Morgunblaðið - 16.05.2008, Blaðsíða 28

TVÆR fréttir í Morgunblaðinu
í gær fundust mér afar áhuga-
verðar svo ekki sé meira sagt.
Það er full ástæða til að óska
Gissuri Guðmundssyni, mat-
reiðslumeistara, til hamingju með
kjör forseta alheimssamtaka mat-
reiðslumanna og aðstoð-
armönnum hans, Hilmari B.
Jónssyni og Helga Einarssyni
með þeirra þátttöku í verkefninu.
Fyrir orðspor Íslands erlendis er
þetta mjög mikilvægur áfangi.
Svona árangur næst ekki nema
með þrotlausri vinnu, góðri mark-
aðssetningu og skipulagningu.
Ferðamannaiðnaðurinn byggir
öðru fremur á því orði sem fer af
mat og viðurgjörningi við ferða-
menn á hverjum stað. Ísland var
um langt skeið ekki sérlega hátt
skrifað, en það hefur breyst mjög
framtak ungrar blaðakonu, Sig-
ríðar Víðis Jónsdóttur, að hafa
það skemmtilega frumkvæði og
áræði að ráðast á garðinn, þar
sem hann er hæstur. Taka sig til
og skrifa grein til birtingar í einu
af stórblöðum heimsins og fá
hana birta þar. Með vísan til þess,
sem ég segi hér að ofan þá er al-
veg ljóst, að umfjöllun af þessu
tagi er virði auglýsinga af þeim
upphæðum, sem ekkert íslenskt
fyrirtæki myndi telja sig hafa efni
á að greiða.
Báðar þessar fréttir eru afar
ánægjulegar og enn til merkis um
það að við eigum sanna víkinga
sem ná árangri með réttum nú-
tímavopnum.
hratt á undanförnum árum og
margir ferðamenn tala um að við
eigum fjölda matreiðslumanna á
heimsvísu.
Þeir sem hafa staðið að útflutn-
ingi íslenskra afurða og þjónustu
um langt árabil vita að fátt hefur
meiri og fljótvirkari áhrif við
markaðssetningu landsins og
gæða þess, en bein og óbein um-
fjöllun í fjölmiðlum. Kjör Giss-
urar og störf þeirra félaga á
næstunni mun án efa vekja at-
hygli og auka veg og virðingu Ís-
lands sem ferðamannalands þar
sem ekki einungis einstök náttúra
hefur seiðandi aðdráttarafl held-
ur munu bragðlaukarnir kitla
undirmeðvitundina, þegar ákveð-
ið er hvert ferðinni verður heitið
næst.
Hins vegar er það frábært
Friðrik Pálsson
Markaðssetning víkinga
Höfundur er hótelhaldari á
Hótel Rangá og víðar
28 FÖSTUDAGUR 16. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
HÉRLENDIS tíðkast að nota orð-
ið almenn lögregla þegar réttara væri
að nota orðið gæslulögregla til þess
að lýsa hlutverki hinnar almennu lög-
reglu. Annars vegar er talað um al-
menna lögreglu og hins vegar rann-
sóknarlögreglu. Vísar þetta einnig til
þess mismunandi hlutverks lögreglu
að gæta almannaöryggis og halda
uppi allsherjarreglu annars vegar og
hins vegar þess hlutverks hennar að
vinna að uppljóstrun brota og fylgja
málum eftir skv. lögum um meðferð
opinberra mála.
Þess misskilnings hefur gætt að
efling greiningardeildar og sérsveitar
ríkislögreglustjóra hafi verið á kostn-
að hinnar almennu lögreglu. Hið
rétta er að engar fjárveitingar hafa
enn fengist vegna greiningardeildar
heldur hefur kostnaði verið mætt
með endurskipulagningu hjá ríkislög-
reglustjóra. Hvað
varðar sérsveitina þá
komu til auknar fjár-
veitingar vegna
hennar á árunum
2004–2006. Eflingin
kom til í tíð síðustu
ríkisstjórnar og al-
menn löggæsla naut
góðs af henni, m.a.
vegna þess að bætt
var við 10 stöðum
lögreglumanna í þá-
verandi lögregluliði í
Reykjavík auk fjölg-
unar sem varð í sérsveit.
