Morgunblaðið - 28.03.2007, Blaðsíða 11

milljónir Bandaríkjadala á ári „al-
gjörlega út í bláinn“ enda jafngilti
upphæðin öllum tekjum Nordica af
slíkum viðskiptum í tvö ár.
Þar að auki hefði reynst ómögulegt
að fá botn í hvernig fjárhæðin var
reiknuð út, starfsmenn hjá Aðföngum
sem voru í samskiptum og samninga-
viðræðum við Nordica hefðu ekkert
heyrt af þessum reikningi og þegar
viðskiptum félaganna lauk sumarið
2002, m.a. með uppgjöri skulda milli
félaganna, hefði aldrei verið minnst á
tilvist hans.
Kaffisaga sem ekki stenst
Um kredityfirlýsinguna frá SMS í
Færeyjum sagði Sigurður Tómas að
líkt og með kreditreikning Nordica
hefði hún verið útbúin að frumkvæði
Jóns Ásgeirs og Tryggva. Tryggvi
hefði hringt í Niels Heine Mortensen
hjá SMS og fengið hann til þess að út-
búa yfirlýsinguna og á það hefði Níels
fallist þar sem hann hefði fengið þær
upplýsingar hjá Tryggva að yfirlýs-
inguna ætti að nota á innanhússfundi
hjá Baugi.
Sigurður Tómas benti á að Tryggvi
hefði gefið þær skýringar að yfirlýs-
ingin væri á misskilningi byggð en
samt komið með þá sögu að fyrirhug-
uð hefðu verið viðskipti með kaffi.
Þau viðskipti hefðu átt að skila mikl-
um afslætti en þau síðan verið blásin
af án þess að hann fengi um það vitn-
eskju. þetta stæðist ekki og benti m.a.
á að þegar yfirlýsingin var gefin út
hefði innflutningur á kaffi í gegnum
SMS löngu verið hættur og hefði þar
auki aldrei verið ýkja mikill. „Kaffi-
sagan gengur á engan hátt upp,“
sagði Sigurður Tómas. Þá þýddi ekk-
ert fyrir Tryggva að segja að rugl-
ingur hefði átt sér stað enda hefði
hann sjálfur lesið textann á reikn-
ingnum fyrir Níels.
Um ásetning Jóns Ásgeir og
Tryggva til brotanna í þessum tveim-
ur ákæruliðum sagði Sigurður Tómas
að hann væri skýr og full sönnun væri
auk þess komin fram um að báðir
hefðu staðið að þeim. Það hefði t.a.m.
ekki getað farið fram hjá forstjóran-
um Jóni Ásgeiri þegar lokafærslu-
skjal hækkaði hagnað annars vegar
um 164 milljónir og hins vegar um
108 milljónir. Í fyrra tilvikinu hefði
verið um að ræða bókfærða sölu á Ar-
cadia-bréfum en það fyrirtækið hefði
verið sérlegt áhugamál Jóns Ásgeirs
og hins vegar hefði verið vísað til
hans í handritaðri skýringu með
tekjufærslu á 108 milljónunum.
Yfirþyrmandi sönnunargögn
Í 18 lið ákærunnar eru þeir
Tryggvi og Jón Ásgeir ákærðir fyrir
fjárdrátt upp á rúmlega 32 milljónir
króna með því að hafa látið Baug
greiða fyrir kostnað við rekstur báts-
ins Thee Viking. Sigurður Tómas
rakti hvernig Gaumur hefði mánaðar-
lega greitt reikninga vegna tveggja
annarra báta á Flórída, forvera Thee
Viking, en skyndilega um áramótin
1999 og 2000, hefðu þær greiðslur
fallið niður. Þess í stað hefði Baugur
byrjað að greiða mánaðarlega reikn-
inga til Nordica, fyrst að fjárhæð
8.000 Bandaríkjadali en síðan hefði
hún hækkað í 12.000 dali.
Sigurður Tómas sagði að ótvíræð
sönnunargögn lægju fyrir um að
greiðslurnar hefðu verið vegna báts-
ins. Á hinn bóginn hefði ekkert komið
fram sem styddi þá skýringu Jóns
Ásgeirs og Tryggva að greiðslurnar
væru styrkur vegna vöruhúss Nor-
dica, enginn samningur, tölvubréf
eða neitt slíkt. Fjármálastjórum
Baugs og starfsmönnum Aðfanga
sem hefðu þurft að semja við Jón
Gerald um innkaup hefði heldur ekki
verið kunnugt um slíkan samning.
Skýringar Jóns Ásgeir og Tryggva
hefðu þar að auki tekið miklum breyt-
ingum og væru í raun ekki annað en
vanmáttugar tilraunir til að reyna að
klóra í bakkann gegn yfirþyrmandi
sönnunargögnum um sekt.
Varðandi ákærulið 19 sem fjallar
um meintan fjárdrátt Tryggva upp á
1,3 milljónir, sagði Sigurður Tómas
að Tryggva hefði verið í lófa lagið að
nota greiðslukort Baugs eða sín eigin
til að greiða fyrir kostnað sem féll til í
útlöndum en hefði þess í stað notað
