Morgunblaðið - 22.10.2007, Blaðsíða 24
24 MÁNUDAGUR 22. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jón Helgasonfæddist í Leir-
höfn á Melrakka-
sléttu hinn 7. júlí
1929. Hann lést á
líknardeild Land-
spítalans, Landakoti
13. október síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Andrea Pálína
Jónsdóttir frá Ás-
mundarstöðum á
Melrakkasléttu, f.
17.1. 1902, d. 18.7.
1990, og Helgi Krist-
jánsson, bóndi í
Leirhöfn, f. 28.12. 1894, d. 17.9.
1982.
Systkini Jóns eru Jóhann, f. 20.6.
1924, d. 15.4. 2007, kvæntur Dýr-
leifu Andrésdóttur, Birna, f. 20.4.
1927, d. 4.9. 1928, Helga, f. 28.12.
1930, gift Pétri Einarssyni, Hildur,
f. 28.12. 1930, gift Sigurði Þór-
arinssyni, Birna, f. 20.4. 1932 og
Anna, f. 13.1. 1943, gift Barða Þór-
hallssyni sem er látinn.
Jón kvæntist 26.8. 1951 Valgerði
Guðrúnu Margréti Þorsteins-
dóttur, f. á Ísafirði 23.12. 1927 For-
eldrar hennar voru Þorsteinn Arn-
ór Arnórsson skipstjóri, f. 20.2.
1893, d. 2.1. 1962, og Elísabet Jón-
ína Ingimundardóttir, f. 16.2. 1897,
dóttur, f. 3.5. 1959, Benedikt Jón, f.
10.7. 1984 og Valdís, f. 12.1. 1987.
Sonur með Sif Vígþórsdóttur, Víg-
þór Sjafnar, f. 6.7. 1981.
Jón lauk gagnfræðaprófi frá Ak-
ureyri 1947 og prófi frá Loft-
skeytaskólanum 1948. Hann lauk
rafvirkjanámi 1949 og útskrifaðist
sem tæknifræðingur frá Oslo tekn-
iske skole 1953. Hann var starfs-
maður Landssíma Íslands í Reykja-
vík á árunum 1949 til 1951 og að
loknu námi í tæknifræði hjá sama
fyrirtæki til 1954, er þau hjón
fluttu til Leirhafnar á Melrakka-
sléttu þar sem hann var bóndi til
ársins 1959. Rafveitustjóri hjá Raf-
magnsveitum ríkisins á Raufarhöfn
1959 til 1961 og á Austurlandi með
aðsetur á Egilsstöðum 1961 til
1967. Eftir sérnám hjá Statens Ras-
sjonaliseringsdirektorat í Ósló á
árunum 1967 til 1968 starfaði hann
sem fulltrúi rafmagnsveitustjóra
hjá Rafmagnsveitum ríkisins í
Reykjavík til ársins 1988 og síðan
starfsmannastjóri til 1994 er hann
lét af störfum. Á starfsferli sínum
gegndi hann ýmsum trún-
aðarstörfum og auk þess kenndi
hann um árabil rafmagnsfræði við
Vélskóla Íslands. Þá tók hann að
sér ýmis verkefni fyrir ráðgjafar-
og verkfræðistofur.
Útför Jóns fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
d. 30.8. 1940. Synir
þeirra eru: 1) Þor-
steinn Arnór, f. 25.7.
1951, kvæntur
Mörthu Ásdísi Hjálm-
arsdóttur, f. 27.2.
1951. Synir þeirra
eru Hjálmar, f. 6.5.
1971, kvæntur Bóel
Hjartardóttur, f. 6.11.
1971. Dætur þeirra
Hekla, f. 1994,
Martha, f. 2001 og
Hera, f. 2003. Magni,
f. 18.2. 1976, í sambúð
með Hugrúnu Árna-
dóttur, f. 18.4. 1977. 2) Helgi, f.
24.4. 1953, kvæntur Jónínu Sturlu-
dóttur, f. 4.11. 1949. Dóttir þeirra
Andrea Pálína, f. 12.12. 1978, í
sambúð með Aðalsteini Ólafssyni, f.
