Morgunblaðið - 26.03.2008, Síða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 26. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
AÐILD Íslands að Efnahags-
bandalagi Evrópu er enn og aftur
ofarlega í huga manna sem telja
sig hagsmuni eiga að verja.
Athafnamenn sem hafa verið í
landvinningum á undanförnum ár-
um heimta nýjan gjaldmiðil enda
er krónan þeim einskis nýt. Fjöl-
miðlum þeirra er beitt óspart og
áróðurinn kýldur áfram af miklu
offorsi. Ef þetta þýðir að Ísland
verði að sækja um aðild að ES þá
verður það bara að vera svo. Ef til
vill neyðast þeir að flýja land með
starfsemi sína ef menn halda
áfram að þrjóskast við. Aftur á
móti virðist sem öll vandamál Ís-
lendinga hverfi sem dögg fyrir
sólu ef þetta smáskref er tekið.
Laun hækka, matarverð lækkar
og þjóðin verður jafnvel enn ham-
ingjusamari en áður.
Og hvað er þetta bandalag sem
okkur er ætlað að sameinast?
Fyrst er rétt að gera sér grein
fyrir því að í fyllingu tímans er
því ætlað að verða eitt sameig-
inlegt ríki. Það á að ná frá vest-
ustu mörkum Evrópu og guð einn
veit hve langt í austur, en talað er
um að auk Tyrklands þá verði
Úkraína næst á listanum. Í Bruss-
el er komið á fót skrifbákn sem
ekki virðist lúta neinum lýðræð-
islegum lögmálum og takmarkað
eftirlit er með. Um 40 000 blý-
antsnagarar eru þar að störfum á
háum launum (gjarnan skattfrí-
um), og þar starfa um það bil 700
fastanefndir. Hvað ætli þetta fólk
sé að gera frá mánudegi til föstu-
dags? Spilling er landlæg en í
þrettán ár í röð hafa löggiltir end-
urskoðendur ekki treyst sér að
undirrita fjárhagsáætlanir banda-
lagsins. Ef menn höguðu sér
svona í alvöru einkafyrirtækjum
væri löngu búið að reka þá með
skömm. Rétt er einnig að benda á
að bandalagið hefur nú stofnað
sinn eigin her. Rapid Reaction
Force er evrópskur her sem ætlað
er að slökkva ófriðarbál þar sem
þurfa þykir (Ljósmæður munu
ekki skipa háan sess í þeim her-
afla). Þá þurfa Íslendingar ekki að
rífast um hvort þeir styðji vafa-
samar innrásir í önnur lönd, þeir
verða aðilar að slíkum hernaðar-
aðgerðum og verða ekki spurðir
álits.
Það er athyglisvert að stjórn-
málamenn sem eru útbrunnir og
hefur verið hafnað í kosningum
heima fyrir af landsmönnum sín-
um dúkka gjarnan upp í Brussel
og eru þar á fínum kontórum og
hafa öðlast nýtt líf og trygg laun
og áhrif. Það er víða en á Íslandi
sem þarf að koma stjórn-
málamönnum sem þjóðin vill ekki,
til hjálpar. Þegar bandalagið var
stækkað um árið og Írar og Danir
gengu inn vildi svo illa til að þjóð-
irnar höfnuðu aðild. Þetta skipti
stjórnmálamenn þessara landa
engu og var bara kosið aftur og
aftur þar til rétt niðurstaða
fékkst. En þá var líka hætt að
kjósa og enginn kostur gefinn á að
kjósa aftur er nokkur reynsla var
komin af aðildinni.
Í fyrra var kosið í nokkrum
landa Evrópu um svokallaða
stjórnarskrá Evrópu. Tvær þjóðir
höfnuðu þessari stjórnarskrá og
málið því dautt, eða hvað? Nei,
ekki aldeilis, frumvarpið var um-
skrifað og hét nú ekki stjórn-
arskrá lengur þótt ýmsir þjóð-
arleiðtogar segðu að engin
marktæk breyting hefði verið
gerð. Til vonar og vara verður
málið ekki sett í þjóðaratkvæði því
þjóðunum er auðsýnilega ekki
treystandi til að kjósa rétt og því
skulu nú aðeins stjórnmálamenn
koma að afgreiðslu málsins.
Forsætisráðherra okkar var ný-
lega í heimsókn í Brussel til
skrafs og ráðagerða (vonandi mát-
aði hann enga stóla!). Hann
ámálgaði þar við skrifstofumenn
hvort Íslendingar gætu fargað
krónunni og farið að notast við
evru í staðinn til að koma til móts
við nýríka Íslendinga. Þetta var
af og frá og kemur ekki til greina
nema við göngum í bandalagið en
jafnframt að sú innganga mundi
ganga hratt og greiðlega fyrir sig.
