Morgunblaðið - 02.07.2007, Blaðsíða 30

30 MÁNUDAGUR 2. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Fátt hefur reynst
mér erfiðara en að
horfa á tengdaföður
minn tapa orrustunni við krabba-
meinið. Þrátt fyrir að tekið hafi að
bera á sjúkdómnum fyrir þremur
árum leit um tíma út fyrir að tæk-
ist að halda honum í skefjum og í
raun var baráttan stutt. Hann stóð
svo lengi sem stætt var og stund-
aði vinnu sína eins og hann gerði
alla tíð en þegar hann áttaði sig á
að stríðið væri tapað tók hann því
af reisn rétt eins og hans var hátt-
ur.
Við höfum búið í sama húsi nán-
ast samfellt frá árinu 1993 ef frá
eru talin fimm ár. Þó að þau hjónin
hafi ekki farið langt þessi fimm ár
sótti Hrafnkell það fast að koma
aftur á ættaróðalið þegar það tæki-
færi gafst og fyrir það þökkum við
núna. Við leystum ófá vandamálin í
sameiningu, aðallega í kringum
húsið og garðinn stóra í Suðurgöt-
unni og skipti ekki máli hvort
verkin voru erfið eða leiðinleg,
nærvera hans og kímnigáfa fengu
mann til að gleyma því. Mér leið
alltaf eins og jafnaldra í návist
hans og Hrafnkell sýndi mér alla
tíð bæði virðingu og þakklæti.
Hann var einstaklega greiðvikinn
og var iðulega hlaupinn til áður en
maður náði að hafa orð á því. Höfð-
ingi og prúðmenni eru þau orð sem
lýsa honum best, naut augnablik-
anna til fullnustu þegar hann var
með fólkinu sínu. Á heimili tengda-
foreldra minna var jafnan vel boð-
ið, vín með mat, koníak eða líkjör-
ar með kaffinu og þeim sem vildu
mjólk í kaffið var boðinn rjómi.
Margar góðar stundir höfum við
átt þegar málin voru rædd og
sagðar sögur fram undir morgun.
Hrafnkell var skarpgreindur og vel
lesinn og kryddaði frásagnirnar
hárfínum húmor.
Um tíma áttu börnin mín kan-
ínur í garðinum. Hann gaf ekki
mikið fyrir þann búskap en tók þó
fús að sér að fóðra þær þegar fjöl-
skyldan fór í frí. Til marks um
höfðingsskapinn gerði hann sér far
um að nálgast íslenskar gulrætur
því honum fannst þær ekki hafa
nógu góða lyst á þeim innfluttu.
Hann sagði svo kíminn að það
mætti margt af þessu læra, fyrst
þær vildu ekki innfluttar gulrætur
væru þær líklega ekki hollar fyrir
okkur mannfólkið. Það var sama
hvort það voru menn eða málleys-
ingjar hann bauð bara upp á það
besta. Léttur á fæti og beinn í baki
fór hann flestra sinna ferða um
borgina fótgangandi. Hólkur með
upprúlluðum teikningum undir
hendinni, kannski tekinn leigubíll
ef þurfti að fara í úthverfin en
Hrafnkell Thorlacius
✝ HrafnkellThorlacius
fæddist í Reykjavík
22. janúar 1937.
Hann lést á heimili
sínu í Reykjavík 17.
júní síðastliðinn. Út-
för Hrafnkels var
gerð í kyrrþey.
Hans var minnst í
Dómkirkjunni í
Reykjavík 26. júní.
hann sá enga ástæðu
til að taka bílpróf.
Hann átti stundum
bíla en þeir voru nú
keyptir fyrir eigin-
konuna og börnin.
Hrafnkell Thorlacius
var ekki efnishyggju-
maður en listrænn og
skapandi, lét verkin
tala enda standa
minnisvarðar þess
víða um land. Á
björtum sumarkvöld-
um eins og hafa verið
undanfarið þegar
stillan og fegurðin er of mikil til að
hægt sé að vera inni geng ég út í
garðinn okkar stóra til að njóta
fegurðarinnar, hlusta á fuglasöng-
inn og finna lyktina af sumrinu. Þá
fyllist ég tómleika og söknuði og
minnist þess þegar hann tók þátt í
þessu með mér. Nú er komið að
leiðarlokum og ég vil þakka fyrir
að hafa fengið að kynnast höfðingj-
anum Hrafnkatli Thorlacius.
