Morgunblaðið - 02.07.2007, Blaðsíða 24

gæludýr
24 MÁNUDAGUR 2. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmyndasamkeppni
Á ferdalag.is finnurðu ýmiss konar upplýsingar sem tengjast
ferðalögum um Ísland. Kynntu þér fáséðar perlur utan alfaraleiðar
og sjáðu með eigin augum. Safnaðu ljósmyndum og sendu inn í
ljósmyndasamkeppnina okkar. Sú stendur í allt sumar og vegleg
verðlaun eru í boði.
www.ferdalag.is
Förum varlega í akstri um Ísland og höfum hugfast að ferðalagið
er jafnmikil upplifun og áfangastaðurinn. Landið hefur upp á
ótalmargt að bjóða og aldrei að vita hverju þú missir af þegar
farið er um í óðagoti. Stillum hraðanum í hóf, göngum vel um
landið okkar og komum heil heim.
    H
im
in
n
o
g
h
a
f
/
S
ÍA
á það ráð að leita skjóls
í strjálbyggðum lands-
ins.
Víkverja sóttist ferð-
in nokkuð greiðlega út
úr bænum, en þegar
hann hafði skriðið upp
Ártúnsbrekkuna tók
heldur að syrta í álinn.
Allt að þriðji hver bíll
sem var Víkverja sam-
ferða í sveitasæluna
var með mikið ferlíki í
afturdragi. Hestakerr-
ur sem virtust geta
hýst heilu sauðfjárbúin,
kerrur sem minntu
Víkverja óhjákvæmi-
lega á fréttir síðustu
viku af glerfarminum sem steyptist
af einmitt slíkri kerru á Suðurlands-
veginum – og svo auðvitað bévuð
hjólhýsin.
Hjólhýsi er auðvitað löngu orðið
rangnefni. „Hýsi“ gefur til kynna
smækkun – eitthvað sem er of smátt
til að kallast hús. Hjólhallir væri
nær lagi. Víkverji starði stóreygur
út um rúðuna þegar tryllitækin tóku
fram úr honum og fram hjá bíl Vík-
verja runnu einn, tveir, þrír gluggar
á hlið hjólaskrímslisins sem dinglaði
iðulega aftan í eiturspúandi jeppa.
Ævi Víkverja rann honum fyrir hug-
skotssjónum, þegar hann íhugaði
möguleikann á því að eitthvað færi
úrskeiðis og einhver þessara blúss-
andi lúxusíbúða myndi lenda framan
á smábíl Víkverja. Þá þyrfti ekki að
spyrja að leikslokum.
Það getur vel verið göfugt að búa í
tunnu eins og Díógenes forðum. Að
vera frjáls sem fuglinn og geta flutt
heimili sitt með sér hvert sem er án
fyrirhafnar. En Víkverja grunar að í
þeirri hugsjón felist eitthvað annað
en að drösla þriggja herbergja íbúð-
um eftir þjóðvegum landsins.
Víkverji brá undirsig betri fætinum
um helgina og hélt út
fyrir borgarmörkin.
Var hann þess fullviss
að í blíðunni yrði
Reykjavík yfirfull af
gargandi smáfólki og
fyrirferðarmiklum for-
ráðamönnum þess og
taldi vissara að forða
sér. Nú má enginn mis-
skilja Víkverja – hann
gerir sér fulla grein
fyrir því að það er hluti
af þroskaferli ungviðis-
ins að láta reyna bæði
raddbönd sín og úthald
en Víkverji kýs engu
að síður að það þroskaferli eigi sér
stað að honum fjarstöddum.
Þar sem hann eygði enga von um
að geta stundað innri íhugun ótrufl-
aður í Laugardalslauginni brá hann
 

víkverji skrifar | vikverji@mbl.is
Eftir Fríðu Björnsdóttur
Eins og flestir hundeig-endur vita er nokkuðkostnaðarsamt að haldahund. Stofnkostnaðurinn
getur skipt hundruðum þúsunda og
„rekstrarkostnaðurinn“ er líka þó-
nokkur, og því meiri sem dýrið er
stærra. Hins vegar hugsa færri út í
að hundurinn leggur ögn með sér
til heimilisins í formi upphitunar!
Nú haldið þið áreiðanlega, les-
endur góðir, að slegið hafi út í fyrir
blaðamanni, þegar hann lætur að
því liggja að hundurinn hiti upp
heimilið. En skoðum málið nánar
og þá fyrst með því að leita fanga á
heimasíðu Orkuveitu Reykjavíkur
þar sem lesa má um hitamenningu
og hollráð til sparnaðar. Þessar
upplýsingar styðja fullyrðinguna
um hundinn og upphitunina þótt
gleymst hafi að nefna hann á þess-
ari góðu hollráðasíðu.
