Morgunblaðið - 01.08.2008, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
London. AFP. | Ný,
leikin heimildar-
mynd BBC- og
HBO-stöðvanna
um hluta úr ævi
Saddams Huss-
eins, fyrrverandi
Íraksforseta, hef-
ur fengið af-
bragðsviðtökur,
en það er ísra-
elski leikarinn
Igal Naor sem fer með hlutverk ein-
ræðisherrans fyrrverandi.
Myndin, „Hús Saddams“, er í fjór-
um þáttum og segir sögu Saddams
frá því hann rændi völdunum árið
1979 og er í þeim fyrsta meðal ann-
ars sagt frá því hvernig hann notaði
afmæli dóttur sinnar til að hylma yfir
undirbúning valdaránsins.
Ísraelinn Naor, sem m.a. lék í
mynd Stevens Spielbergs, „Munich“,
fær mikið lof fyrir leik sinn.
„Naor gefur þá tilfinningu að
Saddam hafi verið maður mikillar
sannfæringar um réttmæti gjörða
sinna,“ sagði í afar jákvæðum dómi
dagblaðsins The Daily Telegraph.
„Þetta er mjög metnaðarfull til-
raun sem gengur mjög vel upp,“
sagði gagnrýnandi blaðsins The
Guardian, sem bar þættina saman
við „The Sopranos“, vinsæla þætti
um mafíuforingja. baldura@mbl.is
„Hús
Saddams“
ausin lofi
Naor í hlutverki
Saddams Husseins.
JOHN McCain,
forsetaframbjóð-
andi repúblikana
hafði forskot á
Barack Obama í
skoðanakönnun
Gallups sem gerð
var um helgina, í
fyrsta sinn síðan
ljóst varð að
Obama yrði for-
setaframbjóðandi
demókrata. Úr-
takið var 1000
manns sem Gall-
up skilgreinir
sem „líklega kjós-
endur,“ þ.e. kjós-
endur sem hafa
sýnt kosninga-
baráttunni
áhuga, segjast
ætla að kjósa og hafa fram að þessu
kosið. Samkvæmt könnuninni hyggj-
ast 49% kjósa McCain, en 45%
Obama.
Mismunandi niðurstöður
Dagleg skoðanakönnun Gallups
þar sem úrtakið er 1000 manns á
kjörskrá, gaf hins vegar annað til
kynna. Hún var gerð á sama tímabili
og hin, og þar sögðust 47% ætla að
kjósa Obama, en 44% McCain.
Frank Newport, aðalritstjóri
skoðanakannana Gallups, útskýrði á
vefsíðu Gallups að kannanir meðal
„líklegra kjósenda“ væru yfirleitt
marktækari þegar nær drægi kosn-
ingum. Þegar ætlunin væri að skoða
breytingar á fylgi frambjóðenda á
lengra tímabili væru kannanir meðal
allra á kjörskrá betra viðmið.
Samkvæmt annarri könnun frá
háskóla í Connecticut saxar McCain
á forskot Obama í þremur mikilvæg-
um ríkjum þar sem hvorki demó-
kratar né repúblikanar hafa haft
yfirburði, Flórída, Ohio og Penn-
sylvaníu. Þeir sem sáu um könn-
unina giskuðu á að Obama hefði
misst forskotið í kjölfar ferðalags
um Miðausturlönd og Evrópu því al-
menningur hefði meiri áhuga á orku-
málum en utanríkismálum, eða að
fylgi hans hefði aukist þegar hann
tryggði sér útnefningu sem forseta-
frambjóðandi og eðlilegt væri að það
dalaði nú. sigrunhlin@mbl.is
Fram úr
Obama
John McCain
Barack Obama
MCDONALD’S og aðrir skyndibita-
staðir verða hugsanlega bannaðir í
fátækasta bæjarhlutanum í Los
Angeles. Er tilgangurinn sá að
halda fólki þar frá feitmetinu, sem
oft er uppistaðan
í mataræði þess,
en í staðinn á að
reyna að laða að
veitingastaði,
sem bjóða upp á
hollan mat.
