Morgunblaðið - 16.08.2008, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. ÁGÚST 2008 21
Í stærri borgum er ekki óvana-legt að rölta inn í verksmiðju-húsnæði sem tekið hefur verið
yfir til listrænna nota. Myndlist-
armenn eru stétt í eilífri húsnæð-
isleit. Bæði leita þeir sífellt að ódýr-
um vinnustofum, en einnig að
skapandi sýningarrými. Á und-
anförnum áratugum hefur sýning-
arrýmið orðið æ stærri hluti af sýn-
ingum og listaverkum, sem taka
mið af því bæði sjónrænt og hug-
lægt, og oftar en ekki verður rýmið
sjálft beinlínis innblástur lista-
verka. Hin eilífa húsnæðisleit er því
ekki neikvæð og vegna skorts, held-
ur jákvæð og skapandi. Einn slíkur
möguleiki opnaðist á Hjalteyri í
sumar, fyrir tilstilli listamanna með
augun opin. Þar hefur verið opnuð
menningarmiðstöð undir nafninu
Verksmiðjan, rétt eins og fræg
listasmiðja Andy Warhol í New
York á síðari hluta 20. aldar. Það er
gamla síldarverksmiðjan á Hjalt-
eyri, eitt sinn sú stærsta sinnar teg-
undar í Evrópu, sem fengið hefur
nýtt hlutverk. Feikistórt verk-
smiðjuhúsið býður upp á mikla
möguleika, hvort sem um er að
ræða myndlistarsýningar eða aðrar
uppákomur en hér hafa verið tón-
leikar, listasmiðja og væntanleg er
ljóðadagskrá. Níu listamenn í Arn-
arneshreppi sem standa að þessu
framtaki, auk nokkurra sem búsett-
ir eru annaðhvort inni á Akureyri
eða erlendis. Markmiðið er að
skapa umhverfi og aðstöðu fyrir
menningarviðburði í hreppnum, að-
stöðu á staðnum sem um leið opnar
dyr að umheiminum.
Yfirstandandi sýning var opnuð í
byrjun ágúst og listamennirnir sem
sýna eru bæði innlendir og erlendir
og tilheyra þremur kynslóðum.
Kristján Guðmundsson sýnir teikn-
ingu og eldra verk, olíumálverk
sem fæstir myndu tengja verkum
hans í dag. Bæði verkin öðlast nýja
vídd í þessu umhverfi. Magnús
Pálsson sýnir teikningar frá árinu
1965, forvitnilegar og lífrænar sem
sýna einhvers konar samspil líkama
og vélar, óbeint má ímynda sér það
margbreytilega samspil líkama og
véla sem verksmiðjan hefur hýst á
sínum tíma. Listakonan og teikn-
arinn Sigga Björg Sigurðardóttir
sýnir teikningar og myndband við
tónlist, innsetning sem verður
hrárri í þessu umhverfi. Í dimmum
sal innst í verksmiðjusalnum má sjá
kvikmynd Nicolas Moulin þar sem
saman koma maður, náttúra og
byggingarlist á gotnesk-súrreal-
ískan máta. Arna Valsdóttir fangar
andrúmsloft verksmiðjunnar og lið-
ins tíma í myndbandi sínu sem und-
irstrikað er með söng og tekið upp í
húsnæðinu sjálfu. Staðsett í rýminu
miðju verður það eins og hjarta
sýningarinnar sem slær í takt við
umhverfið. Þá er ónefnt framlag sí-
breytilegs samvinnuverks undir
nafninu Boekie Woekie, mynd-
verkabókabúð í Amsterdam sem
birtist einnig í innsetningum sem
þessum þar sem sýnd eru mynd-
verk í bókaformi eftir m.a. Jan
Voss. Utan dyra er síðan að finna
listaverk eftir Alexander Steig, á
blámáluðum dyrum er að finna
skilti með nafninu Verksmiðjan og
út um dyrnar berst stöðugur dynur
danstónlistar, rétt eins og þarna sé
að finna næturklúbb.
Framhald verður á sýningarhaldi
í Verksmiðjunni í september þegar
Grasrótarsýningin árlega með
verkum ungra listamanna sem
hingað til hefur verið í Nýlistasafn-
inu verður opnuð á sama tíma og
Sjónlistaverðlaunin verða afhent á
Listasafni Akureyrar. Ekki er víst
um frekara framhald í vetur þar
sem húsnæðið er óupphitað, en
vænta má öflugs starfs næsta sum-
ar. Verksmiðjan er flott og vel
heppnað framtak, þar sem vel kem-
ur fram hvernig skapa má ný tæki-
færi á óvæntan hátt ef augun eru
opin. Ef til vill er þetta lýsandi
dæmi um breytingar í samfélaginu
og aukið vægi menningar í atvinnu-
og nýsköpun.
ragnahoh@simnet.is
Listin tekur við af síldinni
Morgunblaðið/Hjálmar S. Brynjólfsson
Hjalteyri Ef til vill er þetta lýsandi dæmi um breytingar í samfélaginu og aukið vægi menningar …, segir Ragna.
AF LISTUM
Í HNOTSKURN
» Síldarverksmiðjan áHjalteyri hefur staðið
ónotuð um árabil, en var eitt
sinn sú stærsta sinnar teg-
undar í Evrópu. Húsnæðið
sem nú er notað sem salur fyr-
ir myndlistarsýningar, tónlist-
arviðburði og aðrar uppá-
komur er um 1.000 fermetrar
að stærð.
