Morgunblaðið - 21.06.2007, Side 6

6 FIMMTUDAGUR 21. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Í HNOTSKURN
»Horfur eru á að á næsta verðlagsáriverði tæplega 1.400 tonn af kjöt flutt úr
landi en í ár voru flutt út rúmlega 800 tonn.
»Erlendir markaðir fyrir lambakjöt skilabændum lægra verði en innlendi mark-
aðurinn.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
HORFUR eru á að flutt verði út meira af
lambakjöti í haust en síðastliðið haust. Markaðs-
ráð kindakjöts hefur gert tillögu um að útflutn-
ingsskylda lambakjöts verði 16% á næsta verð-
lagsári, sem hefst 1. september, en þetta hlutfall
var 10% á þessu ári.
Sindri Sigurgeirsson, bóndi í Bakkakoti í Borg-
arbyggð og stjórnarmaður í Landssamtökum
sauðfjárbænda, segir þessa hækkun endurspegla
að útflutningshlutfall á þessu ári hafi líklega verið
of lágt. Hann bendir á að þetta hlutfall hafi aldrei
verið jafnt lágt og í ár. Ekki séu nema nokkur ár
síðan útflutningsskyldan var 36%.
Útflutningshlutfallið felur í sér að bændur
skuldbinda sig til að selja ákveðið hlutfall fram-
leiðslunnar úr landi. Á síðasta ári nam kindakjöts-
framleiðslan um 8.650 tonnum og 16% útflutnings-
skylda felur því í sér að um 1.380 tonn verða flutt
úr landi. Útflutningsskyldan styðst við heimild í
búvörulögum og það er landbúnaðarráðherra sem
tekur endanlega ákvörðun um hvert hlutfallið
skuli vera.
Sala á lambakjöti ekki eins góð og í fyrra
Samkvæmt nýjum búvörusamningi ríkisins og
bænda verður útflutningsskyldan lögð af árið
2009. Þetta er því í næstsíðasta sinn sem bændur
eru þvingaðir með stjórnvaldsákvörðun til að
flytja lambakjöt úr landi. Eftir 2009 verður það al-
farið mál bænda og afurðastöðva hvernig staðið
verður að útflutningi.
Sala á lambakjöti jókst mikið í fyrra og var farið
að bera á skorti á lambakjöti í landinu þegar slát-
urtíð hófst. Á þessu ári hefur salan heldur gefið
eftir og er t.d. nú 4,5% minni á síðustu 12 mán-
uðum en sömu mánuði fyrir ári. Nú er hins vegar
birgðastaðan allgóð og því er lagt til að meira verði
flutt út á erlenda markaði.
Horfur eru á auknum útflutn-
ingi á lambakjöti á næsta ári
Morgunblaðið/Árni Torfason
Sauðfé Vænir dilkar koma af fjalli.
Meira er til af lambakjöti í birgðageymslum nú en á sama tíma í fyrra
ALÞJÓÐADAGUR flóttamanna var haldinn á Aust-
urvelli í gær. Athygli var vakin á stöðu flóttamanna og
allra þeirra sem vegna stríðsátaka, ofsókna eða ofbeldis
neyðast til að flýja heimili sín. Jafnframt vildi Mannrétt-
indaskrifstofan nota daginn til að hvetja íslensk stjórn-
völd til að gerast aðili að samningum Sameinuðu þjóð-
anna um ríkisfangsleysi og um réttarstöðu fólks án
ríkisfangs. Ísland er eina Norðurlandið sem er ekki aðili
að þessum samningum sem flest Vestur-Evrópulönd
hafa átt aðild að um áratugaskeið.
Dagskráin á Austurvelli samanstóð m.a. af margs kon-
ar kynningum á málefnum flóttamanna heima og að
heiman sem Rauði krossinn, Mannréttindaskrifstofa Ís-
lands, Flóttamannastofnun SÞ og fleiri stóðu fyrir. Tæp-
lega tíu milljónir manna voru á flótta frá heimkynnum
sínum í fyrra og er það fjölgun um 14% frá árinu áður.