Tillaga um
þetta var sam-
þykkt í borgar-
stjórn Los Angel-
es en borgarstjórinn sjálfur á hins
vegar eftir að leggja blessun sína
yfir hana að því er fram kom í Jyl-
lands-Posten.
Alkunna er, að tekjulágt fólk
borðar mest af skyndibitanum og
það sýnir sig þegar skoðaðar eru
tölur um líkamlegt ástand fólks eft-
ir því hvar það býr í Los Angeles. Í
suðurhluta borgarinnar, þar sem
tekjur fólks eru minnstar, eru 30%
fullorðinna ýmist of feit eða þjást af
offitu. Í miðborginni er þetta hlut-
fall 19% en aðeins 14,1% í vestur-
hlutanum þar sem velmegun er
mest.
Samtök veitingastaða í Kali-
forníu eru auðvitað ekki par ánægð
með þessa fyrirætlun og segjast
staðráðin í að láta hart mæta
hörðu. svs@mbl.is
Skyndi-
bitabann?
SPÁNVERJAR, sem eru fátækir af
innlendri orku, hafa gripið til um-
fangsmikilla aðgerða í því skyni að
spara og draga úr innflutningi elds-
neytis um 10%. Hafa þær hleypt illu
blóði í suma en aðrir segja, að að-
gerðirnar séu aðeins forsmekkurinn
að því, sem koma muni, ekki aðeins á
Spáni, heldur miklu víðar.
Róttækasta aðgerðin og sú, sem
fer fyrir brjóstið á flestum, er, að al-
mennur hámarkshraði á vegum úti
hefur verið lækkaður úr 100 km í 80
og í 40 km í þéttbýli. Þá verður götu-
lýsing minnkuð um helming og veru-
lega dregið úr loftkælingu í opinber-
um byggingum öðrum en sjúkra-
húsum.
Til að auka rafmagnssparnað á
heimilum ætla stjórnvöld að gefa
fólki 50 millj. sparperur á næstu fjór-
um árum og stefnt er að því, að ein
milljón raf- eða tvinnbíla verði á
Spáni 2014.
Hefur þessum aðgerðum verið
tekið misvel en langverst af bíleig-
endum. svs@mbl.is
Það sem
koma skal?
NOKKRIR leiðtogar al-Qaeda-sam-
takanna í Írak hafa farið þaðan og
eru komnir til Afganistans. Var
þetta fullyrt í Washington Post í
gær, sem sagði það sýna, að al-
Qaeda stæði nú mjög höllum fæti í
Írak.
Blaðið hefur það eftir Brian Keller
hershöfðingja og yfirmanni leyni-
þjónustu bandaríska hersins í Írak,
að al Qaeda-samtökin séu nú að
endurmeta stöðu sína og líklegt, að
þau muni draga úr umsvifum sínum í
Írak en einbeita sér að Afganistan.
Þar sé svigrúmið meira en í Írak en
þar hafa bandarískir og íraskir her-
menn hreinsað út hvert al-Qaeda-
hreiðrið á fætur öðru.
Enginn liðsauki
Washington Post hefur það eftir
öðrum heimildum, að mesti vindur-
inn sé úr al-Qaeda í Írak og það birt-
ist meðal annars í því, að samtök-
unum þar sé hættur að berast
liðsauki annars staðar frá. Þá hefur
blaðið það eftir einum al-Qaeda-leið-
toga í Falluja í Írak, að Abu Ayyub
al-Masri, einn helsti leiðtogi hreyf-
ingarinnar, sé nú í Afganistan.
Síðustu daga hafa um 50.000
íraskir og bandarískir hermenn sótt
að al-Qaeda-mönnum og öðrum
hryðjuverkahópum í Diyala-héraði
norður af Bagdad og hafa nokkrir
tugir eftirlýstra manna verið hand-
teknir. svs@mbl.is
Þrengt að al-Qaeda
AP
Sóknin í Diyala Hermaður gætir manna, sem grunaðir eru um hryðjuverk.
