Morgunblaðið - 17.08.2008, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 17. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
FORSETI Íslands,
herra Ólafur Ragnar
Grímsson, telur íþrótt-
ir ákjósanlegt tæki til
að efla skilning milli
þjóða og ákvað að
sækja Ólympíuleikana
í Peking núna í ágúst.
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir mennta-
málaráðherra var einn-
ig viðstödd opnunarhátíð leikanna.
Það er í sjálfu sér ekkert áhorfsmál
að sækja þennan merka íþrótta-
viðburð en ákvörðuninni fylgir samt
djúp ábyrgð: sú ábyrgð að gera
stjórnvöldum í Kína ljósar skyldur
sínar sem gestgjafa slíkra alþjóða-
leika. Það þarf líka að minna þau og
aðra á þá ábyrgð sem því fylgir að
beina stöðugt eitt þúsund eld-
flaugum yfir sundið til Taívans.
Nýjasta skýrsla Amnesty Int-
ernational kennir ástandið í Kína nú
við „svikin loforð“ og bendir á að
stjórnvöld fótumtroði mannréttindi
sem aldrei fyrr. Með öðrum orðum:
Lítið hefur orðið úr þeirri þiðnun
sem forseti Alþjóðaólympíunefnd-
arinnar, Jacques Rogge, vonaði fyr-
irfram að myndi fylgja leikunum.
Hvaða skilaboð
fluttu íslensku gest-
irnir stjórnvöldum í
Kína? „Ég hef sann-
færst um það á liðnum
árum … að besta leiðin
til að styrkja mannrétt-
indi og lýðræðisþróun í
Kína sé að eiga upp-
byggilegar viðræður
við þarlend stjórnvöld
og sýna þeim virð-
ingu,“ sagði Ólafur
Ragnar nýlega. Spurn-
ing er hvort í hinum
„uppbyggilegu viðræðum“ verði
drepið á eldflaugarnar eitt þúsund
og ógnina við lýðræðislega kjörna
stjórn Taívans.
Það er í anda Ólympíuleikanna að
stefna að friðsælli og betri heimi. En
er það í þeim sama anda að hóta Ta-
ívan gjöreyðingu ef þjóðin dansar
ekki eftir pípu stjórnvalda í Kína?
Meintur tilgangur eldfluganna er að
hræða Taívan frá því að lýsa yfir
formlegu sjálfstæði jafnvel þótt
Lýðveldið Kína (Taívan) hafi verið
stofnað 1911 og í raun starfað á allan
hátt sem sjálfstætt ríki síðan stjórn-
völd flúðu þangað frá Kína árið 1949.
Bandaríska stofnunin Freedom
House lýsti fjölmiðlun á Taívan sem
frjálsri í skýrslu sinni á þessu ári og
á síðasta ári komst Taívan í 12. efsta
sæti meðal frjálsustu ríkja heims:
hæst allra Asíuríkja annað árið í röð
og í nánd við ríki á borð við Ísland og
Þýskaland. Samtökin „Fréttamenn
án landamæra“ töldu Taívan á sama
tíma 32. frjálsasta ríki heims hvað
fréttaflutning varðar og á stöðugri
uppleið á meðan Kína situr fast í 7.
neðsta sæti á sama lista.
Við hljótum að vona að hinir tignu
íslensku gestir á Ólympíuleikunum
hafi átt uppbyggilegar viðræður í
anda Ólafs Ragnars Grímssonar við
kínversk stjórnvöld og hafi spurt
þau m.a. hvort eldflaugarnar eitt
þúsund séu samboðnar gestgjöfum
slíkra leika.
Farið á Ólympíuleikana –
en gleymið ekki eldflaugun-
um eitt þúsund
Charles Liu skrifar
um Ólympíuleikana
í Kína
» Það er í anda Ólymp-
íuleikanna að stefna
að friðsælli og betri
heimi. En er það í þeim
sama anda að hóta Taív-
an gjöreyðingu ef þjóðin
dansar ekki eftir pípu
stjórnvalda í Kína?
Charles Liu
Höfundur er aðalfulltrúi á full-
trúaskrifstofu Taívans í Danmörku.
