Morgunblaðið - 14.06.2007, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
UPPLIFÐU NÁTTÚRUNA
Einstakar bækur
sem allir
áhugamenn um
íslenska náttúru
ættu að lesa.
NÝ!
HÁKON Franklín Jó-
hannsson, fyrrverandi
stórkaupmaður, lést
hinn 12. júní síðastlið-
inn á Landspítalanum
í Fossvogi. Hákon
fæddist 23. september
1915 á Langárfossi í
Álftaneshreppi en ólst
upp á Fjólugötu 25 í
Reykjavík. Hann út-
skrifaðist úr Verzlun-
arskóla Íslands 1934.
Hann stofnsetti versl-
unina Sport árið 1958
og rak bæði innflutn-
ingsfyrirtæki og fast-
eignasöluna Sölu og samninga.
Hákon var mikill áhugamaður um
stangveiðimál, sér í lagi bann við
laxveiði í hafi. Hann var formaður
Landssambands
stangveiðifélaga 1973-
1976 og sat í stjórn
þess í 18 ár. Þá var
hann formaður Nor-
disk Sportfisker
Union 1977-1980 og í
stjórn þess í 14 ár.
Hákon ritaði árið 1994
bók um störf og
stefnu stangveiði-
félaganna. Hann var
mikill hestamaður,
tók þátt í kappreiðum
og var áhugamaður
um velferð hesta.
Svala Eyjólfsdóttir,
eiginkona Hákonar, lést í júní 2006.
Hann lætur eftir sig fjögur börn,
fimm barnabörn og tvö barnabarna-
börn.
Hákon Franklín
Jóhannsson
Andlát
Eftir Ástu Sóley Sigurðardóttir
astasoley@mbl.is
SVAFA Grönfeldt, rektor HR
sagðist í gær fagna gerð úttektar
Ríkisendurskoðunar á kennslu há-
skóla.
„Háskólinn í Reykjavík hefur á
örskömmum tíma sýnt hvaða ár-
angri er hægt að ná með einka-
framtaki á háskólastigi,“ segir
Svafa.
Þvert á ráðleggingar
Í fréttatilkynningu frá HR kem-
ur fram að sjálfsaflafé, sem er það
fjármagn sem háskólar afla sér til
rannsókna frá samkeppnissjóðum,
hafi verið einn liður í stigagjöfinni í
frumdrögum úttektarinnar en Rík-
isendurskoðun sleppt þessum mik-
ilvæga mælikvarða í endanlegri
skýrslu, þvert á ráðleggingar er-
lendra sérfræðinga. Þar með hafi
röð skólanna í endanlegu mati
breyst.
Mest gæði kennslu í HR
Svafa segir að skýrslan sýni HR
vera með afgerandi sterkasta stöðu
þegar komi að gæðum kennslu en
að eðlilegt sé að HÍ sé með sterk-
ustu akademísku stöðuna því hún sé
metin fyrst og fremst út frá rann-
sóknarvirkni. „Frá því að úttekt-
artímabili Ríkisendurskoðunar
lauk, hefur umfang rannsókna í HR
aukist verulega“ segir Svafa.
Í fréttatilkynningunni segir að
niðurstöður skýrslunnar sýni að
HR sé í forystu háskólanna fjög-
urra þegar kemur að gæðum
kennslu. Þar segir að um 80% nem-
enda HR hafi jákvætt viðhorf til
skólans en aðeins um 40% nemenda
HÍ. Þá séu laun útskrifaðra nem-
enda og nýting menntunar álíka
góð hjá HR og HÍ en þar sé HR
með 29,1 stig og HÍ 29,7.
„Niðurstöður um brautskráða
nemendur koma ekkert allt of vel út
úr úttektinni en það stafar fyrst og
fremst af því að flestir nemendur
okkar búa á landsbyggðinni og eru
þar bæði verri launakjör og at-
vinnuframboð minna,“ segir Guð-
mundur H. Frímannsson, staðgeng-
ill rektors Háskólans á Akureyri.
