Morgunblaðið - 16.08.2008, Blaðsíða 34

Elsku afi minn,
mig langaði að minn-
ast þín í örfáum orð-
um. Þú varst stór og
mikill maður, hvernig
sem á það er litið, og oft kallaði ég
þig stóra afa til skilgreiningar. Ég
hugsa að þú hafir verið svona stór
til þess að hafa nóg pláss fyrir þitt
stóra hjarta, því þú varst gjafmild-
ur og vildir alltaf að fólkið þitt
hefði það gott og gæti notið sín.
Ég á margar ógleymanlegar
minningar og flestar þeirra tengj-
ast einmitt gjafmildi þinni og hlýju.
Ég gleymi því aldrei þegar ég fór
til Parísar fyrir nokkrum árum. Þá
kallaðir þú á mig, gafst mér pening
og sagðir mér að ég yrði að fara í
Louvre-safnið, en þér var ekkert
sérstaklega umhugað um að ég sæi
listaverkin, heldur lagðirðu meg-
ináherslu á að ég færi í kaffiter-
íuna því hún væri einstök.
Þið amma hafið oft verið svo góð
að gefa mér jólakjól um jólin og þú
sagðir alltaf við mig að ég ætti að
velja mér fallegan kjól svo ég gæti
verið „Lady of the night“. Þú varst
alveg sérstaklega fyndinn, afi
minn, og ég geymi í huga mér
margar gullnar setningar og
prakkarasvipinn sem kom á þig
þegar þú varst að bulla eitthvað.
En þú gast líka rokið upp til handa
og fóta ef þér mislíkaði eitthvað og
það gat í sjálfu sér verið stórkost-
lega fyndið, sérstaklega þegar um-
ræðuefnið var stjórnmál, því í
sömu setningu gastu verið allt í
senn harður kommúnisti og frjáls-
lyndasti frjálshyggjumaður. Þrátt
fyrir að hafa menntað mig sem
stjórnmálafræðingur get ég ekki
enn staðsett þig á „vinstri/hægri-
skalanum“ og ég hugsa að þú hafir
ekki getað það sjálfur. Það kann að
vera að áhugi minn á stjórnmálum
hafi kviknað við að hlusta á ykkur
pabba fara yfir málin, því eldmóð-
urinn, orðavalið og hitinn í sam-
ræðunum var oft slíkur að mér
þótti skemmtilegra að sitja og
hlusta á en að leika mér með
frændsystkinum mínum.
Í síðasta sinn sem ég kom og
heimsótti ykkur ömmu, áður en þú
veiktist, kvaddir þú mig að vanda
en óskaðir mér svo til hamingju; ég
kunni ekki við annað en að taka við
þessum hamingjuóskum þó að ég
vissi ekki fyrir hvað þær voru. En
þá bættir þú við og brostir prakk-
aralega: „Nú getur þú boðið upp á
rjóma í öll mál úr kristalsskál“ –
amma hafði nefnilega gefið mér
fallega rjómaskál í heimsókninni.
Mér þykir vænt um þessa síðustu
minningu mína um þig því hún er
svo lýsandi, alltaf tilbúinn með
hnyttin svör en umfram allt svo
hlýr og góður og vildir öllum svo
vel.
Elsku afi minn, þakka þér fyrir
allar góðu stundirnar, hlýjuna og
kærleikann sem þú hefur sýnt mér
um ævina og síðar Bigga mínum og
Páll Haraldur Pálsson
✝ Páll HaraldurPálsson fæddist
í Reykjavík 24. nóv-
ember 1920. Hann
lést á Landspítalan-
um við Hringbraut
6. ágúst síðastliðinn
og var jarðsunginn
frá Háteigskirkju
14. ágúst.
Bensa litla. Ég veit
að þú ert á góðum
stað og tel mjög lík-
legt að himnaríkið
þitt sé risavaxinn
stórmarkaður með
endalausu vöruúrvali,
þar sem þú svífur um
fisléttur, skoðar úr-
valið og smakkar við
og við á einhverju
spennandi.
Þín
Heiða Kristín
Helgadóttir.
Afi Páll var einstakur maður.