Morgunblaðið/Golli
Athygli vakin á stöðu flóttamanna
Alþjóðadagur flóttamanna haldinn á Austurvelli í gær
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
ORLOFSSTJÓRN VR mun í haust
skoða hvort gera eigi breytingar á
rekstrarformi sumarhúsa VR. Meðal
þess sem skoða á er hvort hagkvæm-
ara sé að mynda sérstakt fyrirtæki
um bústaðina fremur en að húsin
verði rekin áfram af félaginu eins og
nú er. Þetta segir Gunnar Páll Páls-
son, formaður VR. Hann segir hugs-
anlegt að leita eftir samstarfi við fleiri
stéttarfélög um slíkt fyrirtæki. „Við
sjáum að það virðist vera minnkandi
ásókn [í sumarhúsin],“ segir hann.
Háværar raddir séu meðal fé-
lagsmanna um hvort það eigi að vera
í verkahring stéttarfélagsins að
standa í sumarhúsarekstri. VR rekur
40 sumarbústaði og hefur leigt um 15
til viðbótar fyrir félagsmenn sína,
sem eru um 26 þúsund talsins. „Við
gerðum könnun fyrir nokkrum árum
og þá sögðust 50% félagsmanna ekki
telja að þeir myndu nýta sér þessi til-
boð,“ segir Gunnar Páll.
Gunnar Páll bendir á að búið sé að
byggja mikið af orlofshúsum, flytja
inn fellihýsi og ferðatæki af ýmsu
tagi, auk þess sem utanlandsferðir
séu orðnar hlutfallslega ódýrari.
„Rekstur í líkingu
við skemmtistað“
Hann segir að ennþá sé eftispurn
eftir sumarhúsunum meiri en fram-
boðið. „En við sjáum að yngra fólkið
er að komast meira að og það hefur
líka vakið okkur til umhugsunar, það
virðist vera versnandi umgengni. Á
tímum finnst manni þetta vera meira
rekstur í líkingu við skemmtistað
heldur en orlofsrekstur,“ segir Gunn-
ar Páll.
Til þess að mæta breyttum tímum
hafi VR í fyrra stofnað varasjóð sem
meðal annars er hægt að nýta til
kaupa á orlofstengdri þjónustu, en
hluti orlofssjóðsiðgjalda rennur í
sjóðinn. Fólk geti nýtt þennan sjóð til
ferðalaga eða valið að safna upp orlof-
speningum sem í sjóðinn renna.
Stefán Aðalsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Bandalags háskóla-
manna (BHM), segir engin áform
uppi um það hjá félaginu að selja bú-
staði þess, en alls á BHM 40 bústaði.
Nýting á bústöðunum sé 97–99% yfir
sumartímann. Gerð hafi verið könnun
meðal félagsmanna árið 2005 „og upp
úr því var þessi stefnumótun um að
einbeita sér að orlofskostum innan-
lands mörkuð. Það var almenn
ánægja með það sem var verið að
gera,“ segir Stefán.
Hægt sé að fara leiðir eins og VR
hafi gert með því að búa til einkasjóði
en „við höfum litið á þetta sem fé-
lagslegt apparat“. Bústaðir BHM séu
mikið notaðir af fjölskyldufólki með
yngri börn.
 Orlofsstjórn VR mun skoða hvort hagkvæmt sé að stofna sérstakan rekstur um sumarhús félagsins
 Formaður félagsins segir fólk spyrja hvort rekstur sumarhúsa eigi að vera í verkahring þess
Minnkandi ásókn í sumarhús VR
Ljósmynd/Sverrir
Í einkaeign Á undanförnum árum hafa ýmsir byggt eigin sumarhús.
