Lesbók Morgunblaðsins - 29.09.2007, Qupperneq 16
16 LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók
Eftir Kosmas Vídos
E
ftir því sem ég eldist og eftir
því sem ég ferðast víðar,
þeim mun minna man ég,
þegar ég sný aftur til Aþenu,
til Grikklands. Er ekki eitt-
hvað að mér, læknir góður?
Jafnvel þó svo sé, held ég að ef ekki byggi hér
fólk, sem mér þykir vænt um, og ef ekki væru
fyrir hendi nokkrir staðir á eynni Tínos sem
halda áfram að tala til sálarinnar (þeir hafa
ekki enn verið uppgötvaðir af spekúlöntum),
þá hefði ég vísast gleymt að snúa aftur úr ein-
hverri ferðinni. Hugsanlegt er að ég hefði
ílenst einhvers staðar handan landamæranna
þar sem ég gæti eytt árunum sem ég á ólifað
við notalegri og vinalegri lífshrynjandi. Þetta
er eitthvað í ætt við draumfarir. Í reynd sneri
ég ævinlega aftur. Til dæmis úr ferðalagi sem
var allt öðruvísi en öll önnur. Ferðlagi inn í
kuldann sem samt fyllti mig hlýju. Ég man
eftir öryggisfulltrúanum á flugvellinum Elef-
þeríos Venízelos [í Aþenu] sem steinhissa
horfði á mig nálgast eftirlitshliðið með hnaus-
þykka ullarpeysu á handleggnum, þar sem
hitastigið fyrir utan flugstöðina var kringum
40 gráður á Celsius, og hún spurði: „Heyrðu
góði, hvert ert þú að fara með svona flík?“
Við vorum að fara til Íslands, vorum loksins
að láta rætast hugmynd sem árum saman
hafði legið falin einhvers staðar aftarlega í
heilabúinu. Aftast í heilabúinu, týnd innanum
hugmyndir um önnur ferðalög sem voru svo
fjarstæð og skrýtin, að þau töldust til villtustu
drauma og yrðu aldrei að veruleika. Þarna var
sem sagt draumur sem rættist og lifnaði fyrir
augum mér. Að mig langar til að skrifa um
hann núna er vegna þess að ég vil endurvekja
og endurlifa allt sem ég sá „Lost in Iceland“
(Týndur á Íslandi) – svo gripið sé til eins text-
anna sem ég sá prentaða á margvíslega boli
og seldir voru túristum í Reykjavík.
Samt var það svo að þrátt fyrir fyrstu hug-
hrif fannst okkur við aldrei vera týnd dagana
tíu sem við ókum um þetta afskekkta evr-
ópska land svo fjarri meginlandi Evrópu.
Hvort heldur voru hinir vinsamlegu og hjálp-
fúsu Íslendingar eða hinir frábæru gististaðir
eða land sem var fullt af „furðum“, allt lagðist
á eitt um að feykja burt (góðu heilli!) frá
fyrsta degi dvalarinnar öllum kvíða sem við
höfðum burðast með heiman frá Grikklandi:
kannski væru lífskjör í íslenskum sveitum erf-
ið, kannski væri veðurfar þessa eylands lengst
í norðri á hjara veraldar til þess fallið að valda
okkur vandræðum, kannski væru eld-
fjallasvæðin þreytandi og leiðigjörn, og allt
þetta ásamt ýmsu fleiru gæti ekki réttlætt svo
dýra ferð (hún var rándýr) … Ekkert af öllu
þessu átti við. Og lífskjörin eru frábærlega
góð og auðveld, og loftslagið (fyrir utan næð-
inginn sem búast mátti við) var meira en
hressandi og endurnærandi (tærasta loft sem
ég hef kynnst um ævina), og landið bauð upp
á þvílíkan fjölda fallegra og margbreytilegra
staða að draumurinn sem lifnaði fyrir augum
okkar breyttist ekki í martröð, heldur leiddi
okkur fyrir sjónir eitthvað sem var ennþá feg-
urra en við höfðum gert okkur vonir um.
Augu mín litu margt sem var áhugavert (að
ekki sé sagt einstætt): fast land myndað af
hraunkviku og ísi, þaðan sem renna ár með
heitu (og einnig köldu) vatni, mikilfenglega
fossa, eldgíga sem breyst hafa í stöðuvötn,
jökla sem skríða til hafs, sjávarstrendur með
svörtum sandi og bláa ísjaka sem líða hjá,
hundruð svana sem njóta hvíldar á öldum
stöðuvatna, eyðimerkur með rauðum sandi,
eyðimerkur með svörtum sandi, uppsprettur
sem með háttföstu millibili þeyta upp sjóð-
heitu innihaldi sínu í álitlegar hæðir … Og
ekki má gleyma sólinni sem með erf-
iðismunum segir skilið við himininn og teygir
daginn á langinn, svo ekki verða eftir nema
tvær stundir handa nóttinni.
