Morgunblaðið - 05.03.2008, Blaðsíða 6
6 MIÐVIKUDAGUR 5. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÍBÚUM á Austurlandi fækkaði
um 9,4% milli áranna 2006 og
2007, sem er mesta fækkun í
einstökum landshluta í fyrra. Á
sama tíma fækkaði íbúum Vest-
fjarða um 2,2% sem er meiri
fækkun en verið hefur, en íbúum
í landshlutanum hefur fækkað
um 1,6% að meðaltali undanfarin
fimm ár. Íbúum fjölgaði á öðrum
landssvæðum á síðasta ári. Líkt
og undanfarin ár fjölgaði íbúum
á Suðurnesjum mest, um 8,1%
milli ára. Á tímabilinu 2002-2007
hefur íbúum Suðurnesja fjölgað
um 4,3% að meðaltali á ári. Íbú-
um höfuðborgarsvæðisins fjölg-
aði um 2,4% milli ára, sem er
jafnmikil fjölgun og í fyrra. Þótt
íbúum á Austurlandi hafi fækkað
um 9,4% hefur þeim engu að síð-
ur fjölgað um 3,7% síðastliðinn
fimm ár. Þetta kemur fram í
mannfjöldatölum Hagstofu Ís-
lands.
Undanfarin þrjú ár hefur
fólksfjölgun verið mikil hér á
landi. Hinn 1. janúar síðastliðinn
voru landsmenn 313.376 sam-
anborið við 307.672 ári áður. Það
jafngildir því að íbúum landsins
hafi fjölgað um 1,9% á síðast-
liðnu ári. Hlutfallsleg fólks-
fjölgun árið 2007 var þó minni
en árin tvö þar á undan, en árið
2006 var fólksfjölgun hérlendis
2,6%, sem er með því mesta sem
mælst hefur.
Ef undanskilin eru árin 2005
og 2006 hefur fólksfjölgun á Ís-
landi ekki verið meiri síðan árið
1961 en á sjötta áratugnum
fjölgaði íbúum landsins að með-
altali um 1,6%. Á sjöunda ára-
tugnum lækkaði hlutfallið niður í
1,1% að meðaltali og hélst nokk-
uð jafnt út öldina og fram til
ársins 2004. Árið 2005 jókst
fólksfjölgun mjög milli ára og
var þá 2,2%. Ári síðar var fólks-
fjölgun hérlendis 2,6%, en það er
óvenjumikil fjölgun hvort sem
litið er til fyrri tíma hér á landi
eða til nágrannalandanna. Til
samanburðar má nefna að í
flestum Evrópuríkjum nær
fólksfjölgun ekki 1% á ári. Á tí-
unda áratug síðustu aldar var
fólksfjölgun í Evrópu um 0,2%
að jafnaði.
Ólíkt því sem áður var má
fremur rekja fólksfjölgun hér-
lendis undanfarin ár til fólks-
flutninga til landsins en til nátt-
úrulegrar fjölgunar.
Flutningsjöfnuður, þ.e. aðfluttir
umfram brottflutta, hingað til
lands nam 1% árið 2007. Árið
2006 var flutningsjöfnuður 1,8%
og 1,3% árið 2005. Fram að því
hafði flutningsjöfnuður jafnan
verið undir 1%. Allt fram til
2005 var náttúruleg fjölgun, þ.e.
fæðingar umfram dauðsföll,
hærri en flutningsjöfnuður.
Náttúruleg fjölgun árið 2007
var 0,8% sem er sama hlutfall
og verið hefur undanfarin ár. Á
síðasta ári voru aðfluttir um-
fram brottflutta frá útlöndum
3.097, en fæddir umfram dána
2.624.
Austlendingum fækkað um 9,4%
Fólksfjölgun í
Evrópu 0,2% að
jafnaði sl. 10 ár
4 -56
6
6
)
7
6
)
7
6
8. 6
)
9
6
)
!"
#$ %
% # & ''()*++
:3&
:31
:&
1
;&
;31
;3&
BRANDUGLA hvíldi sig á steini
við húsið Vesturbæ í Grindavík í
ljósaskiptunum á mánudags-
kvöldið var. Uglan var óvenju
spök og leyfði ljósmyndaranum
að koma mjög nálægt sér. Hún
hreyfði sig ekki þótt hann væri
aðeins um einn metra frá henni en
setti upp eyrun. Það gerir uglan
þegar henni þykir sér ögrað, að
talið er. Þegar hann rétti henni
höndina færði uglan sig undan
stuttan spöl.
Íslenskar branduglur eru ekki
margar og eru eina uglutegundin
sem verpir hér að staðaldri. Talið
er að hér séu aðeins 100 til 200
varppör en að 200 til 500 brand-
uglur haldi sig hér yfir veturinn.
Fyrsta brandugluhreiðrið fannst
hér á landi árið 1912 og eru þær
alfriðaðar. Branduglur verpa á
láglendi og er talið að þær séu að
mestu staðfuglar. Þær lifa aðal-
lega á músum, ýmsum smáfuglum
og ungum auk skordýra. Ljósmynd/Haraldur Hjálmarsson
Ugla sat
á steini
Óvenju gæf brandugla sat fyrir hjá ljósmyndara í Grindavík
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
STOFNA ætti samráðsvettvang í
anda gömlu þjóðarsáttarinnar til
þess að hamla gegn miklum hækk-
unum á matvöru sem undanfarið
hafa orðið. Þetta kemur fram í bréfi
sem Neytendasamtökin hafa sent
forsætisráðherra, en samtökin vilja
að verðmyndun á matvörumarkaði
verði könnuð ofan í kjölinn. Þau hafa
jafnframt sent Samkeppniseftirlit-
inu erindi þar sem farið er fram á að
það rannsaki hækkanir á matvöru-
markaði og ástæður þeirra. Í bréfi
samtakanna segir að þau telji, líkt og
neytendasamtök víða í Evrópu, að í
sumum tilvikum séu hækkanir meiri
en ástæða er til, þrátt fyrir að hækk-
anir hafi orðið á heimsmarkaði og
gengi krónunnar hafi veikst.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri
Samkeppniseftirlitisins, segir að
Samkeppniseftirlitið hafi á undan-
förnum misserum lagt áherslu á eft-
irlit á matvörumarkaði. „Þar má
nefna rannsókn á ætluðu ólögmætu
samráði smásöluaðila og birgja á
matvörumarkaði, sem hófst með
húsleit hjá sex aðilum í nóvember sl.
Á vettvangi eftirlitisins er líka til
rannsóknar hvort það hafi átt sér
stað skaðleg undirverðlagning á til-
teknum sviðum smásölu á matvöru
sem feli í sér misnotkun á markaðs-
ráðandi stöðu. Það er á lokastigi al-
menn athugun á viðskiptasamning-
um birgja og endurseljenda. Og það
er til athugunar hvort Mjólkursam-
salan hafi farið gegn banni við mis-
notkun á markaðsráðandi stöðu,“
nefnir Páll. Í gær fór eftirlitið svo
fram á það við landbúnaðarráðherra
að hann beitti sér fyrir að afnema
tolla á fóðurblöndum. „Allar þessar
athuganir lúta með einum eða öðrum
hætti að samkeppni á matvörumark-
aði,“ segir Páll.
Hann bendir á að eftirlitið fari
hins vegar ekki með verðlagseftirlit
og fylgist ekki kerfisbundið með
verðþróun eða ástæðum hennar. „Í
bréfi Neytendasamtakanna eru ekki
færð nein rök fyrir því að þessar
hækkanir sem þeir vísa til stafi af
samkeppnishindrunum,“ segir Páll.
Því telji eftirlitið að bréfið gefi ekki
tilefni til frekari viðbragða. Sam-
keppniseftirlitið taki þó á móti öllum
ábendingum sem geta komið að
gagni við mat á því hvort verðhækk-
anir megi að einhverju leyti rekja til
brota á samkeppnislögum.
Verð mun alls staðar hækka
„Það vekur alltaf meiri og meiri
undrun hvernig neytendasamtök og
önnur samtök á borð við launþega-
samtök bregðast við þegar þessi mál
ber á góma. Það liggur fyrir að mat-
vöruverð á Íslandi og alls staðar í
heiminum mun hækka stórlega,“
segir Andrés Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Félags íslenskra stór-
kaupmanna. Í nýjustu spám komi
fram að verðið eigi eftir að tvöfaldast
í heiminum á allra næstu árum.
Þetta gerist „einfaldlega vegna þess
að allt hráefni til matvælafram-
leiðslu, áburður, korn og annað hrá-
efni, mun hækka“, segir Andrés.
Hann bendir á að frá því um mitt síð-
asta ár hafi verð á hveiti hækkað um
70%. Öll aðföng til bænda hafi á
stuttum tíma hækkað um 50-70%.
„Þetta hefur áhrif á alla matvæla-
framleiðslu,“ segir hann.
FÍS hafi reynt að koma skýring-
um á hækkun matvælaverðs á fram-
færi og útskýra að óhjákvæmilegt sé
að hækkanir verði á næstunni. Svo
virðist hins vegar sem tortryggni og
viljaleysis gæti við að skilja sam-
hengi hlutanna.
Framkvæmdastjóri Félags íslenskra stórkaupmanna segir stórfelldar hækkanir á mat framundan
Ekki hægt að rekja allar hækkanir
til hærra heimsmarkaðsverðs
Í HNOTSKURN
»Neytendasamtökin vilja að ísamráðsvettvangi um mat-
vöruverð taki þátt fulltrúar
stjórnvalda, verkalýðshreyf-
ingar, neytenda, atvinnulífs og
bænda.
»Félag íslenskra stórkaup-manna kveðst fagna því að
Samkeppniseftirlitið skoði mat-
vælaverð.
RAFORKUVINNSLA
hérlendis jókst um
20,7% árið 2007 og
nam nærri 12 þúsund
gígavattsstundum
samkvæmt upplýs-
ingum orkuspárnefnd-
ar undir forystu Þor-
kels Helgasonar
orkumálastjóra. Stór-
notkun nam rúmum
átta þúsund GWh í fyrra og jókst þar
með um tæp 30%.
Raforkunotkun stóriðju jókst veru-
lega á síðasta ári vegna stækkunar
Norðuráls og tilkomu Fjarðaáls. Hefur
stórnotkunin aukist um 5.291 GWh 1997
til 2007. Er hlutur stóriðju kominn í um
70% af raforkunotkun. Almenn raf-
orkunotkun jókst þá um 4,2% árið 2007.
Er fyrirséð að raforkunotkun fari í 52
MWh á íbúa þegar Fjarðaál verður
komið í fullan rekstur síðar á árinu.
Rafmagnsnotkun
hefur stóraukist
Þorkell Helgason
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest farbanns-
úrskurð Héraðsdóms Reykjaness yfir karl-
manni, erlendum ríkisborgara, sem er
grunaður um að hafa áreitt ungar stúlkur
í sundlaug í Reykjanesbæ nýverið. Héraðs-
dómur hafnaði kröfu lögreglustjóraemb-
ættisins á Suðurnesjum um að hinum
grunaða væri gert að sæta gæsluvarðhaldi
og tók Hæstiréttur undir þann úrskurð.
Lögreglustjóri hefur manninn grun-
aðan um ætlað brot gegn samtals 10 stúlk-
um í sundmiðstöðinni. Var hann handtek-
inn í Flugstöð Leifs Eiríkssonar þegar
hann hugðist komast með flugi til Kaup-
mannahafnar.
Farbann staðfest
vegna áreitni
HÉRAÐSDÓMUR Norðurlands eystra hef-
ur dæmt karlmann í 90 daga skilorðs-
bundið fangeldi fyrir ofbeldi gegn lög-
reglumanni fyrir utan Kaffi Akureyri í
desember sl. með því að skalla lögreglu-
manninn með þeim afleiðingum að hann
hlaut bólgur og yfirborðsáverka í andliti
og heilahristing. Lögreglumaðurinn var
að hafa afskipti af manninum sem brást
svona við.
Ákærði játaði sök fyrir dómi og var ekki
talin ástæða til að ætla að játningin væri
ekki sannleikanum samkvæmt.
Ákærði lýsti því yfir að hann iðraðist
brotsins og hefði unnið að því að bæta ráð
sitt. Var tekið tillit til þess við ákvörðun
refsingar, en að hinu leytinu til afleiðinga
höggsins.
Erlingur Sigtryggsson héraðsdómari
dæmdi málið.
Skallaði
löreglumann