Morgunblaðið - 20.06.2007, Blaðsíða 22
22 MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
FJÁRSÖFNUN BYGGÐ Á ÓGÆFU
Fyrsta opinbera mótið, semhaldið hefur verið í póker, varstöðvað um helgina á grund-
velli ákvæða í hegningarlögum, sem
ætlað er að setja skorður við fjár-
hættuspilum. Ekki verður þó séð að
fyrirkomulag mótsins hafi verið með
þeim hætti að opnað hafi verið spila-
víti. Eftir því sem mótshaldarar segja
var þátttakendum gert að greiða
þátttökugjald og skyldi það síðan
renna óskipt til sigurvegaranna. Mál-
ið er nú í rannsókn.
Hér skal ósagt látið hvort rétt eða
rangt hafi verið að stöðva pókermót-
ið, en þetta mál vekur óneitanlega
spurningar um ýmsa starfsemi, sem
viðgengst hér á landi og hlýtur að
flokkast undir fjárhættuspil. Eins og
fram kemur í frétt Örlygs Steins Sig-
urjónssonar í Morgunblaðinu í gær
reka Íslandsspil og Happdrætti Há-
skóla Íslands samanlagt um eitt þús-
und spilakassa hérlendis og hafa af
þeim um þrjá milljarða króna í árs-
tekjur. Þar kemur fram að Happ-
drætti Háskólans leigir sína kassa af
fyrirtækinu International Game
Technology, sem er með höfuðstöðv-
ar í einni af háborgum spilavítanna,
Reno í Nevada í Bandaríkjunum. Ís-
landsspil kaupa sínar vélar, en það
skiptir kannski ekki höfuðmáli hvort
keypt er eða leigt. Aftur á móti neitar
Brynjólfur Sigurðsson, forstjóri
HHÍ, í samtali við Morgunblaðið að
segja hvert hið árlega leigugjald er
og hlýtur að teljast undarlegt að hann
telji almenning ekki varða um það.
Fjárhættuspil geta verið ánetjandi
og til eru miklar raunasögur af því
hvernig spilafíknin hefur leikið
menn. Þess eru dæmi að menn hafi
spilað frá sér allar sínar eigur, sokkið
í skuldafen og lagt líf sitt í rúst.
Ágóðinn af spilakössum Happ-
drættis Háskólans rennur til Háskóla
Íslands. Ágóðinn af spilakössum Ís-
landsspila rennur til Rauða kross Ís-
lands, SÁÁ og Slysavarnafélagsins
Landsbjargar. Inni á heimasíðu Ís-
landsspila er sérstaklega hægt að
leita sér upplýsinga um spilafíkn.
Stendur þar að spilafíkn sé um margt
lík áfengissýki.
Áfengissýki er skelfilegur bölvald-
ur. Þeim stofnunum, sem hagnast á
fjárhættuspilum, hefur hingað til
ekki dottið í hug að opna bari og búl-
ur um allt land, þótt augljóslega gæti
það orðið drjúg tekjulind. Af hverju
skyldi það vera?
Spilakassarnir skila gríðarlegum
tekjum, sem skipta miklu máli í
rekstri þeirra samtaka og stofnana,
sem á þeim hagnast. Þessar tekjur
byggjast á því að einstaklingar tapi fé
í fjárhættuspili. Þórarinn Tyrfings-
son, yfirlæknir á sjúkrahúsinu Vogi,
sagði í janúar að ríflega tíundi hver
sjúklingur, sem legðist þar inn, væri
haldinn spilafíkn. Spilafíkn væri orð-
in algengari meðal yngra fólks og
kvenna og árlega kæmu 60 ný tilvik
spilafíknar til kasta SÁÁ. Spurningin
er einföld: Er verjandi að samtök og
stofnanir afli sér fjár með þessum
hætti?
HLÚÐ AÐ BÖRNUM Í HÁLFA ÖLD
Fröken Vídalín, yður batnar ekkihóstinn,“ var sagt við listnem-
ann Kristínu Vídalín Jacobsen þegar
hún lá lífshættulega veik á sjúkrahúsi
í Kaupmannahöfn veturinn 1893 til
1894. Í þessum veikindum hét hún því
að næði hún heilsu á ný skyldi hún
vinna að bættum hag þeirra sem ættu
við veikindi og efnaleysi að stríða.
