Morgunblaðið - 14.05.2008, Page 43

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ 2008 43
Eins og fyrirsögnin gefurskýrt til kynna er Listahá-tíð í Reykjavík að hefjast.
Reyndar er heiti þessarar hátíðar
orðið úrelt því hátíðin fer ekki að-
eins fram í Reykjavík heldur einnig
norður í landi, á Austfjörðum og
Suðurlandi, að ógleymdum Reykja-
nesskaga.
Af hverju varúð? Jú, af því „Var-
úð!“ í fyrirsögn er mjög grípandi en
líka af því listahátíðir eiga það til
að vera dálítið yfirþyrmandi. Sum-
um þykir framboðið fullmikið, eiga
erfitt með að átta sig á öllum her-
legheitunum og jafnvel einhverjir
sem gefast upp og ákveða að sitja
heima. Það eru mikil mistök því
sjaldan gefst betra tækifæri til að
njóta listarinnar, hvaða nafni svo
sem hún heitir. Listahátíðir eru fyr-
ir alla, ekki bara miðaldra fólk með
háar tekjur. Í ár er hátíðin að
stórum hluta ókeypis því aðal-
áherslan er á myndlist. Sannarlega
hvalreki á dögum hrynjandi krónu
og síhækkandi verðbólgu.
  
Það er þó ákveðinn ókostur aðmargra mati að aðaláherslan
sé á myndlist í ár. Ég hef heyrt fólk
stynja yfir því að myndlist sé svo
óaðgengileg og óskiljanleg og að
þeir ætli ekki að sækja myndlist-
arsýningar eða -viðburði af þeim
sökum. Það er tími til kominn að
losna við þessa fordóma og ótta við
myndlistina, tími til kominn að
mæta henni afslappaður og með
opnum hug. Hvað með það þó mað-
ur skilji ekki einhver verk eða
gjörninga? Skynfærin slökkva nú
ekki á sér þó heilinn geti kannski
ekki sett hlutina í ákveðna skúffu
út frá því sem hann sér og heyrir.
Í Hafnarhúsinu verður tækifærið
til að reyna svolítið á heilann að
þessu leyti. Þar verður boðið upp á
furðulegan viðburð á föstudag og
sunnudag, svokallað Tilrauna-
maraþon þar sem listum og vís-
indum verður hrært saman í einn
graut. Það er ómögulegt að spá fyr-
ir um hvernig sá grautur verður á
bragðið. Líkt og að panta framandi
rétt á veitingahúsi og það er sann-
arlega öllum hollt að gera. Sumar
tilraunanna verða meira að segja
með pípettum, dularfullum vökvum
og reyk. Hvort brjálaðir vís-
indamenn að hætti hryllingsmynda
verða viðstaddir er óvíst en um að
gera að tékka á því. Nákvæma dag-
skrá tilraunamaraþons er að finna
á vefsíðu listasafnsins, www.lista-
safnreykjavikur.is, þannig að fólk
ætti að geta skipulagt nákvæmlega
heimsókn í Hafnarhúsið.
  
Það er ekki svo að Hafnarhúsiðeitt trekki að. Á föstudegi ættu
menn að fara í menningarlegan
göngutúr um miðborg Reykjavíkur
upp úr kl. 17 því þá opna víða sýn-
ingar; í gallerí i8, Gallerí Ágúst,
Kling og Bang, Nýlistasafninu,
Start Art, Listasafni ASÍ og Lista-
safni Íslands. Þetta eru auðvitað
ansi margar sýningar en menn geta
nú tekið sér kaffipásu þegar ferðin
er hálfnuð, föstudagur og óþarfi að
flýta sér. Í Reykjavíkurtjörn verður
undarlegt listaverk og flökkusýn-
ingarrými á ferð um Lækjargötu og
Austurstræti. Utan miðbæjar verð-
ur boðið upp á mjög áhugaverða
sýningu, á króatískri samtímalist, í
Gallerí 100° í Elliðaárdal. Það er nú
ekki oft sem Íslendingum gefst færi
á að skoða króatíska samtímalist.
Það er líka ástæða til að gera sér
ferð út á land á Listahátíð. Á Aust-
fjörðum verða opnaðar þrjár
áhugaverðar sýningar á laugardag-
inn, 17. maí, og á Akureyri sýning á
kínverskri samtímalist. Eins og í til-
felli þeirrar króatísku hlýtur mað-
ur að vekja athygli á því að kín-
versk samtímalist er ekki á Íslandi
á hverjum degi. Ekki má svo
gleyma nágrenni höfuðborg-
arinnar, sýningu á verkum Magn-
úsar heitins Kjartanssonar í Lista-
safni Árnesinga. Skyldumæting á
hana. Það hafa kannski ekki allir
tíma eða svigrúm til þess að fara
norður eða austur en það er erfitt
að finna afsökun fyrir því að kom-
ast ekki til Hveragerðis eða Reykja-
nesbæjar.
  
