Morgunblaðið - 02.07.2007, Blaðsíða 16
16 MÁNUDAGUR 2. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
B
armur á nú tvo báta,
línu- og handfærabát-
inn Sigrúnu ÞH, sem er
8,4 brúttótonn og 5,8
brúttórúmlestir, og Sig-
rúnu Hrönn, nýja bátinn sem er 15
brúttótonn og 11,9 brúttórúmlestir.
Að sögn Ingólfs H. Árnasonar, eig-
anda Barms, er heildarkvóti fyrir-
tækisins nú um 130 þorskígildistonn
og ný fjárfesting í skipi, kvóta og
veiðarfærum um 130 til 140 milljónir
króna.
Skerðing afdrifarík
Hafrannsóknastofnun hefur lagt
til um 30% skerðingu á þorskkvóta,
að hámarksafli þorsks á næsta fisk-
veiðiári verði 130 þúsund tonn, 63
þúsund tonnum minna en á líðandi
fiskveiðiári.
Ingólfur segir að fari sem horfi sé
nánasta framtíð ekki björt. „Miðað
við þau aflabrögð sem hafa verið
undanfarin ár held ég að menn hafi
ekki átt von á svona fréttum,“ segir
hann um tillögur Hafró. Ingólfur
segir að hann hafi byggt útgerðina
að miklu leyti á leigukvóta og hafi
veitt um 200 tonn af ýsu og þorski
síðan 1. september á sl. ári. „Verði
farið í þriðjungs niðurskurð þýðir
það ekkert annað en meiri leigukvóta
og þá verður að koma í ljós hvort það
gangi til lengdar, en vonandi verða
einhverjir til að taka við geti ég ekki
haldið þessu,“ segir Ingólfur. Hann
bætir við að með aukinni skerðingu
sé verið að sigla meirihluta flotans
endanlega í höfn. Gerist það tapist
verkþekking í landi og fólk hverfi til
annarra starfa. Fiskvinnslan sé að
miklum hluta mönnuð útlendingum
og gera megi því skóna að þeir fari
verði húsunum lokað. „Menn þurfa
að hugsa þetta lengra, því áhrifa
skerðingar gætir langt inn í þjóðfé-
lagið og það kemur ekki allt til baka
með einhverjum styrkjum.“
Ráðleggingar frá sjómönnum
Eins og margir eigendur minni út-
gerðarfyrirtækja er Ingólfur fæddur
og uppalinn við sjósókn. Hann hefur
haft lifibrauð af fiskveiðum alla tíð og
byrjaði með eigin útgerð 1985. „Ég
byrjaði kvótalaus á sínum tíma, svo
fékk ég þak á netabát sem ég keypti,
síðan kom úthlutun í línu-
tvöfölduninni, þegar henni var skipt
niður, og þá fékk ég nokkur tonn til
viðbótar. Fyrir rúmum áratug keypti
ég kvóta fyrir um tvær milljónir
króna, sem þótti mikið þá, en hann er
horfinn út í loftið í skerðingum. Á
þessu ári höfum við keypt kvóta fyrir
um 80 milljónir og báturinn losar 50
milljónir með veiðarfærum. Þetta er
mikil fjárfesting og ég treysti á guð
og lukkuna og að stjórnmálamenn-
irnir fái eitthvert vit í kollinn. Það er
skrýtin pólitík sem rekin er, þegar
ekki er tekið tillit til þeirra rann-
sókna sem verið er að stunda.“ Er
það ekki einmitt það sem Hafró legg-
ur til, að farið sé eftir tillögum stofn-
unarinnar? „Er nokkuð tekið tillit til
netaralls?“ svarar hann að bragði og
gagnrýnir togararallið. „Ef þú sérð
rjúpu á ákveðnum steini á ákveðnum
stað á ákveðnum tíma, farðu þá ár-
lega á sama stað á sama tíma og gáðu
hvort rjúpan sé á sama steini í 10 ár.
Þannig er togararallið byggt upp. Ég
held að taka þurfi miklu meira tillit
til þeirra manna sem stunda veið-
arnar og að þeir gegni meira hlut-
verki þó þeir séu hagsmunaaðilar.
