Morgunblaðið - 07.01.2007, Qupperneq 29

tónlist
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JANÚAR 2007 29
Orgelið sem er af Sauer-gerð, var smíðað í Frank-furt am Oder, eftir for-skrift Páls Ísólfssonar, en
hann var organisti við Fríkirkjuna
frá 1926 til 1939, en þá varð hann
organisti við Dómkirkjuna í
Reykjavík eftir lát Sigfúsar Ein-
arssonar,“ segir Haukur Guð-
laugsson, fyrrum söngmálastjóri
Þjóðkirkjunnar, en hann hefur oft
leikið á þetta orgel, þekkir það vel
eins og margir fleiri mætir org-
elleikarar á Íslandi og víðar.
Orgelið í Fríkirkjunni í Reykja-
vík mun ekki bara vera merkilegt
sakir aldurs heldur ekki síður
vegna þess að það er að mestu
óbreytt og eitt fárra hljóðfæra sem
svo háttar til um í heiminum Það
hefur líka mikið sögulegt gildi en
með rökum má halda því fram að
fá, ef nokkurt hljóðfæri á Íslandi,
hafi haft meiri áhrif á framvindu
tónlistarmála hér á landi, því það
festi Pál Ísólfsson endanlega hér
heima en hann hafði forystu um allt
er laut að tónlist hér á landi frá því
hann kom heim úr námi 1921 og
næstu 40 árin þar á eftir.
Rómantískt hljóðfæri
„Í tíð Pavel Smith var orgelið
stækkað um nokkrar raddir,“ segir
Haukur Guðlaugsson enn fremur.
„Það voru einnig settar á það raf-
stýringar. Í þessu orgeli eru svip-
aðar raddir og í orgelinu í Tóm-
asarkirkjunni í Leipzig í
Þýskalandi en þetta er þó mun
minna. Í ráðum við raddavalið mun
tvímælalaust hafa verið hafður með
kennari Páls, Karl Straube. Hljóð-
færið er eins og kallað er; róm-
antískt.“
Þess má geta að Ortulv Plummer,
fyrrverandi organisti við Háteigs-
kirkju, nú búsettur í Austurríki,
skrifaði fyrir um 15 árum grein um
orgelið í Morgunblaðið þar sem
hann vakti athygli á því hvers kon-
ar verðmæti væri um að ræða og að
vernda bæri orgelið.
Þess bera að geta að Ingimar
Sigurðsson, skrifstofustjóri í um-
hverfisráðuneytinu, á töluvert af
upplýsingum í fórum sínum um
orgelið sem faðir hans, Sigurður Ís-
ólfsson, tók saman en hann var org-
anisti við Fríkirkjuna frá 1939 til
1983 og aðstoðarorganisti Páls
bróður síns nokkur ár á undan.
Morgunblaðið/Ómar
Falleg Fríkirkjan í Reykjavík er
falleg kirkja og virðuleg.
Merkilegt orgel
Fríkirkjunnar
í Reykjavík
Ljósmynd/Loftur Guðmundsson/Þjms
80 ára Orgelið í Fríkirkjunni varð 80 ára í nóvember sl.
Frumkvöðull
Páll Ísólfsson
Orgelleikari Hauk-
ur Guðlaugsson
Orgelið í Fríkirkjunni í
Reykjavík varð 80 ára í
nóvember síðastliðinn.
Guðrún Guðlaugsdóttir
kynnti sér sögu þess.
gudrung@mbl.is