Morgunblaðið - 12.06.2007, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
VEGIR OG MIÐHÁLENDI
ÍSLANDS
Það var á fleiri sviðum en varð-andi hvalveiðar, sem ÞórunnSveinbjarnardóttir, nýskipað-
ur umhverfisráðherra, gaf mikilvæg-
ar yfirlýsingar í samtali við Morgun-
blaðið sl. sunnudag.
Í viðtalinu spyr Pétur Blöndal
blaðamaður:
„Ertu þeirrar skoðunar, að það eigi
að malbika Kjöl?“
Og umhverfisráðherra svarar:
„Það þarf að vinna landsskipulag
fyrir miðhálendið og ég tel að það eigi
ekki að ráðast í neinar stórfram-
kvæmdir fyrr en að slíkt skipulag
liggur fyrir. Skoðun mín hefur lengi
verið að uppbyggðir vegir eigi ekki
heima á miðhálendi Íslands.“
Þetta er afdráttarlaus yfirlýsing.
Auðvitað ræður Þórunn Sveinbjarn-
ardóttir þessu ekki ein. En fyrir þá,
sem hafa barizt gegn slíkum fram-
kvæmdum á miðhálendi Íslands, er
mikilvægt að hafa fengið slíkan liðs-
mann í umhverfisráðuneytið.
Það er augljóst að áhugamenn um
uppbyggðan veg yfir Kjöl með var-
anlegu slitlagi hafa gert sér hug-
myndir um að ný ríkisstjórn með
samgönguráðherra úr Norðaustur-
kjördæmi yrði hliðholl slíkum fram-
kvæmdum.
Kristján Möller, samgönguráð-
herra, fer ekki lengra í þessu máli en
umhverfisráðherrann úr Samfylking-
unni er tilbúinn til. Umhverfisvernd-
arsinnar í öllum flokkum hafa eignazt
hauk í horni, þar sem Þórunn Svein-
bjarnardóttir er.
Einhverjir hafa orðið til að halda
því fram, að Morgunblaðið hafi mis-
túlkað orð umhverfisráðherra. Hún
svari hvergi spurningu um malbik.
Þetta er útúrsnúningur. Auðvitað
liggur í augum uppi að uppbyggðir
vegir á hálendinu yrðu með varan-
legu slitlagi.
Rökin gegn vegagerð á hálendinu
með tilheyrandi benzínstöðvum og
sjoppurekstri eru augljós. Eftir hinar
víðtæku umræður um Kárahnjúka-
virkjun er ljóst að það er mjög víðtæk
samstaða meðal þjóðarinnar um að
ekki verði gengið lengra í fram-
kvæmdum á hálendinu. Það á við um
frekari virkjanir. Það á við um vegi.
Það á við um hótel í jaðri Langjökuls.
Það á við um allar framkvæmdir,
hverju nafni sem nefnast, á þessu
landsvæði.
Óbyggðir Íslands eru meðal mestu
verðmæta í eigu íslenzku þjóðarinn-
ar. Göngum ekki lengra en orðið er í
að raska þeim.
Nýr samgönguráðherra á heldur
ekki að kalla yfir sig sterka andstöðu
stórra hópa umhverfisverndarsinna,
jafnvel þótt hann geti litið svo á að
um einhverja þrönga hagsmuni kjör-
dæmis hans sé að ræða. Slík andstaða
gæti dregið úr stuðningi við önnur
verkefni, sem ráðherrann ber fyrir
brjósti. Og sem vafalaust eru góðra
gjalda verð.
FALLEG HUGSJÓN EN ÓRAUNHÆF?
Skóli án aðgreiningar er einn afhornsteinum íslenskrar skóla-
stefnu. Hugsunin að baki er sú að all-
ir íbúar landsins búi í einu samfélagi
og skólakerfið skuli bera því vitni að
svo sé. En skólakerfið snýst ekki að-
eins um hugsjónir. Lykilatriði er að
hver og einn hljóti menntun og mögu-
leika til að blómstra og njóta sín. Um
leið og skólakerfið stendur ekki undir
þeim fyrirheitum, sem gefin eru með
hugmyndinni um skóla án aðgrein-
ingar, er ástæða til að bregðast strax
við. Börnin mega engan tíma missa.
