Morgunblaðið - 21.01.2007, Blaðsíða 42

42 SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Í GREIN Kolbrúnar Bald-
ursdóttur sálfræðings frá 8. janúar
sl. er því haldið fram að það eitt
að vera feitur sé merki um átrösk-
un. Þetta er ekki rétt og óheppi-
legt að fagaðili á geðsviði haldi
slíku fram. Offita er ekki átröskun
frekar en það að vera grannvax-
inn. Átröskun er geð-
röskun sem markast
fyrst og fremst af af-
brigðilegri hegðun,
hugsun og líðan í
tengslum við mat og
líkamsvöxt. Það er
ekki nóg að stíga á
vigtina til þess að fá
slíka greiningu. Ég
verð því að gera ráð
fyrir að kollegi minn
hafi ekki gert sér
grein fyrir inntaki
orða sinna þegar hún
lét þau falla.
Þessi ranghugmynd er líklega
komin frá hinni ríkjandi stað-
almynd um að feitt fólk sé mat-
gráðugt. Þetta er almenn skoðun
þrátt fyrir að erfiðlega hafi gengið
að staðfesta hana með vísinda-
rannsóknum. Rannsóknir á þessu
sviði sýna þvert á móti að enginn
grundvallarmunur er á mat-
arvenjum eftir holdafari. Þó er til
átröskun sem oft leiðir til offitu,
svokölluð ofátsröskun, en hún er
aðeins til staðar hjá litlum hluta
feitra. Það þýðir ekki að mat-
arvenjur allra sem eru feitlagnir
séu afbrigðilegar. Vissulega er til
feitt fólk sem borðar mikið og
óhollt en það er líka til fullt af
grönnu fólki sem gerir það. Við
tökum hins vegar ekki eftir því
þegar grannvaxnir unglingar háma
í sig franskar á skyndibitastað
vegna þess að augu
okkar eru föst á feitu
konunni sem dirfist að
borða hamborgara
þótt hún sé feit.
Í þessu samhengi
er mikilvægt að átta
sig á því að við erum
alin upp við stöðuga,
neikvæða umræðu um
feitt fólk. Rannsóknir
sýna t.d. að sú mynd
sem dregin er upp af
feitu fólki í fjölmiðlum
er afar neikvæð og
fráhrindandi. Þessi
hópur er sjaldséður í sjónvarpi og
þegar hann birtist er það nær allt-
af í afkáralegu ljósi. Feitt fólk er
auk þess mun oftar látið vera að
borða en aðrir og sjaldgæft er að
sjá minnst á offitu í dagblöðum
öðruvísi en að það fylgi mynd af
feitri manneskju að borða. Hvern-
ig er hægt að gera ráð fyrir öðru
en að þetta hafi áhrif á viðhorf
okkar?
Það er ekki beint samband milli
lífsvenja og líkamsþyngdar þrátt
fyrir að því sé oft haldið fram í
þessari umræðu. Hraustir og heil-
brigðir líkamar koma í mörgum
stærðum og gerðum og það er
ekki hægt að sjá utan á fólki
hvernig það lifir. Margskonar
þættir hafa áhrif á líkamsvöxt og
sýna rannsóknir að stóran hluta
megi rekja til erfða. Stjórn okkar
yfir eigin líkamsvexti er mun
minni en almennt er haldið fram
og strangar líffræðilegar hömlur
eru á því hversu mikið er hægt að
stjórna líkamsþyngd til langframa.
Samband lífsvenja og líkamsvaxtar
er kannski svipað og milli þess að
vinna mikið og vera ríkur. Líkur á
góðri afkomu aukast vissulega ef
fólk er tilbúið að leggja hart að
sér en það er ekki þar með sagt að
beint samband sé milli fjölda
vinnustunda og innistæðu í bank-
anum. Margir aðrir þættir skýra
efnahagsstöðu en bara hversu
löngum tíma við eyðum í vinnunni.
Við myndum ekki sætta okkur við
opinbera umræðu á þá leið að allir
sem ekki eiga einbýlishús væru
sakaðir um aumingjaskap og leti –
hvers vegna skyldum við sætta
okkur við slíka umræðu í sam-
bandi við holdafar?