Fjölgun sérsveitarmanna var hrein
viðbót við aðrar fjárveitingar til lög-
gæslu sem ekki voru skornar niður og
því fráleitt að tala um að eflingin hafi
verið á kostnað hinnar almennu lög-
reglu. Einnig fráleitt í ljósi þess hlut-
verks sveitarinnar að sinna daglega
almennum lögreglustörfum á vöktum
allan sólarhringinn, samhliða sér-
verkefnum og þjálfun og því til við-
bótar að verkefni hennar eru hluti af
því að gæta almannaöryggis og halda
uppi allsherjarreglu og hún því hluti
hinnar almennu lögreglu í landinu.
Áratuga reynsla varð til þess að
ákveðið var að færa sérsveitina undir
ríkislögreglustjóra og hef-
ur sú breyting reynst
mjög vel.
Í nýlegri áfangaskýrslu
um mat á þeim breyt-
ingum á nýskipan lög-
reglu sem gerð var með
fækkun umdæma úr 26 í
15 kemur fram að ekki
hafa verið um nægilega
róttækar breytingar að
ræða til að tryggja bestu
nýtingu mannafla innan
lögreglunnar alls staðar á
landinu. Þá er bent á að
hlutfall stjórnenda sé
óvenju hátt innan lögreglunnar og að
brýnt sé að gera greinarmun á eig-
inlegum lögreglustörfum og öðrum
störfum sem ekki þarf lögreglumenn
til að sinna. Einnig kemur fram að
fjárveitingar til löggæslu hafa aukist
á undanförnum árum.
Ekki er mælt á móti því að full
ástæða er til þess að efla lögregluna
og auka fjárveitingar til hennar. Þró-
un mála hérlendis varðandi skipu-
lagða alþjóðlega glæpastarfsemi og
aukin þörf á að efla öryggismál al-
mennt kallar beinlínis á að stjórnvöld
leggi meiri áherslu á löggæslu-, ör-
yggismál og almannavarnir. Það að
skapa stofnana- og deildaríg um
hvort ákveðin starfsemi sé á kostnað
annarrar innan lögreglunnar skilar
hins vegar engu. Þá er hægt er að
bæta nýtingu fjárveitinga innan lög-
reglunnar með frekari end-
urskipulagningu hennar og skyn-
samlegast að lögreglan öll verði eitt
lögreglulið undir stjórn ríkislög-
reglustjóra með sama hætti og lög-
reglan á Írlandi.
Einnig er rétt að skoða hlutfall
þeirra lögreglumanna sem sinna inni-
störfum sérstaklega í stærri lög-
regluliðunum. Frasar um sýnilega
löggæslu eru marklausir ef ekki
fylgja efndir um að fjölga lög-
reglumönnum á götunni á þeim svæð-
um þar sem þörfin er brýnust hverju
sinni og að fólk fái skjóta lögreglu-
aðstoð þegar það óskar. Of hátt hlut-
fall lögreglumanna sem vinna inni-
störf eða að verkefnum sem ekki þarf
menntaða lögreglumenn til að sinna
er því röng forgangsröðun. Við skipu-
lagningu lögregluliðs á að byrja neð-
an frá og ákveða fyrst hvaða lág-
marks mannskap þarf út á götu í
almenna löggæslu en ekki ofan frá og
enda síðan með of fáa menn á göt-
unni. Spyrja má hvort skipulags-
breytingar hjá stærri lögreglulið-
unum hafi skilað þeim árangri sem að
var stefnt og hvort lögreglumönnum
hafi fjölgað við útistörf.