greiðslukort Nordica, gagngert til að
leyna útgjöldunum fyrir fjármála-
sviði Baugs og þannig svíkja fé af fyr-
irtækinu.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. MARS 2007 11
FRÉTTIR
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
STJÓRN Íslensku óperunnar hefur ráðið Stefán
Baldursson, leikstjóra og fyrrverandi þjóðleik-
hússtjóra, næsta óperustjóra. Bjarni Daníelsson
óperustjóri lætur af störfum 1. júlí næstkom-
andi. Stefán mun hefja störf við óperuna í byrjun
maí og vinna að undirbúningi næsta starfsárs
með fráfarandi óperustjóra. Ráðningarsamn-
ingur óperustjóra er til fjögurra ára og tekur
Stefán við starfinu 1. maí, en þeir Bjarni starfa
saman í mánuð áður en Bjarni kveður starfsvett-
vang sinn til átta ára. Óperustjóri er ábyrgur
fyrir bæði listrænni og rekstrarlegri stjórn Ís-
lensku óperunnar, en fimm manna stjórn Ís-
lensku óperunnar fer með æðsta vald í málefnum
hennar.
Ópera er leikhús
Stefán Baldursson hefur mikla og víðtæka
reynslu af leiklist heima og heiman. Í námi hans í
leikstjórn og leikhúsfræðum voru óperan og óp-
erusagan ekki undanskildar annarri sviðslist. Á
leikstjórnarferli sínum hefur Stefán líka unnið
með velflestum núlifandi tónskáldum okkar sem
samið hafa tónlist fyrir leikhúsið, og þess vegna
fer því fjarri að tónlistin sé honum framandi svið,
þótt eflaust kunni einhverjir að velta því fyrir
sér hvaða erindi leikhúsmaður eigi í óperuhús.
„Það má ekki gleyma því ópera er leikhús –
óperan er leikhúsform, og kannski eitt það
merkilegasta og mest spennandi. Það sem gerir
þetta spennandi og öðruvísi fyrir mig, er að
þarna er tónlistin algjörlega í fókus, og það er sú
ögrun sem er skemmtileg og ný fyrir mig.“
Stefán kveðst vera mikill óperuaðdáandi og
hafa sótt óperur frá ungaaldri. Sem leikhússtjóri
hefur hann átt þátt í að setja á svið óperur og
unnið að óperuflutningi, meðal annars í sam-
vinnu við Íslensku óperuna. Þar má nefna stórar
sýningar: Niflungahringinn í styttri gerð, árið
1994, og Hollendinginn fljúgandi, árið 2002,
hvort tveggja verk Wagners.
Þjóðleikhúsinu hefur frá því fyrir tíð Íslensku
óperunnar verið ætlað að setja upp óperur og
söngleiki, og segir Stefán að hann hefði gjarnan
viljað setja óperur upp þar oftar en gert var. „Í
þeim ramma sem þar var varð það sérstaklega
afbrigðilegt vegna kostnaðarins, því það þurfti
þá að ráða einvörðungu fólk sem var annars ekki
starfandi í húsinu; hljómsveit, kór og söngvara.
Það var líka stefna hjá okkur í Þjóðleikhúsinu,
eftir að Íslenska óperan fór að eflast, og ríkið að
styrkja hana æ meir, að vera ekki í samkeppni
við hana – frekar í samvinnu.
Góð tengsl við almenning skipta máli
Stefán segir erfitt að tjá sig á fyrsta degi um
framtíðardrauma sína fyrir Óperunnar hönd,
hann eigi eftir að skoða aðstæður og innra fyr-
irkomulag í Ingólfsstrætinu. „Ég vil að sjálf-
sögðu veg óperunnar sem mestan og bestan og
að hún haldi áfram að skipa þann sess sem hún
hefur haft sem sterkur liður í okkar menningar-
og tónlistarlífi. Mér finnst líka skipta gríð-
armiklu máli að hún sé í sterkum tengslum við
almenning í landinu og áhorfendur.“
Stefán kveður já við, inntur eftir því hvort
hann hafi fylgst með lifandi umræðu um málefni
Óperunnar í Lesbók Morgunblaðsins að und-
anförnu, en þar hefur margt borið á góma, eink-
um listræna stefnu í verkefnavali. „Þessi um-
ræða hefur verið öfgakennd á vissan hátt,
sérstaklega í umræðunni um verkefnavalið. Mér
hefur sýnst að þeir sem skrifa hafi verið á öðrum
hvorum kantinum, annaðhvort eigi bara að flytja
klassískar og vinsælar óperur sem allir þekkja,
eða þá að vera fyrst og fremst í frumsköpun og
flutningi á nýstárlegri verkum. Ég held að það
sé mjög mikilvægt að finna jafnvægi í verkefna-
valinu, þannig að Óperan geti boðið upp á hvort
