Morgunblaðið - 13.08.2008, Síða 12

Segir boltann nú hjá Vegagerðinni
FRÉTTASKÝRING
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
AFNÁM hættulegrar beygju við Kot-
strönd á hinum mjög svo hættulega
kafla Suðurlandsvegar milli Hvera-
gerðis og Selfoss, er meðal tillagna
sveitarstjórnarmanna á Suðurlandi
við tvöföldun Suðurlandsvegar. Fjöldi
alvarlegra slysa hefur orðið á vegkafl-
anum á liðnum árum. Ólafur Áki
Ragnarsson bæjarstjóri Ölfuss segir
sveitarstjórnir Árborgar, Ölfuss og
Hveragerðis hafa komist að skipu-
lagsniðurstöðu um nýjan veg um síð-
ustu áramót. Tilgangslaust sé þó að
auglýsa skipulagið fyrr en Vegagerð-
in hafi sagt sína skoðun á hlutum eins
og mislægum gatnamótum, tengiveg-
um og slíku. Ólafur Áki segir því bolt-
ann hjá Vegagerðinni. Vegagerðin
segir að matsáætlun fyrir tvöföldun
vegarins milli Hveragerðis og
Reykjavíkur væntanlega um næstu
áramót. En lengra sé hins vegar í
áætlun fyrir kaflann milli Hvera-
gerðis og Selfoss. Skýringin sem
Vegagerðin gefur á því er sú, að kafl-
inn sé nær byggðum og því flóknari
en vestari kaflinn og töluvert eigi eftir
að vinna í skipulagsmálum. Sú skýr-
ing stangast á við staðhæfingu Ólafs
Áka, sem segir orðrétt: „Okkar mál
eru algerlega klár.“
Ummælum Kristjáns Möllers sam-
gönguráðherra, að sveitarfélögin hafi
tafið vegbætur á hinum hættulegu
köflum, lýsir Ólafur Áki sem vitleysu.
Hér virðist ekki deilt um markmið-
ið, sem er að tvöfalda Suðurlandsveg-
inn. En ljós er að mönnum ber hins
vegar ekki saman um stöðu málsins á
þessu stigi.
Mönnum ber þó saman um hættur
á veginum og slysasagan dylst eng-
um. Formaður Rannsóknarnefndar
umferðarslysa, Ágúst Mogensen,
segir kaflann milli Hveragerðis og
Selfoss mjög hættulegan og tvöföldun
eina ráðið til að útrýma framaná-
keyrslum. Hann lýsir einnig áhyggj-
um af fjölmörgum ómerktum vega-
mótum. „Bílar eru að stöðva á
þjóðveginum við afleggjara heim að
bæjum og býlum en það er mjög mis-
munandi hvort þar eru þokkalegar
vegaxlir,“ bendir hann á. „Það segir
sig sjálft að mjög erfitt er að halda
góðu og öruggu flæði á slíkum vegi.“
 Á meðan mönnum ber ekki saman um stöðu tvöföldunar Suðurlandsvegar fjölgar alvarlegum slysum
milli Selfoss og Hveragerðis  Mjög hættulegur kafli að mati Rannsóknarnefndar umferðarslysa
  !"






#$ 

!%



 
  
 ! 

"#
"
$"#
%" 


& 
& 

!


 

#&
 

 


 
'& 
' 

 



(

  
  

! 

))







' "#
  &   (" ) *


  
 

  
  %
   %%
& 


 

(

 


 +"" &  
 


 


