Morgunblaðið - 12.06.2007, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚNÍ 2007 23
FRÉTTASKÝRING
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
Þó að Norðurál hafi samiðum orkukaup frá Orku-veitu Reykjavíkur (OR)annars vegar og hins veg-
ar Hitaveitu Suðurnesja (HS) vegna
fyrirhugaðs álvers í Helguvík þá er
ekki þar með sagt að sú orka sé í
hendi.
Samkvæmt upplýsingum frá
Hjörleifi Kvaran, aðstoðarforstjóra
OR, er ráðgert að orkan fáist úr
Hengilssvæðinu, en OR hefur rann-
sóknarleyfi á stórum hluta þess
svæðis. Um er að ræða rannsókn-
arleyfi sem felur í sér forgang til
nýtingar og því segir Hjörleifur
ekkert því til fyrirstöðu að OR fái
nýtingar- og virkjunarleyfi frá iðn-
aðarráðuneytinu á grundvelli rann-
sókna sinna á svæðinu finnist vinn-
anleg orka á svæðinu. Að sögn
Hjörleifs er OR að horfa til tveggja
nýrra svæða á Hengilssvæðinu,
annars vegar Hverahlíðar og hins
vegar Bitru. Segir hann fyrirtækið
þegar vera komið með rannsóknar-
leyfi fyrir þessum tveimur stöðum,
en að fara þurfi í gegnum mat á um-
hverfisáhrifum áður en hægt sé að
bora þar tilraunaholur.
Hjá Júlíusi Jónssyni, forstjóra
HS, fengust þau svör að ráðgert
væri að fá umsamda orku með því
að stækka núverandi virkjun á
Reykjanesi, auk þess sem verið sé
að skoða auknar virkjanir í Eld-
vörpum í nágrenni Svartsengis.
Segir hann einnig verið að rannsaka
nánar jarðhitasvæði á Krýsuvíkur-
svæðinu, þ.e. Seltún, Sandfell og
Austurengjar, en HS er með rann-
sóknarleyfi til þess. Að sögn Júl-
íusar er ekki hægt að fara í tilrauna-
boranir á Krýsuvíkursvæðinu fyrr
en búið sé að breyta aðal- og deili-
skipulagi sveitarfélagsins sem
svæðið heyri undir, þ.e. Hafnar-
fjarðar, til þess að heimilt sé að bora
rannsóknarholur.
Hvaða endar eru óhnýttir?
Í umræðum á Alþingi sl. fimmtu-
dag sagði Þórunn Sveinbjarnar-
dóttir, umhverfisráðherra, að ný-
gerður orkusamningur væri ekki
ávísun á að framkvæmdir hæfust í
Helguvík þar sem enn væru margir
þröskuldar sem fara þyrfti yfir.
Nefndi hún í því sambandi bæði um-
hverfismat og skipulagsmál. Þegar
leitað er viðbragða við þessu hjá
Ragnari Guðmundssyni, fram-
kvæmdastjóra viðskiptaþróunar- og
fjármálasviðs Norðuráls, segir hann
vissulega rétt að málið sé ekki end-
anlega frágengið og að ýmislegt geti
komið upp á. „En þessi mál eru öll í
lögformlegum og eðlilegum farvegi
og í góðri samvinnu við viðkomandi
stofnanir, s.s. Skipulagsstofnun.
Þetta er gert á sama hátt og gert
hefur verið áður, en það hefur geng-
ið ágætlega hingað til.“
Spurður hvaða leyfi og samning-
ar þurfi að vera fyrir hendi og hvað
sé þegar frágengið bendir Ragnar á
að þegar sé búið að ganga frá lóða-
og hafnarsamningum við Reykja-
neshöfn. Einnig sé búið að leggja
grunn að þjónustusamningi við
Garð og Reykjanesbæ um þjónustu
og þjónustugjöld. Eftir sé hins veg-
ar að sækja um framkvæmda- og
byggingaleyfi til sveitarfélaganna
tveggja.
Að sögn Ragnars er búið að
leggja fram frummatsskýrslu vegna
mats á umhverfisáhrifum álvers í
Helguvík til umsagnar og fer hún í
framhaldinu til Skipulagsstofnunar
til endanlegrar afgreiðslu, en stofn-
unin gefur síðan út álit sit. Samhliða
auglýsingu á frummatsskýrslu hafa
tillögur til breytinga á aðalskipulagi
Reykjanesbæjar og sveitarfélagsins
Garðs verið auglýstar til umsagnar.
En breyting á aðalskipulagi er með-
al forsendna þess að hægt sé gefa út
framkvæmdaleyfi. Önnur forsenda
er álit Skipulagsstofnunar. Ekki
verður lögð inn umsókn fyrir slíku
leyfi fyrr en niðurstaða mats á um-
hverfisáhrifum liggur fyrir. Segir
Ragnar búið að vinna drög að
starfsleyfi, sem auglýst sé í frum-
matsskýrslunni, en það er Um-
hverfisstofnun sem veitir slíkt leyfi,
en það er ekki afgreitt fyrr en mati
á umhverfisáhrifum er lokið.