Þetta heit efndi hún er hún boðaði til
stofnfundar Hringsins 26. janúar
1904.
Kristínu hefur vísast ekki órað fyr-
ir því hversu miklu félagskapurinn
myndi áorka í þágu barna. Auðvitað
gerist kraftaverk í hvert skipti sem
lífi barns er bjargað og þau eru orðin
mörg í hálfrar aldar starfi barnaspít-
ala Hringsins. Sú saga hófst með
barnadeild á Landspítalanum 19. júní
árið 1957 og á hverjum degi er nýr
kapítuli skrifaður.
Í greinargóðri úttekt Önundar Páls
Ragnarssonar í Morgunblaðinu í gær
var lítil dæmisaga um það. Sigurður
Valur Sveinsson var í meðferð á
barnadeild frá tveggja og hálfs árs
aldri og læknar töldu lengi vel að
hann myndi aldrei ganga. Þeir vildu
ekki setja hann í spelkur af ótta við að
skaða á honum bakið og mæltu með
að haldið væri á honum. Og krakk-
arnir í Vogahverfinu drógu hann um
á forláta trébíl sem smiðir í Völundi
höfðu gert handa honum.
En Sigurður sýndi mikið baráttu-
þrek, losaði sig við kassabílinn og
gerði það að atvinnu sinni að labba í
gegnum varnir fílefldra handbolta-
manna. Þessi mikli afreksmaður var í
landsliðinu í nítján ár og skoraði 730
mörk. Hliðstæðar sögur eru margar
af barnaspítalanum þar sem krakkar
hafa sigrast á erfiðleikum sínum eða
lært að lifa með þeim. Og þær vekja
öðrum hugrekki og von þegar á móti
blæs.
Á þeim grunni sem lagður var með
fórnfúsu starfi Hringsins hefur
starfsfólk barnaspítalans byggt öfl-
ugt starf. Það er daglegt verkefni
þess að gera líf fjölskyldnanna bæri-
legt sem þangað leita og viðhorfs-
kannanir, sem gerðar hafa verið með-
al foreldra barna á spítalanum, sýna
að ánægja er mikil með störf og við-
mót starfsfólks.
Ein þeirra er Dagný Guðmunds-
dóttir sjúkraliði á bráðamóttöku
barna, sem hefur unnið á öllum deild-
um spítalans á þeim 36 árum sem hún
hefur starfað þar. Hún segir börnin
að mörgu leyti takast betur á við
veikindi en fullorðna því þau dreifi
huga sínum betur, gleymi því slæma
en muni það góða. Og skyldi engan
undra þegar starfsfólk eins og Dagný
er annars vegar sem segir þeim sögur
á erfiðum og sársaukafullum stund-
um. Þegar um börn er að ræða þarf að
huga að fleiru en að bjarga framtíð-
inni; það þarf að skapa þeim bjarta og
góða æsku.
Og þannig gerast kraftaverkin.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Konur ráðleggja kynsystr-um sínum að biðja ummun lægri laun en þærmyndu ráðleggja körl-
um. Þetta er meðal niðurstaðna í
rannsókninni „Kvennafn lækkar
launin“ sem Jafnréttissjóður styrkti
og fjallar um launamun kynjanna.
Að rannsókninni stóðu Þorlákur
Karlsson, forseti viðskiptadeildar
HR, Margrét Jónsdóttir, dósent við
HR, og Fríða Vilhjálmsdóttir.
Kynning á rannsókninni var haldin í
Háskólanum í Reykjavík í gær að
viðstaddri m.a. Þorgerði Katrínu
Gunnarsdóttur menntamálaráð-
herra.