Það sem kemur upp í huga okkar,
þegar við rifjum upp allar þær ótal
minningar sem við eigum með hon-
um, er hversu vel honum tókst að
nýta allt sem lífið hafði upp á að
bjóða. Afi Páll upplifði tímabil í
sögu þjóðarinnar sem við sem
yngri erum eigum eflaust ekki eftir
að upplifa. Breytingar í þjóðfélag-
inu voru miklar, tækifærin voru
mörg og hann var duglegur að nýta
þau. Hann var frumkvöðull á ýms-
um sviðum og félagslyndur og tók
þátt í hinum ýmsu félagsstörfum.
Afi og amma ferðuðust mikið sem
var ekki algengt á þessum tíma og
fengum við að njóta þess að hlusta
á hann segja okkur sögur frá öllum
þessum ferðalögum.
Afi og amma bjuggu í Mávahlíð-
inni í yfir 30 ár, ásamt börnunum
sínum fimm. Afi og amma undu sér
vel í Hlíðunum. Seinna urðu barna-
börnin alls ellefu og því alltaf
gestagangur hjá ömmu og afa. En
það var ekki vandamál því dyrnar
voru alltaf ólæstar, þannig að fólk
gat bara litið inn hvenær sem var.
Matur átti stóran þátt í lífi afa og
áhugi hans á mat var mikill. Þess
vegna var alltaf tekið vel á móti
fólki með dýrindis kræsingum.
Efst í huga okkar barnabarnanna
er vöfflukaffi, sunnudags-lamba-
hryggur og súkkulaðiís í eftirrétt,
langborðið á jólunum sem svignaði
undan rjúpum og meðlæti, og síð-
ast en ekki síst ananasfromage
með möndlu. Við svona aðstæður
var afi vanur að sitja brosandi við
enda borðsins og segja: „Nú borð-
um við hægt.“
Afi og amma áttu um skeið sum-
arbústað í landi Kárastaða á Þing-
völlum. Þar eyddum við heilu
sumrunum við að veiða fisk, tína
ber, rækta kartöflur og rabarbara
með afa og ömmu. Afi gaf sér alltaf
tíma fyrir okkur, kenndi okkur ól-
sen ólsen, að leggja kapal, leyfði
okkur að skríða í fangið sitt og
sitja hjá sér og hlusta á sögur. Afi
bjó yfir ótrúlegum drifkrafti sem
einkenndi allt sem hann uppskar í
lífinu. Hann hafði sterkar skoðanir
og var ófeiminn við að láta þær í
ljós. En hann sparaði heldur aldrei
hrósið. Hann hrósaði manni og
studdi mann í öllu sem við kom
námi. Það var ekkert skemmti-
legra en að koma heim til þeirra
með góðar einkunnir úr skóla eða
segja frá einhverju sem maður
hafði gert vel. Þá fékk maður yf-
irleitt einhvers konar verðlaun,
hvort sem það var að kaupa snúð
með kaffinu eða nýbakaða köku og
þá sá hann alltaf um að segja öllum
frá því hversu duglegur maður
hafði verið. Hann hafði gott hjarta
sem sló sterkt allt til dauðadags.
Þín verður sárt saknað, elsku afi
okkar.
Með hinstu kveðju,
Bryndís Helgadóttir,
Pétur Helgason,
Ingibjörg Birna
Kjartansdóttir og
Snorri Helgason.
Nú er frændi minn og besti vin-
ur fallinn frá eftir erfið veikindi
sem hann bar með ótrúlegri þraut-
seigju.
Halli, eins og hann var kallaður í
fjölskyldunni, var minn besti og
nánasti vinur mestan hluta lífs
okkar. Halli var föðurbróðir minn
og áttum við og fjölskyldur okkar
mikil samskipti og samstarf bæði í
fjölskyldu– og félagslífi.
Ég man fyrst eftir Halla, þegar
við bjuggum í Hafnarfirði og Halli
kom til okkar til að vinna í salt-
fiskþurrkun, en hann bjó hjá móð-
ur sinni og fóstra í Reykjavík.
Það urðu síðar tíðar heimsóknir
á milli okkar. Alltaf var líf og fjör
þegar Halli kom, því að hann sýndi
strax mikla framkvæmda- og for-
ystuhæfileika, sem síðar urðu til
þess að hann kom víða við í fé-
lagsmálum. Hann gekk í skátafé-
lagið Væringja 1934 og þá í hinn
fræga „Svanaflokk“. Tveimur árum
seinna var hann valinn til að gegna
flokksforingjastarfi og naut ég
þess að hefja minn skátaferil undir
hans stjórn. Starfið okkar í Máva-
flokknum gekk vel þrátt fyrir lé-
legt húsnæði og þröngt. Halli
þýddi úr ensku spennandi skáta-
sögu, „Skátarnir á Robinsoneyju“,
sem hann las á flokksfundum. Sag-
an var síðan gefin út af skáta-
flokknum Úlfljóti og varð vinsæl.