tveggja. Oft eru eldri óperur vel til þess fallnar
að laða nýja áhorfendur að, ef þær eru í
skemmtilegum sviðsetningum. En mér finnst
það líka mikilvægt fyrir Íslensku óperuna að efla
íslenska tónsköpun og frumflytja ný verk.“
Íslenska óperan komi
við sögu Tónlistarhúss
Húsnæðismál Óperunnar og fjármál hafa iðu-
lega verið í umræðunni og segir Stefán að hún
standi á tímamótum, ekki síst hvað húsnæð-
isvandann áhrærir. Gamla bíó sé skemmtilegt og
sjarmerandi hús, en hafi sína galla. Þá eigi eftir
að koma í ljós hvað verður úr óperubyggingu í
Kópavogi og sjá hversu raunhæfar áætlanir um
hana séu. „Við erum á tímamótum gagnvart Tón-
listarhúsinu, því að þar verða örugglega fluttar
óperur. Mér finnst að Íslenska óperan eigi að
vera í forystu varðandi óperusýningar í því
glæsilega húsi, bæði vegna hefðar, sögu, þekk-
ingar og reynslu. Búið hefur verið þannig um
hnútana í því húsi að þar verður unnt að setja
upp óperur. Þar þarf að sætta fólk á góðar lausn-
ir til frambúðar, en verkefnið er gífurlega spenn-
andi.“
Telur að Óperan eigi að vera í forystu óperuflutnings í Tónlistarhúsinu
Þarf að sætta fólk á góð-
ar lausnir til frambúðar
Morgunblaðið/Ómar
Næsti óperustjóri „Óperan er leikhúsform, og
kannski eitt það merkilegasta og mest spenn-
andi,“ segir Stefán Baldursson.
MBL.IS fær umtalsvert fleiri heim-
sóknir en keppinauturinn visir.is
samkvæmt nýrri dagblaða- og net-
miðlamælingu Capacent í janúar og
febrúar sl. Nýrri aðferð var nú beitt
við mælinguna í fyrsta sinn.
Heimsóknir á dag frá fólki í aldurs-
hópnum 20–29 ára reyndust vera
64,9% á mbl.is en 26,9% á visir.is. Í
aldurshópnum 30–39 ára voru heim-
sóknir á dag 64,7% á mbl.is en 31,2%
á visir.is. Mbl.is fékk einnig fleiri
heimsóknir í vikunni og naut þar
meiri vinsælda í öllum hópum. Þann-
ig heimsóttu 72,8% karla mbl.is en
49% visir.is, 67,6% kvenna heimsóttu
mbl.is en 39,6% visir.is. Í aldurshópn-
um 12–19 ára heimsóttu t.d. 67%
mbl.is en 40,7% visir.is. Í hópnum 20–
29 ára heimsóttu 86,4% mbl.is en
53,8% visir.is. Í hópi 40–49 ára heim-
sóttu 77,5% mbl.is en 51,9% visir.is.
Talsvert hefur dregið úr meðal-
lestri allra dagblaðanna frá fyrri
könnunum. Engu að síður líta nú
hlutfallslega fleiri í Morgunblaðið í
vikunni en gerðu í síðustu könnun og
kváðust 71,9% hafa skoðað Morgun-
blaðið. Hins vegar hafði þeim fækkað
sem eitthvað lásu í hinum dagblöð-
unum í vikunni, miðað við fyrri kann-
anir. Þannig höfðu 88,6% nú lesið
Fréttablaðið eitthvað í vikunni og
64% Blaðið. Samkvæmt mælingunni
var meðallestur á hvert tölublað
Blaðsins nú 38,3%, Fréttablaðsins
65,1% og Morgunblaðsins 43,6%.
Breytt fyrirkomulag kannana
Capacent tók upp breytt og bætt
fyrirkomulag á dagblaða- og net-
miðlamælingum um síðustu áramót.
Fram að þessu hefur dagblaðalestur
verið mældur í 2–4 vikur á ári með
dagbókum. Með breyttu fyrirkomu-
lagi er svörum nú safnað samfellt yfir
árið. Um er að ræða símamælingu,
þar sem ákveðnum fjölda svara er
safnað á degi hverjum og niðurstöð-
um skilað ársfjórðungslega. Niður-
stöður fyrir hvern ársfjórðung byggj-
ast á u.þ.b. 2.400 svörum að því er
segir á heimasíðu Capacent.
Samfelld dagblaða- og netmiðla-
mæling Capacent var gerð með síma-
könnun frá 10. janúar til 27. febrúar
2007. Svörum var safnað jafnt yfir
mælitímabilið.
Úrtakið var Íslendingar á aldrin-
um 12–80 ára, valdir með tilviljunar-
aðferð úr þjóðskrá og var stærð úr-
taksins 4.350. Endanlegt úrtak var
4.121 og fjöldi svara 2.542. Nettó
svarhlutfall var því 61,7%.




 











 



 



 
    


 


  









 !"



 
!
"



 
!
#$$
%
& 
'
 




(
( 
)*

"

!"

 $+


,
-

65% fólks á aldrinum 20–
39 ára lesa mbl.is daglega
Þeim sem lesa eitthvað í Morgunblaðinu
í hverri viku fjölgar frá síðustu könnun