Aðrir listviðburðir hátíðarinnar,þ.e. ekki myndlist, verða ekki
allir nefndir í þessum stutta pistli
en allar upplýsingar um þá eru á
vefsíðunni www.listahatid.is.
Freistandi þykir mér að fara á tón-
leika stuðboltanna í Super Mama
Djombo og það ættu að vera tón-
leikar fyrir fólk á öllum aldri, alla
fjölskylduna. Annars er mér illa við
að flokka listviðburði eftir aldri
þeirra sem eiga að njóta þeirra.
Listahátíð er tækifæri til að kynn-
ast einhverju nýju, sleppa nið-
urnjörvaðri rútínu hversdagsins
með sjónvarpsglápi og bíóferðum.
Dagana 15. maí til 5. júní breytist
Reykjavík í stórborg í menning-
arlegu tilliti, verður álíka spenn-
andi og London eða New York.
Hver vill missa af því? Það þarf
enginn að óttast Listahátíð í
Reykjavík (sem ætti kannski að
heita Listahátíð á Íslandi?).
Varúð! Listahátíð er að koma
AF LISTUM
Helgi Snær Sigurðsson
Dialogue Verk eftir pólska listamenn sem verður á brunarústahorni Lækj-
argötu og Austurstrætis. Í því sjást andlit um þúsund íslenskra barna.
helgisnaer@mbl.is
» Í ár er hátíðin aðstórum hluta ókeypis
því aðaláherslan er á
myndlist. Sannarlega
hvalreki á dögum hrynj-
andi krónu …
ÞAÐ var nær óbærilegur hávaði inni á Listasafni
Íslands í gær þegar blaðamaður og ljósmyndari
Morgunblaðsins litu þar inn. Í öllum hornum var
sagað, neglt, skrúfað og málað, enda stutt í opn-
un sýningarinnar List mót byggingarlist en hún
er framlag safnsins til Listahátíðar í Reykjavík.
Það eru engir aukvisar í myndlistinni sem þar
takast á við rými og veggi safnsins, þau Finnbogi
Pétursson, Elín Hansdóttir, Monica Bonvicini,
Franz West og Steina Vasulka. Ákveðin tog-
streita er milli byggingarlistarinnar og mynd-
listarinnar, sú síðarnefnda þarf jafnan að lúta
lögmálum hinnar þegar sýnt er innandyra.
Ákveðin uppreisn myndlistarinnar gegn bygg-
ingarlistinni virðist vera í uppsiglingu í Lista-
safni Íslands, líkt og myndlistin reyni að brjóta
veggina utan af sér. Sem dæmi má nefna verk
Elínar Hansdóttur sem er um 100 metra langt,
gangar sem taka krappar beygjur og naumlega
lýstir upp, verk sem fólk með innilokunarkennd
ætti sjálfsagt að varast og hrein unun er að virða
fyrir sér.
Verið var að mála veggi svarta fyrir Finnboga
Pétursson á jarðhæð safnsins og glansandi svart-
ur dúkur þakti gólf í sal sem Steina mun sýna
vídeóinnsetningu í. Í sal Monicu Bonvicini var
heilmikil rörainnsetning í smíðum með einkenni-
legum leðurhengirúmum og undir dundi taktföst
vinnutónlist, lagasyrpa með Police til að hvetja
vinnumenn áfram. Á sýningunni verður leitast
við að mynda „samhljóm með og ögra rýmum
hússins“, eins og segir á vefsíðu safnsins. Miðað
við ástandið í húsinu í gær virðist sú lýsing eiga
vel við.
Listahátíð í Reykjavík
Samhljómur og ögrun
Leður og stál Unnið í dularfullri innsetningu Monicu Bonvicini.
Brjálað að gera Safnstjórinn Halldór Björn
reynir að tala í símann í gegnum hamarshögg og
vélsagargný í Listasafni Íslands.
Morgunblaðið/Golli
Ferðarlok Elín Hansdóttir í botni geysistórrar
og stórskemmtilegrar innsetningar sinnar.
HEIMILDARMYNDAHÁTÍÐIN
Skjaldborg fór fram á Patreksfirði
um hvítasunnahelgina, annað árið í
röð. Hátíðin var vel sótt og var hús-
fyllir í Skjaldborgarbíói þegar 35
heimildarmyndir voru sýndar, þar af
31 íslensk. Heiðursgestur Skjald-
borgar í ár var bandaríski kvik-
myndagerðarmaðurinn Albert
Maysles sem svaraði fyrirspurnum
eftir sýningu á mynd sinni Gimme
Shelter en myndin fjallar um tón-
leikaferðalag Rolling Stones árið
1969. Maysles, sem er 82 ára gamall,
brá sér svo á veitingahúsið Þorpið
þar sem hann skemmti sér með ís-
lenskum kvikmyndargerðarmönnum
um nóttina. Heimildarmyndin Kjöt-
borg eftir þær Helgu Rakel Rafns-
dóttur og Huldu Rós Guðnadóttur
vann áhorfendaverðlaunin í ár en
myndin fjallar um dagleg störf kaup-
mannanna Kristjáns og Gunnars
sem eru fyrir löngu orðnir þekktir í
Vesturbænum sem einhverjir sein-
ustu kaupmennirnir á horninu.
Aðstandendur hátíðarinnar kváðu
hana hafa heppnast vonum framar,
en á meðal viðstaddra var Holly-
wood-leikarinn Brian Cox sem leikur
um þessar mundir í mynd Dags Kára
Péturssonar, The Good Heart.
Morgunblaðið/Frikki
Kaupmenn Gunnar Halldór og
Kristján Aðalbjörn Jónssynir í Kjöt-
borg við Ásvallagötu í Reykjavík.
Kjötborg
best á
Skjaldborg