Annar frasi sem stundum heyrist
er að ríkislögreglustjóri eigi ekki að
vera með „operativa“ starfsemi og
eðlilegt væri að starfsemi eins og sér-
sveit, fjarskiptamiðstöð og al-
þjóðadeild væru hjá stærstu lög-
regluliðunum. Spyrja mætti hvort
þetta þýddi að lögreglustjórarnir
ættu þó ekki að vera með neina „stra-
tegíska“ starfsemi sem er álíka gáfu-
legur frasi. Eins og skipan lögreglu
er hérlendis er eðlilegt að öll hlutverk
sem eru á landsvísu séu hjá ríkislög-
reglustjóra. Á Norðurlöndunum tíðk-
ast ekki að landsvísuhlutverk séu í
höndum einstakra lögreglustjóra sem
hafa landfræðileg valdmörk.
Þróunin á hinum Norðurlöndunum
hefur verið sú að hinar miðlægu lög-
reglustofnanir hafa verið efldar á síð-
ustu árum til þess að takast á við nýj-
ar ógnir. Þá hefur náðst mikill
árangur hjá embætti ríkislög-
reglustjóra svo sem varðandi starf-
rækslu fjarskiptamiðstöðvar á lands-
vísu, alþjóðadeildar sem tengir
íslensku lögregluna við alþjóðlegar
lögreglustofnanir og með eflingu sér-
sveitar og þar með öryggismála al-
mennt, svo ekki sé minnst á almanna-
varnir ríkisins sem færðar voru til
embættisins. Uppskipting á embætt-
inu myndi vera stórfelld afturför
enda hefur það verið í forystu-
hlutverki í breytingum á löggæslu-
málum og framförum í þeim efnum
síðustu 10 ár.
Almenna lögreglan
– gæslulögreglan
Jón F. Bjartmarz skrifar
um löggæslu
» Fjárveitingar vegna
fjölgunar sérsveitar-
manna voru hrein viðbót
við aðrar fjárveitingar
til löggæslu og því ekki
á kostnað hinnar al-
mennu lögreglu.
Jón F. Bjartmarz
Höfundur er yfirlögregluþjónn
hjá ríkislögreglustjóra.
SUNNUDAGINN
6. apríl síðastliðinn
birti Morgunblaðið
grein mína sem var op-
ið bréf til umboðs-
manns barna. Tilefnið
var örlítil fréttagrein
sem birtist í Mbl. 13.
mars. Forsíðufrétt í
Fréttablaðinu hinn 5.
maí sl. fjallar um sama
efni, tæknifrjóvgun
fyrir einstaklinga, þ.e. rýmkaðar
reglur út frá „jafnréttissjón-
armiðum“ eins og það er orðað í fyr-
irsögninni sem fylgdi fréttinni.
Umboðsmaður svaraði bréfi mínu
11. apríl á mjög skilmerkilegan hátt.
Ég hafði farið fram á það við um-
boðsmann að svarið birtist lesendum
Morgunblaðsins en blaðið sá sér
ekki fært að birta það vegna lengd-
artakmarkana.
Þrátt fyrir það að málefnið hafi
lengi verið mér hugleikið hafði ég
ekki gert mér grein fyrir því hvernig
þessu er öllu háttað í
dag. Ég geri ráð fyrir
að þannig sé því einnig
farið með marga aðra.
Umboðsmaður birti
svar sitt við bréfi mínu
á heimasíðu embættis-
ins 2. maí, á slóðinni:
www.barn.is undir fyr-
irsögninni „Réttur
barna sem getin eru
með tæknifrjógvun til
upplýsinga um upp-
runa sinn.“
Svarið er mjög at-
hyglisvert og ég hvet
alla þá, sem láta sig hag og réttindi
barna varða, til að skoða það. Mál-
efni barna koma öllum við.