» Hópur listamanna hófundirbúning á síðasta ári, í
samkomulagi við Arnarnes-
hrepp en markmiðið er að efla
menningarviðburði og ferða-
þjónustu á svæðinu og stuðla
þannig m.a. að auknum bú-
setumöguleikum. Styrkir hafa
fengist frá einkaaðilum,
Menningarráði Eyþings og
Impru, Nýsköpunarmiðstöð.
Fjölbreyttir viðburðir hafa
verið og verða á dagskrá, m.a.
myndlistarsýningar, tón-
leikar, listasmiðjur og ljóða-
dagskrá.
» Listamennirnir sem sýnanú eru Kristján Guð-
mundsson, Magnús Pálsson,
Arna Valsdóttir, Sigga Björg
Sigurðardóttir, Alexander
Steig, Nicolas Moulin og að-
standendur Boekie Woekie-
bókabúðarinnar í Amsterdam.
Næsta sýning verður Grasrót-
arsýningin í september. Upp-
lýsingar um Verksmiðjuna er
að finna á síðunni verksmidj-
an.blogspot.com.
Ragna Sigurðardóttir
Listmálarinn Jónas Viðar heldur
áfram myndröð sinni „Portrait of
Iceland“ í Jónas Viðar Gallery á Ak-
ureyri. Málverk Jónasar eru blanda
hugmyndalistar og hefðbundinna
landslagsmálverka. Fleiri málarar
hafa nálgast landslagið á þennan
hátt, tam. Húbert Nói, en nálgun
hans og Jónasar eiga ýmislegt sam-
eiginlegt.
Titillinn „Portrait of Iceland“ gef-
ur til kynna að listamaðurinn sé sér
meðvitandi um hversu mjög íslenskt
landslag hefur orðið ímynd og sölu-
vara, bæði fyrr og nú og ekki síst
innan myndlistarinnar. Myndir hans
eru að hluta í anda nítjándu aldar
rómantíkur, þar sem landslagið er
ávallt ákaflega þokuslungið. Hér eru
fjöll sveipuð hvítu mistri, eins og
annars heims. Sú hugmynd að gera
öllum fjöllunum sem hér eru máluð
jafn hátt undir höfði og birta þau í
sömu stærð tilheyrir aftur frekar
tuttugustu öldinni og vísar til mark-
aðssetningar og staðalímynda. Að-
eins eitt málverkið er stærra og
brýst þannig undan oki hug-
myndalistarinnar.
Jónas hefur um árabil þróað
vinnuaðferð sína sem byggist á lag-
skiptum verkum unnum með akryl-
litum og lakki. Aðferðin skapar dýpt
á myndfletinum sem er undirstrikuð
af því dulúðuga mistri sem leikur um
myndefnið. Jónas fetar þröngan stíg
þar sem fátt má út af bregða og
gryfjur kitsch og kunnugleika er að
finna við hvert fótmál, en ég er ekki
frá því listamaðurinn sé að verða
öruggari á braut sinni.
Þokuslungin
ímynd landsins
Annars heims „Fjöll sveipuð hvítu mistri …“ úr verki eftir Jónas Viðar.
Ragna Sigurðardóttir
MYNDLIST
Jónas Viðar Gallery, Akureyri
Til 24. ágúst. Opið 13–18 fös. og lau.
Aðgangur ókeypis
Málverk, Jónas Viðar
bbbnn
ÞAÐ var arkitektastofan Arkþing
ehf. sem bar sigur úr býtum í sam-
keppni um hönnun óperuhúss í
Kópavogi, en niðurstaðan var til-
kynnt í Salnum í gær. Um var að
ræða framhaldskeppni á milli Ark-
þings og Alarks ehf., en eftir upp-
haflega samkeppni þótti engin til-
lagnanna vera fullnægjandi. Þóttu
þessar tvær stofur lofa bestu og
kepptu því um að vinna sem best úr
athugasemdum dómnefndar. Taldi
dómnefnd að báðar tillögurnar hefðu
verið þátttakendum til sóma.
„Menningarþjóð verður að koma
þaki yfir þessa listgrein svo að sómi
sé að og næst á dagskrá er að koma
óperuhúsinu í skipulagsferli,“ sagði
Gunnar I. Birgisson, bæjarstjóri í
Kópavogi og formaður dómnefndar,
en í henni sátu auk hans Stefán Bald-
ursson óperustjóri og arkítektarnir
Ásdís Ingþórsdóttir, Ólafur Axels-
son og Þorvaldur S. Þorvaldsson.
Stefnt er að því að óperuhúsið
verði framtíðarheimili Íslensku óp-
erunnar og að þar verði fyrsta flokks
aðstaða til óperu- eða söngleikja-
flutnings, tónleika og annarra uppá-
komna. Gunnar tekur þó fram að
þetta sé aðeins eitt skref af mörgum
í byggingu hússins. Ennþá á eftir að
ganga frá fjármögnun hússins að
fullu, en reiknað er með að það verði
risið einhvern tímann á milli áranna
2010 og 2012.
Áhugasamir geta séð fleiri myndir
og meira ítarefni tengt húsinu á
opera.is eða kopavogur.is.
Frá brúnni Húsið eins og það mun birtast fólki þegar það kemur að Kópavogsbrú, eftir tvö til fjögur ár.
Vinningstillaga að óperuhúsi