Morgunblaðið - 06.08.2008, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. ÁGÚST 2008 11
FRÉTTIR
Eftir Sigurð Boga Sævarsson
„BARNSFÆÐING er ævintýri
sem lætur mig aldrei ósnortna. Oft
kemur fyrir að ég felli tár af gleði
um leið og foreldrarnir þegar þeir
sjá nýfætt barnið. Svo fæðingin
gangi sem best þarf ljósmóðir að
vera í nánum tengslum við foreldr-
ana og komast nálægt þeim. Ef fólk
er opið geta bæði móðir og faðir
vaxið mjög sem einstaklingar af því
að eignast barn og slíkt finnst mér
sem ljósmóður ánægjulegt að upp-
lifa,“ segir Guðlaug Einarsdóttir
formaður Ljósmæðrafélags Íslands.
Hlökkuðum til samninga
Ljósmæður standa í kjarabar-
áttu. Nýverið gekk BHM frá kjara-
samningi við ríkið sem öll aðild-
arfélög bandalagsins, utan
Ljósmæðrafélags Íslands, sam-
þykktu. Ljósmæður krefjast hærri
launa og nú hefur um það bil helm-
ingur þeirra 200 kvenna sem eru í
félaginu sagt upp störfum.
Í dag eru viðmiðunarlaun ljós-
mæðra 306 þúsund kr. á mánuði,
miðað við dagvinnu. Það segir Guð-
laug mun lægri laun en bjóðast
öðrum þeim stéttum sem ljós-
mæður bera sig saman við með til-
liti til menntunar, sérhæfingar,
ábyrgðar og fleiri sambærilegra
þátta. Ljósmóðurfræði sé sex ára
nám á háskólastigi og nauðsynlegt
sé að launin taki mið af því.
„Við ljósmæður höfðum hlakkað
mikið til samninganna enda töldum
líklegt að þar fengjum við þá leið-
réttingu á launum okkar sem
vænta mætti og við höfum barist
fyrir í mörg ár,“ segir Guðlaug.
Hún vísar aukinheldur til þess
ákvæðis stefnuyfirlýsingar núver-
andi ríkisstjórnar þar sem segir að
gera skuli gangskör í að bæta kjör
þeirra stétta þar sem konur eru í
meirihluta. Í dag virðist sér hins
vegar að þessi klausa sé orðin tóm
því ekkert hafi orðið úr efndum
enn.
„Ef þau kjör sem okkur ljós-
mæðrum bjóðast eru ekki kyn-
bundinn launamunur þá kalla ég
eftir annarri og betri skýringu,“
segir Guðlaug og bendir á að á
næstu áratug fari 44% þeirra ljós-
mæðra sem nú starfa á eftirlaun.
Tíu nýjar ljósmæður útskrifist á ári
hverju frá Háskóla Íslands og
vissulega gæti sá fjöldi fyllt í
skörðin, en æ fleiri ljósmæður velji
sér hins vegar annan starfsvett-
vang launanna vegna. Það sýni best
alvöru málsins. Hlé hefur verið á
samningaviðræðum frá því snemma
í sumar en næsti fundur er í dag.
Starfið heillaði
Sex ára gömul, þá sveitastelpa
vestur á Barðaströnd, ákvað Guð-
laug Einarsdóttir að verða ljós-
móðir og segist hún hafa drukkið
það í sig með móðurmjólkinni.
„Mamma mín, Bríet Böðv-
arsdóttir, ætlaði sem ung kona í
Ljósmæðraskólann og hafði fengið
þar inni. Hún valdi hins vegar að
gerast bóndi fyrir vestan og eign-
ast átta börn. Ljósmóðurstarfið
heillaði mig alltaf, vafalaust vegna
þess hvernig mamma talaði um
það,“ segir Guðlaug sem lauk BS-
prófi í hjúkrunarfræði frá Háskóla
Íslands árið 1994 og námi í ljós-
móðurfræðum fjórum árum síðar.
Hún starfaði eftir það um nokkurt
skeið á Landspítalanum og Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Ísafirði. Fór
síðan í vetrarlangt til Hollands þar
sem hún vann með sjálfstætt starf-
andi ljósmæðrum við heimafæð-
ingar.