Eins og kemur fram í Frétta-
blaðinu í gær er frumvarp, til breyt-
inga á lögum um tæknifrjóvgun,
væntanlegt á næstu dögum. Það eru
greinilega hinir undarlegustu hlutir
sem fara í gegnum þingið, þegjandi
og hljóðalaust. Ég vona einlæglega
að við séum ekki að hverfa inn í heim
villimennskunnar þar sem hið fyrr-
nefnda „jafnréttissjónarmið“ nær
ekki til barna.
Það er mikilvægt að við fylgjumst
vel með því sem þingmennirnir okk-
ar gera varðandi þetta málefni. Ég
ber mikla virðingu fyrir embætti
umboðsmanns barna og vona inni-
lega að þingmenn sýni okkur sem
byggjum þetta land þá virðingu líka
að taka tillit til athugasemda henn-
ar. Við hljótum öll að taka undir orð
umboðsmanns þegar hún segist telja
„… afar mikilvægt að tryggja þess-
um börnum líkt og öðrum rétt til
upplýsinga um uppruna sinn“. Ég
hvet hana til góðra verka og óska
henni velfarnaðar í því mikilvæga
starfi sem henni er falið.
Svar við opnu bréfi
til umboðsmanns barna
Stella Gróa Ósk-
arsdóttir skrifar um
réttindi barna
Stella Gróa
Óskarsdóttir
»Ég vona einlæglega
að við séum ekki að
hverfa inn í heim villi-
mennskunnar þar sem
hið fyrrnefnda „jafn-
réttissjónarmið“ nær
ekki til barna.
Höfundur er fv. starfsmaður
Veðurstofu Íslands.
2. útdráttur 15. maí 2008
A ð a l v i n n i n g u r
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
6 4 1
V i n n i n g u r
Kr. 100.000 Kr. 200.000 (tvöfaldur
1 0 9 4 3 0 8 6 1 7 2 5 7 6 2 1 9 0
Vi n n i n g u r
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
11981 39817 43086 54821 61593 74768
31427 41652 44335 58294 63969 79053
V i n n i n g u r
Kr. 12.000 Kr. 24.000 (tvöfaldur)
8 9 0 1 0 0 2 0 2 1 7 7 2 2 9 5 2 6 4 4 8 1 1 5 2 6 4 6 6 0 6 7 1 7 3 3 5 0
1 3 0 6 1 0 1 6 3 2 1 9 7 2 3 0 2 6 4 4 6 1 5 4 5 4 1 5 1 6 1 2 6 9 7 4 7 1 1
1 9 6 3 1 0 6 7 2 2 2 1 5 7 3 0 4 1 5 4 6 2 9 5 5 5 1 2 2 6 1 4 5 6 7 5 1 3 9
2 0 9 3 1 0 8 5 8 2 2 2 0 9 3 2 6 5 0 4 6 3 4 8 5 6 2 0 2 6 2 7 4 9 7 5 7 5 5
2 2 7 4 1 1 8 2 1 2 2 4 9 5 3 3 0 3 3 4 7 8 1 8 5 7 6 8 3 6 6 4 7 2 7 5 7 8 6
3 9 0 7 1 5 4 1 8 2 3 6 7 1 3 3 6 9 1 4 9 2 4 1 5 7 7 4 9 6 6 9 9 7 7 6 4 4 0
4 8 6 6 1 7 0 1 2 2 5 7 9 7 3 6 7 3 8 4 9 4 2 9 5 8 2 2 4 6 7 7 8 3 7 6 5 4 6
6 5 4 1 1 7 2 2 3 2 6 6 5 3 3 9 0 6 5 5 0 2 1 6 5 8 2 5 3 6 8 2 7 3 7 7 5 9 9
6 7 6 1 1 7 2 7 9 2 7 6 3 4 3 9 2 6 0 5 0 3 5 0 5 8 4 9 9 6 8 2 7 9 7 8 7 6 9
8 0 4 3 1 7 4 9 6 2 7 8 0 8 3 9 9 6 4 5 0 8 6 1 5 8 7 9 1 6 8 4 4 9
8 1 0 8 1 8 0 8 1 2 8 3 6 3 4 0 5 7 8 5 1 3 8 2 5 8 9 5 8 6 9 3 7 3
8 1 7 7 2 0 1 0 8 2 9 0 0 0 4 2 1 2 0 5 1 3 9 4 5 9 1 0 3 7 0 0 6 9