LÍTIÐ er á þessu stigi hægt að segja
um rannsókn á láti ungrar konu á
Landspítala – háskólasjúkrahúsi, en
konan lést á sjúkrahúsinu aðfaranótt
þriðjudags. Rannsókn málsins er á
frumstigi að sögn Friðriks Smára
Björgvinssonar, yfirlögregluþjóns
hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæð-
inu.
Komið var að konunni í hjarta-
stoppi aðfaranótt laugardags og var
hún þá endurlífguð. Á sjúkrastofu
konunnar fundust sprauta og mor-
fínskyld lyf sem hún átti ekki að hafa
undir höndum.
Dánarorsök liggur ekki fyrir
Friðrik Smári segir að dánarorsök
ungu konunnar liggi enn ekki fyrir
og beðið sé niðurstöðu krufningar.
Erfitt sé að segja til um hvenær nið-
urstaðan liggi fyrir „en þetta er yf-
irleitt spurning um einhverja daga“,
segir Friðrik.
Það sé ekki fyrr en sú niðurstaða
liggi fyrir sem hægt verði að taka af-
stöðu til þess hvort málið krefjist
frekari rannsóknar. „Ef í ljós kemur
að andlát er ekki af eðlilegum orsök-
um, ef svo má að orði komast, þá þarf
að athuga hvað það er sem var í
sprautunni,“ segir hann.
Niðurstöðu
krufningar
beðið
„ÞETTA er klár-
lega áfellisdómur
yfir Ríkisútvarp-
inu, Þórhalli
Gunnarssyni og
Helga Seljan og
ég velti fyrir mér
ritstjórnarlegri
ábyrgð pólitískt
skipaðs útvarps-
stjóra,“ segir Jón-
ína Bjartmarz, fyrrverandi umhverf-
isráðherra, um úrskurð Siðanefndar
Blaðamannafélags Íslands sem féll
henni í vil. Nefndin taldi umfjöllun
Kastljóss um veitingu ríkisborgara-
réttar til handa unnustu sonar Jónínu
ranga og misvísandi.
Spurð hvort hún hyggist leita rétt-
ar síns fyrir almennum dómstólum
segir Jónína að það sé eitthvað sem
hún muni íhuga í rólegheitum, en hún
hafi verið hvött til þess. Hún segist þó
ekki vilja fara í stríð við Ríkisútvarpið
vegna málsins, enda hafi hún fram að
þessu haft góða reynslu af samskipt-
um við Kastljósið í gegnum árin og
metið ákveðna fréttamenn þar mjög
mikils. „Ég var hins vegar með börn
og tengdabörn í prófum þegar þetta
gekk yfir og ég á mína foreldra og
þetta gekk nærri öllum sem nálægt
mér standa,“ segir Jónína að lokum.
Íhugar að
fara lengra
með málið
Jónína Bjartmarz
Hvött til að fara með
málið fyrir dómstóla
SJÁVARÚTVEGS- og landbúnaðar-
nefnd Alþingis kom saman til fundar
í gær. Þar fóru sérfræðingar Haf-
rannsóknastofnunarinnar yfir
skýrslu sína um ástand og horfur
helztu nytjafiska við landið. Jafn-
framt kom Guðrún Marteinsdóttir
prófessor við HÍ á fund nefndarinn-
ar, en hún starfaði áður á Hafrann-
sóknastofnuninni.
Arnbjörg Sveinsdóttir, formaður
nefndarinnar, sagði eftir fundinn að
þar hefði verið farið yfir skýrslu
Hafró og tillögur hennar um há-
marksafla í þorski. Þetta hefði verið
mjög fróðlegt. Farið hefði verið yfir
þær forsendur sem lágu til grund-
vallar tillögunni um 130.000 tonna
hámarksafla af þorski og fram-
kvæmd togararallsins og þær for-
sendur, sem þar er byggt á, rann-
sóknar- og vöktunaraðferðir sem
Hafró notaði.
Mjög fróð-
legur fundur
♦♦♦