Brátt var Halli gerður að sveit-
arforingja, síðar deildarforingja og
félagsforingja, starfsþrek og dugn-
aður hans var ótrúlegur. Dreif
hann upp skátastarfið og okkar
deild skaraði fram úr í starfi með
líflegum útilegum og skemmtilegu
skátastarfi.
Halli starfaði í stjórn Bandalags
íslenskra skáta og var aðaldrif-
kraftur í skátastarfinu, m.a. sem
erindreki starfseminnar um land
allt. Árið 1943 var haldið stærsta
skátamót sem haldið hafði verið á
Íslandi og stýrði hann því af því-
líkum krafti og dugnaði. Það fór
því ekki framhjá mönnum að hann
var vel fallinn til félagsforystu.
Hann var annar brautryðjenda
Kiwanishreyfingarinnar og fékk
marga skáta til liðs við sig á þeim
vettvangi. Hin síðari ár höfum við,
gamlir skátaforingjar í Reykjavík,
starfað í skátaflokki sem kallast
„Næturgalar“ og höfum við farið
saman í leikhús og ferðir á haustin
undir stjórn Halla. Nú er foringinn
fallinn og liðið orðið þunnskipað.
Strax á unglingsárum hafði Halli
mikinn áhuga á að spila bridge og
það varð til þess að hann ásamt
öðrum góðum félögum stofnuðu
spilaklúbb sem starfaði í meira en
40 ár. Spilað var í hverri viku og
safnað í ferðasjóð sem nýttur var
til ferðalaga innanlands sem utan
með mökum okkar. Innan hópsins
eru sterk vináttubönd og hélt Halli
vel utan um hópinn alla tíð.
En nú er foringinn fallinn og við
minnumst hans sem forystumanns
og vinar og ofarlega í huga okkar
allra er þakklæti fyrir störf hans í
okkar þágu.
Góði vinur í meira en 70 ár, þín
verður sárt saknað.
Við færum Bryndísi og börnum
innilegar samúðarkveðjur.
Guð veri með ykkur öllum.
Páll Gíslason
Látinn er Páll H. Pálsson, félagi
í Kiwanisklúbbnum Kötlu í Reykja-
vík. Páll var fæddur 24. nóvember
1920 og var á 88. aldursári. Eftirlif-
andi eiginkona Páls er Bryndís
Guðmundsdóttir.
Páll var einn af frumkvöðlum
Kiwanishreyfingarinnar á Íslandi
og einn stofnenda Kötlu árið 1966
og fyrsti forseti klúbbsins og
gegndi Páll miklum ábyrgðarstöð-
um innan Kiwanishreyfingarinnar,
bæði hér heima og erlendis eins og
hér má sjá: Páll varð Kiwanisfélagi
í Heklu 1964, stofnandi og fyrsti
forseti Kötlu 1966, svæðisstjóri Ís-
lands 1969, annar varaforseti KI–
EF (Evrópustjórnar Kiwanis)
1969–1970, fyrsti varaforseti KI–
EF 1970–1971, forseti KI–EF
1971–1972, ritari heimsstjórnar KI
1971–1972, fráfarandi forseti KI–
EF 1972–1973.
Kiwanishreyfingin hefur átt því
láni að fagna að hafa átt innan
sinna vébanda ötula hugsjónamenn
eins og Pál H. Pálsson til að
byggja upp og hlúa að hreyfingu
sem hefur að markmiði að „hjálpa
börnum heimsins“ og byggja upp
og efla félagsmenn í klúbbstarfi.
Í lok samfylgdar drjúpum við
Kiwanismenn höfði í virðingu og
þökkum af heilum hug gott starf
og mikla vináttu um leið og við
vottum Bryndísi Guðmundsdóttur,
eiginkonu Páls, börnum og fjöl-
skyldum þeirra okkar dýpstu sam-
úð. Hafðu þökk fyrir allt og allt.
F. h. Kiwanisumdæmisins Ís-
land–Færeyjar,
Gylfi Ingvarsson,
umdæmisstjóri.
Þetta var vorið 1975 og ég var 19
ára og var að kaupa mitt eina hús
fyrr og síðar, Grettisgötu 40b í
gamla bænum. Þar vildi þá enginn
búa og því voru íbúðir og gömul
hús þar á spottprís. Nú er öldin
önnur. Og enginn vildi skrifa upp á
víxlana í húsakaupunum fyrir mig,
19 ára barnið, ekki einu sinni for-
eldrar mínir, því ég átti þá bara
200 þúsund krónur gamlar í
greiðslu við samning, sem þótti
ekki mikið af ódýrri íbúð sem þá
kostaði 3,2 milljónir gamlar. Allt
annað var á víxlum.
Ég gekk frá Heródesi til Pílat-
usar í marga daga í þessum erinda-
gjörðum og bað alla sem ég þekkti
til að hjálpa mér í þessu, til að
missa ekki kaupsamninginn niður
sem í reynd var margrunninn út, –
en allt kom fyrir ekki. Enginn
treysti sér til þess að skrifa upp á
fyrir þetta húsakaupabarn. Í ör-
væntingu minni labbaði ég niður á
skrifstofu Happdrættis Háskóla Ís-
lands þar sem Páll H. Pálsson var
forstjóri og hélt undir hendinni
brúnu umslagi með þykkum bunka
af víxlum og bað Pál, sem ég var
rétt málkunnugur í gegnum for-
eldra mína, að ábyrgjast þessi
kaup og skrifa upp á víxlastaflann
sem ég var með. Því ég ætlaði sko
að borga þetta allt saman á gjald-
daga. Páll horfði hissa á víxlabarn-
ið andartak og sagði svo brosandi:
Já, já, ertu með staflann með þér
vinur? Ég var svo hissa og glaður
að ég var allnokkra stund að átta
mig á því að hann sagði já en ekki
kannski og ekki nei og ekki komdu
seinna, eins og flestir mínir ætt-
ingjar og vinir höfðu fram að þessu
sagt og gert við þessari bón minni.
– Þessari stund gleymi ég aldrei í
lífi mínu. Og þakklætið í huga mín-
um dvínar aldrei til þessa örláta
höfðingja sem ég hitti þarna í
fyrsta skipti fyrir utan Kiwanis-
fundi og ferðalög foreldra minna
þar sem Páll var alltaf hrókur alls
fagnaðar umfram aðra. Fyrir utan
þessar persónulegu minningar
mínar með Páli man ég alltaf eftir
honum þegar við systkinin vorum
ung í sumarferðalögum Kiwanis-
klúbbanna Kötlu og Heklu sem
þeir faðir minn og Páll ásamt
fjölda annarra skátavina og ann-
arra eldhressra Kiwanisfélaga
héldu uppi fjörinu í. Þær stundir
eru ógleymanlegar í einu orði sagt.
Alltaf var Páll miðjan í gleðskapn-
um, ásamt því að vera drifkraft-
urinn í flestu sem tekið var sér fyr-
ir hendur.
Ég veit ekki af hverju en skýr-
asta minning mín um Pál var þegar
Kiwanisklúbburinn fór helgarferð
upp í Húsafell, líklega sumarið
1967. Þar var sungið, hlegið og etið
mikið. Páll stjórnaði og sneri lamb-
asteikinni á snúningsteini og reytti
af sér brandarana ásamt því að
gefa öllum að eta af steikinni. Það
var aldrei neinn meðalmaður í Páli
H. Pálssyni athafnamanni og sam-
kvæmisljóni, í neinum skilningi
orðsins. Fyrir það og fyrir örlætið
og hjálpsemina vorið 1975 skal hér
þakkað nú þegar Páll er fluttur í
Sumarlandið góða, þar sem þorri
skátanna og Kiwanisfélaganna eru
komnir fyrir.
En eitt er víst. Úr því að Páll er
kominn í íslenska Sumarlandið þá
verður hlegið þar hátt og mikið og
hent gaman að öllu í umhverfinu
sem og félögunum sem þar eru
mættir. Það er ákaflega líklegt, svo
ekki sé nú meira sagt.
Magnús H. Skarphéðinsson.
Afi minn og nafni Páll H. Páls-
son lést miðvikudaginn 6. ágúst
síðastliðnn. Ég hitti hann síðast
fyrir nokkrum vikum rétt áður en
ég fór til Asíu og datt ekki í hug að
ég myndi ekki fá að hitta hann aft-
ur. Það er tregafull tilhugsun að
svo skuli vera. Síðasta skiptið var
þegar Kata frænka hélt óvænt
pyslupartí 17. júní. Þetta var ekki
fjölmennt partí en góðmennt, ég,
Kata frænka, Gísli frændi og heið-
ursgestirnir amma og afi. Við átum
yfir okkur af pylsum og áttum góða
stund saman.
Ég hef átt margar álíka stundir
með ömmu og afa, þar sem afi seg-
ir skemmtilegar sögur, bæði af
sjálfum sér og öðrum. Flestar áttu
þær sér stað löngu fyrir mína tíð.
Sögur voru oftast af uppvaxtarár-
um hans í Reykjavík og frá stríðs-
árunum. Svo kunni hann fjöldann
allan af ferðasögum, hann hafði
komið svo víða. Þegar afi sagði
sögur þá ljómaði hann og mér
fannst merkilegt hve vel hann
mundi smáatriði og sagði skýrt frá
atburðum sem höfðu gerst fyrir
meira en hálfri öld. Þetta mundi
hann allt eins og það hefði gerst í
gær.
Uppvaxtarárin mín eru samofin
minningum af Páli afa. Þegar ég
hóf skólagöngu mína í Ísaksskóla,
þá var venjan að fara í Mávahlíðina
til ömmu og afa eftir að skólanum
lauk. Amma bauð upp á matarkex
og mjólkurglas í kaffitímanum.
Eftir kaffið fór afi oftast og lagði
kapal við borðstofuborðið. Ég
fylgdist með. Hann var svo yfir-
vegaður og hugsi en alltaf vinaleg-
ur og hafði tíma fyrir mig. Þegar
hann var búinn að leggja einn eða
tvo kapla tókum við oft olsen olsen
og sátum saman og spjölluðum.
Sumar af bestu æskuminingum
mínum eru frá því að vera með hjá
ömmu og afa í sumarbústaðnum
þeirra á Þingvöllum. Við barna-
börnin áttum öll okkar tré, afi
hafði plantað tré fyrir hvert okkar
þegar við fæddumst. Fyrri hluta
sumarsins settum við alltaf niður
kartöflur þar sem afi sá um að
skipa hjálparsveinunum fyrir. Og
eftir að ég hafði veitt murtur í
vatninu smjörsteikti afi þær á
pönnu með graslauk. Allt kemur
þetta upp í hugann, minningar sem
alltaf munu fylgja mér. Þó að ég sé
hinum megin á hnettinum eins og
er og nái ekki að vera viðstaddur
útförina, þá hefur hugur minn ver-
ið hjá fjölskyldu minni síðan ljóst
var hvert stefndi. Ég sendi ömmu,
systrunum og Gísla ástar- og sam-
úðarkveðju frá Taílandi.
Páll Arnar Steinarsson.
34 LAUGARDAGUR 16. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Elsku langafi, takk fyrir
okkur.
Leiddu mína litlu hendi,
ljúfi Jesús, þér ég sendi
bæn frá mínu brjósti, sjáðu,
blíði Jesús, að mér gáðu.
geisli þinn á kalda hjarnið.
(Ásmundur Eiríksson.)
Embla Rún Pétursdóttir
og Sölvi Hrafn Pétursson.
Elsku Afi.
Þakka þér fyrir allar ynd-
islegu minningarnar og frá-
bæru sögurnar sem þú gafst
okkur.
En nú er komið að okkur
að geyma sögur í hjarta okk-
ar til að segja þér þegar við
hittumst aftur að leikslokum.
Alma og Dagný.
HINSTA KVEÐJA
✝
Elsku móðir okkar, amma, langamma og kær vinur,
KRISTJANA M. JÓHANNESDÓTTIR,
andaðist á Hrafnistu, Hafnarfirði, miðvikudaginn
13. ágúst.
Útför fer fram frá Áskirkju föstudaginn 22. ágúst
kl. 11:00.
Sigurður Hávarðsson, Guðrún Jónsdóttir,
Jens Kristján Jensson, Bang Orn Sibrunang,
Manfreð Jóhannesson,
Þorvaldur Guðmundsson,
barnabörn og barnabarnabörn.