Morgunblaðið - 18.08.2008, Blaðsíða 4

4 MÁNUDAGUR 18. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
Eyjafjöll | Íslenskt heilhveiti kemur
á markaðinn í haust. Hveiti hefur
verið ræktað á Þorvaldseyri undir
Eyjafjöllum í fimm ár með góðum
árangri. Hingað til hafa kýrnar á
bænum einar notið uppskerunnar.
Ólafur Eggertsson, bóndi á Þor-
valdseyri, hefur sáð svokölluðu
vetrarhveiti í akra sína síðustu sex
ár. Hann sáir um mitt sumar svo að
fræið nái að spíra fyrir veturinn.
Jurtin leggst síðan í dvala yfir vet-
urinn en nær fullum þroska haustið
eftir. „Það má ekki sá of snemma,
því þá fer plantan að vaxa og und-
irbúa fræmyndun og verður ónýt,
og heldur ekki of seint því þá
drepst hún líka,“ segir Ólafur.
Hveitið skemmdist í vetur
„Ég geri þetta á sömu forsendum
og faðir minn sem hóf kornrækt hér
1960. Við höfum ræktað korn á
hverju einasta ári,“ segir Ólafur.
Kornið er aðallega notað í skepnu-
fóður en fjölskyldan á Þorvaldseyri
rekur stórt kúabú. Þá segir Ólafur
að hveiti sé gott í skiptiræktun, eins
og kornrækt, til dæmis til að end-
urrækta tún sem farin eru að dala.
Í sumar náði hann til dæmis að slá
tún tvisvar, plægði það svo daginn
eftir seinni slátt og sáði hveiti.
Ólafur hefur kynnt sér hveitirækt
í Noregi og Svíþjóð og gert eigin
tilraunir til að athuga hvaða af-
brigði henta best. „Mér finnst þetta
starf skila góðum árangri,“ segir
hann.
Ákveðin áhætta er í hveitiræktun
eins og annarri kornrækt hér á
landi. Plantan þolir ekki harða vet-
ur. Plönturnar skemmdust síðasta
vetur og verður uppskeran mun
minni í ár en undanfarin ár. „Það
var slæm tíð hér í tvo mánuði í vet-
ur. Við höfum ekki fengið svona
vetur í áratug. En það þýðir ekki að
gefast upp, maður verður að halda
sínu striki og vona að þetta gangi
betur í framtíðinni,“ segir Ólafur.
Hann sáði hveiti í 4 hektara í fyrra
og telur að hveitið í einum sé í lagi
eftir veturinn. Til að nýta löskuðu
akrana sáði hann vorhveiti ofan í þá
í vor, til skepnufóðurs. Sumarið er
ekki nógu heitt og langt til að hveiti
sem sáð er að vori nái að þroskast
að hausti.
Ólafur jók hveitiræktina í sumar,
sáði í 6 hektara og vonast eftir betri
uppskeru eftir rúmt ár. „Það myndi
muna heilmiklu fyrir okkur ef við
fyndum yrki sem ekki þyrfti nema
tólf mánuði til að vaxa, í stað fjór-
tán eins og nú. Tilraunir í byggrækt
hafa skilað okkur hentugri teg-
undum og þetta á að vera hægt í
hveitinu líka,“ segir Ólafur.
Stráin byrjuð að svigna
Kornrækt gengur vel á Þorvalds-
eyri í sumar. Byggið er að ná fullum
þroska og er það hálfum mánuði
fyrr en venjulega. Gulur litur er að
færast yfir akrana og stráin að
svigna undan axinu. Reiknar Ólafur
með því að byrja að þreskja bygg
upp úr 20. ágúst.
Bændurnir á Þorvaldseyri juku
kornrækt í vor og eru nú með 50 ha
undir. Ólafur segir að þótt kostn-
aður hafi aukist, bæði við áburð og
olíu, þá hafi stórhækkanir á fóð-
urverði styrkt grundvöll kornrækt-
arinnar.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Á akri Ólafur Eggertsson situr inni á einum hveitiakrinum á Þorvaldseyri. Þar verður ágæt hveitiuppskera í haust.
Kýrnar sátu að uppskerunni
 Íslenskt heilhveiti kemur á markaðinn í haust  „Tilraunir í byggrækt hafa
skilað okkur hentugri tegundum og þetta á að vera hægt í hveitinu líka“
Bændurnir á Þorvaldseyri uppskáru tólf tonn
af hveiti síðasta haust. Kornið hefur verið mal-
að í steinkvörn og verður heilhveiti úr því sett
á markað í haust. Fyrstu pokarnir verða seldir í
kynningarskyni á landbúnaðarsýningunni sem
verður haldin á Hellu um næstu helgi.