Það ætti að vera hverjum manni
ljóst að bandalagið vill endilega fá
Íslendinga inn og nú er farið að
beita þrýstingi. Af hverju? Gæti
verið að gjöful fiskimið skipti
máli? Eru ef til vill aðrar auðlind-
ir sem mætti nota? Ugluspegilinn
Zírinofskí í Rússlandi telur að
nýta mætti Ísland sem fanga-
nýlendu en trúlega sér ES eitt-
hvert arðbærara hlutverk, næg er
orkan t.d.
Málpípur aðildar að ES á ís-
landi hafa gjarnan sett fram þau
rök að við verðum að ganga í
bandalagið til að hafa áhrif á mál
er okkur skipta og hafa þeir gefið
í skyn að þessi áhrif verði ekki
lítil, við njótum allmikillar virð-
ingar.
Þegar 70 milljónir Tyrkja hafa
gengið í ES lætur nærri að íbúar
bandalagsins verði um 750 millj-
ónir. Í framtíðinni þegar gengið
verður til sameiginlegra kosninga
í Evrópuríkinu þyrfti þing þess að
skipa einhver þúsund þingmanna
til að Íslendingar gætu komið ein-
um manni að! Einstök áhrif það.
Íslendingar hefðu nákvæmlega
ekkert að segja um eigin mál,
hvað þá almenna stefnu ríkisins.
Nú sem ég er að ljúka þessum
hugleiðingum heyri ég í fréttum
að allt logar í verkföllum í Þýska-
landi. Hvernig má þetta vera?
Eru Þjóðverjar ekki í bandalag-
inu sæla? Má það vera að þrátt
fyrir aðild verði eitt og eitt
vandamál áfram til staðar?
LÚÐVÍK VILHJÁLMSSON,
Espigerði 2, Reykjavík.
Hugleiðingar um ES
Frá Lúðvík Vilhjálmssyni
„Sá sem stjórnar gjaldmiðlinum,
stjórnar landinu.“
John Maynard Keynes.
Á LIÐNUM mánuðum hefur bor-
ið mikið á umræðu um nýjar
framkvæmdir í vegamálum.
Það vekur þó furðu að mitt í
þeirri umræðu sem er um lofts-
lagsmengun þá skuli vera ákveðið
að leggja einn hálendisveginn
enn, yfir langa heiði og mjög
bratt upp að fara, hér á ég við
veginn um Öxi upp úr Berufirði.
Jarðgöng hafa víða verið í um-
ræðu og má þar nefna; göng und-
ir Lónsheiði, undir Berufjörð
milli Breiðdalsvíkur og Djúpa-
vogs að ógleymdum göngum milli
Eskifjarðar og Norðfjarðar, sem
stjórnvöld létu í veðri vaka að
kæmu strax ef af sameiningu
staðanna yrði.
Þau eru ókomin enn, verður
vonandi byrjað á þeim á þessu ári
og þau þá vonandi boruð alla leið
á Seyðisfjörð, og til Héraðs, ann-
að hvort úr Eskifirði eða Mjóa-
firði. Vonandi þurfa ekki að verða
mörg banaslys á þessum leiðum
áður en stjórnvöld hífa upp um
sig og hefja framkvæmdir.
Við gerð aðganga við Fljóts-
dalsvirkjun hafa verið notaðir
stórvirkir borar sem hafa borað
langar leiðir á skömmum tíma.
Nú munu hafa verið í gangi at-
huganir um kaup á slíkum bor til
gangagerðar hér á Austurlandi.
Hægt mun vera að fá á borinn
borkrónu með 9-10 m. þvermál.
Ótrúlegt verður að teljast ef ekki
er hægt að útvega erlent fjármagn
til slíkra kaupa, þar sem hér er um
stórt verkefni að ræða ekki bara á
Austurlandi heldur um land allt.
Hér mætti hugsa sér að stofnað
yrði félag sem sveitarfélögin stæðu
að ásamt með stórfyrirtækjum og
verktökum, ríkissjóður kæmi að
málinu með þeim framlögum sem
ætluð eru til vegaframkvæmda
hverju sinni og borguðu þannig
niður lánið.
Við sem búum á Austurlandi
höfum fengið tvenn jarðgöng á
leiðina til Reykjavíkur og fundið
hve miklu máli þau skipta hvað
varðar ferðaöryggi og styttingu
leiða, allt viðhald bæði þægilegra
og ódýrara, mengun minni og eng-
inn snjómokstur.