Hátíð samfélagsins
„Dvölin í Hollandi var lærdóms-
rík. Þar í landi fæðir þriðja hver
kona barn sitt heima og það var
fróðlegt að kynnast því hvað sam-
félaginu ytra finnst heimafæðingar
sjálfsagður kostur. Einnig var fróð-
legt að kynnast því hvað Hollend-
ingar gera mikla hátíð úr barns-
fæðingunum. Þar sem eru nýfædd
börn í húsi er búið að skreyta allt
og storkur úr tré er úti í garði.
Fyrir vikið er barnsfæðing í raun
hátíð samfélagsins alls. Mér finnst
alltaf kraftaverki líkast þegar barn
kemur í heiminn og mér finnst við
hæfi að fólk nálgist atburðinn sem
slíkan,“ segir Guðlaug.
Í þessu sambandi rifjar hún upp
keisaraskurð á fæðingardeild á
Manhattan fyrir nokkrum árum
hvar hún var viðstödd.
„Keisaraskurðinn var líkastur því
sem verið væri að taka botnlanga.
Á skurðstofunni gekk starfsfólkið
út og inn og malaði nöldurslega um
daginn og veginn. Aðstæðurnar
minntu engan veginn á barnsfæð-
ingu enda á allan hátt sneyddar
þeim hátíðleika, kærleika og virð-
ingu sem mér finnst nauðsynlegur.
Ég hef því þessa fæðingu í New
York sem dæmi um hvernig fæðing
eigi ekki að vera.“
Fæðingardeild í fremstu röð
Lengst af ljósmóðurferli sínum
hefur Guðlaug starfað á Selfossi.
Fyrst frá 1999 til 2001 og síðan aft-
ur frá 2005 eftir fjögurra ára dvöl í
Danmörku, þar sem hún vann einn-
ig við ljósmóðurstörf. „Ég leitaði
eftir því að komast til starfa úti á
landi og var svo heppin að fá starf
á Selfossi,“ segir Guðlaug. Hún
segir samhentan hóp þeirra tíu
ljósmæðra sem starfa við Heil-
brigðisstofnun Suðurlands hafa – í
samvinnu við lækna og aðra –
byggt upp fæðingardeild í fremstu
röð. Meginþorri barnshafandi
kvenna á Suðurlandi velji að fæða
börn sín þar. Fæðingar, þar sem
fyrirséð er að einhver áhætta sé á
ferðum, er hins vegar vísað á
Landspítalann.
„Íslensk heilbrigðisþjónusta er í
fremstu röð á heimsvísu og því er
mikilvægast af öllu að halda í
starfsfólkið með góðum launum.
Börn halda áfram að fæðast en það
er hins vegar spurning hvernig við
ætlum að standa að þjónustu við
barnshafandi fjölskyldur í framtíð-
inni. Hvernig viljum við standa að
fæðingarþjónustu og búa að barns-
hafandi fjölskyldum? Það er mikið í
húfi og vona innilega að við náum
samningum við ríkið sem fyrst,“
segir Guðlaug en næsti samn-
ingafundur ljósmæðra og ríkisins
er 6. ágúst nk.
Það fallegasta sem ég veit
Fyrstu ljósmóðurár sín hélt Guð-
laug skrá yfir öll börn sem hún tók
á móti. Í fyllingu tímans fóru dag-
bókarskrifin hins vegar út um þúf-
ur en þá voru „ljósubörnin“ orðin
150 talsins.
„Ég sé mikið eftir því að hafa
hætt að telja „ljósubörnin“ mín. Á
móti kemur að á lítilli fæðing-
ardeild eins og á Selfossi gefst oft
tækifæri til að hitta foreldrana þeg-
ar þeir koma aftur og gjarnan er
með þeim barn sem mér er þá sagt
að ég hafi tekið á móti. Mér finnst
ég eiga svolítið í þeim. Og þetta
ræður því að starf ljósmóðurinnar
er aldrei nein rútína. Grátur við
fæðingu er eitt það fallegasta sem
ég veit, að heyra lífið í barninu er
yndislegt. Sérstaklega þegar barnið
lætur bíða svolítið með að heyra í
sér, þá bergmálar fyrsti gráturinn
andstæðurnar mjög skýrt.“
Guðlaug segir lengingu fæðing-
arorlofsins hafa gjörbreytt sam-
félaginu og hljóti að skila miklum
árangri í jafnréttisbaráttu
kynjanna. Betur megi þó ef duga
skuli og markmiðið hljóti því að
vera að orlof foreldra verði tvö ár,
fyrr en síðar.