Sigurjón Halldórsson.
Með andláti vinar míns Hrafn-
kels Thorlaciusar er langri sam-
fylgd lokið sem spannaði á sjöunda
tug ára. Fyrstu kynnin voru í 9 ára
bekk barnaskóla við fótskör hins
mæta kennara Stefáns Jónssonar.
Þá strax varð með okkur Hrafn-
katli náin vinátta. Uppátækin
margvísleg, útgáfa bekkjarblaðs,
hjólreiðar, útilegur og annað sem
barnshjartað gladdi. Fjölskyldur
okkar höfðu átt vináttu að fagna í
tvo ættliði. Afar okkar séra Jón
Finnsson og Ólafur Thorlacius
læknir voru góðir vinir, svo og feð-
ur okkar Sigurður og séra Jakob.
Eitt síðasta prestsverk séra Jóns
var að skíra Hrafnkel, ungan svein.
Við tók menntabraut sem sjálf-
sögð þótti í okkar ranni unz stúd-
entsprófi var fagnað saman á
björtum sumardögum 1956. Jafn-
vel í Þýzkalandi lágu leiðir okkar
saman um tíma en Hrafnkell lauk
námi í arkitektúr frá Tækniháskól-
anum í Darmstadt. Síðar fékk ég
svo notið samvista við þennan vin
minn allmörg ár og hin síðustu í lífi
hans, er við deildum með okkur að-
stöðu í Aðalstræti. Þótti skrýtið að
saman færu teikni- og lögfræði-
stofa.
Drátthagur var Hrafnkell og
bera teikningar hans af skólasystk-
inum í Skólablaði og í Faunu þess
skýran vott. Verk hans í húsagerð-
arlist eru alþekkt: íbúðar- skóla-
og íþróttamannvirki, atvinnu- og
verzlunarhúsnæði. Er þá sennilega
Kringlan frægust húsa. Skipulag
bæja og kauptúna var höfuðáhuga-
mál hans. Sér þess stað víða um
land. Þar héldust í hendur staðgóð
þekking, byggð á sérnámi og frjóar
hugmyndir. Kvosin var honum
hugleikin og er mér í huga bráð-
snjöll hugmynd hans um skipulag
gamla hafnarsvæðisins en þeirri
hugmynd hefur verið líkt við Kól-
umbusareggið. Þar var leyst mörg
skipulagsþrætan og m.a. hefði mátt
ná sátt um flugvöllinn. Hugmynd
hans sem birtist ma. í Mbl á sínum
tíma fólst í örstuttu máli í að tæma
og loka af gömlu höfnina, reist yrði
íbúða- og atvinnuhúsnæði en bíla-
stæði og umferðaræð neðan jarðar.
Samt var ráðgerð aðstöðu fiski-
skipa og skemmtiferðaskipa.
Skammsýni þáverandi ráðamanna
réð því að hún hlaut ekki hljóm-
grunn. Ef til vill er enn unnt að
bjarga einhverju þótt seint sé og
sannfærður er ég um að Hrafnkatli
væri nokk sama þótt aðrir eignuðu
sér heiðurinn.
Hrafnkell var maður fríður sýn-
um, ljós yfirlitum, snyrtimenni og
prúðmenni. Hvarvetna vel þokk-
aður. Óáreitinn friðsemdarmaður,
örlátur, góðviljaður og hjálpsamur.
Urðu þeir mannkostir hans ásamt
trausti í annarra garð honum að
fótakefli um tíma. Eindreginn
vinstri sinni og sósíalisti í beztu
merkingu. Viðkvæmur í bernsku
en stálpaður varð hann dulur um
eigin tilfinningar. Ljóngáfaður eins
og hann átti kyn til. Námsmaður
góður og virtist jafnlétt að nema
tungumál sem stærðfræði. Fagur-
keri með áhuga og þekkingu á
fögrum listum, hvort sem voru
bókmenntir, myndlist eða tónlist.
Voru hjónin samhent við rækt
slíkra áhugamála. Húmoristi og
gleðskaparmaður. Áttum við marg-
ar góðar gleðistundir saman sem
ég nú hugsa til með ánægju – þótt
stundum þætti öðrum ef til vill nóg
um. Hrafnkell unni íslenzkri tungu
og var orðheppinn með afbrigðum.
Hann erfði ekki misgerðir þótt
vissulega þættu öðrum nóg efni til.
Veit ég að hann dó sáttur við guð
og menn. Hann tók erfiðum veik-
indum með hugrekki og æðruleysi
sem til var tekið.
Vin minn kveð ég nú með sökn-
uði en þakklæti fyrir kynnin. Við
Gudrun sendum Áslaugu, háaldr-
aðri móður Hrafnkels, Kristínu og
fjölskyldum þeirra samúðarkveðj-
ur. Guð blessi minningu góðs
drengs.
Jón Einar Jakobsson.
Hópur skólasystkina lýtur eigin
lögmálum. Hin sameiginlega
reynsla jafnvel fyrir hálfri öld er
grunnurinn sem samfélag hópsins
byggir á. Við samfundi fara menn
aftur til þess tíma er skólaárunum
sleppti, er menn kvöddust og héldu
út í lífið. Málfar, gælunöfn, minn-
ingar um mismunandi skondnar
uppákomur móta samveruna en
ekki mismunandi veraldarframi og
efnahagur eins og annars er gjarn-
an afgerandi í hópum. Þetta er
kröfulaust samfélag, menn þurfa
ekki að standa sig vel, heldur hvíl-
ast í glaðværð og góðum minn-
ingum.
Þau sem mótuðu gjarnan fé-
lagslíf skólaáranna, allt frá barna-
skóla og upp í stúdentspróf, verða
auðvitað mótandi í félagslífi ár-
gangsins allar götur síðar. Og fyrir
okkur sem útskrifuðumst frá
Menntaskólanum í Reykjavík 1956
var Hrafnkell Thorlacius einmitt
lykilmaður um margvíslega gleði
okkar um áratugi. Hans skapandi
hugur og hönd voru sívirk, hann
var bæði drátthagur og málhagur
enda prýðilega hagmæltur. Ef mik-
il hlátrasköll heyrðust á göngum,
mátti allt eins búast við því að þar
hefði Hrafnkell farið á kostum með
orðaleiki, nýyrði eða kostulega
mynd af mönnum eða atburðum.
Ég þurfti að skrifa nafn hans með
ásetningi, því að gælunafn hans í
hópnum var Puri og það kemur
umsvifalaust í hugann en hans er
minnst. Og það er svolítið lýsandi
hvernig það varð til. Hrafnkell var
kallaður Hrappur sem styttist í
Puri enda var það heitið á af-
bragðsgóðu dönsku þvottaefni sem
fékkst hér í búðum um miðja síð-
ustu öld!.
Það varð árganginum MR 56
sérstakt happ að Puri krækti í einn
helsta kvenkostinn, afbragðskon-
una Kristínu Bjarnadóttur og fann
þar jafnoka sinn um manndóm og
gáfur, ekki síst kímnigáfuna, fé-
lagsvirkni og færni að njóta lífsins
gæða. Og bæði voru þau hjón jafn-
veitul á krafta sína og tíma þegar
kom að félagslífi árgangsins og
skipulagningu þess. Þau héldu þar
gleði hátt á loft en voru jafnframt
athugul og næm á hin ýmsu blæ-
brigði lífsins og vöktu athygli á
þeim á eftirminnilegan hátt í
hressandi samræðum.
Manni fannst það liggja beint við
að Puri yrði arkitekt, formskyn
hans og skapandi sýn kom þar að
miklum notum. Mér hefur alltaf
fundist að Garðyrkjuskóli ríkisins í
Hveragerði sem hann formaði fyrir
alllöngu sé ein athyglisverðasta
skólabygging hérlendis. Þar var
vel hugsað fyrir persónulegum
þörfum nemenda og gesta enda var
slík „umhyggja“ einkennandi fyrir
Pura og kom vel fram í vinnu hans
að skipulagsmálum þar sem raun-
verulega er verið að móta mann-
lífið í því umhverfi sem um er að
ræða.
Það er mikil eftirsjón að öðlingn-
um Hrafnkatli Thorlacius og það
verður góðs manns að minnast er
við hittumst næst. Við munum
syngja skemmtilegu textana hans
við gömlu lögin okkar, græsku-
lausa og hnyttna, og rifja upp
skondnar athugasemdir hans og
tilsvör.