„Þetta er meira til gamans gert og til að
vekja athygli á þeim möguleikum sem gætu
verið í ræktun í framtíðinni,“ segir Ólafur Eggertsson bóndi. Hann hefur
þó trú á að íslenska hveitið geti orðið markaðsvara. Eftir sýninguna er
fyrirhugað að bjóða það til sölu í fáeinum verslunum. Ólafur hefur pakkað
byggmjöli með sama hætti. Það er grófara en þykir henta í bakstur.
Íslenskt heilhveiti á markað
Eftir Sigurð Boga Sævarsson
Norðurfjörður | Hún er sögð elsti
skálavörður á Íslandi. Áslaug Guð-
mundsdóttir nálgast áttrætt en á
sumri hverju fer hún á fornar slóðir
í Norðurfirði á Ströndum, þar sem
hún stendur vaktina sumarlangt í
skála Ferðafélags Íslands.
„Þetta bætir lífi við árin. Það er
gefandi að sinna þessu starfi. Fólk
kemur fullt væntinga hingað vestur
og fæstir verða fyrir vonbrigðum.
Halda glaðir til baka eftir að hafa
séð og upplifað stórkostlega náttúr-
una hér,“ segir Áslaug sem telur
ferðamenn á þessum slóðum aldrei
hafa verið jafn marga sem í ár.
Margir komi til dæmis í Norðurfjörð
og fari þaðan á Hornstrandir.
Bókmenntaferðir
„Við finnum einnig fyrir því að
bók Hrafns Jökulssonar, Þar sem
vegurinn endar, hefur haft mikil
áhrif. Margir hafa komið hingað í
sumar í þeim tilgangi til að kynna
sér sögusvið bókarinnar. Hrafn er
líka búinn að gefa eintak af bókinni
á hvern bæ hér í sveit,“ segir Áslaug
sem er fædd og uppalin á bænum
Naustavík. Í áratugi bjuggu hún og
eiginmaður hennar, Bernharð Andr-
ésson, sem nú er látinn, í Norður-
firði. Þau fluttu til Reykjavíkur árið
1996. „Við vildum vera nær börn-
unum okkar. Þess vegna fluttum við
suður. Hins vegar eru Strandirnar í
blóðinu. Ég hringi reglulega í sveit-
unga mína yfir veturinn til að fá
fréttir að heiman og fer hingað
snemma sumars eða um það leyti
sem ferðamenn fara að sjást,“ segir
Áslaug sem missti eiginmann sinn
fyrir fjórum árum.
„Um það leyti sem við fluttumst
suður keypti Ferðafélag Íslands
gamla íbúðarhúsið á Valgeirs-
stöðum. Þá var ég sem sumargestur
á svæðinu fengin til að annast skála-
vörsluna sem ég hef haft með hönd-
um í þrettán sumur,“ segir Áslaug
sem segir Íslendinga í miklum meiri-
hluta þeirra sem leggi leið sína á
nyrstu strandir. Útlendingum fjölgi
þó með hverju árinu sem líði.
Bætir lífi við árin
Áslaug Guðmunds-
dóttir, skálavörður í
Norðurfirði,
nálgast áttrætt
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Í Norðurfirði Ferðamenn aldrei jafn
margir sem í ár, segir Áslaug Guð-
mundsdóttir skálavörður.
Morgunblaðið/RAX
Heklugos 2003 Íslendingar standa
framarlega í eldfjallafræði, enda
virkni eldfjalla óvenju mikil.
HEIMSÞING Alþjóðlega eldfjalla-
fræðisambandsins (IAVCEI) hefst í
Háskóla Íslands í dag og stendur það
til 22. ágúst nk. Um er að ræða viða-
mestu vísindaráðstefnu á sviði raun-
vísinda sem haldin hefur verið hér á
landi. Þingið sækja um 900 þátttak-
endur frá um 50 þjóðlöndum. Flutt
verða um 700 erindi og sýnd nær
600 veggspjöld.
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, setur heimsþingið í að-
alsal Háskólabíós kl. 8.30 í dag.
Heimsþing IAVCEI eru haldin á
fjögurra ára fresti og er þetta í
fyrsta sinn sem heimsþingið er hald-
ið hér á landi. Hópur íslenskra jarð-
vísindamanna hefur unnið að und-
irbúningi þingsins í nokkur ár. Þar
verða kynntar niðurstöður nýjustu
rannsókna og flestir helstu sérfræð-
ingar á þessu sviði koma til þingsins.
Alþjóðasambandið IAVCEI veitir
nokkur verðlaun á heimsþingum.
Æðstu verðlaunin bera nafn Sig-
urðar heitins Þórarinssonar, Thor-
arinsson Medal, og eru veitt fram-
úrskarandi vísindamönnum á sviði
fræðigreinarinnar. Nú verður Stev-
en Sparks, prófessor í Bristol,
sæmdur Thorarinsson Medal.
Stærsta
raunvísinda-
ráðstefnan
Um 900 fulltrúar
koma á heimsþing
um eldfjallafræði