Morgunblaðið - 26.09.2007, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 26. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
ÖGMUNDUR Á VILLIGÖTUM
Ögmundur Jónasson, alþingis-maður og einn af helztu for-ystumönnum Vinstri grænna,
er á alvarlegum villigötum í grein,
sem hann skrifaði hér í Morgunblaðið
í gær um orkumál í formi opins bréfs
til Geirs H. Haarde forsætisráðherra
og Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
utanríkisráðherra. Í grein þessari
segir þingmaðurinn m.a.:
„Ætlið þið að láta óátalið að þjóðin
verði svipt orkulindunum? Eða ætlið
þið að bregðast við með lagasetningu,
sem tryggir eignarhald þjóðarinnar á
auðlindunum og að grunnþjónusta
verði ekki færð einkafyrirtækjum í
einokunaraðstöðu? Ábyrgð ykkar er
mikil.“
Þau sjónarmið, sem fram koma í
grein Ögmundar um eignaraðild út-
lendinga að íslenzkum auðlindum,
áttu einu sinni við en ekki lengur.
Hvað varð til þess að breyta þessum
viðhorfum? Það voru fjárfestingar ís-
lenzkra fyrirtækja í auðlindum ann-
arra þjóða. Slíkar fjárfestingar hóf-
ust á tíunda áratug síðustu aldar,
þegar íslenzk sjávarútvegsfyrirtæki
hófu að fjárfesta í erlendum sjávarút-
vegsfyrirtækjum og fengu þar með
aðgang að sjávarauðlindum annarra
þjóða.
Þegar sú framþróun hafði orðið í ís-
lenzkum sjávarútvegi varð ljóst, að
við Íslendingar gátum ekki og getum
ekki með nokkrum rökum neitað er-
lendum fyrirtækjum að fjárfesta í ís-
lenzkum sjávarútvegi.
Nú er svipuð þróun að verða í orku-
geiranum. Íslenzk orkufyrirtæki eru
að leita eftir að fjárfesta í orkuauð-
lindum þjóða víða um heim. Það er
augljóst að í orkugeiranum eru senni-
lega meiri tækifæri til fjárfestinga en
við höfum áður kynnzt. Það er af og
frá, að við getum búizt við því, að aðr-
ar þjóðir telji sjálfsagt að við getum
fjárfest í orkuuppbyggingu á þeirra
vettvangi á sama tíma og við höfnum
fjárfestingum þeirra í íslenzkum
orkufyrirtækjum.
Við hljótum að horfast í augu við
þann veruleika að í þessum efnum
sem öðrum í samskiptum þjóða í milli
verður gagnkvæmni að ríkja.
Við getum ekki búizt við að geta
nýtt okkur tækifæri til fjárfestinga
t.d. í jarðvarma í öðrum löndum ef er-
lend fyrirtæki fá ekki að gera það
sama hér.
Við Íslendingar verðum að horfast
í augu við þá staðreynd að við getum
ekki ætlast til alls af öðrum en láta
ekkert í staðinn.
Það er tími til kominn að Vinstri
grænir opni augun fyrir því, sem er
að gerast í kringum okkur. Þess
vegna er sú stefna, sem Ögmundur
Jónasson boðar í grein sinni í Morg-
unblaðinu í gær, gömul og úrelt og
hann og flokkssystkini hans eiga að
hafa kjark til þess að horfast í augu
við það. Ella verða þau aldrei hæf til
þátttöku í ríkisstjórn á Íslandi.
Möguleikar okkar til þátttöku í
virkjun auðlinda annars staðar eru
miklir og við megum ekki eyðileggja
þau tækifæri, sem þar blasa við.
FRAMTÍÐ Í NÝJU LANDI
Málþingið Framtíð okkar í nýjulandi – erum við Íslendingar,
sem haldið var í fyrradag, er lofsvert
framtak og löngu tímabært. Um 200
ungmenni af erlendum uppruna sóttu
þingið og fengu þar tækifæri til að
heyra af reynslu annarra og bera
saman bækur sínar. Það er lykilatriði
að þessir einstaklingar njóti sömu
tækifæra á Íslandi og jafnaldrar
þeirra.
Tungumál voru mjög til umræðu á
málþinginu. Annars vegar vandamál,
sem kæmu upp í skólanum á meðan
nemendur væru að ná valdi á ís-
lensku, en ennþá ófærir um að læra
og þreyta próf á nýju tungumáli og
standa sig vel. Hins vegar skort á
tækifærum til að læra sitt móðurmál
almennilega, en vitað er að góð þekk-
ing á móðurmálinu er grundvöllurinn
að því að nema önnur tungumál.
Ein stúlka lýsti því hvernig kenn-
ari hreytti í hana ónotum þegar hún
kvaðst eiga erfitt með að skilja náms-
efnið vegna þess að það væri á ís-
lensku: „Hann svaraði mér að það
kæmi sér ekki við að ég skildi ekki
neitt og að ég ætti bara að læra ís-
lensku sem fyrst.“
Anh Dao Tranh, verkefnisstjóri
Framtíðar í nýju landi, sagði í samtali
í Morgunblaðinu í gær að sér fyndist
ungmenni af erlendum uppruna vera
svolítið týndur hópur í íslensku sam-
félagi: „Það er stöðugt verið að tala
um þau og ræða hvað hægt sé að gera
betur fyrir þau, en hins vegar hefur
vantað upp á að leitað sé eftir ábend-
ingum þeirra sjálfra og óskum.“
Það má ekki gleyma að það er
ástæða fyrir því að fólk kemur til Ís-
lands og sest hér að og oft þarf það að
láta ýmislegt yfir sig ganga. Orð
Jorges Montalvos, jarðfræðinema frá
Kólombíu, segja mikla sögu: „Það er
alls ekki auðvelt að flytjast búferlum
til annars lands og byrja frá grunni
að skapa sér nýtt líf og framtíð,“ seg-
ir hann og bætir við að vissulega sé
margt neikvætt á Íslandi: „En ef við
erum hingað komin til að setjast að
þá reynum við að horfa framhjá því