2.5. 1981. Börn Jónínu af fyrra
hjónabandi Nanný Arna, f. 10.8.
1970, gift Rúnar Óla Karlssyni, f.
3.4. 1972. Börn þeirra Örvar Dóri,
f. 1989, Regína Sif, f. 1995 og Kol-
finna Íris, f. 2001. Gunnar Bjarni, f.
8.6. 1972, kvæntur Ásgerði Þor-
leifsdóttur, f. 6.9. 1975. Börn þeirra
Una Salvör, f. 2002 og Frosti, f.
2006. 3) Þórður, f. 11.6. 1958,
kvæntur Jytte Fogtmann, f. 20.2.
1957. Börn hans af fyrra hjóna-
bandi með Sigrúnu Benedikts-
Tengdaföður mínum Jóni Helga-
syni kynntist ég fyrst 1974 þegar við
Þorsteinn sonur hans hættum að
vera einungis skólafélagar og vinir og
urðum einnig par. Ég hefði reyndar
oft heyrt af Jóni áður hjá Þorsteini en
ekki hitt hann fyrr en þarna var kom-
ið sögu. Okkur varð strax vel til vina
og hélst sá vinskapur og þróaðist í
gegnum tíðina.
Jón var skemmtilegur maður og
hafði gaman af því að segja og heyra
sögur og rökræða málin, hvort held-
ur sem um var að ræða málefni líð-
andi stundar eða sögulegs eðlis. Í
báðum tilvikum varð oft að gera hlé á
rökræðum meðan flett var upp stað-
reyndum, sem mér fannst reyndar
ekki í öllum tilvikum eins mikilvægt
og Jóni að væru upp á punkt og prik.
Rétt skyldi vera rétt og þó hugsan-
lega hallaði aðeins á góða sögu mátti
oft finna nýjan vinkil til að ræða eftir
uppflettinguna.
Tengdaföður mínum þótti síst
verra að hafa eitthvað í glasi þegar
góðar sögur voru sagðar og spjallað
var. Hann var gleðimaður mikill, vin-
margur og hrókur alls fagnaðar, en
gekk reyndar ekki alltaf varlega um
gleðinnar dyr. Ég sé Jón fyrir mér
með pípu í munninum, uppflettirit í
annarri hendi og glas í hinni og það
kallar fram góðar minningar í mínum
huga.
Jón var lánsamur með fjölskyldu
og studdu foreldrar hans og systkin
hann með ráðum og dáð og hann þau
og samband þeirra var gott. Heimili
foreldra Jóns, þeirra Andreu og
Helga í Leirhöfn var mannmargt og
þar hefur örugglega oft verið mikið
um að vera fyrir ungan dreng. Þau
voru bæði víðsýn og vel menntuð og
voru Jóni og systkinum hans góð fyr-
irmynd.
Síðustu árin voru um margt Jóni
erfið og vógu veikindi Valgerðar þar
þyngst, en hún er með heilabilun sem
hratt ágerðist. Reyndar hugsaði Jón
svo vel um konu sína að við áttuðum
okkur engan vegin á því hve veik hún
var fyrr en hann varð veikur sjálfur
fyrir tæpum þrem árum og þurfti að
leggjast á sjúkrahús í nokkuð langan
tíma. Hún var þá lögð inn í hvíldar-
innlögn og kom þar fljótt fram að hún
þurfti á meiri aðstoð að halda en
hægt var að veita í heimahúsi. Hún
hefur síðan að mestu dvalið á sjúkra-
deildum og alfarið síðustu tvö árin.
Hún dvelur nú í Skógarbæ sem er við
heimili þeirra hjóna. Jón fór daglega
til konu sinnar þegar því varð við
komið vegna hans eigin heilsu og
sýndi henni ástúð og umhyggju til
síðasta dags.
Síðustu árin áttu líka sína ljósu
punkta og voru þeir flestir tengdir
spilamennsku í bridds og góðum
spilafélögum. Þegar Jón var spurður
hvernig vikan hefði verið var svarið
venjulega háð því hversu oft hann
hafði spilað. Við fjölskyldan þökkum
spilafélögunum og sér í lagi Gylfa
fyrir umhyggju og ræktarsemi við
Jón.Við Jón tengdafaðir minn kvödd-
umst með kærum kveðjum á andláts-
stund hans laugardagskvöldið 13.