) 
* %

) 
) +

) " +
 
)  , %
 
 &

  
12 MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
STJÓRN félags ungra Framsókn-
armanna í Mýra- og Borgarfjarð-
arsýslu hefur sent frá sér ályktun
þar sem staða Sparisjóðs Mýrasýslu
er hörmuð og margt sagt gagn-
rýnivert í söluferli sparisjóðsins til
Kaupþings. Bankinn eignaðist 70%
í sparisjóðnum eftir útgáfu nýs
stofnfjár og hlutur Borgarbyggðar,
sem áður var eini eigandi SPM,
verður eftir söluna 20%. Aðrir eig-
endur munu eiga 10%.
Heiðar Lind Hansson, formaður
FUF í Mýra- og Borgarfjarð-
arsýslu, segir í samtali við Morg-
unblaðið það vekja spurningar
hvers vegna kjörnir fulltrúar í
sveitarstjórn Borgarbyggðar hafi
ekki fengið í hendur gögn svo hægt
væri að byggja ákvarðanatöku á
faglegum forsendum.
„Fólk í bæjarfélaginu er þrumu
lostið,“ segir Heiðar. „Helst er það
slæm staða sparisjóðsins sem kem-
ur fólki svona á óvart, enda hef ég,
sem og margir aðrir, staðið í þeirri
trú að allt væri í himnalagi í rekstri
sjóðsins.“
Íbúafundur um málefni SPM
verður haldinn í dag, 13. ágúst,
klukkan 20:30 í Íþróttamiðstöðinni í
Borgarnesi. Segist Heiðar telja að
mikill fjöldi fólks muni sækja fund-
inn, enda hitamál í bæjarfélaginu.
bjarni@mbl.is
Fundað
um SPM
Hælisleitandinn
dr. Ot Alaas, sem
fór í hungur-
verkfall 21. júlí
sl. er hættur í
sveltinu og hefur
fengið vinnu. Að
sögn Hildar S.
Ólafsdóttur hjá
Rauða krossinum
hitti hún Ot sl.
fimmtudag. Hann var þá hættur
hungurverkfallinu og stóð yfir at-
vinnuleit fyrir hann. Verkfallið hóf
hann 21. júlí.
Ot kom hingað frá Síberíu í Rúss-
landi 1. desember 2007 og segir sér
ekki hafa verið vært þar eftir að
hann gagnrýndi stjórnarhætti Pút-
íns opinberlega. Hann var blaða-
maður í Rússlandi auk þess að vera
menntaður bæklunarskurðlæknir.
Tekið var viðtal við hann tíu dögum
eftir komuna en síðan heyrði hann
ekkert af framgangi mála.
Ot hefur fengið vinnu en getur
ekki byrjað að vinna án atvinnu-
leyfis. Umsókn hans um tímabundið
atvinnuleyfi er í meðferð en búist
er við að hann geti hafið störf bráð-
lega. onundur@mbl.is
Bíður eftir
atvinnuleyfi
Dr. Ot Alaas
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
OPINBER umfjöllun um dómsmál
einkennist stundum af vankunnáttu
og klisjuhugsun, sem er til þess fall-
in að rýra traust almennings á dóm-
stólum ef ekki er brugðist við. Það er
æskilegt að þeir sem fara með dóms-
vald séu sýnilegir almenningi með
því að taka þátt í almennum um-
ræðum um verkefni dómstóla, bæði
almennt og í einstökum málaflokk-
um.
Þetta er meðal þess sem kemur
fram í grein eftir Jón Steinar Gunn-
laugsson hæstaréttardómara í nýj-
asta tölublaði Úlfljóts, tímarits laga-
nema við Háskóla Íslands, sem
kemur út í lok vikunnar. Í tímaritinu
mætast á rökstólum áðurnefndur
Jón Steinar, Eiríkur Tómasson pró-
fessor og Katrín Jakobsdóttir, vara-
formaður Vinstri grænna, um þátt-
töku dómara í almennum umræðum
um viðfangsefni dómstóla.
Dómarar verða að fara varlega
Eiríkur Tómasson segir í grein
sinni að dómarar verði að gæta þess
að láta ekki í ljós skoðanir á um-
deildum álitamálum, sem tekist er á
um í þjóðfélagsumræðunni á hverj-
um tíma, vegna þess að þá væri
hætta á að þeir teldust ekki lengur
sjálfstæðir og óvilhallir í störfum
sínum, en í 70. gr. stjórnarskrár-
innar og 6. gr. mannréttinda-
sáttmála Evrópu er mælt fyrir um
að dómarar skuli vera óháðir og
óhlutdrægir.
Að mati Eiríks verða dómarar að
fara varlega þegar þeir tjá sig um
mál opinberlega. Eiríkur telur hins
vegar ekkert því til fyrirstöðu að
þeir taki þátt í almennum umræðum
um viðfangsefni dómstóla, m.a
vegna þekkingar sinnar og reynslu á
því sviði. Eiríkur telur einnig að
dómarar verði að sætta sig við að úr-
lausnir þeirra séu gagnrýndar. Ef
dómari telji að gagnrýni sé efnislega
röng, t.d. á misskilningi byggð, á
hann að hafa rétt á því að svara
henni, kjósi hann það. Hins vegar
verði hann að gæta hófs í því efni
sem öðrum til að glata ekki sjálf-
stæði sínu og hlutleysi í augum
borgaranna.
Dómstólar fái sér talsmann?
Katrín Jakobsdóttir telur það eðli-
legt að almenningur geri þá kröfu að
fá skýrari rök fyrir dómum. Þó að
dómar séu öllum aðgengilegir til
lestrar þá virðast þeir ekki „að-
gengilegir“ þegar enginn fylgir þeim
eftir í hinni almennu umræðu. Hall-
að virðist hafa á dómstólana í al-
mennri umræðu með þeim afleið-
ingum að þeir njóta minna trausts
en æskilegt er. En í þjóðarpúlsi Gall-
up frá því í mars á þessu ári kom
fram að dómskerfið nýtur trausts
38% þjóðarinnar. Katrín telur að
skoða verði hvort æskilegt sé að
dómstólar skipi sér talsmann til að
fylgja dómum eftir, skýra þá og
ræða í fjölmiðlum.
Geri grein fyrir afstöðu sinni
Jón Steinar telur afar brýnt að
þeir sem sækja um dómaraembætti
geri, áður en embætti er veitt, skýra
grein fyrir afstöðu sinni til vald-
heimilda dómstóla, þ.e. hvort þeir
telji að dómarar hafi heimild til jafns
við löggjafann til að móta reglur
sjálfstætt, en Jón Steinar er sjálfur
þeirrar skoðunar að dómarar hafi
ekki slíka heimild. Hann telur einnig
að það sé dómurum hollt að þurfa
öðru hverju að gera með almennum
hætti grein fyrir þeim meginvið-
horfum sem þeir starfa eftir. Það
dragi úr líkum á að þeir hrapi að
verkum og taki ákvarðanir sem ekki
fullnægja þeim agaða mælikvarða
sem þeim ber að starfa eftir.
Morgunblaðið/Kristinn
Hæstiréttur Er æskilegt að dómarar við réttinn séu duglegri að ræða opinberlega verkefni dómstóla?
Talsmenn dómstóla?
 Opinber umfjöllun um dómsmál einkennist af vankunnáttu og klisjum  Dóm-
stólar njóta trausts 38% þjóðarinnar  Æskilegt að dómstólar skipi sér talsmenn
„[Það er] dóm-
urunum sjálfum
hollt að þurfa öðru
hverju að gera með
almennum hætti
grein fyrir þeim
meginviðhorfum
sem þeir starfa eft-
ir. [...]
Það gæti aldrei
orðið til annars en
að auka traust al-
mennings til þeirra og skerpa þá sjálfa í
að slaka ekki á þeim aga sem dómara-
starfið krefst.“
Geri grein fyrir
meginviðhorfum
Jón Steinar
Gunnlaugsson
„Oft getur orðið
æði óljóst í huga
leikmanns hver
munurinn er á
löggjöf sem
byggist á póli-
tískum skoð-
unum og lög-
fræðilegum deil-
um við túlkun
hennar. [...] Einn
möguleiki [...] er
að dómstólar skipi sér talsmann til að
fylgja dómum eftir, skýra þá og ræða í
fjölmiðlum.“
Dómstólar skipi
sér talsmann
Katrín
Jakobsdóttir
Talsmaður dómstóla? Ný hug-
mynd í þeirri mynd
sem hér er varpað fram. Í eina tíð var
skrifstofustjóri Hæstaréttar hins
vegar með vinsælan þátt í útvarpi, „Á
vettvangi dómsmálanna“ á tveggja
vikna fresti þar sem dómsnið-
urstöður og lögfræðileg álitaefni
voru rædd.
Hvers vegna nýtur dómskerfið
svona lítils trausts?
Það er erfitt að svara því með tæm-
andi hætti. Það er hins vegar hlut-
verk dómara að komast að lög-
fræðilega réttri niðurstöðu, ekki hafa
skoðun á sakarefni. Dómsnið-
urstöður byggjast á lögskýring-
arfræði og réttarheimildum. Oft er
erfitt fyrir leikmenn að átta sig á
þeim ströngu reglum sem binda
hendur dómara og lögfræðilega rétt
niðurstaða virðist því umdeild á
pappír. Það er í verkahring löggjafans
að rýmka reglurnar, ekki dómstóla.
S&S
„Þannig hefur
það til skamms
tíma ekki þótt
hlýða hér á landi
að dómendur
taki þátt í um-
ræðum um mál
sem þeir hafa
sjálfir dæmt,
enda verður að
telja það farsæl-
ast að dómarar
tjá sig um málin með tæmandi hætti í
dómsúrlausnum sínum. Rökstuðningur
[...] mætti stundum vera ítarlegri.“
Tjá sig með tæm-
andi hætti í dómi
Eiríkur
Tómasson