Faxafen 10 - 108 Reykjavík - eignir@eignir.is
HLÍÐARNAR
Notaleg og falleg 107
fm. efri sérhæð með
geymslurisi á frábærum
stað miðsvæðis í borg-
inni. Snyrtilegur teppa-
lagður uppgangur, rúm-
gott hol, tvær bjartar
samliggjandi stofur, þe.
stofa og borðstofa með
sjarmerandi rennihurð á
milli með frönskum gluggum. Rúmgott og vel skipulagt eldhús með nýlegri HTH inn-
réttingu. Baðherbergi er nýlega tekið í gegn með fallegri innréttingu og lögnum fyr-
ir þvottavél. Tvö rúmgóð svefnherbergi með góðum skápum. Fallegt parket á allri
íbúðinni, nema korkur á eldhúsi og flísar á baði. Góðar suðursvalir með viðarflísum
sem gerir þær einstaklega hlýlegar og notalegar. Sameiginlegt þvottahús í kjallara
auk geymslu. Stór gróinn garður með hitalögn í stétt. Samþykkt byggingarleyfi fyrir
rúmgóðum bílskúr við húsið fylgir. Góð eign á yndislegum rótgrónum stað. Stutt í
verslanir og skóla. Verð kr. 35.500.000.- Við mælum með þessari eign.
Upplýsingar gefur Aðalheiður í síma 893-2495
Sími 580 4600
Aðalheiður Karlsdóttir, lögg.fasteignasali.
Til leigu í Skipholti
Til leigu mjög snyrtilegt fullinnréttað 650 m² skrifstofuhúsnæði á 3. hæð í
lyftuhúsi með fallegu útsýni til norðurs. Laust til afhendingar. Húsnæðið nýtist
sem ein heild, en einnig er auðvelt að skipta því í 390 m², 202 m² og 58 m²
rými og myndað hinar ýmsu stærðir s.s. 260 m², 448 m² eða 592 m².
Ljósleiðari er inn í húsið. Tölvulagnir í stokkum. Dúkur á gólfum. Svalir.
Aðgangsstýrð sameign. Þeir sem vilja tryggja sér húsnæði á þessum frábæra
stað miðsvæðis í Reykjavík og hafa eftir sem áður aðgang
að nægum bílastæðum hafið samband við sölumenn
okkar. Mánaðarleiga 1.150.000. (Ath. leigist án vsk.)
Sími 511 2900
M
bl
10
36
59
3
Sogavegur 130
Til sölu parhús við Sogaveg 130, einingahús, reist af Einingaverksmiðjunni Borg. Hvort hús
er 125 fm auk bílageymslu. Verðmat m.v. ástand húsanna er 26-27 milljónir pr. hús. V/ galla
í uppsetningu eininga getur bótakrafa á Einingaverksmiðjuna Borg fylgt með kaupunum.
Tilboð og fyrirspurnir sendist á sogavegur@live.com
Skólavörðustíg 21, Reykjavík
sími 551 4050
Glæsileg
brúðarrúmföt
í úrvali
Sími 551 3010
Í GREIN sem fjár-
málafréttamaðurinn
Anthony Hilton skrifaði
í London-blaðið The
Evening Standard
mánudaginn 4. ágúst sl.
og má sjá á vefsíðunni
www.standard.co.uk/
anthonyhilton undir
fyrirsögninni „Too
many bankers and not
enough real wealth“ fullyrðir hann að
efnahagur og kaupgeta Breta hafi
hríðfallið þar sem þeir hafi of litla olíu
og of marga bankamenn. Þetta sé þó
vandamál um víða veröld en hafi þó
komið verst við Englendinga af öllum
þjóðum sem verði nú að sætta sig við
sumarfrí heima í ár vegna fátæktar í
stað sólarlandaferða.
Augljóslega hefur Anthony ekki
heyrt talað um Ísland og ástandið hér
enda tel ég að hann hefði skrifað sína
grein öðruvísi ef breska pundið hefði
fallið um 30% til 40% auk þess sem
bankarnir hefðu enga peninga til út-
lána. Engin gengisfelling er í Englandi
og stýrivextir um 5% en samt telja
menn að þjóðfélagið þar sé að fara á
hausinn eða a.m.k. í mjög mikilli lægð.
Anthony rifjaði upp að fyrir um ári
hafi húsnæðisverð verð í hæstum
hæðum í Englandi og að breskar
bankastofnanir hafi helst viljað lána
fólki 100% lán og að breski fjármála-
heimurinn hafi gert hvern megadílinn
eftir annan og vitnar í yfirtöku á hol-
lenska bankanum ABN Amro sem
dæmi. Nú ári seinna er allt í kalda
koli, smásala og byggingariðnaður
hefur hrunið og Pólverjarnir farnir
heim. Uppsveiflan í Englandi hefur
staðið svo lengi að fólk undir fertugu
veit varla hvernig eigi að bregðast við
kreppu og samdrætti og þannig sé
einmitt einnig ástatt í stjórnarráðinu
og þar séu fyrir „hauslaus hænsni“
þar sem leiðtogar ríkisins og rík-
isstjórnin eigi að sitja.