neikvæða. Mörg trúum við því að við
getum átt betra líf hérlendis en
heima.“
Íslendingar – bæði stjórnvöld og
almenningur – eiga að hafa í huga að
þetta fólk er margt komið hingað til
að eignast betra líf á Íslandi og taka á
móti nýjum Íslendingum og afkom-
endum þeirra í samræmi við það. Með
málþinginu á fimmtudag hefur verið
markað upphaf að umræðu þar sem
talað er við ungmenni af erlendum
uppruna á Íslandi, en ekki um þau og
yfir þau. Á þessari umræðu verður að
verða framhald og það þarf að taka
mark á henni. Í umfjöllun Silju
Bjarkar Huldudóttur í Morgun-
blaðinu í gær kemur fram athuga-
semd um að fámennt hafi verið í hópi
ráðamanna samfélagsins á mál-
þinginu. Það er bagalegt því að skiln-
ingur þeirra á þessum málum er lyk-
ilatriði.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
FRÉTTASKÝRING
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
Sjúkrahús á öllum Norður-löndunum, fyrir utan Ís-land, hafa um alllangtskeið fengið greitt á
grundvelli svokallaðs DRG-fram-
leiðslumælikerfis að einhverju leyti.
Misjafnt er milli landa og svæða
innan þeirra hvernig fjármögnunin
er útfærð. Það er því komin góð og
löng reynsla á þetta á Norðurlönd-
unum og um tuttugu ára reynsla í
Bandaríkjunum þar sem kerfið er
upprunnið. Oft byrja sjúkrahúsin á
að fá greidd um 70% eftir föstum
fjárlögum og 30% samkvæmt
breytilegri fjármögnun. Þetta hlut-
fall breytist svo með tímanum og
verður jafnvel öfugt.
Hins vegar hefur hingað til verið
viss tregða hjá íslenskum stjórn-
völdum að taka upp breytta fjár-
mögnun á Landspítala sem byggist
á DRG-kerfinu og ítarlegri kostn-
aðargreiningu hvers verks sem
framkvæmt er á sjúkrahúsinu. Enn
er eingöngu greitt samkvæmt föst-
um fjárlögum sem ákveðin eru ár
fram í tímann.
Fagnar stefnuyfirlýsingu
Í grein sem Anna Lilja Gunnars-
dóttir, framkvæmdastjóri fjár-
reiðna og upplýsinga LSH, skrifaði
í Morgunblaðið sl. sunnudag kemur
fram að sjúkrahúsið sé tilbúið fyrir
breytta fjármögnun og kostnaðar-
greiningu og innleiðingu DRG-kerf-
isins lokið að mestu en undirbún-
ingur vegna þessa hófst strax árið
2001. Í greininni fagnar hún stefnu-
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar og
segir þar sett fram „ánægjulegt
markmið um að kostnaðargreina
skuli heilbrigðisþjónustuna og taka
upp blandaða fjármögnun þar sem
fjármagn fylgir sjúklingum.“
Það má því segja að stjórnvöld
séu nú loks búin að taka afstöðu um
að taka upp blandaða fjármögnun,
líkt og tíðkast í nágrannalöndum
okkar.
„Helstu kostirnir við blandaða
fjármögnun eru þeir að kostnaður
við rekstur spítalanna verður meira
í takt við þau verk sem þar eru unn-
in því hægt er að láta fjármagnið
fylgja verkunum og þar með sjúk-
lingum með nánari hætti en mögu-
legt er með fastri fjármögnun sem
byggir ávallt á starfsemi síðasta
árs,“ segir María Heimisdóttir,
sviðsstjóri hag- og upplýsingasviðs
LSH. „Með því að hafa fjármögn-
unina breytilega byggist hún á
þeim verkum sem verið er að vinna
hverju sinni þó ákveðinn rammi sé
fyrirfram ákveðinn.“
Grundvallast á ítarlegum
samningum
Einnig nýtast gögn um sundur-
liðaðan kostnað við hvert verk og
þar með hvern sjúkling, í margt
annað, t.d. til að fylgjast með kostn-
aði við tiltekna starfsemi innanhúss
sem og til þess að gera samanburð,
vinna rannsóknir og við eftirlit.
„Alls staðar þar sem ég þekki til
og tekin hefur verið upp blönduð
fjármögnun er hún grundvölluð á
mjög ítarlegum samningum og er
þessi samningsgerð algjört lykilat-
riði,“ svarar María aðspurð hvort
kerfið bjóði ekki upp á óhe
leiðslu sjúkrahúsanna. „
ingunum er sett ákveði
framleiðsluna,“ segir Marí
er m.a. kveðið á umfang
unnar, gæði hennar, dreif
árið og afsláttarkjör. Stu
samið fyrirfram um hversu
valaðgerðir verði framk
það árið, t.d. liðskipta
Hins vegar sé ómögulegt
þannig um bráðaþjónustu
ingarþjónustu svo dæmi s
„En samið er oft um fjölda
við hvaða mörk greiðslur
inbera fyrir hvert verk
skerðast. Í sumum tilvikum
ið um að eftir ákveðinn fjö
sé ekki greitt meira. Sjú
geta því alls ekki framleit
fyrirfram er samið um tak
ir.“
Kaupandinn, þ.e. heilbr
völd, ræður því með þessu
hvað hann vill kaupa mik
ustu. Samningarnir eru sí
urskoðaðir og uppfærði
enda eftirspurn eftir he
þjónustu sveiflukennd.
Ísland situr eit
 Sjúkrahús allra Norðurlandanna nema Íslands hafa
mögnun og fá að hluta greitt miðað við afköst  Spítal
Upp á krónu Kostnað við hverja aðgerð sem framkvæmd er á La
Nú er hægt að skoða
sundurliðaðan kostnað
við meðferð sérhvers
sjúklings Landspítalans
stuttu eftir að meðferð
lýkur. Spítalinn hefur
um nokkurt skeið verið
tilbúinn til að fá greitt
samkvæmt framleiðslu-
mælikerfi og þar með
eftir afköstum.
3 K=:0! . 2 !!#!
 