ágúst. Hann var sáttur við sitt hlut-
skipti og tók dauðanum sem líkn frá
þrautum. Eins gerum við fjölskyldan
en við munum sakna þess að geta
ekki átt þess kost að eiga fleiri stund-
ir saman að þessu sinni.
Ég þakka kærum tengdaföður
mínum fyrir samferðina og bið hon-
um guðsblessunar.
Martha Á. Hjálmarsdóttir.
Afi minn er farinn frá okkur eftir
stutta baráttu við illvígan sjúkdóm.
Fyrir aðeins hálfu ári vorum við að
kveðja Jóhann bróður þinn og nú er-
um við að kveðja þig. Mikið er ég feg-
in að ég náði að hitta þig viku áður en
þú kvaddir. Þar lástu í makindum
þínum að hlusta á Njálssögu á kass-
ettu af miklum áhuga. Ekki bjóst ég
við þann dag að ég myndi aldrei sjá
þig aftur. Alltaf mun ég sjá eftir að
hafa ekki sagt þér hversu vænt mér
þykir um þig en ég vona að þú hafir
vitað það.
Þegar ég hugsa um afa þá blasir
við mér maður sem alltaf var vel
klæddur, ávallt í jakkafötum með
axlabönd og pípu. Sannkallað glæsi-
menni, sem var mjög stoltur af pípu-
safninu sínu, safni sem var alltaf vin-
sælt að skoða þegar maður kom í
heimsókn.
Ekki er laust við að maður hafi allt-
af verið dekraður eftir bestu getu,
þegar leið okkar lá til Reykjavíkur.
Sem dæmi var kókópuffs með rjóma
eða ís með rjóma oft á boðstólum,
sem mér fannst auðvitað algjört lost-
æti.
Þegar ég var lítil var alltaf svo
spennandi að koma til ömmu og afa í
Hraunbæinn. Alltaf var búið að fylla
á nammiskálina þegar ég kom í heim-
sókn til að undirbúa góðar stundir, og
þegar við komum í heimsókn til ykk-
ar ömmu í Árskógana varstu alltaf
tilbúinn með mat handa okkur, nema
ef við komum óvænt í heimsókn. En
þá sást líka jafnóðum á eftir þér á
harðaspretti út í búð til að kaupa eitt-
hvert ljúfmeti handa okkur. Áhuga-
semi ykkar ömmu um hagi mína og
vellíðan verður því ávallt geymd en
ekki gleymd.
Þú varst svo stoltur af því sem ég
hef gert undanfarin ár og gerðir þér
ferð norður í land í útskriftarveislu
okkar Alla í sumar, þó að ég hafi al-
veg vitað að þér finnst nú svona sam-
komur ekkert mjög spennandi. En
það gerir mig einungis ánægðari yfir
ákvörðun þinni að mæta.
Hafðu ekki áhyggjur, afi, við skul-
um hugsa vel um ömmu Vallý.
Hvíl í friði, elsku afi minn.
Kveðja,
Andrea Pálína.
Þegar maður er lítill og þar að auki
rauðhærður er ýmislegt sem maður
dregur fram til að sanna fyrir hinum
strákunum í skóginum að maður sé
nú aldeilis karl í krapinu. Í mínu til-
felli var það sérstaklega eitt sem fáir
þeirra gátu toppað. Það var sá fjöldi
af ömmum og öfum sem ég átti; ég
átti afa og ömmu í Varmalandi, afa og
ömmu á Eiðum og afa og ömmu í
Hraunbænum sem síðar urðu amma
og afi í Árskógum. Af þessu öllu var
ég afar stoltur. Hann afi í Árskógum
átti auki þess það stærsta pípusafn
sem sögur fóru af. Þegar þau Vallý
amma komu í heimsókn í skóginn
sást líka að hann Jón afi minn var há-
vaxinn maður, mikill á velli, djúp-
raddaður og bar með sér mikla reisn
og glæsileik. Svo hafði hann það
stærsta nef sem ég hef séð, jafnvel
svo að ég held að afi hans Ugga, Ket-
ilbjörn á Knerri, hefði ekki getað att
við hann kappi. Afi gantaðist líka oft
með þetta og sagði: „Já kannski á þitt
eftir að vaxa líka.“ Ég held að ég hafi
fáa þekkt sem höfðu beinskeyttari og
kröftugri kímnigáfu sem oftar en
ekki beindist að því að gera grín að
einhverju í eigin fari. Mamma sagði
mér að meira að segja í síðasta skipti
sem þau pabbi hittu hann, tveimur
dögum áður en hann dó, hefði kímnin
verið allsráðandi.
Það er mér ómetanlegt hvað þau
amma og afi í Árskógum voru alltaf
ræktarleg við mig og mér sérlega
góð. Án þeirra og Helga frænda og
Jónínu hefði ég sjálfsagt ekki kynnst
föðurfólkinu mínu eins mikið. En þeir
afi og Helgi sáu m.a. til þess að ég
færi stundum í göngur í Leirhöfn og
eru þessar ferðir mér alveg ógleym-
anlegar.
Reyndar tengdust þau amma og
afi okkur á Hallormsstað svo vel að
Sigga litla systir mín var líka ömmu-
og afastelpan þeirra og naut vænt-
umþykju þeirra til jafns við mig. Það
þótti mér mjög vænt um. Þau sáu líka
til þess að geta verið með okkur á
merkisdögum í okkar lífi, s.s í ferm-
ingum og útskriftum. Og þessu við-
hélt afi þó svo að amma væri orðin
veik. Það sýndi hann m.a. með mögn-
uðum hætti síðastliðið vor þegar ég
var heima á Íslandi en þá gerði hann
sér lítið fyrir og kom austur í Egils-
staði til að vera viðstaddur tón-
leikana okkar Jónasar Ingimundar-
sonar af því að hann komst ekki í
Salinn. Mér þótti vænt um þetta og
ekki verra að afi virtist bara nokkuð
ánægður með mig enda sagði hann:
„Þú syngur bara skratti vel, strákur,
og svo varstu næstglæsilegastur hér í
salnum.“ Það þarf ekki að fara í graf-
götur um það hver var sá glæsilegasti
í salnum!
Já, svona var hann afi minn Jón,
glettinn, ákveðinn, flottur og aldrei
orðlaus. Og svo er hann allt í einu lát-
inn. En minningin um einstakan
mann mun lifa með okkur sem vorum
svo heppin að fá að þekkja hann. Mér
þykir vænt um að hafa fengið að
syngja fyrir hann, síðast þegar við
hittumst, lag Sigvalda Kaldalóns Ég
lít í anda liðna tíð sem endar á orð-
unum svo aldrei, aldrei gleymi. Og
þannig verður það með minninguna
um hann Jón afa minn.
Ömmu Vallý, Þorsteini, Helga,
Þórði og fjölskyldum þeirra sendi ég
mínar innilegustu samúðarkveðjur
fyrir hönd okkar allra, mömmu og
pabba og Sigríðar Eirar.
Vígþór Sjafnar.
Ég heimsótti vin minn Jón Helga-
son rúmfastan á Borgarspítala fyrir
skömmu, kátan og andlega hressan að
venju. Ég spurði, hann svaraði, þetta
er úti um allt og leit til mín um leið
með sömu rósemd og oft áður er erf-
iðleikar komu upp á okkar sameigin-
legu vegferð.
Þessi samverustundin leið of hratt,
já alltof hratt.
Auðæfi voru mér færð að hafa feng-
ið að njóta vinar míns Jóns Helgason-
ar þessa stund og hvílík reisn sem ég
varð vitni að. Slíkt er okkur ekki öll-
um gefið. Öll mín kynni af Jóni höfðu
fyrir löngu sýnt mér að þar fór maður
mikillar reisnar sem hægt var að
treysta fyrir smáu sem stóru. Aldrei
voru aðrir meiddir af orðum hans þótt
glettni og mikill gáski einkenndi við-
veru hans á vinafundum. Stundum
koma inn á eigin vettvang menn, sem
breyta samverunni í gimstein minn-
inga. Jón Helgason var svo sannar-
lega slíkur. Maður sem kastaði birtu
og yl á allt sviðið hverja einustu sam-
verustund, svo hún varð önnur og
betri en stundin sem var liðin, og
sannaði um leið í hverju lífsins spori
að maður getur verið manns gaman,
en samt skilið alvöru lífsins. Slíkir eru
einherjar, gefandinn í samverunni.
Bæta og blíðka og gera okkur kleift
að þola andstreymið í tonnavís.
Þjóðskáldið Jóhannesi segir í „Eigi
skal höggva“.
„Gáfunnar ársal Æsir bjartir lýsa
Einherjar djúpt í sálu falla og rísa“.
Já, hver samherjastund með Jóni
var óðurinn til lífsins sem djúpt í sálu
fellur. Hann kann að hafa sært ein-
hvern á sinni vegferð, en það var ekki
hans háttur að særa, hann vildi gleðja
á sinn kostnað en ekki annarra. Hann
gaf en tók ekki. Hann bar virðingu
fyrir mannkostum en krafðist þeirra
ekki. Hann kom sá og sigraði, svo oft,
en þurfti líka að lúta höfði, finna til og
gráta gengin spor. Hann gekk ekki
um torg og syrgði í annarra áheyrn,
en var fyrstur til að taka þátt í raun-
um annarra. Hollusta og heiðarleiki
voru hans aðalsmerki. Mörg vötn hafa
óbeisluð til sjávar runnið á okkar
samstarfstíma, og margt á dagana
drifið.
Sumt má geymast, annað gleymast
eins og gengur. Margt hefur verið svo
stórskemmtilegt að efni væri í heilar
bækur t.d. rafvæðing Íslands – fá-
mennra fiskvinnsluþorpa – til stoltra
kaupstaða, en ekki síst rafvæðing
sveitanna. Allt var þetta í upphafi
gert við frumstæð skilyrði, við getum
sagt með handaflinu einu saman. Dís-
iltíkur úti um allt land, sífellt að bila,
og oft voru línurnar í jörðinni vegna
ísingar og veðratjóns – rafmagns-
skömmtun og hörmungar. Já, en það
vorum við strákarnir hjá RARIK sem
fengum að stríða við þetta og höfðum
gaman af. En nú er öldin önnur sem
þó er byggð á hinum fyrri.
Tómas borgarskáld sagði um látinn
vin „Þú hafðir fagnað með gróandi
grösum og grátið hvert blóm, sem dó.
Og þér hafði lærst að hlusta uns
hjarta í hverjum steini sló.“ Þetta eru
orðin sem ég ætla að lýsi best vini
mínum Jóni Helgasyni. Guð blessi
minningu hans. Hugheilar samúðar-
kveðjur sendi ég eiginkonu hans, son-
um hans og niðjum.
Erling Garðar Jónasson.
Við lát Jóns Helgasonar, tækni-
fræðings, frá Leirhöfn, koma margar
minningar upp í hugann. Ég kynntist
Jóni fyrir rúmum 30 árum, þegar við
urðum samstarfsmenn hjá RARIK,
þótt fundum okkar hafi borið saman
af og til áður. Jón var mjög heilsteypt-
ur maður, sem bar hag fyrirtækisins,
RARIK, sem og starfsmanna þess
ávallt fyrir brjósti. Hann var starfs-
mannastjóri fyrirtækisins árum sam-
an og ávann sér traust, bæði utan og
innan þess.
Jón var um langt árabil ritari
stjórnar RARIK og sinnti því starfi,
eins og hans var von og vísa, af mikilli
árvekni og samviskusemi. Ég minnist
margra ánægjulegra stjórnarferða,
þar sem Jón lét gamminn geisa en
ekki síður margra stjórnarferða þar
sem viðskiptavinir og sveitarstjórnar-
menn voru sóttir heim til að ræða
sameiginleg málefni. Þar kom víðtæk
þekking Jóns á starfsemi fyrirtækis-
ins og hagsmunum landsbyggðarinn-
ar sérlega vel í ljós.
Margs er að minnast að langri veg-
ferð lokinni, samstarfsins, ferðalag-
anna og bridgespilamennskunnar, en
Jón var sleipur og skemmtilegur
bridgespilari.