Það er eins gott að fjármála-
sérfræðingurinn hann Anthony fari
ekki að reka nefið ofan í
málefnin hér á Íslandi
því orðalag af þessu tagi
tíðkast varla á Íslandi
þó ýmislegt sé sett á
prent.
Anthony telur að
kreppan hjá þeim í
Englandi sé nú þegar
búinn að standa mun
lengur en menn spáðu
fyrir um ári síðan:
Í fyrsta lagi séu nú
nýjar aðstæður svo sem
að Asíulönd séu á mikilli
uppleið og að hráefnið í heiminum
dugi engan veginn til að þjóna þess-
um nýu herrum og nefnir augljós
dæmi svo sem kopar og olíu en önnur
hráefni sem einnig er mikill skortur á
en er ekki jafnaugljóst séu til dæmis
fosfór og matur. Skorturinn hefur
snarhækkað verð á þessum vörum
sem leiðir til þess að við hin höfum
miklu minna á milli handanna. Eina
vonin sé að Kína hægi á hagvexti þó
það sé skammgóður vermir þar sem
um 2 milljarðar manna séu vænt-
anlegir í heiminn á næstunni og eins
og ástandið er núna þá geti hlutirnir
bara hækkað. Við verðum því að búa
okkur undir miklu hærri verð og mun
minni lúxus en hingað til.
Í öðru lagi telur Anthony að fjár-
málakerfið hjá okkur undanfarið hafi
meira verið að vasast í hlutum án
þess að hafa nokkurn efnahagslegan
tilgang annan en að afla þóknunar
fyrir bankana. Peningaausturinn hef-
ur verið þvílíkur að bæði ein-
staklingar og hið opinbera var alger-
lega hætt að hugsa um hvaðan
peningarnir kæmu eða hvernig
þeirra var aflað. Ef menn hefðu gáð
nánar þá hefðu þeir séð að fjár-
málageirinn hafði vaxið og stækkað
mun meira en þörf var fyrir í efna-
hagskerfi okkar. Lánað var í alls kon-
ar starfsemi sem síðan skilaði engu
þannig að þegar þrengist á dalnum þá
eru þessar innihaldslitlu fjárfestingar
gagnslaust og verðlaust fyrirbæri
sem ekki getur borið neinn samdrátt.
Efnahagskerfin og efnahags-
ástandið fór því langt fram úr póli-
tískum markmiðum þar sem pólitísk
stjórn og viðmið starfa einangrað í
hverju landi fyrir sig meðan að fjár-
málageirinn geystist stjórnlaust um
allan heim og mun líklega viðhalda
áframhaldandi fjármálakreppu sem
nú endurspeglast í endalausum
björgunaraðgerðum fyrir bankana.
Anthony telur að eina leiðin til að
greiða úr núverandi ástandi sé að
draga úr umsvifum bankakerfisins og
fjármálageirans sem þarf að minnka,
hætta hvers konar fjárhættuspila-
mennsku, draga úr kostnaði við fjár-
málakerfið og vinna í samræmi við
hefðbundið hlutverk banka og fjár-
málastofnana sem er að skapa öðrum
en þeim sjálfum tækifæri til að
byggja upp arðbæran atvinnurekst-
ur. Eina leiðin til að ná þessum mark-
miðum sé að láta nokkra banka verða
gjaldþrota en stjórnmálamennirnir
séu bara of hræddir til að stíga það
skref.
Þetta muni þó verða niðurstaðan
að lokum þar sem engin önnur leið er
til að höggva á hnútinn. Efnahags-
kerfið mun halda áfram að hægja á
sér þar sem bankarnir þurfa að draga
úr útlánum til arðbærra fjárfestinga,
heilu viðskiptablokkirnar munu
hrynja, verslunarmiðstöðvar munu
falla saman og alls konar fjárfest-
ingar í atvinnuhúsnæði verða að
engu. Allt er þetta að gerast þar sem
fjárfest var í algerri froðu í stað þess
að fjárfesta í öflugum verkefnum.
Einhver ár muni líða þar til ástand-
ið batni þar sem ekki sé í augsýn nein
skýr sýn eða skýr stefnumörkun sem
getur leitt þjóðfélagið út úr krísunni.
Maður veltir fyrir sér hvort eitt-
hvað í vangaveltum Anthony Hiltons
eigi við um íslenska hagkerfið og
efnahagsaðgerðir okkar íslendinga?
Of margir bankamenn og of
lítill raunverulegur auður
Sigurður Sigurðs-
son skrifar um
efnahagsmál
» Þurfa sumir bankar
að fara á hausinn?
Anthony Hilton veltir
fyrir sér fjármálastöð-
unni í Englandi.
Sigurður Sigurðsson
Höfundur er verkfræðingur.