Í stað þess að beina spjótum
okkar að feitum börnum og full-
orðnum ættum við að reka heild-
stæða heilbrigðisstefnu þar sem
áhersla er lögð á það sem við get-
um raunverulega haft stjórn á:
Lífsvenjur okkar. Við getum öll
reynt að lifa betur í dag en í gær
og tekið lítil skref sem smám sam-
an verða að stórum breytingum á
líðan okkar og heilsu. Það að taka
feitt fólk sérstaklega fyrir í þess-
ari umræðu eykur aðeins fordóma
í þeirra garð og dregur athygli frá
því að öllum er nauðsynlegt að lifa
heilbrigðu lífi. Að mínu mati er
ekki hægt að reka stefnu, sem ein-
kennist af lítilsvirðingu í garð til-
tekins þóðfélagshóps, í nafni heilsu
og velferðar. Við þurfum að spyrja
okkur hvaða áhrif það hefur á
sjálfsmynd þéttholda fólks að lesa
endurtekið um sig sem vandamál í
fjölmiðlum og þurfa að bera ásak-
anir um leti, ofát og stjórnleysi
eins og ekkert sé sjálfsagðara.
Þegar við einblínum á líkamsfitu
sem heilbrigðisvandamál gefum
við óbeint þau skilaboð að grannur
vöxtur skipti meira máli en lífs-
venjur. Það er ekki skynsamlegt
þegar rannsóknir sýna að feitt fólk
sem stundar reglubundna hreyf-
ingu lifir lengur en þeir sem eru
grannir og lifa kyrrsetulífi. Flest
bendir til þess að lykillinn að heil-
brigði séu lífsstílstengd atriði á
borð við reykingar, mataræði,
hreyfingu, streitu og svefn. Einnig
eru merki um að félagslegir þættir
á borð við samband við aðra
manneskju, vináttu, virðingu og
frelsi frá fordómum skipti ekki
síður máli. Með það til hliðsjónar
ættum við fyrst og fremst að
skapa umhverfi þar sem öllum
getur liðið vel í eigin líkama, hvort
sem hann er grannur eða feitur,
og fundist þess virði að hugsa um
hann af virðingu og væntumþykju
alla ævi. Við þurfum að við-
urkenna fjölbreytileika líkams-
vaxtar í stað þess að reyna árang-
urslaust að steypa alla í sama mót
og beina heilsueflingu fremur að
hegðun en holdafari. Þannig sköp-
um við mannúðlega heilbrigð-
isstefnu sem gerir ekki lítið úr
neinum en allir geta tekið til sín.
Offita er ekki átröskun
Sigrún Daníelsdóttir fjallar um
orsakir offitu og svarar grein
Kolbrúnar Baldursdóttur
» Við þurfum að við-urkenna fjölbreyti-
leika líkamsvaxtar í stað
þess að reyna árangurs-
laust að steypa alla í
sama mót …
Sigrún Daníelsdóttir
Höfundur er sálfræðingur.
Árni Stefánsson viðskiptafræðingur
og lögg. fasteignasali
FASTEIGNASALAN
GIMLI GRENSÁSVEGI 13,SÍMI 570 4800 - FAX 570 4810
Traust þjónusta í 20 ár
OPIÐ HÚS
OFANLEITI 25, 4. HÆÐ - M/BÍLSKÚR
www.gimli.is - ww.mbl.is/gimli
Falleg og vel skipulögð 106 fm enda-
íbúð á 4. hæð auk bílskúrs. Þrjú
svefnherbergi, rúmgóð stofa og fal-
legt eldhús. Tvennar svalir og sér-
þvottahús innan íbúðar. Parket á öll-
um gólfum nema baði. Baðkar og
sturtuklefi á baði. Sérgeymsla á
hæðinni. Hús viðgert og málað árið
2006. Verð 29,9 millj.
Verið velkomin í dag frá kl. 15-17. Ásta og Kjartan á bjöllu.
OPIÐ HÚS
KÓPAVOGSBRAUT 82, 2. HÆÐ - M/ BÍLSKÚR
Sérlega rúmgóð, björt og afar vel
skipulögð 125,1 fm íbúð á 2. hæð í
þríbýli. Sameiginlegur inngangur auk
27 fm bílskúrs með geymslu og snyrt-
ingu inn af. Undir bílskúr er flísalagt
rými, lofthæð 1,5 metrar. Fjögur rúm-
góð svefnherbergi og stór stofa. Suð-
ursvalir. Parket á öllu nema eldhúsi og
þvottahúsi. Gluggar og gler endurn.
fyrir nokkrum árum. Verð 32,9 millj.
