Morgunblaðið - 13.08.2008, Side 16

16 MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
Í KVÖLD verða haldn-
ir píanótónleikar í
Salnum í Kópavogi og
hefjast þeir klukkan
20.
Þar mun Tibor Szász
píanóleikari flytja
Píanósónötu Nr. 1. eftir Robert Schumann, Pag-
anini tilbrigði eftir Johannes Brahms og H-moll
sónötu Franz Liszt.
Tibor Szász fæddist árið 1948 í Sibenbürgen í
Rúmeníu. Hann hefur komið fram í hlutverki ein-
leikara með hljómsveitum á borð við Boston Symp-
hony Orchestra og Chicago Symphony Orchestra.
Tónleikarnir eru hluti af tónleikaröð Tónlistar-
hátíðar unga fólksins sem nú fer fram og stendur
til 17. ágúst.
Tónlist
Schumann, Brahms
og Liszt í Salnum
Salurinn
ÚT er komin ljóðabókin Blóð-
eyjar eftir Sigrúnu Björns-
dóttur. Í bókinni eru þrjátíu
ljóð sem skiptast í þrjá kafla. Í
þeim fyrsta er orðið og blóðheit
ástin lykilstef, í öðrum landið
og blóðfórnir og í þeim þriðja
tíminn og blóðeyjar. Á árinu
2002 kom út fyrsta ljóðabók
Sigrúnar Næturfæðing, en hún
á einnig ljóð í nokkrum ljóða-
söfnum og á ljóðavef Jónasar
Hallgrímssonar.
Í tilefni af útgáfu bókarinnar verður ljóðauppá-
koma í bókakaffihúsinu Glætunni í Aðalstræti 9,
fimmtudaginn 14. ágúst kl. 20.00. Þar verður boð-
ið upp á ljóðalestur og lifandi tónlist.
Bókmenntir
Blóðeyjum Sigrúnar
fagnað í Glætunni
Sigrún
Björnsdóttir
ÞING norrænna kvenna- og
kynjasögufræðinga fer fram í
Aðalbyggingu Háskóla Íslands
í dag. Á ráðstefnunni verða
þrír lykilfyrirlesarar, pall-
borðsumræður, málstofur og
hringborðsumræður.
Ida Blom, fyrrum prófessor
við Háskólann í Bergen, flytur
opnunarfyrirlestur þingins.
Fyrirlesturinn er í boði Sagn-
fræðistofnunar Háskóla Íslands og er öllum op-
inn. Ida Blom er meðal þekktustu sagnfræðinga
Norðurlanda og hefur hún skrifað fjölda greina og
bóka, bæði um norska sögu en einnig í alþjóðlegu
samhengi.
Þingið stendur frá klukkan 9 til 18.30.
Fræði
Kyngervi, rými
og mörk í HÍ
Háskóli Íslands
Eftir Ásgeir H. Ingólfsson
asgeirhi@mbl.is
DAGSKRÁ næsta leikárs er að taka á sig mynd
og verður hér stiklað á stóru um verkefni vetrar-
ins hjá stóru atvinnuleikhúsunum þremur en öll
tilkynna þau endanlega dagskrá á næstu vikum.
Verðlaunahöfundar og myndlistarkonur
Sérstök áhersla verður á innlenda leikritun og
nýsköpun í Þjóðleikhúsinu. Fjöldi nýrra íslenskra
verka er á döfinni og eru handhafar Íslensku bók-
menntaverðlaunanna í aðalhlutverkum. Sigurveg-
ari síðasta árs, Sigurður Pálsson, semur leikritið
Utan gátta og þá verður sýnd leikgerð á skáld-
sögu Jóns Kalmans Stefánssonar Sumarljós og
svo kemur nóttin sem vann verðlaunin fyrir árið
2005. Brynhildur Guðjónsdóttir semur nýtt verk
um hugarheima mexíkósku listakonunnar Fridu
Kahlo sem ber heitið Frida ... viva la vida. Jökull
Jakobsson sér um klassíkina í íslensku deildinni
þetta árið með Hart í bak en klassíkin í erlendu
deildinni er hins vegar runnin undan rifjum Willi-
ams Shakespeare. Bæði Macbeth og Þrettánda-
kvöld verða sýnd í Þjóðleikhúsinu í vetur og munu
útskriftarnemar leiklistardeildar Listaháskóla Ís-
lands vinna með leikurum Þjóðleikhússins að
Þrettándakvöldi.
Af nýjum erlendum verkum má nefna hjóna-
bandsdramað Heiður eftir ástralska höfundinn
Joanna Murray-Smith í leikstjórn Bjarna Hauks
Þórðarsonar og Sædýrasafnið eftir Marie Dar-
rieussecq við tónlist Barða Jóhannssonar.
Áleitin verk og söngleikir
Árið 1995 var Rústað (Blasted), fyrsta verk
hinnar 24 ára gömlu Söruh Kane, frumsýnt á sviði
í London. Gagnrýnendur skiptust í tvo hópa í af-
stöðu sinni en seinna meir fékk leikritið uppreisn
æru og margir af gagnrýnendunum sem dæmdu
leikritið harkalegast fyrst drógu meira að segja í
land og lýstu verkið meistaraverk. „Hér er um
magnað og merkilegt tímamótaverk að ræða. Það
er í senn óhugnanlega ljótt og undurfallegt en í
því er fjallað um stríð á óvæginn hátt. Leikritið –
og reyndar einnig hin fjögur verk Söruh Kane –
höfðu afgerandi áhrif í nútímaleikritun,“ segir
Magnús Geir Þórðarson Borgarleikhússtjóri um
verkið sem leikhúsið mun taka til sýninga í vetur.
„Þetta er gríðarlega agressíft og kraftmikið leik-
rit og á sennilega eftir að hreyfa við áhorfendum.“
Kane skrifaði alls fimm leikrit áður en hún stytti
sér aldur árið 1999 en þetta er fyrsta verk höf-
undar sem fer á íslenskar fjalir. „Leikritið er ólíkt
flestum verkum sem sjást á íslenskum leiksviðum,
a.m.k. er þetta mjög ólíkt hinum ástsæla söngleik,
Söngvaseiði, sem við frumsýnum einnig í vetur,“
segir Magnús Geir og kímir en Söngvaseiður er
einmitt ein stærsta sýning vetrarins hjá leikhús-
inu og skartar Valgerði Guðnadóttur í aðalhlut-
verki. Þá verður Fólkið í blokkinni, nýr íslenskur
söngleikur eftir Ólaf Hauk Símonarson, frumsýnt
í október.
Jólasýning Borgarleikhússins þetta árið er
Milljarðamærin snýr aftur eftir Friedrich Dür-
renmatt, sem áður var sýnt hérlendis fyrir 40 ár-
um sem Sú gamla kemur í heimsókn. Af öðrum er-
lendum verkum má nefna Vestrið eftir Martin
McDonagh, en þetta er fimmta verk þessa írska
leikskálds sem sett er upp hérlendis auk þess sem
fyrsta bíómynd hans, In Bruges, var sýnd hér-
lendis síðasta vor.
Af íslenskum verkum má nefna Útlendinga eft-
ir þá Jón Pál, Jón Atla og Hall Ingólfsson, sem
tekur á stöðu útlendinga á Íslandi núna. Þá verður
verk Þórdísar Elvu Bachmann, Fýsn, sett á svið,
en þetta er nýtt íslenskt verk sem vann sakamála-
samkeppni sem efnt var til fyrir tveimur árum og
verður í leikstjórn Mörtu Nordal.
Af verkum fyrra leikárs verður Gosi sýndur aft-
ur og Fló á skinni kemur frá Leikfélagi Akureyr-
ar, „með manni og mús“ eins og Magnús Geir
orðar það, en hann vill ekki gefa upp önnur verk
leikársins að svo stöddu.
Leynilegar aðgerðir á Akureyri
Enn hvílir leynd yfir dagskrá Leikfélags Akur-
eyrar og María Sigurðardóttir leikhússtjóri lætur
ekki margt uppi. „En í haust ætlum við að sýna al-
veg magnað sakamálaleikrit sem hefur ekki verið
sýnt lengi á Íslandi og svo verðum við með fjöl-
skylduleikrit á aðventunni. Þá verðum við með
glænýtt íslenskt leikrit eftir Bjarna Jónsson sem
Jón Gunnar Þórðarson leikstýrir og svo gam-
anleik með Eddu Björgvins, Helgu Brögu og Sig-
rúnu Eddu Björnsdóttur eftir áramótin, sem er
nokkurs konar sambland af leikhúsi og uppi-
standi,“ segir María sem leikstýrir síðastnefnda
verkinu sjálf. Leikárið byrjar þó 30. ágúst með
Óvitum, frá síðasta leikári, og að auki eru gesta-
sýningar á borð við Fool for Love sem sýnt var
syðra síðasta vetur. „Við ætlum líka að vera með
svolítið leynilegar aðgerðir um bæinn, sem kemur
bara í ljós þegar fram í sækir,“ bætir María við.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Flóin suður Fló á skinni fer frá Leikfélagi Akureyrar til Leikfélags Reykjavíkur „með manni og mús“ að sögn Magnúsar Geirs Borgarleikhússtjóra.
Leikárið framundan
 Áhersla á innlend verk
í Þjóðleikhúsinu
 Ögrandi leikrit og söng-
leikir í Borgarleikhúsinu
 Sakamál og uppistand
hjá Leikfélagi Akureyrar
Þjóðleikhúsið
Utan gátta
Sumarljós og svo kemur nóttin
Hart í bak
Frida … viva la vida
Macbeth
Þrettándakvöld
Heiður
Sædýrasafnið
Klókur ertu, Einar Áskell
Kardemommubærinn
Leitin að jólunum
Ökkubukka
Borgarleikhúsið
Útlendingar
Fýsn
Fólkið í blokkinni
Vestrið
Söngvaseiður
Milljarðamærin snýr aftur
Blasted
Þá eru ótalin fjöldi gestasýninga og verk frá
fyrra leikári í öllum leikhúsunum.
Staðfest verk
EKKI eru allir á eitt sáttir um rit-
höfundarhæfileika Frakkans Michel
Houellebecq, en almenn samstaða
virðist um það að hann sé vonlaus
leikstjóri samkvæmt breska blaðinu
Guardian. Houellebecq frumsýndi
myndina La Possibilité d’une île (ísl.
Möguleikinn á eyju) á kvikmyndahá-
tíðinni í Locarno í Sviss um helgina.
Þetta er frumraun Houellebecqs
sem leikstjóra og handritshöfundar
og byggist á samnefndri skáldsögu
sem hann gaf út fyrir þremur árum.
Nokkrir gagnrýnendur gengu út
meðan á sýningu myndarinnar stóð,
en aðrir lýstu vanþóknun sinni upp-
hátt í salnum. Dómar sem birst hafa
í svissneskum og frönskum fjöl-
miðlum hafa allir verið á einn veg og
þeir gagnrýnendur eru vandfundir
sem hafa nokkuð jákvætt um mynd-
ina að segja.
Bara eitt kynlífsatriði
Svissneski blaðamaðurinn Carole
Wälti sagði myndina taktlausa og að
margar senurnar væru blátt áfram
fáránlegar. Skortur á samtölum í
myndinni gerði hana tilbreyting-
arlausa og yfirborðskennda. „Hætt
er við því að þeir sem hafa gaman af
bókunum hans vegna kynlífslýsing-
anna verði fyrir vonbrigðum. Það er
bara eitt kynlífsatriði í myndinni,“
sagði Wälti og bætti við: „Penninn
hentar honum betur en tökuvélin.“
Ætla má að Houellebecq hafi haft
nokkurn grun um það fyrirfram að
viðtökurnar yrðu ekki sem bestar,
því hann lét sig vanta á blaðamanna-
fund vegna myndarinnar og neitaði
að flytja ávarp á frumsýningunni
eins og vaninn er á hátíðinni.
Hörmu-
legar
viðtökur
Umdeildur Michel Houellebecq fær
afleita dóma fyrir kvikmynd sína.
ÁÐUR óbirt per-
sónuleg skjöl frá
Caitlin Thomas,
eiginkonu ljóð-
skáldsins Dylan
Thomas, verða
boðin upp á næst-
unni. Þar skrifar
hún eigin hendi
um tilfinningar
sínar til skáldsins
eftir að hann lést.
Skjölin eru hluti af safni sem
bandarískur safnari hefur sett sam-
an. Þar er auk þeirra að finna árit-
aðar bækur og bréf úr fórum Thom-
as. Áætlað er að hátt í fjörutíu
milljónir króna fáist fyrir safnið.
Skrifin eru í dagbókarformi og
virðast vera hluti af stærra verki og
þar veltir Thomas fyrir sér hlutverki
sínu sem ekkja þessa mikla skálds.
Þar birtast á köflum mjög sterkar
tilfinningar, á einum stað óskar hún
þess að hún hefði aldrei gifst en á
öðrum að hún lægi í gröfinni við hlið
eiginmanns síns.
Dagbókar-
brot Caitlin
Thomas
Dylan Thomas