Ég get ekki látið hjá líða að
minnast á nýjan veg milli Reyð-
arfjarðar og Eskifjarðar sem verið
er að leggja í Hólmaháls og allir
Eskfirðingar sem ég hef heyrt í
eru furðulostnir yfir að skuli vera
lagður svona og bölva og bann-
syngja. Ég ætla samt að vona að
þær bölbænir komi ekki niður á
saklausum vegfarendum sem eiga
eftir að þurfa að aka þessa leið.
Þarna er verið að vinna mikil nátt-
úruspjöll á friðlandi og með ólík-
indum að náttúruverndarsamtök
skuli ekki hafa séð ástæðu til and-
mæla.
Við sem búum á Eskifirði frétt-
um af því síðastliðið vor að til
stæði að leggja þann veg sem nú
er verið að vinna við, og hinsvegar
að leggja veginn niður við sjó út
með ströndinni og gera um 100 m.
jarðgöng. Við það hefði öll leiðin
verið á jafnsléttu og mengun verið
í lágmarki. Þegar af væntanlegri
framkvæmd fréttist fór af stað
undirskriftasöfnun þar sem þeirri
leið sem nú er farin var mótmælt,
en bent á hina auk þess sem bent
var á að rökréttast væri að leysa
þetta mál með jarðgöngum í fram-
haldi af göngum til Norðfjarðar.
Þessi mótmæli voru síðan send
hlutaðeigandi aðilum en aldrei hafa
borist svör. Þegar leitað var svara
í samtölum við bæjaryfirvöld kom
fram að Vegagerðin hafði svarað
með því að ef þetta yrði ekki sam-
þykkt yrði ekkert gert, enginn
vegur lagður.
Er lýðræðið á Íslandi svona?
Borgararnir geta bara haldið kjafti
og borgað skattana sína svo aðrir
hafi peninga til að gera það sem þá
langar til.
Eskifirði á föstudaginn langa,
21. mars 2008.
AÐALSTEINN
VALDIMARSSON,
skipstjóri.
Hugleiðingar um
vegagerð á Austurlandi
Frá Aðalsteini Valdimarssyni
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÞAÐ var sögulegt frumkvæði
sem tekið var með stofnun „Styrkt-
arfélags aldraðra“ hér í Hafn-
arfirði, 26. mars 1968. Með því tóku
til starfa samtök sem höfðu það að
markmiði að berjast fyrir úrbótum
á kjörum og aðbúnaði
eldri borgara. Þetta
frumkvæði sýndi að
hér var unnið af hug-
sjón og horft til fram-
tíðar. Við sem erum
eldri borgarar í dag
eigum þessum frum-
herjum mikið að
þakka. Þótt nafni fé-
lagsins hafi verið
breytt á aðalfundinum
1992 í „Félag eldri
borgara í Hafnarfirði“
(FEBH) þá er þetta
sama félagið, sem
starfað hefur samfellt
að baráttumálum fyrir
aldraða í 40 ár. Meðal
baráttumála frá þess-
um fyrstu árum fé-
lagsins má nefna:
„Sköttum á að létta af
öldruðu fólki.“ „Það
þarf að reisa heimili
fyrir aldraða í Hafn-
arfirði.“ „Það vantar
tómstundastarf í bæ-
inn fyrir aldraða.“
Þrátt fyrir að mikið
hafi áunnist í baráttu-
málum aldraða þá eru þessi mál
enn í brennidepli. Íslenskt sam-
félag hefur verið að breytast. Stór-
fjölskyldan, þar sem allt upp í 3 til
4 ættliðir bjuggu saman á heimili,
er ekki lengur til staðar. Nú búa
eldri borgarar út af fyrir sig og
þurfa að blanda geði sín á milli.
Þessi breyting sem hefur verið að
gerast á síðustu áratugum gerir þá
starfsemi, sem félög eldri borgara
standa fyrir, mjög mikilvæga.
Baráttumál aldraðr.
