Morgunblaðið - 03.07.2007, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jóel Kristinn Jó-elsson, fæddist í
Reykjavík 22. jan-
úar 1921. Hann lést
á Landspítalanum í
Fossvogi 16. júní síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru hjónin Jó-
el Kristinn Jónsson
skipstjóri, f. í Vall-
arhjáleigu í Árn. 21.
apríl 1885, d.
21.mars 1921 og
Margrét Jóna
Sveinsdóttir, f. í Seli
í Reykjavík 24. sept-
ember 1889, d. 18. júní 1948.
Tvær alsystur Jóels voru Elín, f.
16. apríl 1917, d. 1963, búsett á
Dalvík, og Valdís, f. 22. mars 1916,
d. 1972, búsett í Noregi. Hálfsystir
Jóels var Margrét Jóna Sigurjóns-
dóttir Johnston, f. 4. apríl 1924, d.
2001, búsett í Bandaríkjunum .
Jóel kvæntist 1947 Salome Þor-
kelsdóttur, fyrrverandi alþing-
ismanni og forseta Alþingis, f. 3.
júlí 1927. Foreldrar hennar voru
hjónin Þorkell Sigurðsson vél-
stjóri, f. 18. febrúar 1898, d. 1.
mars 1969 og Anna Þorbjörg Sig-
urðardóttir, f. 18. september 1900,
d. 2000. Börn Jóels og Salome eru:
1) Anna Þorbjörg myndlist-
armaður, f. 1947, giftist 1967 Páli
Einarssyni jarðeðlisfræðingi, þau
og c) Melkorka, f. 1997.
Faðir Jóels var skipstjóri á b/v
Gylfa, jafnframt rak hann búskap á
Suður-Reykjum í Mosfellssveit er
hann lést en jörðina hafði hann
keypt ásamt vini sínum Guðmundi
Jónssyni skipstjóra árið 1917. Móð-
ir Jóels seldi sinn hluta jarðarinnar
eftir lát hans og keypti Úlfarsá og
bjó þar í nokkur ár en flutti síðan
til Reykjavíkur.
Þegar Jóel var 9 ára var honum
komið í fóstur vegna veikinda móð-
ur sinnar að Reykjahvoli í Mosfells-
sveit hjá hjónunum Ingunni Guð-
brandsdóttur og Helga
Finnbogasyni. Jóel stundaði nám
við Menntaskólann í Reykjavík og
lærði síðan garðyrkju sem varð
hans ævistarf.
Jóel gegndi stöðu garð-
yrkjustjóra Reykjavíkurborgar í
Reykjahlíð í Mosfellsdal í 11 ár, þar
sem m.a. var rekin uppeldisstöð á
sumarplöntum og trjám fyrir
garða borgarinnar þar til sú rækt-
un fluttist í Laugardalinn. Síðar
eignuðust þau hjón stöðina og ráku
þar umfangsmikla ræktun um ára-
bil. Á yngri árum starfaði hann
innan UMF Aftureldingar, var
stofnfélagi karlakórsins Stefnis og
virkur félagi í Lionsklúbbi Mos-
fellssveitar frá stofnun hans. Hann
var mikill áhugamaður um náttúru
landsins og ferðaðist mikið um há-
lendið á meðan heilsan leyfði.
Útför Jóels verður gerð frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
skildu. Synir þeirra
eru: a) Einar Baldvin
arkitekt, f. 1967
kvæntur Aleksöndru
Szatan tölvunarfræð-
ingi, b) Jóel, tónlist-
armaður, f. 1972,
kvæntur Bergþóru
Guðnadóttur hönn-
uði, börn þeirra eru
Breki, f. 1998 og
Guðni Páll, f. 2003.
Seinni maður Önnu
er G. Thomas Fox
prófessor. Þau eru
búsett í Bandaríkj-
unum. 2) Jóel Kristinn versl-
unarstjóri, f. 1951, kvæntur Krist-
ínu Orradóttur ritara. Börn þeirra
eru: Úr fyrri sambúð með Guð-
laugu Teitsdóttur kennsluráðgjafa
a) Lóa Björk kennari, f. 1972, gift
Helga Kristni Halldórssyni mark-
aðsstjóra, synir þeirra eru Jóel
Kristinn, f. 2002 og Fannar Ingi, f.