NAUÐSYNLEGT er að stórauka
öryggi í umferðinni til að draga úr
fjölda þeirra, sem láta lífið, slasast
og örkumlast. Segir svo í áliti op-
inberrar, danskrar nefndar, sem
fjallað hefur um málið, en hún bend-
ir einnig á, að slysin séu samfélag-
inu auk þess óhemju dýr í krónum
talið.
Dauðaslys í umferðinni er mikill
harmleikur fyrir fjölskyldu þess,
sem bíður bana, og aðra ástvini en
samkvæmt dönskum útreikningum
kostar hvert dauðsfall samfélagið 10
millj. dkr. eða nærri 170 millj. ísl.
kr. Eru þá ótalin öll útgjöldin vegna
þeirra, sem slasast. Var um þetta
fjallað í ýmsum dönsku fjölmiðlum í
gær.
Á síðasta ári létust 406 manns í
bílslysum í Danmörku. Er það nýtt
met en dauðsföllunum fjölgaði um
100 frá árinu áður. Það, sem af er
þessu ári, hafa 220 manns týnt lífi í
umferðinni og því augljóst, að það
hillir ekki enn undir það takmark
stjórnvalda, að dauðsföllin verði
ekki fleiri en 200 árlega frá og með
2012.
Fjárfesting í umferðaröryggi
er þjóðhagslegur sparnaður
„Okkur hættir til að gleyma því,
að rökin fyrir auknu umferðarör-
yggi eru líka fjárhagsleg. Fjárfest-
ing í auknu öryggi margborgar sig í
beinhörðum peningum,“ segir And-
ers Rosbo, formaður nefndarinnar,
sem fjallaði um umferðarmálin, en
fyrir rúmu ári birti hún tillögur sín-
ar í 100 liðum.
Eru þær að sjálfsögðu mjög
margvíslegar, t.d. almennt um
breytingar og bætur á vegakerfinu,
um stóraukið eftirlit á vegum, t.d.
með hraðamyndavélum, og um veg-
rið til að skilja að akreinar. Þá legg-
ur nefndin til, að þegar þeir, sem
sviptir hafa verið ökuleyfi vegna ölv-
unar við akstur, fái það aftur, verði
þeir að vera með áfengislás í bílnum
í nokkurn tíma. Hann kemur í veg
fyrir, að hægt sé að setja bíl í gang
ef ökumaður er undir áhrifum.
Leggja ber bílslys og
flugslys að jöfnu
Dönsku stjórnmálaflokkarnir
hafa tekið vel í tillögur nefndarinnar
og allir segjast þeir skilja, að með
því að auka öryggið sé verið að
spara samfélaginu mikil útgjöld.
Lars Klit Reiff, sem situr í nefnd
um slys á vegum úti, segir, að ósk-
andi væri, að slys í umferðinni væru
tekin jafnalvarlega og lestar- og
flugslys: „Í fluginu er það ófrávíkj-
anleg krafa, að ekkert beri út af.
Verði samt slys, þá er það kannað
ofan í kjölinn til að reyna að tryggja,
að það hendi ekki aftur.“ svs@mbl.is
Banaslysin eru óhemju dýr
Morgunblaðið/RAX
Mannfall Skiltið sýnir hve margir
létust í umferðinni hér á landi 2006.
Danir áætla að
hvert þeirra kosti
um 170 millj. kr.
MIKLAR skrautsýningar hafa verið í Peking síðustu
daga til að auglýsa Ólympíuleikana og er ekki að efa,
að opnunarhátíðin verður glæsileg. Kunna Kínverjar
til verka í þeim efnum. Á bak við dansmeyjarnar sést í
Fuwa, einn af heillagripum leikanna, sem hefjast 8.
ágúst. Þeir eru fimm í fjölskyldunni og eiga meðal ann-
ars að tákna fjögur vinsælustu dýrin í Kína, fiskinn,
pönduna, tíbesku antilópuna og svöluna, Ólympíu-
leikana sjálfa og einnig náttúruöflin, sjóinn, skóginn,
eldinn, jörð og himininn.
AP
Skrautlegar skemmtanir í Peking