Með Jóni Helgasyni er nú horfinn
góður félagi og vinur, sem ég sakna
mikið.
Ég sendi Valgerði og sonum þeirra,
Þorsteini, Helga og Þórði, og fjöl-
skyldum þeirra, innilegustu samúðar-
kveðjur.
Kristján Jónsson.
Jón Helgason var að heita mátti
alla sína starfsævi hjá Rafmagnsveit-
um ríkisins. Fyrst sem umdæmis-
stjóri á Egilsstöðum en síðan í fjölda
ára á aðalskrifstofu Rarik í Reykja-
vík. Þar lágu leiðir okkar saman því
ég var stjórnarmaður í fyrirtækinu í
29 ár.
Jón var þaulkunnugur starfsemi
fyrirtækisins og sinnti þar ýmsum
störfum. Hann bjó í senn yfir stað-
festu, útsjónarsemi og sanngirni, en
til þeirra eiginleika þurfti oft að taka
við lausn mála. Hann var sérstæður
persónuleiki, oftast glaðbeittur og
skemmtinn en stöku sinnum nokkuð
hrjúfur í fasi og hvatvís í tali. En það
þurfti ekki löng kynni til að þess að
sjá að í gegnum þennan hjúp skein
hvarvetna kímni hans og góðvild sem
bar því vitni að undir sló hlýtt hjarta.
Fjölmörg síðari árin sat hann alla
stjórnarfundi og ritaði fundargerðir.
Hann var því jafnframt þátttakandi í
öllum vinnuferðum stjórnar og æðstu
starfsmanna sem farnar voru um allt
þjónustusvæði Rarik, a.m.k. ein ferð á
ári í tiltekinn landshluta og svo koll af
kolli. Jón sá um ýmis framkvæmda-
atriði í þessum ferðum, svo sem að út-
vega hóflegan rútubíl og taka til við-
eigandi nesti. Bíllinn skyldi búinn
a.m.k. einu eða tveimur borðum sem
hægt var að spila við og við spiluðum
bridds, gáfum stórugjöf til hægðar-
auka og sögðum djarflega. Djarfastur
allra og glaðastur var Jón Helgason
og oftast var stríðsgæfan honum hlið-
holl. Þær reglur giltu að ekki mátti
fara með áfengi inn í bílinn og var Jón
þó enginn sérstakur óvinur Bakkusar.
Þess í stað var stoppað einstöku sinn-
um á heppilegum stöðum og kannaðar
nestisbirgðir. Á slíkum stundum var
Jón í essinu sínu, hann var fróður,
víða kunnugur og sagði gáskasögur af
kímilegum atburðum eða fólki með
sínum sérstaka frásagnarstíl. Jón átti
drjúgan þátt í því hvað þessar ferðir
eru minnisstæðar.
Það hafði löngum verið hlýtt á milli
okkar Jóns Helgasonar. En eftir að
hann lét af starfi fyrir aldurs sakir töl-
uðum við stundum saman og hittumst
stöku sinnum. Við glöddumst m.a. við
að rifja upp skemmtileg atvik frá
löngum kynnum og ræddum menn og
málefni. Hvergi var komið að tómum
kofunum hjá Jóni. Ég fann að hann
bar hlýjan hug til allra samstarfs-
manna sinna og fjölmargra annarra
sem hann átti skipti við í lífinu. Ég
fann ekki að hann bæri kala til nokk-
urs manns. Einlægni hans var sönn
og vinátta hans í minn garð var heil.
Ég sakna þess að við skyldum ekki
eiga fleiri slíkar stundir. Ég kveð
hann með þökk fyrir öll okkar sam-
skipti og óska honum fararheilla til
„fegri heims“. Við Helga sendum Val-
gerði konu hans, sem dvelur á sjúkra-
húsi, sonum þeirra og öllu skylduliði
einlægar samúðarkveðjur.
Pálmi Jónsson.
Fljótlega eftir að ég hóf störf hjá
samtökum rafiðnaðarmanna kynntist
ég Jóni. Hann var þá starfsmanna-
stjóri RARIK sem var þá langstærsti
Jón Helgason