2004. Börn Jóels og Kristínar eru:
b) Margrét píanóleikari, f. 1978,
gift Arnari Rafnssyni lækni, synir
þeirra eru Pétur Orri, f. 2001 og
Tómas Atli, f. 2005. c) Jóel Kristinn
læknanemi, f. 1983. 3) Þorkell tón-
listarmaður, f. 1952, kvæntur Sig-
rúnu Hjálmtýsdóttur söngkonu.
Börn þeirra eru: Salóme fram-
kvæmdastjóri og Valdís, tónlistar-
og dagskrárgerðarmaður, f. 1985
Þegar ég hugsa um Jóel leitar hug-
urinn strax til golfvallarins hans. Það
er ef til vill ekki sanngjarnt, en einka-
golfvöllur hans sýnir í hnotskurn
vissa þætti í skapgerð hans: fast-
heldni hans við hugmyndir, þraut-
seigju hans við allt er laut að viðhaldi
hans, hvernig hann meðhöndlaði
bæði draum og veruleika, virðingu
hans fyrir jörðinni og samskipti hans
við hana, og sérstaklega þó sköpun-
argleðina. Allt gerði hann á eigin for-
sendum sem einstaklingur, sjálf-
stæður, einn síns liðs og hafði stjórn
á öllu. Þar við bættist sá ávinningur
að eiga möguleika á samskiptum við
aðra og þá sérstaklega að hafa hent-
ugan bakgrunn fyrir góðar sögur!
Það var um jól, fyrir eitthvað 20 ár-
um að ég gerði fyrir hann uppdrátt af
því hvernig landið hjá honum gæti
litið út ef þar væri gerður lítill golf-
völlur. Hann tók það alvarlega og
útbjó sjálfur þrjár holur sem síðan
hafa reynst þær bestu á vellinum, og
áður en árið var liðið hafði hann gert
hugmyndina að veruleika. (Hann
hengdi líka teikninguna mína upp á
vegg eins og hún væri listaverk.) Síð-
an þá hefur golfvöllur Jóels verið
samkomustaður fyrir börn hans,
barnabörn og barnabarnabörn, auk
margra annarra svo sem félaga hans
úr Lionsklúbbnum og auðvitað mig
sjálfan, mörgum sinnum á dag, þegar
við höfum dvalist hjá þeim í Mosfells-
sveit.
Jóel var tengdafaðir minn, ávallt
einlægur og hlýr við mig, hafði áhuga
á að ræða jafn ólík málefni og stjórn-
mál, einkum alþjóðleg, landafræði,
jarðfræði, bókmenntir og mannkyns-
sögu. Hann var þó aðallega heim-
spekingur, maður sem hafði byggt
upp sín eigin gildi sem hann hélt sér
við á persónulegum grunni. Þessi
persónulegu gildi sýndi hann jafnan í
umhyggju sinni fyrir nánasta um-
hverfi, þar með talin eru gróðurhúsin
hans og sú vinna sem búskapurinn
þar krafðist, en þó sérstaklega fyrir
fjöllunum og dölunum sem hann unni
svo mjög og einkenna sveitir Íslands.
Það var hið sterka gildismat hans
ásamt hinni miklu og stöðugu forvitni
sem mér fannst merkilegast í fari Jó-
els Jóelssonar. Hann spurði spurn-
inga um næstum allt, og naut þess að
fá bækur sem að einhverju leyti svör-
uðu þessum spurningum, eða, það
sem betra var, að tala við einhvern
sem gat leyst úr þeim málum sem á
honum brunnu.
Anna, dóttir hans og eiginkona
mín, sagði um gönguhraða hans og
tal að það væri oft í „fyrsta gír“. Mér
fannst að þessi hægð hafi verið til
þess ætluð að tryggja að hvað sem
hann gerði eða segði væri í samræmi
við gildismat hans. Og ég held að
honum hafi tekist það alla sína ævi.
Hann var alltaf trúr sjálfum sér, en
það held ég að oft sé erfitt að segja
um þann sem er í senn maður hugs-
unar, íhygli og framkvæmda.
Tom Fox
tengdasonur.
Jónsmessunótt 2007.