Varmi frá fólki
Á síðunni segir að maðurinn gefi
frá sér verulegan varma og varma-
framleiðslan sé háð líkamsstarfsemi
og stærð. Varmaframleiðsla með-
almanns í hvíld er 100 w, í kyrrsetu
er hún 125-160 w, við létta vinnu,
t.d. matreiðslu, fer hún upp í 160-
250 w. Maður sem vinnur iðnaðar-
eða verkamannavinnu gefur frá sér
250-350 w og 350 kw stundi hann
erfiðisvinnu. Í hvíld nemur því
varmaframleiðslan 2,4 kw á sólar-
hring og 3,5 sinnum meira ef unnin
er erfiðisvinna.
– Hvar kemur hundurinn inn í
þennan útreikning?
Fyrst bera að nefna að líkams-
hiti okkar mannanna er, eins og
allir vita, 37 gráður, en líkamshiti
hundsins hins vegar 38,5 til 39
gráður. Hitinn sem frá hundinum
streymir er því töluvert meiri en
hitinn sem maðurinn gefur frá sér.
Þetta vita allir sem eiga hunda sem
fá stundum að skríða undir sæng-
ina hjá þeim á nóttunni. Það er
eins og að sofa með hitapoka sér
við hlið!
Hundar eru misstórir og ein-
ungis þeir allra stærstu ná því að
vera jafnþungir og meðalmaður. Ís-
lenski fjárhundurinn, í hæfilegum
holdum, er eitthvað innan við 20 kg
á þyngd. Labrador-hundur er um
35 kg og stærstu hundar geta verið
heil 80 kg. Sem sagt jafnþungir og
meðalmaður. Það er því augljóst að
frá slíkum risahundi, sem liggur
sofandi á stofugólfinu eða í sóf-
anum, streymir allnokkru meiri hiti
en frá manninum, eða sem svarar
mismuninum á eðlilegum líkams-
hita manns og hunds í gráðum tal-
ið.
– Hvað skyldi risahundurinn þá
leggja með sér til heimilisins í
formi upphitunar að því gefnu að
hann liggi ævinlega kyrr?
Kílóvattstund af rafmagni kostar
milli 8 og 9 krónur, svo ekki er
þetta há upphæð á sólarhring,
kannski á milli 20 og 30 krónur eða
um 900 kr. á mánuði. Hins vegar
hreyfa margir hundar sig töluvert,
meira að segja einum of mikið,
finnst mörgum. Kannski mætti því
setja þá í flokk þeirra sem vinna
létt heimilisstörf og þá hækkar
varmagjöfin upp í 160-250 w. Þar
með er óhætta að tvöfalda ef ekki
þrefalda varmagjöfina vegna þess
hve líkamshiti hundsins er miklu
hærri en okkar mannanna. Um leið
hækkar að sjálfsögðu framlag
hundsins til heimilisins!
Litlu hundarnir okkar sem vega
ekki nema nokkur kíló eru ekki
eins góðir varmagjafar en á móti
kemur að gleðin sem fylgir því að
eiga þá er að minnsta kosti ekki
minni en gleðin yfir að eiga stóran
hund.
Hitað upp með hundum
Morgunblaðið/G.Rúnar
Hitagjafinn Skjamba er íslenskur fjárhundur um 16 kg að þyngd. Þónokkur hiti streymir frá henni þótt hún liggi útaf.
ÁSÓKN í sætuefni í stað sykurs fer
sífellt vaxandi í heiminum. Eitt al-
gengasta sætuefnið, xylitol, getur
þó verið skaðlegt gæludýrum og
hafa nokkrir tyggjóframleiðendur,
meðal annarra Wrigley’s, mælt með
því á heimasíðum sínum að fólk
haldi sykurlausa tyggjóinu sem
lengst frá vinum sínum dýrunum.
Tölur sýna að xylitol er helsti or-
sakavaldurinn þegar dauðsföll
hunda af völdum eitrana í Banda-
ríkjunum eru skoðuð. Sætuefnið
hefur aðeins þriðjung þeirra ka-
loría sem sykur hefur auk þess sem
það fer betur með tennurnar en
hreinn sykur.
Sætuefnið er þó ekki aðeins að
finna í tyggjói heldur líka í kon-
fekti, lyfjum, tannkremi, bök-
unarvörum og fleiru. Xylitol getur
m.a. haft í för með sér lágan blóð-
sykur, lifraskemmdir, blóðleysi,
gulu og niðurbrot á rauðum blóð-
kornum hjá gæludýrum, segir m.a.
á heimasíðu Confectionery.
Sykurlaust tyggjó
eitur í beinum gæludýra
Morgunblaðið/Sverrir
Skaðlegt Efnið getur skemmt lifur
og t.d. valdið blóðleysi hjá dýrum.