Verið velkomin í dag frá kl. 14-16.
Alfreð og Eva taka á móti ykkur.
Laugavegur 182 • 4. hæð • 105 Rvík Fax 533 4811 • midborg@midborg.is
Björn Þorri hdl., lögg. fastsali, Karl Georg hrl., lögg. fastsali.
Sími 533 4800
89,1 fm 3ja herbergja íbúð á annarri hæð í nýbyggingu við Klappar-
stíg í miðbæ Reykjavíkur. Íbúðin skiptist í anddyri/gang, eldhús,
stofu/borðstofu, baðherbergi og tvö svefnherbergi. Íbúðin afhendist
fullbúin með eikarparketi. Laus við kaupsamning. 5576. V. 32,2 m.
Klapparstígur – Laus strax
77,1 fm 2ja herbergja íbúð á annarri hæð með stæði í bílageymslu.
Íbúðin skiptist í forstofu, stofu með stórum suðursvölum, svefnher-
bergi, eldhús, baðherbergi, þvottahús og geymslu. Íbúðin afhendist
án gólfefna við kaupsamning. 4442. V. 19,9 m.
Naustabryggja – Laus strax
126 fm mjög góð 4ra herbergja íbúð á fyrstu hæð með sérinngangi í
nýlegu þriggja hæða fjölbýlishúsi. Glæsilegt útsýni. Íbúðin skiptist í
anddyri, rúmgóða stofu, eldhús með borðkrók, þvottahús, baðher-
bergi og þrjú svefnherbergi. Í kjallara er sérgeymsla. Sérinngangur.
7972. V. 28,9 m.
Kristnibraut – Laus strax
168,6 fm glæsilegt endaraðhús á fallegum útsýnisstað við Fjallalind
í Kópavogi. Húsið, sem stendur innst í botnlanga, skiptist í forstofu,
eldhús með borðkrók, hol, stofu, tvö baðherbergi, fjögur svefnher-
bergi, þvottahús og fataherbergi. Húsið er á þremur pöllum. Mikil
lofthæð er á efri hæð. Hiti í plani. V. 49,9 m. 8059.
Fjallalind – Glæsilegt
284,2 fm einbýli á tveimur hæðum, þar af 32 fm bílskúr. Sér 2ja her-
bergja íbúð á jarðhæð. Glæsileg ca 100 fm verönd með skjólvegg og
heitum potti til suðurs. Á efri hæð er forstofa, tvö svefnherbergi, bað-
herbergi, stofur og eldhús. Á neðri hæð er sjónvarpshol, tvö svefnher-
bergi, baðherbergi, saunaklefa og þvottahús. V. 68,0 m. 8048.
Skógarhjalli - Með aukaíbúð
89 fm mjög góð 3ja herbergja íbúð á 2. hæð í lyftuhúsi fyrir 55 ára og
eldri. Húsið er glæsilegt og er byggt árið 1992. Íbúðin skiptist í for-
stofu, stofu, tvö svefnherbergi, eldhús, lítla geymslu og baðherbergi. Í
húsinu er húsvörður. Stutt er í skóla, þjónustu, miðbæinn og heilbrigð-
isþjónustu.
Snorrabraut - Fyrir 55 ára og eldri
– Ö r u g g f a s t e i g n a v i ð s k i p t i ! –
Laugavegur 182 • 4. hæð • 105 Rvík Fax 533 4811 • midborg@midborg.is
Björn Þorri hdl., lögg. fastsali, Karl Georg hrl., lögg. fastsali.
Sími 533 4800
Vatnagarðar – Leiga
– Ö r u g g f a s t e i g n a v i ð s k i p t i ! –
305,5 fm atvinnuhúsnæði á
tveimur hæðum í húsi byggðu
1979. Góðar innkeyrsludyr eru á
neðri hæð og góð lofthæð. Öll
efri hæðin er parketlögð og er öll
opið rými að undanskildu salerni
og eldhúsi með borðkrók. Öll
efri hæðin er með góðum glugg-
um með útsýni út á sundin.
Húsnæðið er laust. 8062.
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn