Morgunblaðið - 22.02.2008, Blaðsíða 22

matur
22 FÖSTUDAGUR 22. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
É
g held engar veislur án þess að
búa til bökur. Þær eru fljótlegar,
þægilegar og einkar heilsu-
samlegar og ljúffengar á bragðið.
Þær er hægt að nota á grænmet-
ishlaðborðið, sem forrétti eða sem aðalrétti með
góðu salati og kaldri sósu og bara bregðast
manni aldrei. Sætar bökur er svo hægt að nota
sem eftirrétti. Það má eiginlega segja að bök-
urnar mínar hitti alltaf jafnvel í markið hjá mér
og mínum,“ segir Fríða Sophia Böðvarsdóttir
matgæðingur, geðsjúkraliði og heimilis-
fræðikennari sem bakaði þrenns konar ólíkar
bökur fyrir Daglegt líf í vikunni.
Fríða Sophia er önnum kafin kona því að fyr-
ir utan það að kenna öllum árgöngum heim-
ilisfræði í Víkurskóla í Grafarvogi hefur hún
hannað fjölda matreiðslunámskeiða fyrir Kvöld-
skóla Kópavogs þar sem hún er að kenna full-
orðnum listina að elda þrjú kvöld í viku. Auk
þess er hún nú með í smíðum matreiðslubók
fyrir karlmenn, en hingað til hefur Fríða skrifað
tvær bækur sem út komu á fjórum tungumálum
árin 2002 og 2003. Það er bækurnar „Bakað úr
spelti“ og „Bakað í brauðvél“.
„Sjálf gerðist ég grænmetisæta í þrettán ár
sem var bara ansi gott fyrir sál og líkama, en ég
er nú farin að borða kjöt á ný fyrir nokkrum ár-
um,“ segir Fríða, sem á tvo uppkomna syni, þá
Egil og Jakob Jónassyni. „Jakob, sem er
tölvunarfræðingur, er fluttur að heiman og býr
með kærustu, en Agli finnst enn svo gott að
vera á Hótel mömmu, en hann er að læra fé-
lagsfræði við HÍ og útskrifast í vor. Svo á ég
mér fjarbýlismanninn Kristin Dagsson.“
Var beðin um að leysa af
Mataráhuginn hefur alla tíð verið mikið
áhugamál hjá Fríðu Sophiu, en sjálf lærði hún
til geðsjúkraliða úti í Danmörku og starfaði við
það á barna- og unglingageðdeild Landspít-
alans í mörg ár eftir að hún flutti heim. „En svo
bað kunningi minn mig um það fyrir mörgum
árum að leysa sig af við matargerð í Listasafni
Íslands og ég hef verið í matarbransanum síðan.
Ég rak m.a. mitt eigið fyrirtæki, Grænt og
gómsætt, með æskuvinkonu minni Júlíu Sigurð-
ardóttur í sjö ár, hef hannað tólf námskeið og
kennt þau við Kvöldskóla Kópavogs í sautján ár
og nú hef ég verið við heimilisfræðikennslu í
Víkurskóla undanfarin sex ár. Þar er ég m.a. að
kenna nemendum að endurnýta hlutina, safna
íslenskum jurtum sem við notum í te og súpur
og rækta grænmeti í skólagörðunum. Þetta
áhugamál mitt hefur því svo sannarlega undið
upp á sig með árunum,“ segir Fríða Sophia.
Hún bætir því við að hitt áhugamálið sitt snú-
ist um ferðalög. „Ég hef unun að því að kynna
mér fjarlæga matarmenningu, þefa af kryddum
á torgum og borða framandi mat á útlenskum
veitingastöðum. Svo kaupi ég mér auðvitað allt-
af ný pæform eða sæta kökudiska í hverju landi,
allt eftir því hvaða burðardýr eru með í för
hverju sinni. Einu sinni fór ég til Jórdaníu til að
læra arabíska matargerð og fyrir tveimur árum
fórum við fjórar systurnar til Puerto Rico til að
kynna okkur hráfæðismenninguna. Nú er ég að
fara til Kína og Tíbets um páskana og get varla
beðið eftir því að kynnast matarmenningu þess-
arra fornu þjóða,“ segir Fríða um leið og hún
lumar bökuuppskriftunum að blaðamanni og
gefur holl ráð í nesti. „Gott er að gera deigið
deginum áður en það á að notast, en muna eftir
að taka það út til að það mýkist í tæka tíð. Ég
set sömuleiðis alltaf 2–3 msk af vatni út í deigið
og svo er ekki gott að vera með krydd í botni á
sætum bökum. Gott er að koma sér upp laus-
botna 24 cm bökunarformum, sem hvorki þarf
að smyrja né hylja með bökunarpappír og köldu
sósurnar má hiklaust gera deginum áður.“
Grænmetisbaka
með sætri kartöflu
Deigið
100 g smjör
150 g sigtað spelti
½ tsk jurtasalt
hvítur pipar á hnífsoddi
4 msk kalt vatn
Fyllingin
1 laukur, smátt saxaður
1 væn sæt kartafla, afhýdd og söxuð smátt
2 msk ólífuolía
1½ dl vatn
1 tsk jurtasalt
1 tsk hunang
½ tsk hvítur pipar
kanill á hnífsoddi
negull á hnífsoddi
200 g rjómaostur
1 msk gráðostur
5 egg
1 dl matreiðslurjómi
Grænmeti til að setja í maukaða fyllingu:
1 rauð paprika, smátt söxuð
150 g spergilkál, smátt saxað
smábiti af gulrófu, smátt saxað
Blandið saman smjöri, spelti, vatni og tilheyr-
andi kryddum og hnoðið deigið saman þar til
það er kekkjalaust. Þrýstið deiginu í botninn á
forminu og upp með hliðunum. Setjið smátt sax-
aða grænmetið, það er paprikuna, spergilkálið
og gulrófuna,
ofan í deigbotninn.
Steikið svo lauk og kartöflu í ólífuolíunni í
potti, bætið 1½ dl af vatni og jurtasalti saman
við og sjóðið við vægan hita þar til kartaflan er
soðin. Maukið saman sætu kartöfluna, laukinn,
krydd, rjómaost, gráðost, hunang, egg og rjóma
þar til fyllingin er kekkjalaus. Hellið maukinu
yfir saxaða grænmetið og bakið bökuna við
170°C í 50 mínútur.
Köld sósa
1 dós 10% sýrður rjómi
1 msk ferskar eða þurrkaðar kryddjurtir, t.d.
kóríander eða oregano
1 tsk hunang
½ tsk jurtasalt
hvítur pipar á hnífsoddi
kanill á hnífsoddi
Öllu blandað saman og kælt í ísskáp.
Laxabaka
Deigið
180 g smjör
100 g spelti
100 g sigtaspelti
4 msk vatn
½ tsk jurtasalt
½ tsk estragon
Fylling
½ púrrulaukur
hnefafylli af graslauk
400 g reyktur lax
Kryddlögur
6 egg
100 g rjómaostur
1 tsk jurtasalt
½ tsk hvítur pipar
1 tsk tímían
Öllu hráefninu í deigið hnoðað saman og deig-
inu síðan þrýst í botn á formi og upp með hlið-
unum.
Saxið síðan púrrulaukinn smátt og setjið í
botninn á bökunni. Stráið smátt söxuðum gras-
lauk þar ofan á og að síðustu reyktum laxi,
skornum í sneiðar.
Í kryddlöginn skal hræra saman eggjum, osti
og tilheyrandi kryddum. Hrærið þar til hræran
er létt í sér og hellið í formið. Bakið bökuna við
160°C í 50 mínútur. Berið fram með grænu sal-
ati eða ferskum aspas.
Köld sósa
1 dós 10% sýrður rjómi
2 pressuð hvítlauksrif
1-2 msk epladjús
1 tsk dijon-sinnep
½ tsk jurtasalt
hvítur pipar á hnífsoddi
Öllu hrært saman og kælt í ísskáp.
Valhnetubaka
Deigið
125 g smjör
3 dl hveiti
2 tsk vanillusykur
2-3 msk vatn
Fylling
1½ dl ljóst sýróp
1½ dl sykur
salt á hnífsoddi
50 g smjör
3 dl valhnetur
4 egg
Setjið smjör, hveiti, vanillusykur og vatn í
hrærivélaskál með hnoðara og hnoðið öllu vel
saman þar til deigið er laust frá skálinni. Þrýst-
ið því í botninn á forminu og síðan upp með hlið-
unum. Leggið til hliðar.
Setjið sýróp, sykur, smjör og salt í pott og
sjóðið við vægan hita þar til öllu er vel blandað
saman, kælið sykurmassann. Hrærið eggin ljós
og létt og bætið sykurmassanum saman við
eggin. Hellið hrærunni í formið og stráið val-
hnetunum þar ofan á. Bakið bökuna við 180°C í
40 mínútur. Berið bökuna fram með ís eða
þeyttum rjóma.
Grænmetisbaka Vel krydduð og með sætri kartöflu. Laxabaka Með reyktum laxi, graslauk og púrrulauk. Valhnetubaka Góð með ís eða þeyttum rjóma.
Bökurnar mínar hitta alltaf í mark
Grænmetisbaka, laxabaka og
valhnetubaka voru á borðum
hjá Fríðu Sophiu Böðvars-
dóttur þegar Jóhanna Ingv-
arsdóttir bankaði upp á í leit
að léttum réttum.
Morgunblaðið/Frikki
Matgæðingurinn Matur og ferðalög eru helstu áhugamál Fríðu Sophiu Böðvarsdóttur.