Tengdafaðir/dóttir, mjög sterk og
mikilvæg tengsl, sem endast um ald-
ur og ævi, þegar vel tekst til. Ég
minnist Jóels tengdaföður míns fyrst
í gróðurhúsunum heima í Reykjahlíð
fyrir rúmum 30 árum. Knúppandi
rósir. Á bláum slopp með þykkar
mjúkar hendur. Hann tjáði mér, að
þetta væri galdurinn til að fá beztu
blómgun og mestan ilm úr rósunum.
Þannig lærðist mér strax að knúppa
sníkjur frá kjarnanum og hef ég til-
einkað mér þær aðferðir í lífinu yf-
irleitt. Knúppa. Snemma varð líf Jó-
els flókinn dans á rósum, hann var
eins og jurt, sem fékk ekki réttan
áburð. Jóel var sérlega greindur og
kraumandi húmoristi. Hann var mik-
ill jeppakarl og stundum var eins og
hann sjálfur væri í lága drifinu. Ég sá
hann aldrei hlaupa; hann gekk hægt,
hrasaði hægt, talaði hægt. Meitluð og
úthugsuð svör hans voru ávallt fagn-
aðarerindi þeim sem gáfu honum
tíma til pælinga.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi,
að fá að stússa í helgidómi hans,
gróðurhúsunum. Þar kenndi hann
manni til verka; knúppa, reyta arfa,
láta flæða, skafa gler, flokka blóm og
tómata, selja og reyna að græða.
Gróðurhúsin hans eru hreint lista-
verk, unnin af hugviti. Sjálfsbjargar-
viðleitnin í fyrirrúmi, málum bjargað
með óbilandi útsjónarsemi. Ungur
varð hann að bjarga sér uppá eigin
spýtur, og merki þeirrar reynzlu
fylgdu honum í hvívetna. Einu sinni
sem oftar stóð ég hann að úrlausn
mála, þegar Frúin hans var önnum
kafin á þinginu. Bóndinn hafði misst
skyrtutölu, en saumaði hana aftur á
með bréfklemmu.
Lóu sína, lífsakkerið, fann hann
snemma, sem betur fer. Ball á eyri í
Hvalfirði, þar eygði hann fegursta
fljóð landsins og náði að töfra hana til
sín. Ég hef á tilfinningunni, að hann
hafi jafnvel verið á stígvélunum og í
smekkbuxum þegar þau hittust fyrst.
En prinsessan féll fyrir töfrum glæsi-
mennis sem líkti sér gjarnan við
Gregory Peck á góðum degi. Að mað-
ur minnist nú ekki á gáfurnar. Þarna
fann Jóel það sem hann þráði í lífinu,
væntumþykju, tryggð og hlýju. Hon-
um hefðu staðið allar menntadyr
opnar, en örlögin vísuðu honum ann-
an veg. Hann skaut rótum í garð-
yrkju, tengdist náttúrunni. Móður
Jörð. Gróðurhúsin umvafði hann
örmum sínum og sál.
Fyrir tæpum tveimur árum missti
Jóel fótanna og Lóa varð hans hald-
reipi og næring. Þegar hann komst
ekki lengur daglega útí gróðurhús til
að bauka og tjasla byrjaði hann að
visna. Þá var Lóa heldur betur til
staðar og er ég ævinlega þakklát því,
að þau hittust og tengdust í tungl-
skini á eyrinni í Hvalfirði. Annars
hefði ég ekki fengið Kela son þeirra.
Takk fyrir allt Jóel minn, þín
tengdadóttir,
Sigrún Hjálmtýsdóttir.
Nú þegar komið er að kveðjustund
reikar hugurinn til baka og minning-
ar streyma fram ein af annarri.
Ég naut þeirra forréttinda að fá að
vinna í sveitinni hjá afa Jóel nokkur
sumur. Á meðan flestir jafnaldrar
mínir voru í unglingavinnunni lærði
ég að vinna í gróðurhúsunum hjá afa.
Hann kenndi mér hvers virði það er
að vera duglegur starfskraftur.