Guðmundur segir að eitt af aðal-
atriðunum sé að skýrslan sé ekki
heildarúttekt á starfsemi skólanna,
enda sé í henni aðeins fjallað um
þrjár kennslugreinar. Einnig bend-
ir hann á að þetta sé í fyrsta skipti
sem svona skýrsla er gerð og viti
menn því ekki nákvæmlega hvernig
eigi að túlka hana fyrr en komnar
séu samanburðartölur eftir 3–5 ár.
Sérstök aðstaða
„HA er í þeirri sérstöku aðstöðu
að lögfræðin er ekki tilbúin og tölv-
unarfræðin í mjög sérkennilegum
fasa, en of fáir sóttu um síðasta ár
úttektarinnar og var því ekki inn-
ritað það ár en það leiddi til þess að
kostnaður jókst verulega,“ segir
Guðmundur en skólinn kom heldur
illa út úr kostnaðarliðum úttektar-
innar.
Niðurstöðurnar segir Guðmund-
ur þurfa að taka til verulegrar skoð-
unar en þar megi nefna akademíska
stöðu starfsmanna. „Staðreyndin er
sú að okkur hefur gengið erfiðlega
að fá vel hæfa kennara í þeim grein-
um þar sem er samkeppni er á
markaðnum og skiptir þar staðsetn-
ing miklu máli,“ segir Guðmundur.
„Mikilvægum mæli-
kvarða var sleppt“
Í HNOTSKURN
»Tekið er fram í úttektinniað viðhorf nemenda sé
huglægt en einkareknu skól-
arnir komu mun betur út í við-
horfskönnun meðal nemenda.
»HÍ kom oftast best út í út-tektinni, þar á eftir HR en
HA og HB reka lestina.
Svafa
Grönfeldt
Guðmundur H.
Frímannsson
Í LOK maí fannst ný sveppategund sem óx út úr furu-
plönkum í garði í Grafarvogi. Þetta kemur fram á vef
Náttúrufræðistofnunar Íslands. Téður sveppur er fúa-
sveppur sem veldur brúnfúa í viði, einkum barrviði og
nefnist Fomitopsis pinicola á latínu. Guðríður Gyða
Eyjólfsdóttir er umsjónarmaður með svepparann-
sóknum hjá Náttúrufræðistofnun og tók myndina sem
hér er til hliðar. Hún segir fúann brúnan á lit því fúa-
sveppir eins og randbarði brjóti niður beðmið í viðn-
um en ekki trénið sem er brúnt. Sveppnum hefur ver-
ið veitt þjóðlegra nafn en hið latneska – randbarði.
Nafnið helgast af hinni ljósrauðleitu rönd við brún
aldinsins sem sést á myndinni, en sveppurinn sjálfur
er inni í viðnum og myndar þar þéttriðið net þráða.
Guðríður segir sveppinn þó ekki líklegan til að valda
miklum skaða á húsum. Þetta er ekki matsveppur eft-
ir því sem Guðríður kemst næst, enda aldinið allhart
viðkomu og óhentugt mannfólki til átu, áhugasömum
blaðamanni til mikilla vonbrigða.
Nú má Sveppi
fara að vara sig
Randbarði er nýjasti sveppurinn í íslenskri fungu
INGIBJÖRG Sól-
rún Gísladóttir ut-
anríkisráðherra
átti í gær fund
með utanríkisráð-
herra Þýskalands,
Frank-Walter
Steinmeier, en á
fundinum ræddu
ráðherrarnir m.a.
um öryggismál á
norðurslóðum og
mögulegt samstarf Íslands og Þýska-
lands á sviði varnar- og öryggismála.
Jafnframt var farið yfir hugsanlega
samvinnu ríkjanna á sviði endurnýj-
anlegra orkugjafa. Var fundurinn
haldinn í tilefni af fundi utanríkisráð-
herra Eystrasaltsráðsins sem haldinn
var í Malmö í Svíþjóð í gær. Þar var
sjónum beint að baráttunni gegn
mansali.
Ræddu um
samstarf í
varnarmálum
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
HÆSTIRÉTTUR hefur framlengt
gæsluvarðhald yfir karlmanni á
fimmtugsaldri sem játað hefur að
hafa stungið annan karlmann tvívegis
með hnífi í brjóstkassa. Maðurinn
mun því sitja í gæsluvarðhaldi allt til
miðvikudagsins 11. júlí nk.