Munur stafar
einungis af kynferði
Í rannsókninni voru könnuð við-
horf stjórnenda og starfsmanna til
þess hvað teljast megi sanngjörn
laun og hversu kynbundið viðhorfið
er. Í mismunandi aðstæðum þurftu
429 þátttakendur, 247 konur og 182
karlar, að setja sig í spor starfs-
mannastjóra og bjóða umsækjanda
um starf deildarstjóra eða sölufull-
trúa laun, meta hvað hann eða hún
myndi þiggja í laun, veita frænku
eða frænda ráð um laun, meta hvað
þeim yrði boðið og að lokum hve
mikið þau myndu sætta sig við.
Tilviljun réð því hvort hver þátt-
takandi fékk kven- eða karlkyns-
umsækjanda, frænda eða frænku,
þannig að sá munur sem fram kem-
ur í launum fyrir konur og karla er
einungis tilkominn vegna kynferðis.
Niðurstöður rannsóknarinnar
benda til þess að tekist hafi að ein-
angra snaran þátt í launamun
kynjanna sem hingað til hefur verið
óskýrður. Munurinn stafi af þeim
væntingum sem stjórnandi og um-
sækjandi kunna að koma með að
samningaborðinu. Væntingum sem
stafa einungis af kynferði umsækj-
anda.
Konur sætti sig við minna
Séu þættirnir, sem nefndir eru
hér að ofan, skoðaðir hver fyrir sig
kemur í ljós að þátttakendu
myndu bjóða karlkyns deil
556.095 kr. í laun en kvenky
deildarstjóra 521.528 kr. U
anda um starf sölufulltrúa y
boðnar 276.667 kr. væri han
maður en 262.573 kr. væri h
kvenmaður.
Séu skoðaðar tölur yfir h
takendur töldu umsækjend
þiggja sést að hvað stöðu d
arstjóra varðar var talið að
myndu þiggja 563.981 kr. e
502.243 kr., þ.e. þátttakend
karla vilja meira en þeim va
Niðurstöður viðamikillar rannsóknar um launamun kyn
Kvennafn lækkar l
rannsókn Háskólan
Kynning Þorlákur Karlsson, forseti viðskiptadeildar Háskólans
launamun kynjanna í HR í gær. Þar kom m.a. fram að konur bjóð
Kynning á rannsókn
um launamun kynj-
anna var haldin í HR í
gær og kom ýmislegt
áhugavert í ljós. Ylfa
Kristín K. Árnadóttir
kynnti sér málið.
Upphafleg viðbrögð mín voru ekkivantrú en ákveðin vonbrigði,“segir Þorgerður Katrín Gunn-arsdóttir menntamálaráðherra
um niðurstöður skýrslunnar sem kynntar
voru í Háskólanum í Reykjavík í gær. „Við
erum búin að tala svo mikið um að það þurfi
að breyta viðhorfum og að þetta liggi fyrst
og síðast hjá okkur sjálfum og þetta minnir
okkur á að ábyrgðin er okkar allra, þeirra
sem eru í stjórnmálum, í forsvari fyrirtækj-
anna og ekki síður þeirra sem eru heima fyr-
ir.“
Hún segist innilega sammála því sem fram
kemur í niðurstöðunum, þetta snúist fyrst og
fremst um viðhorf sem við eigum öll að taka
þátt í að útrýma. „Það þekkja allir þessi litlu
hversdagslegu tilvik, t.d. þegar fjöl-
skyldufaðirinn fer í vinnuferðir og konan er
ein heima með börnin. Þá er enginn sem
hugsar um hana í fjölskyldunni en þegar
fjölskyldufaðirinn er einn heima með börnin
kemur öll fjölskyldan og býður honum í mat
og hugsar vel um hann því hann á svo óskap-
lega bágt. Viðhorf foreldra skipta máli, við
verðum að gæta að því hvaða skilaboð við
sendum börnunum okkar.“ Þorgerður Katr-
ín segir það einnig mikilvægt fyrir konur að
sitja aldrei á hliðarlínunni og bíða eftir því
að það komi að þeim. Þær þurfi að taka
skrefið
unum,
vangi.
skapis
ast að
fá lægr
Breyt
Þorg
hún ha
nýta tæ
gert ná
arnir.
innan f
líka vil
Vonbrigði Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra kynnti sér rannsókn Háskólans í Rey
Konur mega ekki sitja á