Hann gerði sanngjarnar kröfur á góð
vinnubrögð, hrósaði þegar við átti og
treysti mér fyrir flóknari og erfiðari
verkefnum eftir því sem aldur og
reynsla leyfðu. Auk hefðbundinna
garðyrkjustarfa fékk ég að glerja,
steypa bílskúrsgólf, mála og takast á
við alls konar pípulagnir í gróðurhús-
unum. Árin með afa hafa reynst mér
gríðarlega mikilvæg reynsla fyrir ut-
an þau forréttindi að fá tækifæri til
að eyða öllum þessum stundum, sem
nú eru mér svo dýrmætar, á spjalli
með afa mínum. Þar sem amma
sinnti erilsömu starfi á þessum tíma
þurftum við afi oft að útbúa matinn
sjálf. Þar sem hvorugt okkar var sér-
lega leikið í eldhúsinu á ég minningar
um pizzur, hamborgara og pylsur
auk áhugverðra sérrétta eins brauðs
í ofni með bökuðum baunum. Þetta
unglingafæði lét afi sér lynda en var
auðvitað ánægðastur þegar amma
Lóa var í eldhúsinu og eldaði „alvöru
mat“.
Afi kenndi mér líka að keyra. Ég á
skemmtilegar minningar frá því þeg-
ar ég fékk að setjast undir stýri á
bláa Broncoinum með gírana við
stýrið og keyra nokkra metra á miðju
túninu heima í Reykjahlíð. Afa þótti
einnig mjög mikilvægt að ég lærði að
keyra yfir ána enda var hann mikill
áhugamaður um jeppaferðir. Ein
bestu meðmælin sem afi gat gefið
Helga Kristni, manninum mínum,
voru líka að hann væri mjög góður
bílstjóri, „næstum eins góður og
pabbi þinn“, sagði hann eftir eina
fjallaferðina þegar keyrt var upp á
Langjökul.
Sunnudagarnir í sveitinni hafa ver-
ið fastur punktur í minni tilveru allt
mitt líf. Ég, eins og afi, á það til að
vilja hafa hlutina í föstum skorðum,
allir eiga að sitja í sömu sætunum, á
sama tíma og helst á borðið alltaf að
snúa eins með sömu kökunum, a.m.k.
hjónabandssælunni hennar ömmu.
Nú verður breyting á. Afi mun ekki
sitja í sínu sæti þó hann muni verða
með okkur í minningunni um ókomna
framtíð.
Elsku afi, þakka þér fyrir allan fé-
lagsskapinn, lærdóminn og allt sem
þú hefur gefið mér.
Þín sonardóttir,
Lóa Björk.
Elsku afi Jóel.
Fyrsta alvöru vinna okkar systra
var hjá þér í Garðyrkjunni í Reykja-
hlíð.
Þar kynntumst við garðyrkju-
manni sem var mikið í mun að kenna
okkur hvernig maður bæri sig rétt að
í gladíólu-innpökkun, vökvun og ar-
fatínslu.
Skemmtilegast var á föstudögum
þegar við fórum í gúmmístígvél og
þrifum gróðurhúsin með því að
skrúfa frá öllum krönum og slöngum
þannig að allt fór á flot.
Okkur er einstaklega minnisstæð-
ur gallinn sem þú varst iðulega í þeg-
ar þú varst að bardúsa í gróðurhús-
unum: Bláar smekkbuxur, köflótt
skyrta og Lotto strigaskór. Í okkar
huga eru þetta einkennisföt garð-
yrkjumannsins.
Gróðurhúsin standa enn þótt þú
sért horfinn á braut.
Þau munu standa sem minning um
garðyrkjubóndann í Reykjahlíð og
sem minning um góðan afa.
Elsku amma, guð veiti þér styrk á
þessum erfiðu tímum.
Salóme og Valdís Þorkelsdætur.
Þegar afi minn og nafni er nú horf-
inn á braut eftir erfið veikindi, hrann-
ast upp minningarnar. Í mínum huga
er ímynd afa Jóels tengd gróðurhús-
unum, vinnuskúrnum og Mosfells-
dalnum órjúfanlegum böndum, en
þar rak hann garðyrkjustöðina
Reykjahlíð í fjölda ára.
Fyrir okkur barnabörnin var það
ómetanleg reynsla að komast í sum-
arvinnu í gróðurhúsunum hjá afa.