0! ?!
!1  

0! <=0;
D !8 
?2:L #; 
K 2! !2M


0! 3! 
  

0! &; =
! !
: K C0 
3 K0

=L
!
K!!; ! M = ! /0 " /*) 

+!


1
6
„ÉG var að ríða við Þjórsárbakka með sonarsyni
mínum og öðrum félaga, á leið norður í land. Ég
var nýbúinn að sækja hest í tamningu, flottan
jarpan, og mitt óhapp var það að ég reið aftan
undir hest sem sonarsonur minn var með í taumi.
Sá fór að verja sig og sló í áttina að mér og ég
varð fyrir högginu.“ Þannig lýsir Magnús Pét-
ursson, forstjóri Landspítala, því er hann í sumar
lenti í slysi og fékk opið fótbrot á sköflung. Sam-
ferðamenn hans vildu gjarnan kalla þyrluna til en
Magnús tók það ekki í mál og fékk aðstoð bónda í
nágrenninu til að flytja sig til móts við sjúkrabíl á
þjóðveginum. Magnús var meðhöndlaður á Land-
spítala og er mál hans tekið sem dæmi í grein
Önnu Lilju Gunnarsdóttur, framkvæmdastjóra
upplýsinga- og fjárreiðna
LSH, í Morgunblaðinu sl.
sunnudag. Þegar kennitala
forstjórans er slegin inn í
kostnaðarkerfi spítalans kem-
ur í ljós að kostnaður vegna
skurðaðgerðarinnar er
215.197, vegna annarrar
læknisþjónustu 38.522, vegna
hjúkrunar 67.997, vegna
rekstrarkostnaðar á legudeild
12.754, vegna blóðrannsókna og myndgreiningar
23.413 og millifærður kostnaður er 37.792. Sam-
tals er kostnaðurinn við beinbrot Magnúsar
395.675 kr. Meðalraunkostnaður við meðferð sem
þ
m
u
v
S
i
f
o
i
i
æ
l
„Ég varð fyrir högginu“
Magnús Pétursson