Ég treysti þeim ekki síður til þess að
vita hvað er í sjónum heldur en hin-
um.“ Ingólfur telur að umræða um
brottkast sé orðum aukin. „Ég trúi
ekki sögum um þetta brottkast. Það
hefur kannski einhvern tíma tíðkast,
þegar menn fengu kvótakerfið fyrst
á sig og voru að keppast við að fá
þennan stærsta netafisk í land, en ég
trúi því ekki í dag, því þegar þú ert
kominn með fiskinn inn í bátinn er
miklu dýrara að henda honum en að
hirða hann.“
Atvinnuöryggi mikilvægt
Þegar Ingólfur ákvað að fá sér
nýjan bát var hugmyndin að selja
þann eldri, en hann segir að mikill
niðurskurður geti sett strik í reikn-
inginn. „Hann fer að minnsta kosti
ekki fyrr í svona skerðingu eins og
væntanleg er.“ Ingólfur segir að ekki
sé komin eins árs reynsla á aflaregl-
una, sem hafi verið samþykkt í fyrra.
Menn hafi sæst á hana og eðlilegt
væri að halda henni áfram. „Menn
eiga ekkert að vera að hringla með
þetta og svona atvinnuvegur á að fá
meira en eins árs atvinnuöryggi. Það
er fáránleg stefna að ætla að spila
með einhverja klausu árlega sem
enginn maður botnar í. Þegar ég fór
út í nýsmíðina í fyrra var verið að
tala um jafnstöðuafla næstu árin en
ekki hrun og í raun hefur ekkert
breyst síðan í fyrra. Sveiflur í veiðum
fram og til baka hafa verið alla tíð og
menn þurfa ekki að fara á líming-
unum þó komi tímabil þar sem aflinn
er eitthvað minni. Stærsti hluti
breytinga í hafinu er náttúrulegur.
Ég veit ekki til þess að það sé verið
að drepa mikið af mófuglum en við
sem göngum um landið sjáum líka
sveiflur hjá þeim. Ég trúi ekki öðru
en að náttúran spili langstærsta
hlutverkið. Það eru ekki mörg ár síð-
an almennt var talað um að búið væri
að ofveiða grásleppuna en að vísu
hélt Hafró því fram að svo væri ekki.
Hún virðist svo hafa komið upp, þó
heildarveiðin hafi ekki aukist svo
mikið, en það er vegna þess að svo
fáir hafa stundað veiðarnar. Það er
kannski ekki nægur fiskur í sjónum
en það er ekki sú hætta sem verið er
að bera á borð fyrir okkur. Það er
langt síðan ég byrjaði til sjós og sú
var tíð að við rerum mánuð eftir
mánuð með 120 net á 130 til 140
tonna báti og menn fengu ekki í soð-
ið. Þannig er það ekki lengur og
svartnættið er ekki eins og verið er
að blása út.“
Svartnættið ekki eins og sagt er
Alltaf sveiflur í veiðum og óþarfi að fara á límingunum þó minni afli sé á ákveðnum tímabilum
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Í brúnni Ingólfur H. Árnason, framkvæmdastjóri Barms ehf. á Húsavík, í skipstjórastólnum í nýja bátnum.
Útgerðarfélagið Barm-
ur ehf. á Húsavík fékk
afhentan nýjan bát í lið-
inni viku og hefur
keypt um 45 þorskígild-
istonn á árinu, en verði
tillögur Hafrannsókna-
stofnunar um niður-
skurð að veruleika, er
líklegt að fjárfestingin
skili ekki miklu. Stein-
þór Guðbjartsson
kynnti sér málið.
steinthor@mbl.is
ÚR VERINU
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
AÐ UNDANFÖRNU hafa birst fréttir af því að í bygg-
ingu séu umtalsvert dýrari íbúðir hér á landi en áður hafi
sést á fasteignamarkaðinum. Er nú svo komið að í boði
er þakíbúð í Skuggahverfinu í Reykjavík þar sem fer-
metraverðið er yfir 700 þúsund krónur.
Dýrar íbúðir er víðar í boði en hér á landi. Þannig hef-
ur íbúðaverð í „fínni“ hverfum Lundúnaborgar rokið upp
að undanförnu. Í frétt í breska viðskiptablaðinu Fin-
ancial Times segir að það sé ásókn erlendra auðmanna í
íbúðir í þessum hverfum sem hafi ýtt verðinu upp.
Segir í fréttinni að mest muni um íbúðakaup auðkýf-
inga frá Miðausturlöndum, Rússlandi, Indlandi og Kína
á fasteignamarkaðinum í Lundúnum. Nokkuð sé þó um
ríkt fólk frá öðrum Evrópulöndum.