Þar lærðist fljótt að tína tómata,
setja niður lauka, klippa blóm og
selja; glerja þök og slá tún. Hjólböru-
próf var skilyrði og var það tekið með
viðhöfn; fullar börur af tómatkössum
keyrðar frá hlaði og niður í skúr. Eft-
ir það var maður fær í flestan sjó. Afi
Jóel var með ákveðnar skoðanir
hvernig gera skyldi hlutina. Ákvarð-
anir um framkvæmdir í garðyrkju-
stöðinni voru oft teknar að vel
ígrunduðu máli, gjarnan að viðhöfðu
spakmæli eins og „betur vinnur vit
en strit“ eða „betri er krókur en
kelda“, og þó ekki væri endilega ná-
kvæmlega rétt áhöld eða efni við
höndina til verksins voru málin yf-
irleitt leyst farsællega að hætti húss-
ins.
Eftir vinnu var svo áin stífluð og
flekar smíðaðir, og á seinni árum var
golf spilað á heimalöguðum golfvelli
afa.
Eftir því sem árin líða verður þessi
reynsla úr garðyrkjunni Reykjahlíð
og kynni mín af afa Jóel æ dýrmætari
og stend ég sjálfan mig stundum að
því að nota eftirlætisspakmælin úr
gróðurhúsunum í eigin barnauppeldi.
Það er e.t.v. til marks um þessi áhrif,
að þegar við hjónakorn ákváðum að
láta pússa okkur saman fyrir nokkr-
um árum, þótti okkur varla annar
staður meira viðeigandi til veislu-
halda en í gróðurhúsunum og skúrn-
um hjá afa Jóel. Þótti honum það
harla einkennileg bón, en úr varð ein-
staklega eftirminnilegur dagur í okk-
ar lífi og frábær veisla.
Afa Jóels verður sárt saknað og
það er einkennilegt að ímynda sér að
einn góðan veðurdag gæti maður
hugsanlega sjálfur verið til svara
þegar einhver kallar á afa Jóel.
Jóel Pálsson.
Jóel Kr. Jóelsson
 Fleiri minningargreinar um Jóel
Kr. Jóelsson bíða birtingar og munu
birtast í blaðinu næstu daga.
✝
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýjar
kveðjur við andlát og útför elskulegrar eiginkonu
minnar, móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
ÞURÍÐAR HERMANNSDÓTTUR,
Skarðshlíð 23d,
Akureyri,
áður á Húsavík,
Arnviður Ævarr Björnsson,
Eydís Arnviðardóttir, Snorri Pétursson,
Björn Jósef Arnviðarson, Jóhanna Sigrún Þorsteinsdóttir,
Hermann Gunnar Arnviðarson, Unnur Eggertsdóttir,
Börkur Arnviðarson, Inga Dóra Sigurðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Hjartanlegar þakkir til allra sem sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför eiginmanns
míns, föður, tengdaföður og afa,
ÞÓRÐAR GUÐJÓNS FINNBJÖRNSSONAR,
Ársölum 5,
Kópavogi.
Elísabet Elíasdóttir,
Sigríður Þórðardóttir, Pétur K. Hlöðversson,
Þorbjörg Auður Þórðardóttir,
Viðar Bragi Þórðarson,
Ragnheiður Bára Þórðardóttir, Timo Jenssen
og barnabörn.
Morgunblaðið birtir minning-
argreinar alla útgáfudagana.
Skil | Greinarnar skal senda í gegn-
um vefsíðu Morgunblaðsins: mbl.is –
smella á reitinn Senda efni til Morg-
unblaðsins – þá birtist valkosturinn
Minningargreinar ásamt frekari
upplýsingum.
Skilafrestur | Ef birta á minning-
argrein á útfarardegi verður hún að
berast fyrir hádegi tveimur virkum
dögum fyrr (á föstudegi ef útför er á
mánudegi eða þriðjudegi). Ef útför
hefur farið fram eða grein berst ekki
innan hins tiltekna skilafrests er
ekki unnt að lofa ákveðnum birting-
ardegi. Þar sem pláss er takmarkað
getur birting dregist, enda þótt
grein berist áður en skilafrestur
rennur út.
Lengd | Minningargreinar séu ekki
lengri en 3.000 slög (stafir með bil-
um - mælt í Tools/Word Count).
Ekki er unnt að senda lengri grein.
Hægt er að senda örstutta kveðju,
HINSTU KVEÐJU, 5-15 línur, og
votta þeim sem kvaddur er virðingu
sína án þess að það sé gert með
langri grein. Ekki er unnt að tengja
viðhengi við síðuna.
Minningargreinar