„Það er mikilvægt að haldið verði
áfram á þessari braut svo bönd
feðra og barna styrkist. Við getum
ekki náð jafnrétti í samfélaginu ef
konur einoka upplifunina af börn-
um. Ferðaorlofið hefur í raun skap-
að nýja kynslóð feðra og foreldra.
Eldri ljósmæður segja afana nú
finna í gegnum syni sína hvers þeir
fóru á mis við og í gegnum börnin
uppgötva þeir nýja vídd og æv-
intýri sem þeir vissu ekki að væri
til.“
Að heyra lífið í barninu
Ljósmynd/Egill Bjarnason
Gleðitár „Felli tár af gleði um leið og foreldrarnir þegar þeir sjá nýfætt
barnið,“ segir Guðlaug Einarsdóttir, formaður Ljósmæðrafélagsins.
Guðlaug Einarsdóttir
ákvað sex ára gömul að
verða ljósmóðir. Hún
segir mikilvægt að laun
ljósmæðra hækki.
Margt hefur breyst
með lengra fæðing-
arorlofi.
Í HNOTSKURN
»Meðalgrunnlaun ljós-mæðra eru í dag 306 þús-
und kr. á mánuði.
»Helmingur ljósmæðra hef-ur sagt upp störfum.
»Guðlaug Einarsdóttir for-maður Ljósmæðrafélags-
ins starfar á Selfossi, þar sem
hún segir vera fæðingardeild í
fremstu röð.
»Lengra fæðingarorlof hef-ur gjörbreytt samfélaginu.
Í umfjöllun um Mosfellsprestakall í
Morgunblaðinu í gær láðist að geta
þess að til þess að hægt sé að skipta
prestssetursjörðinni Mosfelli í Mos-
fellsbæ í tvær fasteignir þarf skipt-
ingin að hafa hlotið umfjöllun og
samþykki Kirkjuþings. Þetta kom
skýrt fram í auglýsingu um presta-
kallið sem birt var bæði í Lögbirt-
ingarblaði og í Morgunblaðinu.
Sóknarprestsembættinu í Mosfells-
prestakalli fylgir nú prestsset-
ursjörðin Mosfell í Mosfellsbæ og er
það eina prestsembættið á höfuð-
borgarsvæðinu sem prestssetur
fylgir. Kirkjuráð telur eðlilegt að
embættinu fylgi ekki áfram skyldur
við jörðina enda prestakallið stórt og
annasamt og hefur mannfjöldi aukist
þar undanfarin ár. Af þeim sökum
verður lögð fram tillaga á Kirkju-
þingi í haust um skiptingu prestsset-
ursins í tvær sjálfstæðar fasteignir,
annars vegar íbúðarhús með hæfi-
legri lóð, sem tilheyri áfram embætt-
inu, og hins vegar Mosfellsjörðina
sem yrði þá á forræði Kirkjuráðs.
ÁRÉTTING
Kirkjuþing þarf að
samþykkja breyt-
ingar við Mosfell
@ Fréttirá SMS
ETC Borhamar
Verð kr. 19,990.- 3 ára ábyrgð
Gard Heyrnarhlífar m/útvarpi.
Verð kr. 2,999.-
Gard vinnuhanskar.
Verð kr. 299.-
ETC Málband 3m.
Verð kr. 299.-
ETC Geirungssög 1600w.
Verð kr. 19,990.- 3 ára ábyrgð
Teknos þakmálning 3L
Verð kr. 3,299.-
Málning og Byggingavörur Skútuvogur 13 Sími 517 1500
Virka daga kl. 8:30 - 18
Laugardaga kl. 11 - 14
50%
afsláttur
40%
afsláttur
40%
afsláttur
50%
afsláttur
30%
afsláttur
30%
afsláttur
30%
afsláttur
Frábær kynningarverð
á Woodex aqua viðarvörn.
3L kr. 3,490.-
SÚPER AFSLÁTTUR HJÁ