Atvikið átti sér stað hinn 3. apríl sl.
þegar fimm félagar sátu að drykkju
heima hjá einum þeirra. Eftir að til
rifrildis kom á milli tveggja greip ann-
ar til hnífs og stakk hinn í brjóstholið.
Lá hann lífshættulega særður eftir og
fór hnífurinn m.a. í gegnum brjóst-
vegg mannsins en við það kom gat á
framvegg hjartans.
Maðurinn var handtekinn á vett-
vangi og tilkynnti strax lögreglunni
að hann hefði stungið manninn.
Kærði játaði að hafa misst stjórn á
sér í samskiptum við fórnarlambið og
hefur ákæra verið gefin út í málinu.
Varðhald
framlengt
vegna árásar
MARKAÐSSETNING sem beinist
að börnum hefur farið vaxandi. Und-
anfarin tvö ár hafa umboðsmaður
barna og talsmaður neytenda unnið
að því að setja mörk við markaðs-
sókn, sem beinist að börnum, í sam-
ráði við hagsmunaaðila. Til eru ýmis
lagaákvæði en fylla má upp í með
leiðbeinandi reglum að sögn um-
boðsmanns barna.
Fjórar mögulegar leiðir eru færar,
samkomulag embætta talsmanns
neytenda og umboðsmanns barna
við fulltrúa atvinnulífsins; leiðbein-
andi reglur embættanna tveggja til
atvinnulífsins að höfðu samráði; ein-
hliða löggjöf og eigin reglusetning.
Markmiðið er að búa til eitt skjal
með gildandi laga- og siðareglum og
leiðbeiningum um markaðssetningu
gagnvart börnum.
Sátt um mörkin
„Við beinum sjónum okkar að
markaðssetningu sem beinist gagn-
gert að börnum, að auglýsingum sem
stríða ef til vill ekki gegn lögum en
má gera athugasemdir við,“ segir
Ingibjörg. „Við viljum koma á sátt
við markaðinn og almenning um
mörkin,“ bætir hún við og segir slík-
ar aðgerðir fela frekar í sér að setja
hlutlæg mörk sem miði við tíma,
vettvang eða inntak. Til dæmis gefi
það betri raun að auglýsa ekki í
kringum barnatíma en að meta efni
og gildi hverrar auglýsingar.
Óviðeigandi auglýsingar segir
Ingibjörg sýna til dæmis of mjó ung-
menni, áfengisnotkun ungs fólks eða
þær séu til þess gerðar að hræða eða
höfða til áhrifagirni barna. Spurð
hvort vefurinn sé einnig til athug-
unar segir Ingibjörg að lagareglur
gildi um alla miðla auk þess sem „við
eigum að beita sömu mannasiðum í
netheimum og mannheimum“. Segir
hún, að það sé í þessu tilviki sem öðr-
um erfitt að henda reiður á því sem
fer fram á vefnum.
Góð viðbrögð frá atvinnulífinu
Gert er ráð fyrir að eftirlit með
markaðssetningu sem beinist að
börnum verði meðal annars á hönd-
um fyrirtækjanna sjálfra. „Við höf-
um fengið góð viðbrögð frá samtök-
um og fyrirtækjum, sem þykir betra
að samræma reglur svo þau þurfi
ekki að óttast það að næsti gangi
lengra,“ segir Gísli, en segir annars
konar eftirlit einnig skipta máli svo
sem aðhald almennings og fyrir-
tækja auk tilmæla frá hinu opinbera.
Þegar fram í sækir segjast Ingi-
björg og Gísli tilbúin til að skoða
fleiri hliðar málsins svo sem bann við
sjónvarpsauglýsingum á óhollum
matvörum fyrir ákveðinn tíma á
kvöldin líkt og gert var í Bretlandi og
athuga samráð við skólayfirvöld og
nemendafélög framhaldsskóla um
friðhelgi innan grunn- og framhalds-
skóla.
Vilja stöðva
markaðssókn
gagnvart börnum
♦♦♦