9 6 7 1 2 1 0 3 5 2 9 2 0 3 4 4 0 0 9 5 1 7 2 3 5 9 9 7 4 7 0 2 7 6
V i n n i n g u r
Kr. 7.000 Kr. 14.000 (tvöfaldur)
16 7544 14776 20874 29502 36956 46233 54907 63046 72152
572 7556 14859 21355 29510 37797 46244 54929 63284 72190
764 7573 14936 21455 29571 38172 46271 55545 63327 72244
1448 7587 15189 21492 29625 38714 46571 55692 63352 72392
1542 7861 15450 21552 29739 38739 47157 56040 63519 72408
1761 7870 16083 21611 29895 38863 47478 56401 64047 72612
1783 8147 16100 21956 29950 38880 47736 56440 64331 72660
1926 8392 16234 22706 30547 39079 48160 56566 64341 72757
2081 8619 16291 22780 30591 39230 48186 56760 64503 72911
2159 8638 16327 22802 30700 39366 48229 57636 64628 72981
2209 8658 16428 22803 30953 39524 48314 57827 64653 73147
2852 8741 16539 23078 31057 39809 49006 58078 64752 73616
2886 8830 16607 23570 31110 39956 49073 58203 64768 73703
3082 9459 16740 23797 31431 39990 49098 58375 64791 73829
3190 9573 17336 23863 31488 40040 49155 58655 64874 73890
3227 9647 17849 23940 31675 40079 49212 58659 65104 74372
3330 9816 17918 23967 32335 40599 49234 59131 65658 75015
3531 9859 18018 24798 32441 40770 49473 59200 65944 75116
3532 9992 18053 25333 32802 40783 50128 59356 65970 75158
3540 10034 18398 25624 32804 40785 50425 59723 66033 75278
3736 10093 18574 25815 32981 40874 51194 59911 66212 75368
3852 10197 18622 26204 33190 41002 51211 59975 66261 75411
4116 10354 18662 26225 33282 41129 51532 60214 67444 75825
4204 10531 18673 26363 33283 41347 52042 60300 67824 75833
5167 10613 18804 26401 33485 41493 52267 60305 68039 76123
5217 11093 18868 26451 33645 42171 52478 60335 68310 77231
5266 11650 18994 26635 33800 42564 52532 60456 68399 77365
5336 13000 19136 26793 34017 42618 52613 60657 68681 77540
5366 13069 19359 27179 34100 42687 52796 60858 69283 77619
5548 13097 19702 27192 34221 42957 52937 61119 69540 77793
5760 13300 19705 27229 34773 43039 53043 61360 70242 77834
5913 13394 19813 27297 34867 43123 53440 61397 70253 77897
5921 13411 19834 28086 34993 43554 53470 61597 70649 78086
5941 13471 19858 28156 35098 43648 53751 62082 70860 78345
6041 13658 19877 28236 35209 43650 53927 62085 70933 78415
6066 13734 20384 28315 35220 43885 53964 62200 71168 78741
6071 13944 20466 28494 35509 44148 54196 62443 71241 78999
6693 13985 20521 28539 35986 44860 54326 62508 71788 79577
6895 14178 20549 29041 36126 45040 54462 62649 71865 79802
7370 14497 20813 29329 36213 46006 54536 62972 72128 79829
Næstu útdrættir fara fram 22. maí & 29. maí 2008
Heimasíða á Interneti: www.das.is