Aðspurður hvenær öll leyfi sem
nauðsynleg eru gætu legið fyrir
segir Ragnar að ef allt gangi eftir þá
geti það orðið seinni hluta þessa árs.
Segir hann miðað við að undirbún-
ingsframkvæmdir gætu hafist strax
í kjölfarið.
Eftir því sem blaðamaður kemst
næst þurfa bæði orkufyrirtækin
tvö, OR og HS, að fara í gegnum á
annan tug leyfisveitinga, hvort fyr-
irtæki, áður en þau geta hafið orku-
vinnslu á þeim svæðum sem þau nú
þegar hafa rannsóknarleyfi fyrir.
Meðal þess sem þarf að liggja fyrir
áður en framkvæmdir og orku-
vinnsla getur hafist er mat á um-
hverfisáhrifum og starfsleyfi, auk
þess sem eftir er að ganga frá ýms-
um skipulagsmálum m.t.t. til aðal-
og deiliskipulags viðkomandi sveit-
arfélaga og sækja um fram-
kvæmda- og byggingaleyfi fyrir
virkjun, svo fátt eitt sé nefnt.
Finnist orka í nægjanlegu magni
til vinnslu þurfa fyrirtækin síðan að
sækja um nýtingar- og virkjunar-
leyfi, en hvort tveggja er á könnu
iðnaðarráðuneytisins. Á þessu stigi
er hvorugt fyrirtækið búið að sækja
um nýtingar- og virkjunarleyfi
vegna fyrrgreindra svæða sem þau
hafa rannsóknarleyfi fyrir, enda
segja forstjórarnir of snemmt að
sækja um slík leyfi á þessu stigi.
Benda þeir á að ekki sé sótt um slík
leyfi fyrr en ljóst sé hvort nægjan-
leg orka til vinnslu sé fyrir hendi á
viðkomandi svæðum og full vissa
fyrir því að hægt sé að virkja þar.
Inntir eftir viðbrögðum við um-
mælum umhverfisráðherra frá í síð-
ustu viku benda forstjórar orkufyr-
irtækjanna á að verið sé að vinna
hlutina með nákvæmlega sama
hætti og áður, með góðum árangri.
Benda þeir þannig á að þótt ekki sé
allt í höfn enn sem komið er þá hafi
þeir fulla trú á að allt muni ganga
eftir.
Morgunblaðið/RAX
Mikil orka Frá framkvæmdum Orkuveitu Reykjavíkur á Hellisheiði.
Framkvæmdir
kalla á fjölda leyfa
Í HNOTSKURN
»Stjórn Orkuveitu Reykja-víkur (OR) samþykkti í
síðustu viku orkusölusamn-
ing við Norðurál vegna fyr-
irhugaðs álvers fyrirtækisins
í Helguvík.
»OR hyggst sjá Norðurálifyrir 100 MW raforku frá
áramótum 2010-2011.
»Norðurál og HitaveitaSuðurnesja (HS) undirrit-
uðu í apríl sl. samning um að
HS útvegi Norðuráli allt að
150 MW raforku fyrir fyrsta
áfanga álvers í Helguvík.
verði drifinn áfram af kröftugri einka-
og stórauknum útflutningi í ár en
dragi úr einkaneyslu á næsta ári með
ndi greiðslubyrði lána og hærra inn-
gsverði.
ur til ýmsar aðhaldsaðgerðir
óðagjaldeyrissjóðurinn telur að þörf
ðgerðum sem tryggi að innlendur eft-
narþrýstingur minnki nægilega án
ð of þungar byrðar verði lagðar á pen-
efnuna og bendir á ýmsar aðgerðir
kisstjórnin geti gripið til.
yrsta lagi ætti að draga úr þeim hraða
pinberrar fjárfestingar sem áformað-
ru lagi verður ríkisstjórnin að forðast
pa nýja útgjaldaliði þar til eftirspurn-
tingur í hagkerfinu hverfur.
iðja lagi þarf að sýna sterka forystu í
di kjaraviðræðum með því að halda
af hækkun launa hjá hinu opinbera
yrir skort á vinnuafli. Ennfremur ætti
ga þann möguleika að liðka fyrir inn-
gi á sérhæfðu vinnuafli frá löndum
Evrópusambandsins til að draga úr
hálsum á vinnumarkaði sem magna
un launa umfram það sem samrýmist
verðbólgumarkmiðinu,“ segir í áliti sendi-
nefndarinnar.
Bent er á að til lengri tíma litið þurfi að
styrkja fjárlagarammann svo framlag hans
til efnahagsstöðugleika eflist í takt við yf-
irlýsingar nýrrar ríkisstjórnar landsins.