Ýmiskonar veikindi gerðu Pura
löngum erfitt fyrir, ekki síst núna
síðustu árin, en þau hjónin gáfu
okkur lexíu í því að lifa og njóta
hvers dags. Á þessu síðasta æviári
Pura fóru þau t.d. í tvær eftir-
minnilegar reisur til útlanda, til
Kúbu og nú um páska héldu þau
hátíðina í sjálfri Róm. Þar vantaði
sjálfsagt ekki úrtölurnar, en „við
fórum þetta á okkar forsendum og
þetta voru ógleymanlegir dagar,“
sagði Kristín heimkomin. Carpe
diem, njóttu dagsins, ekki er vitað
hvort annar gefst.
Við skólasystkinin þökkum fyrir
okkur, vottum Kristínu og fjöl-
skyldu þeirra okkar innilegustu
samúð. Minningarnar úr fortíðinni
sem Puri skilur eftir sig hjá okkur
eru ríkidómur en ekki síðri ríki-
dóm skilur hann eftir til framtíðar
því að það er leitun á jafn velgerðu
og góðu fólki sem börnunum í Suð-
urgötu 16. Þar hefur farið saman
barnalán og foreldralán.
Veri blessaður Puri góðum Guði
falinn.
Bernharður Guðmundsson.
Aðeins fáein orð í minningu okk-
ar kæra vinar Hrafnkels Thorla-
cius. Við viljum þakka fyrir frá-
bæra vináttu í áranna rás. Þakka
fyrir öll frábæru ferðalögin sem
við höfum farið saman, allar
skemmtilegu samverustundirnar
heima og heiman. Aldrei leiðinlegt
þar sem Hrafnkell og Kristín voru
með. Við sendum fjölskyldunni
kærar kveðjur og óskum þeim öll-
um blessunar.
Margrét og Friðrik Ágúst.
Það var einn sumarmorgun, eftir
spennandi kosninganótt um miðja
síðustu öld, að fundum okkar bar
fyrst saman. Við höfðum að vísu
átt samleið í Menntaskólanum í
Reykjavík en ekki orðið kunnugir
fyrr að ráði. Nóttin var björt.
Hann kom þarna á móti mér
grannvaxinn, ljós yfirlitum og glað-
ur í bragði. Við tókum tal og geng-
um áleiðis heim. Þegar leiðir skildi
var orðið til upphaf langrar sam-
ferðar og vináttu. Við fundum báð-
ir að við áttum skap saman.
Síðan þá höfum við löngum átt
samleið, þar til nú að leiðir skilja,
enn í bjartri sumarnóttinni.
Þar sem ég stend á þessum
krossgötum og horfi á eftir kærum
vini streyma að minningar frá veg-
ferðinni. Þar er fyrirferðarmikil
mynd af sumarlangri dvöl í borg-
inni Darmstadt. Þar leigðum við
saman herbergi og áttum ógleym-
anlegar stundir í glöðum hópi sam-
landa.
Og það renna hjá myndir af há-
lendis- og veiðiferðum, tónleikum
og ferðum til útlanda með lífsföru-
nautum okkar, þeim Kristínu og
Erlu. Nú síðast á þessum vetri til
Kúbu. Þá stóð sem hæst baráttan
við hinn illvíga sjúkdóm. Mér mun
aldrei líða úr minni með hvílíku
æðruleysi og hetjulund sú barátta
var háð. Þar var hvergi gefið eftir
og í háloftunum á heimleið skál-
uðum við fyrir sjötugsafmæli þessa
vinar okkar, sem háði svo tvísýna
glímu.
Það leið aldrei langt á milli sam-
funda. Við notuðum símann og ef
ég átti leið hjá teiknistofunni leit
ég gjarnan inn. Við fórum vítt yfir
sviðið, ræddum það sem efst var á
baugi, oftast í gamansömum tón.
Það hentaði okkar að láta gamm-
inn geisa, hleypa helst engri alvöru
að, nema svona í bland. Þessir
kjaftasprettir voru okkur báðum
andleg hressing.
Fyrir nær mánuði síðan kom ég
til hans á stofuna. Ég sá strax að
honum hafði hrakað. Við létum
sem ekkert væri, fórum með flimt-
an um pólitík og eitt og annað úr
dægurheimi, ræddum skógrækt og
um silfurreyninn hans Schierbecks,
sem stendur þarna laufgaður utan
við gluggann. Við spunnum sam-
ræðuna líkt og við vorum vanir að
gera á léttum nótum, hann af full-
komnu öryggi, ég í þetta sinn af
einum saman vanmætti. Alvaran
varð þó ekki umflúin og þegar við
ræddum heilsufar og horfur sagði
hann: Það er bara svona. Og það
var auðvitað ekkert annað en það
sem ég hafði þegar skilið.