Skatta- og kjaramálin verða aldr-
ei leyst í eitt skipti fyrir öll. Þau
mál eru meira á borði Landsam-
bands eldri borgara. Á þann hátt er
reynt er að koma með samræmdar
kröfur vegna greiðslna frá Trygg-
ingastofnum (TR) og varðandi
skattamálin. Að mínu mati þarf
stefnumótum í þessum málum að
vera skýrari, sérstaklega hvað
varðar spurninguna um hlutverk
TR. Þar á ég við, hvort greiðslur
frá TR eiga að vera hluti af tekju-
jöfnun stjórnvalda eða hvort allir
eldri borgarar, sem náð hafa
ákveðnum aldri, eigi að fá sömu
greiðslur, án tillits til tekna eða
efnahags? Húsnæðismálin eru
meira málefni heima í héraði. Hjá
okkur í Hafnarfirði hefur margt
áhugavert gerst í þeim málum. Má
þar nefna hversu FEBH barðist
fyrir að Hrafnista í Hafnarfirði yrði
byggð. Einnig bygging
íbúðanna að Álfaskeiði
64, Hjallabraut 33 og
Höfn, það er Sólvangs-
vegi 1 og 3. Í dag er
fjölbreytni í húsnæðis-
málum aldraðra meiri
en áður var. Það er
komin samkeppni
einkaaðila um að fá að
byggja fyrir eldri borg-
ara. Margt af okkar
fólki á eignir, sem bet-
ur fer, og því er horft
til þessa hóps sem
traustra viðskiptavina.
Í dag er þjónustan við
eldri borgara mik-
ilvæg atvinnugrein,
eins og við þekkjum
hér í Hafnarfirði.
Þetta er mikilvæg
þjónusta á vinnu-
markaðnum, bæði fyr-
ir þá sem þiggja og
veita. Ég vek athygli á
að Hrafnista er annar
stærsti vinnuveitand-
inn í bænum. Hins
vegar vantar að skil-
greina betur eða þróa,
hvaða þjónusta á að vera eða þarf
að vera á hverjum stað. Eins þarf
að skilgreina skýrt og greinilega
hvað þarf til þess að íbúðir megi
kallast þjónustuíbúðir.
Öldrunarþjónusta.
Sólvangur, okkar gamla hjúkr-
unarheimili, sem veitt hefur svo
mörgum öldruðum góða umönnun
og skjól á sínum 55 árum, er stofn-
un sem er barn síns tíma og var
byggt fyrir allt aðrar kröfur og
þarfir en þær sem gerðar eru í dag.
Af þeim sökum er mikilvægt að sem
fyrst verði hrint í framkvæmd
þeirri áætlun, sem mótuð var af
nefnd á vegum heilbrigðis-
ráðuneytis og Hafnarfjarðarbæjar
og skilaði niðurstöðum í febrúar
2006. Þar er gert ráð fyrir að Sól-
vangur verði í framtíðinni miðstöð
öldrunarþjónustu og að byggt verði
nýtt hjúkrunarheimili á fallegum
stað í suðvesturhlíðum Ásfjallsins.
Föndur, afþreying og íþróttir
Tómstunda- og félagsstarf eldri
borgara er mikilvæg starfsemi sem
er í stöðugri þróun. Í dag er Hafn-
arfjarðarbær í samvinnu við FEBH
með rekstur á félagsheimilinu
Hraunseli, sem er 740 m2 húsnæði,
þar sem fram fer kraftmikið starf,
alla virka daga, við föndur og af-
þreyingu. Eldri borgarar eru
stækkandi hópur í samfélaginu.
Þetta er hópur sem er betur á sig
kominn en áður var, lifir lengur og
hefur meira fyrir stafni. Breytingin
sem orðið hefur í íslensku samfélagi
á síðustu öld er mikil. Þjóðin hefur
náð því að komast úr því að vera ein
fátækasta þjóð í Evrópu í það að
verða ein af þeim betur settu.
Fjörutíu ára saga Félags eldri
borgara í Hafnarfirði. „Dýrmæt ár“
er heiti á skemmtilegri bók sem
Hörður Zóphaníasson, fyrrverandi
skólastjóri, er höfundur að. Margir
hafa án efa áhuga á að eignast
þessa bók, sem er 240 blaðsíður að
stærð og prýdd fjölda mynda úr
starfi félagsins fyrr og nú. Bókin
verður til sölu í Hraunseli fyrir alla
þá sem áhuga hafa á að eignast
hana og verðinu er mjög stillt í hóf.
Fjörutíu ára afmæli
Félags eldri borg-
ara í Hafnarfirði
Sigurður Hallgrímsson fjallar
um starf eldri borgara í Hafn-
arfirði í fjóra áratugi
Sigurður Hallgrímsson.
» Sköttum á að
létta af öldr-
uðu fólki. Það
þarf að reisa
heimili fyrir
aldraða í Hafn-
arfirði. Það vant-
ar tómstunda-
starf í bæinn
fyrir aldraða.
Höfundur er formaður FEBH.
Skólavörðustíg 21, Reykjavík
sími 551 4050
Glæsileg
brúðarrúmföt
í úrvali
Fréttir á SMS