Um 85% yfir ásettu verði
Íbúð með tveimur svefnherbergjum í Mayfair-hverfinu í
Lundúnum var sett á markað fyrr á þessu ári og var
ásett verð 1,5 milljónir pund, eða um 190 milljónir ís-
lenskra króna. Fjórtán vel stæðir einstaklingar buðu í
íbúðina. Sá sem hæst bauð var tilbúinn að borga 2,77
milljónir punda, eða um 350 milljónir íslenskra króna
fyrir íbúðina. Þessi kaupandi fór því 85% yfir ásett verð.
Segir í FT að margar svipaðar sögur sé hægt að segja
af fasteignamarkaðinum í Lundúnum um þessar mundir.
Þetta eigi helst við um íbúðir nálægt miðborginni, í lítilli
fjarlægð frá fjármálahverfinu. Þá segir FT að fast-
eignasalar telji fasteignaverð við þær um það bil 50 göt-
ur í miðborginni sem þyki hvað eftirsóknarverðast að
búa við, hafi hækkað að jafnaði um þriðjung á einu ári,
töluvert umfram meðalhækkun á markaðinum.
Í febrúar síðastliðnum voru 271 íbúð í Lundúnum seld
fyrir hærra verð en eina milljón punda, þ.e. yfir 125
milljónir íslenskra króna. Í sama mánuði í fyrra fóru 183
íbúðir á verði yfir einni milljón punda.
Erlendir auðmenn hækka
íbúðaverð í Lundúnum
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Dýrari íbúðir Þeim fjölgar stöðugt, erlendu auðmönn-
unum sem kaupa íbúðir fyrir sig og sína í Lundúnum og
fyrir vikið hækkar verðið á dýru íbúðunum.
VÖRUSKIPTIN við útlönd voru
óhagstæð um 10,7 milljarða í maí-
mánuði. Í sama mánuði í fyrra voru
þau óhagstæð um 12,6 milljarða á
sama gengi. þetta kemur fram í til-
kynningu frá Hagstofu Íslands.
Fyrstu fimm mánuði þessa árs
voru vöruskiptin óhagstæð um 30,6
milljarða samanborið við 59,3 millj-
arða í fyrra á sama gengi. Í maí-
mánuði í ár voru fluttar út vörur fyr-
ir 20,5 milljarða króna og inn fyrir
31,2 milljarða. Á fyrstu fimm mán-
uðum 2007 voru fluttar út vörur fyrir
119,9 milljarða króna en inn fyrir
150,5 milljarða. Verðmæti vöruút-
flutnings var 21,1 milljarður eða 21%
meira á föstu gengi á fyrstu fimm
mánuðum þessa árs en á sama tíma-
bili árið áður. Sjávarafurðir voru
47% alls útflutnings og var verðmæti
þeirra 4% meira en á sama tíma árið
áður. Útfluttar iðnaðarvörur voru
40% alls útflutnings og var verðmæti
þeirra 34% meira en árið áður. Segir
Hagstofan að aukningu útflutnings
megi einna helst rekja til aukins
álútflutnings og sölu flugvéla til út-
landa.
Fyrstu fimm mánuði ársins 2007
var verðmæti vöruinnflutnings 7,6
milljörðum eða 5% minna á föstu
gengi en á sama tíma árið áður.
Mestur varð samdráttur í innflutn-
ingi á flugvélum og fólksbílum en á
móti kom aukning í innflutningi á
eldsneyti og smurolíum og neyslu-
vöru annarri en mat- og drykkjar-
vöru, að því er fram kemur í tilkynn-
ingu frá Hagstofunni.
Hagstæðari vöruskipti
við útlönd í maímánuði
ÖSSUR hf. hefur nýlega fengið
tvær alþjóðlegar viðurkenningar.
Fyrirtækið hlaut gullverðlaun
Medical Design Excellence Award
sem veitt voru við athöfn í New
York hinn 14. júní. Verðlaunin
hlaut Össur fyrir þróun og fram-
leiðslu Proprio Foot, sem samnýtir
tækniþekkingu á sviði hreyfigrein-
ingar og gervigreindar. Þá hefur
alþjóðlega viðskiptatímaritið Bus-
inessWeek nefnt Hilmar Janusson,
yfirhönnuð Proprio Foot, einn
framsæknasta hönnuð heims í um-
fjöllun sinni um tækninýjungar og
framþróun þar sem ólíkum vís-
indagreinum er teflt saman. Þykir
Proprio Foot gott dæmi um tækni-
þróun af þessu tagi, þar sem gervi-
greind og hreyfigreining renna
saman, samkvæmt fréttatilkynn-
ingu frá Össuri.
Össur fær viðurkenningar