Á þessum vegamótum nú ranka
ég þó við mér og skil svo glögglega
að það er ekki bara ástæða til að
sakna. Það er ekki síður tímabært
að fagna og þakka. Fagna því að
hafa átt svo margar og skemmti-
legar samverustundir, fagna því að
eiga minningar um þær á ókominni
tíð. Þakka það að hafa átt svo góð-
an vin. Mann, sem var þeim eig-
inleikum gæddur að af fundi hans
fór maður ætíð betri og glaðari en
þegar maður kom. Ég mun alltaf
minnast hans með þakklátum
huga, ekki síst þegar ég lít út um
gluggann hér í Króki og horfi á
silfurreyninn sem ég gróðursetti til
minningar um samfylgd okkar og
vináttu.
Við Erla og fjölskyldan sendum
Kristínu og afkomendum þeirra
Hrafnkels okkar hlýjustu samúðar-
kveðjur.
Megi það vera þeim styrkur að
hafa átt fyrir eiginmann, föður og
afa svo góðan mann og göfugan.
Gunnar Jónsson.
Kveðja frá spilafélögum
Með Hrafnkeli vini okkar er góð-
ur drengur í valinn fallinn, fallinn í
baráttunni við hinn mikla dreka
sem herjar miskunnarlaust á alla,
allar fjölskyldur og alla vinahópa
eins og okkar.
Hrafnkell var kallaður Puri í
okkar hópi og þó nafnið sé ekki
dregið af enska orðinu pure þá er
það samt rétt. Puri var hreinn í af-
stöðu sinni, hvort sem um var að
ræða menn eða málefni. Jafnvel í
spilaklúbbnum var afstaða hans
hrein, ánægjan ósvikin þegar vel
gekk og aldrei fyrirstaða að taka á
sig ófarir án allrar kergju. Það var
hrein ánægja að eiga hann að vin
og enginn kunni betur að gleðjast í
góðra vina hópi.
Puri var vel lesinn og fróðastur
okkar félaga um sögu mannsand-
ans. Bókmenntir voru í uppáhaldi
hjá honum, ekki síst ljóðmæli.
Spauggreindin í vísunum „Svantes
lykkelige dag“ (B. Anderson, P.
Dissing) ögraði Pura til dæmis svo
að hann snaraði vísunum yfir á ís-
lensku með ágætum. Lítillæti hans
skýrir hins vegar hvers vegna þýð-
ingarnar hafa ekki birst á prenti.
Líkt var um faglega afstöðu.
Hún var hrein og bein hvort sem
verkefnið var stórt eins og Kringl-
an, eða vinargreiði eins og lítill
kvistur á Marbakkabraut 24. Um
tíma rak hann arkitektastofu
ásamt vini sínum Hilmari Ólafssyni
og voru umsvif þeirra mikil. Hann
var líklega sá arkitekt íslenskur
sem lengsta og mesta reynslu hafði
í skipulagsmálum og rann mjög til
rifja metnaðarleysið í þeim efnum
sem nú herjar á íslensk sveitar-
félög. Eitt sinn skiluðum við fé-
lagar samkeppnistillögu að áttatíu
metra háu hóteli sem var formað
eins og seglið á víkingaskipi. Ég
man ennþá þegar hann leit upp frá
teiknivinnunni og sagði, „Þeir
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
HJÁLMAR SIGURJÓN GUÐJÓNSSON
bóndi,
Tunguhálsi II,
Skagafirði,
sem lést miðvikudaginn 20. júní, verður
jarðsunginn frá Goðdalakirkju miðvikudaginn
4. júlí kl. 13.30.
Blóm og kransar vinsamlega afþakkaðir, en þeim sem vilja minnast hans
láti líknarstofnanir njóta þess.
Þórey Helgadóttir,
Helga Þorbjörg Hjálmarsdóttir, Guðmundur Guðmundsson,
Valborg Jónína Hjálmarsdóttir, Gísli Rúnar Jónsson,
Steinunn Hulda Hjálmarsdóttir,Halldór Hlíðar Kjartansson,
Líney María Hjálmarsdóttir, Sæmundur Þ. Sæmundsson
og barnabörn.