Í Morgunblaðinu á sunnudag birt-
ist viðtal við Maríu Ellingsen eftir
Ingu Rún Sigurðardóttur. Þar ræðir
hún um dóttur sína, sem fæddist með
vægan hjartagalla. „„Það hefur svo
komið í ljós að þessi hjartagalli sem
var lagaður og úr sögunni reyndist
vera eitt einkenni af mörgum, sem
hún hefur verið að glíma við og hefur
tekið langan tíma að átta sig á. Í kjöl-
farið hefur opnast fyrir manni heill
heimur þroskaraskana barna og hvað
gert er í þeim málum á Íslandi í dag,“
segir María en henni finnst til dæmis
vanta fleira fagfólk á þessu sviði í
skóla. „Nú heitir stefnan skóli án að-
greiningar sem er falleg hugsjón en
óraunhæf og hefur valdið því að fag-
fólkið úr gömlu sérdeildunum er farið
og það sett í hendur hvers skólastjóra
fyrir sig með mjög takmarkað fjár-
magn að mæta hverjum einstaklingi.
Þetta virkar ekki.““
Aðalnámskrá kveður á um að allir
skólar verði að taka á móti öllum
börnum, hvort sem þau eru fötluð eða
ófötluð. Það getur hins vegar verið
erfitt fyrir grunnskólana að sinna
hlutverki sínu þegar um alvarleg frá-
vik er að ræða. Í greinaflokki eftir
Sigríði Víðis Jónsdóttur í apríl í fyrra
um það hvernig þessum börnum reið-
ir af í skólakerfinu kom fram að ætla
mætti að á milli 12 og 15% barna
væru með vægar geðraskanir og í
þörf fyrir aðstoð og 2 til 5% barna og
unglinga væru með alvarlegar hegð-
unar- eða geðraskanir. Þessi börn
mega síst af öllum missa tíma vegna
þess að þeim er ekki sinnt.
Þegar sett er háleitt markmið
verður að vera bolmagn fyrir hendi til
að ná því. Skóli sem verður að taka
við öllum nemendum en fær ekki tæk-
in og fjármagnið til að mennta þá
stendur ekki undir nafni. „Þetta virk-
ar ekki,“ segir María Ellingsen og
mörg börn og foreldrar þeirra hafa
reynt það sama. Hvað er til bragðs ef
skólakerfið virkar ekki? Hvað er til
bragðs ef fagfólkið er farið? Þessi
mál eru ekki auðveld viðureignar, en
það þarf að taka á þeim. Hér er ekki á
ferð vandamál heldur verkefni. Börn
eiga ekki að vera vandamál. Verkefn-
ið er að búa þeim umhverfi þar sem
þau dafna og njóta sín að verðleikum,
þótt það kosti stuðning og umönnun.
Ef núverandi kerfi virkar ekki þarf
að finna leið sem virkar.
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Sigrúnu Rósu Björnsdóttur
sigrunrosa@mbl.is
Strangt aðhald í ríkisfjármálum ernauðsynlegt þrátt fyrir traustastjórn á þeim en skattalækkanir íbyrjun árs leiddu til ótímabærrar
slökunar í ríkisfjármálunum. Endurskoða
þarf starfsemi Íbúðalánasjóðs og sé horft til
framtíðar þyrftu banka- og eftirlitsstofnanir
að fylgjast sérstaklega með útlánaáhættu.
Þetta kom fram í gær þegar sendinefnd á
vegum Alþjóðagjaldeyrissjóðsins kynnti álit
sitt í kjölfar reglulegra viðræðna við fulltrúa
íslenskra stjórnvalda og atvinnulífs.
Brýnt að endurskoða Íbúðalánasjóð
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn ítrekar þá
skoðun sína sem kom fram í skýrslu hans
um íslensk efnahagsmál á síðasta ári, að til-
vist Íbúðalánasjóðs skuli tekin til endur-
skoðunar en þar var lagt til að sjóðnum yrði
breytt í heildsölubanka.
„Endurskoðun á Íbúðalánasjóði, sem er í
opinberri eign, er sérstaklega brýn til þess
að auka skilvirkni peningastefnunnar og til
þess að draga úr hættu sem innlendum
stöðugleika getur stafað af sveiflukenndu
fjármagnsflæði. Samkeppni á milli Íbúða-
lánasjóðs og innlendra banka hindrar stýri-
vexti Seðlabankans í að draga úr innlendum
eftirspurnarþrýstingi með skilvirkum hætti
og veldur því að skammtímavextir eru mun
hærri en ella. Þetta getur haft varanlega
skaðleg áhrif á þær atvinnugreinar sem ekki
eiga kost á að verja sig gegn háum vöxtum
og þannig skert hagvaxtargetu hagkerfisins
til lengri tíma,“ segir í áliti sjóðsins.