Einnig þurfi ríkisstjórnin að finna leiðir
til að tryggja að útgjaldamarkmið hins op-
inbera náist á hverju ári. Telur sjóðurinn að
afdráttarlaust samkomulag á milli ríkis og
sveitarfélaga myndi hjálpa til í þessu efni.
Enn er lagt til að ríkisfjármálin gætu
unnið kerfisbundið gegn sveiflum og styrkt
sameiginlega ábyrgð Seðlabankans og rík-
isstjórnarinnar á verðbólgumarkmiðinu ef
tekinn yrði upp fjárlagarammi með út-
gjaldamarkmiði sem byggðist á því verð-
bólgumarkmiði sem Seðlabankanum ber að
ná.
Verðbólguþrýstingur enn of mikill
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn leggur mikla
áherslu á að herða enn aðhald í peninga-
málum til þess að kveða niður eftirspurn-
arþrýsting og halda verðbólguvæntingum í
skefjum, þar sem verðbólga sé enn vel yfir
markmiði og vísbendingar séu um að hún
verði þrálátari en vænst var í síðustu útgáfu
Peningamála.
Í áliti sendinefndarinnar segir að þrátt
fyrir lækkun mældrar verðbólgu vegna
lækkunar virðisaukaskatts og vörugjalda
hafi mælingar á undirliggjandi verðbólgu
verið vel utan þolmarka Seðlabankans og
áframhaldandi spenna á neytenda- og vinnu-
markaði bendi til að verðbólguþrýstingur
verði áfram mikill.
Einnig er gert ráð fyrir að krónan lækki
og er það ekki spurning um hvort, heldur
hvenær. Lækkun krónunnar stuðli þannig
að betra jafnvægi en þá verði peningastefna
stjórnvalda líka að sjá til þess að verðlag
hækki ekki síðar meir vegna óbeinna áhrifa.
Vara við aukinni útlánaáhættu
Í áliti sendinefndar Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins er íslensku bönkunum bent á að
nauðsynlegt sé að þróa og efla aðferðir við
áhættustýringu í samræmi við áframhald-
andi vöxt og margbrotnari starfsemi. Til-
tekur sjóðurinn sérstaklega útlánaáhættu
og mikilvægi þess að lánareglur og gæði
trygginga stuðli að sem minnstu útlánatapi.
Horfir sjóðurinn þar til þess að útlán séu
enn í hröðum vexti þó vanskil séu enn lág.
Auk þess séu íslensk heimili í vaxandi mæli
farin að taka erlend lán sem eru óvarin
gegn gengisbreytingum og heimilin vanmeti
jafnvel áhrif þeirra á greiðslubyrði sína.
Nefndin bendir einnig á að umbætur
vegna Íbúðalánasjóðs gætu stuðlað að því að
bæta verðlagningu á áhættu á lánamarkaði.
Varðandi ábendingar sjóðsins um vaxandi
útlán og áhættu sem þeim tengist segir
Ingimundur að Seðlabankinn hafi sjálfur
bent á hið sama í riti sínu um fjármálastöð-
ugleika í lok apríl og bent á að hraður útlán-
avöxtur geti hugsanlega falið í sér hættu á
útlánatöpum þegar dragi úr umsvifum og
tekjumyndun og kominn sé tími til að
bankarnir beini sjónum sínum að gæðum út-
lána.
Fagnar bættu fjármálaeftirliti
Í umfjöllun sinni um bankana segir sjóð-
urinn ennfremur að álagspróf sem gerð eru
af Fjármálaeftirlitinu hafi gefið til kynna að
bankarnir búi yfir nægu eigin fé til þess að
standast samspil óvenjumikilla lána- og
markaðsskella en vara við því að slík próf
geti vanmetið óbein áhrif slíkra áfalla og því
beri að halda áfram að endurbæta álagspróf.
Segist sendinefndin því fagna frekari efl-
ingu Fjármálaeftirlitsins í ljósi mikils vaxtar
fjármálageirans sem og áherslu stjórnvalda
á samstarf við stjórnvöld í öðrum löndum
um eftirlit og viðbúnað.
Í lok álits síns hvetur Alþjóðagjaldeyr-
issjóðurinn síðan nýja ríkisstjórn til að taka
þær erfiðu ákvarðanir sem nauðsynlegar
séu til þess að styrkja efnahagsstöðugleika
á Íslandi og því fyrr sem það gerist því fyrr
verði jafnvægi endurheimt í íslenska hag-
kerfinu.
ða að-
ármálum
m sem tryggi að innlendur eftirspurnar-
ðar verði lagðar á peningastefnuna
Morgunblaðið/ÞÖK
óðagjaldeyrissjóðsins sagði efnahags-
órnvöld haldi vel á málum.