Auk þess stundaði ég böð í náttúrlegum
uppsprettum og heitum laugum, einsog allir
Íslendingar gera, sannreyndi furðu sleginn
hversu endurnærandi er að dýfa sér í þessar
undarlegu túrkislitu heilsulindir. Það eina
sem mér vannst ekki tími til að gera var að
sigla út á opið haf með sérstaklega útbúnu
skipi til að skoða hvali. Sannleikurinn er
reyndar sá að ég var ekki fyllilega sáttur við
hugmyndina … Ekki kom ég mér heldur til að
fara á bak hinum sérstöku íslensku hestum
(sagt er að þeir séu hestar víkinganna) af ein-
skærri hræðslu. Hvernig er það gert? Ég er
ekki fæddur hestamaður. Ég lét sem sagt
heimamönnum eftir að sinna þessum heillandi
skepnum, hvölunum og hestunum, og lét mér
nægja munað 4X4 sem fór létt með að ösla
eftir malbiki og malarvegum. Mörgum mal-
arvegum.
Ef einungis hefðu orðið eftir úr þessu ferða-
lagi minningar um staði og staðhætti, þá
hefðu þær kannski ekki skilað sér á papp-
írinn. Það var mannfólkið sem hafði dýpst og
varanlegust áhrif á mig. Kjáninn ég fór til Ís-
lands í vændum þess að hitta fyrir ómann-
blendna sveitamenn, hrjúfa fiskimenn, inn-
hverfar, fámálar, broslausar sálir. En ég fann
samfélag sem tekur fram öllum evrópskum
samfélögum sem ég hef heimsótt. Ég er ekki
að ýkja þegar ég segi að Íslendingar séu
menntaðasta (og einhver elskulegasta) þjóð á
Vesturlöndum sem ég hef haft kynni af hing-
að til. Bros, rósemi, vinsemd, óaðfinnanleg
framkoma, yfirgengileg kurteisi. Í stuttu máli:
Í nýlegri ferð minni, fyrir utan kennslustundir
í hegðun gagnvart náttúrlegu umhverfi (það
er ótrúlegt hversu mjög Íslendingar virða og
vernda náttúruna í landi sínu, hagnýta hana í
þágu ferðamannaiðnaðarins og virkja jafn-
framt orkuna sem býr í hverum landsins),
fékk ég líka fræðslu um menningu.
Og í enn þyngri þönkum sneri ég aftur til
hinnar skipulagslausu, ógestrisnu og hrjúfu
Aþenu. Reyndar hafði ég orðið fyrir öðru
áfalli. Eftir dvölina á Íslandi fór ég um Kaup-
mannahöfn, og mér til stórrar furðu uppgötv-
aði ég þá skítugustu höfuðborg í Evrópu sem
ég hef sótt heim. Hún var jafnvel ennþá
óhreinni en Aþena. En ég hirði ekki um að
rifja upp dapurlegar minningar þaðan … Hel-
víti fyrir næsta bindi. Í dag læt ég lokið þess-
ari frásögn af tandurhreinu og töfrandi ís-
lensku andrúmslofti og sálarlífi. Ég held við
höfum þörf fyrir það.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Hressandi loftslag „Og lífskjörin eru frábærlega góð og auðveld, og loftslagið (fyrir utan næðinginn sem búast mátti við) var meira en hressandi og endurnærandi kynnst um ævina), ...“
Týndur á Íslandi
Eftirfarandi grein birtist í dagblaðinu Víma
[BHMA] í Aþenu 19da ágúst 2007. Í henni lýs-
ir grískur blaðamaður ferð sinni til Íslands.
Sjónarhorn ferðamannsins er forvitnilegt.
Hann segir meðal annars þetta: „Ég er ekki
að ýkja þegar ég segi að Íslendingar séu
menntaðasta (og einhver elskulegasta) þjóð á
Vesturlöndum sem ég hef haft kynni af hing-
að til. Bros, rósemi, vinsemd, óaðfinnanleg
framkoma, yfirgengileg kurteisi.“
»Kjáninn ég fór til Íslands í
vændum þess að hitta fyrir
ómannblendna sveitamenn,
hrjúfa fiskimenn, innhverfar,
fámálar, broslausar sálir. En
ég fann samfélag sem tekur
fram öllum evrópskum sam-
félögum sem ég hef heimsótt.
Höfundur er grískur blaðamaður.
Sigurður A. Magnússon sneri úr grísku.