Er lagt til að lækka án tafar hámarkslán
Íbúðalánasjóðs og lánshlutföll hans. Í fram-
haldinu segir að ríkisstjórnin verði síðan að
eyða fyrir fullt og allt þeirri bjögun á inn-
lendum fjármálamarkaði sem stafi af tilvist
Íbúðalánasjóðs í eigu hins opinbera og taka
megi um leið upp sértækar aðgerðir sem
tryggja aðgang að fasteignafjármögnun í
öllum landshlutum.
Vildu að beitt yrði
aðhaldssamari efnahagsstefnu
„Það stendur ekki til að leggja niður
Íbúðalánasjóð sem slíkan,“ sagði Björgvin
G. Sigurðsson viðskiptaráðherra er leitað
var viðbragða hjá honum við gagnrýni Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins á Íbúðalánasjóð.
„Það er markmið okkar að standa vörð
um félagslega hluta sjóðsins og allar breyt-
ingar skoðast út frá því. Eins og félagsmála-
ráðherra sagði í síðustu viku er ekki á döf-
inni að breyta rekstri hans. Sjóðurinn setur
fram brýnar athugasemdir sem við munum
fara yfir og sjá hvað er gerlegt í stöðunni.“
Ingimundur Friðriksson, bankastjóri í
Seðlabanka Íslands segir ábendingu sjóðs-
ins um nauðsyn þess að endurskoða Íbúða-
lánasjóð til að auka skilvirkni peningastefn-
unnar sérstaklega þýðingarmikla.
„Í það heila kemur ekkert á óvart í þessu
áliti sem er sanngjarnt, vel ígrundað og
ástæða til að gaumgæfa það vandlega. Það
þarf að auka hér aðhald í efnahagsstjórninni
ef tryggja á stöðugleika í efnahagslífi,“ segir
Ingimundur.
Guðjón Rúnarsson, formaður Samtaka
fjármálafyrirtækja, segir samtökin taka
heilshugar undir með Alþjóðagjaldeyris-
sjóðnum. Allir geti verið sammála um mik-
ilvægi aðhalds í ríkisfjármálum til að
tryggja stöðugleika.
„Álit sjóðsins varðandi Íbúðalánasjóð end-
urspeglar í raun að stjórnvöldum hafi verið
mislagðar hendur hvað varðar Íbúðalána-
sjóð og aðkomu ríkisins á húsnæðislána-
markaði síðustu ár. Það er því brýnt fyrir
stjórnvöld að taka á þeim uppsafnaða vanda
sem þar er og fyrsta skrefið er að við-
urkenna vandann og leita lausna,“ segir
Guðjón.
Aðhald í peningamálum nauðsynlegt
Sé vel haldið á málum eru efnahagshorfur
á Íslandi enn öfundsverðar til lengri tíma
litið, er mat sjóðsins sem hvetur jafnframt
til aðhalds í peningamálum svo draga megi
úr verðbólguþrýstingi og verðbólguvænting-
um. Í álitinu er gert ráð fyrir að verðbólgan
verði áfram yfir markmiðum Seðlabankans
um 2,5% verðbólgu, út árið 2008. Eru helstu
áhrifavaldarnir þar taldir spenna bæði á
neytenda- og vinnumarkaði auk hækkandi
húsnæðisverðs.
Sjóðurinn spáir 2–3% hagvexti í ár sem
minnki síðan í 1% á næsta ári. Hagvöxt-
urinn v
neyslu
síðan d
hækka
flutning
Leggu
Alþjó
sé á að
irspurn
þess að
ingaste
sem rík
„Í fy
vexti o
ur er.
Í öðr
að skap
arþrýst
Í þri
koman
aftur a
þrátt fy
að íhug
flutning
utan E
flöskuh
hækku
Brýnt að herð
hald í ríkisfjá
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn telur að þörf sé á aðgerðum
þrýstingur minnki nægilega án þess að of þungar byrð
Efnahagur Benjamin Hunt, fulltrúi sendinefndar Alþjó
horfur á Íslandi öfundsverðar til lengri tíma litið ef stjó
Í HNOTSKURN
»Markmið Alþjóðagjaldeyrissjóðsinser að efla alþjóðlega samvinnu í
gjaldeyrismálum, stuðla að stöðugu
gengi mynta og greiða fyrir frjálsum
gjaldeyrisviðskiptum.
»Sjóðurinn hefur eftirlit með efna-hagsmálum þeirra landa sem eiga
þar aðild sem og alþjóðahagkerfinu.
»Sjóðurinn veitir aðildarríkjum sín-um tæknilega aðstoð.
»Sjóðurinn veitir lán til þeirra aðild-arríkja sinna sem eiga í greiðslu-
erfiðleikum.