mér sé borgað fyrir
það.“
Mig langar að spyrja hvort þú vitir nokkuð
um íslenskar kvikmyndir. En ég skil vel ef svo
er ekki.
„Mm, hér er best að ég segi ekki neitt, því ég
er hræddur um að segja einhverja vitleysu. Því
miður hef ég ekki haft tækifæri til að sjá mynd-
ir frá mjög mörgum löndum, og í því kristallast
alvarlegt vandamál. Við horfum upp á fáein,
risastór kvikmyndaver og mikið peningalegt
ójafnræði í bransanum. Að mínu mati þurfa
stjórnvöld í hverju landi að vernda fjölbreytn-
ina í sínu menningarlífi með aðgerðum, annars
tekur markaðurinn – eða önnur öfl – stjórnina.
Þá verður leikurinn enn hraðari og ójafnari
með þeim afleiðingum að börnin okkar fara að
halda að heimurinn sé eins Bandaríkjamenn sjá
hann.“ Og hana nú.
Túlkurinn er orðinn uppgefinn, og kannski
fleiri. Fáeinum dögum síðar stendur Ariel Rot-
ter á sviði Berlinale með tvo Silfurbirni og seg-
ir: „Þessi mynd er meðal annars um minn eigin
ótta, ég gerði hana til þess að mér sjálfum liði
dálítið betur. Með þessum verðlaunum finnst
mér bíóið, sem listgrein, hafa sigrað.“
dauða
Ariel Rotter „Allt sem við lesum og sjáum, býr okkur til. Og allt sem gerist í lífi okkar á sama tíma og við lesum, mótar okkur líka,“ segir Rotter
sem sést hér með Silfurbjörnin sem hann hlaut fyrir mynd sína á Kvikmyndahátíðinni í Berlín en aðalleikari myndarinnar fékk einnig Björninn
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. ÁGÚST 2007 5