Morgunblaðið - 18.08.2008, Blaðsíða 24

24 MÁNUDAGUR 18. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Elsku afi minn, nú
ertu farinn frá okkur
og kominn til ástvina.
Það sækir að mér
tómleiki því alltaf varstu til staðar
fyrir mig, hvort sem það var til að
segja einhverjar skemmtilegar
sögur, ræða um daginn og veginn
eða aðstoða mig meðan þú hafðir
heilsu til. Þú gerðir þér vel grein
fyrir því að það væri farið að stytt-
ast hjá þér og sagðist vera orðinn
sáttur við langa ævi, tíma sem þú
sagðir vera aðeins agnarbrot í
jarðsögulegu tilliti.
Þú varst af kynslóð sem hefur
upplifað örustu breytingar Íslands-
sögunnar, kynslóð sem man eftir
torfkofunum og bjó jafnvel þar og
hefur svo jafnvel lært á tölvur í
seinni tíð. Þú fékkst þér tölvu sem
þú notaðir til að skrá niður minn-
ingar þínar fyrir börnin, barna-
börnin og barnabarnabörnin. Eitt
er víst að þú hafðir nóg að sögum
til að skrá, sögur sem flestar voru
byggðar á eigin reynslu úr æsku.
Þú varst einstaklega góður sögu-
maður sem áttir auðvelt með að
hrífa aðra og draga með inn í sögu-
sviðið.
Mér fannst alltaf afskaplega
fróðlegt og gaman að heyra lýs-
ingar úr bernsku þinni sem var
mjög ólík því sem við þekkjum í
dag. Eitt af þeim skiptum sem við
Lizzý komum með börnin í heim-
sókn til þín síðastliðinn vetur sá ég
sjálfan mig í syni mínum hlustandi
á sögur þínar af mikilli athygli.
Honum þótti margt skrítið sem þú
sagðir og spurði okkur seinna út í
það sem hann skildi ekki. Þarna
minnti hann mig á sjálfan mig sem
ungan dreng, síspyrjandi um allt
milli himins og jarðar, já og um
stjörnurnar og sólkerfið líka. Ég
veit ekki hvort ég hef verið þreyt-
andi á köflum en ég veit þó að þú
hafðir alltaf svör á reiðum höndum
og endalausa þolinmæði.
Þú sagðir mér svo frá því þegar
ég komst á fullorðinsár að þú hefð-
ir alltaf kunnað að meta það þegar
börn spyrðu um það sem þau
skildu ekki. Sjálfur varst þú fróð-
leiksfús og hafðir alltaf gaman af
lestri, hvort sem um var að ræða
fróðleik á sviði vísinda, sögu og
náttúrufræði eða lestur almennra
bókmennta og ævisagna. Þú lagðir
alltaf áherslu á öflun menntunar og
gilti einu hvort um var að ræða
Hjörtþór Ágústsson
✝ HjörtþórÁgústsson
fæddist í Reykjavík
14 .febrúar 1921.
Hann lést á Drop-
laugarstöðum 7.
ágúst síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Kirkju
Óháða safnaðarins
16. ágúst.
iðnnám eða bóklegt
nám. Ég geri mér
grein fyrir því í dag
að þú vissir að
menntun gæti bætt
lífsgæðin. Þetta hef-
urðu byggt á eigin
reynslu, enda alinn
upp við mikla fátækt
þar sem þú byrjaðir
aðeins sex ára að
vinna við að reka kýr
og bera út blöð og
leggja þar með pen-
ing til heimilisins.
Þegar ég lít á sex ára
gömul börn í dag, son minn og
leikfélaga hans, þá finnst mér með
ólíkindum hvernig svona ung börn
hafa getað tekið slíka ábyrgð. Ég
var mjög náinn þér alveg frá unga
aldri og leit alltaf upp til þín, þú
varst fyrirmyndin mín. Það má
segja að þú hafir oft á tíðum sinnt
bæði föður- og afahlutverki og get
ég ekki hugsað mér betri mann í
það hlutverk. Ég gat alltaf treyst á
þig og þykir mér afar vænt um það
að þú hafir verið svaramaður á
brúðkaupsdegi mínum. Ég á eftir
að sakna þín óskaplega mikið en
veit að þér líður betur á þeim stað
sem þú ert á núna. Hvíldu í friði,
elsku afi minn.
Þinn,
Arnar Þór.
Í dag kveð ég elskulegan kæran
vin, Hjörtþór Ágústsson.
Eftir ársdvöl á Landakoti fékk
hann langþráð pláss á Droplaug-
arstöðum í júlí sl.
Ég vonaðist til að hann fengi
tíma til að njóta þess að dvelja á
þessu fallega heimili, en fáum dög-
um síðar varð ljóst að heilsu hans
hrakaði verulega. Honum var það
sjálfum ljóst enda skýr til hinstu
stundar, æðruleysi hans var ein-
stakt.
Ungur fékk hann berkla og
dvaldi í fjögur ár á Vífilsstöðum og
þessi veikindi settu sitt mark á
hans líf. Hann lærði rafvirkjun og
starfaði upp frá því við þá iðn,
lengst af hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur. Á hans yngri árum
var aðalástríða hans knattspyrna
og lék hann með Fram. Á seinni
árum naut hann þess að fylgjast
með enska boltanum hann vissi ná-
kvæmlega nöfn og stöðu hvers
leikmanns í hinum ýmsu liðum.
Það var gaman að fylgjast með því
þegar að spennan magnaðist í góð-
um leik og boltinn nálgaðist markið
þá fóru fætur hans að iða.
Á áttræðisaldri fór hann til Nor-
egs til að gangast undir aðgerð
vegna heyrnaskerðingar sinnar og
gekk sú aðgerð vel, heyrn hans
skánaði til muna. Þetta sýndi enn
hversu þrautseigur og bjartsýnn
hann var. Í þessari ferð var móðir
mín honum til halds og trausts.
Hjörtþór eignaðist fjögur börn,
tvö þeirra lifa föður sinn. Það var
mikið áfall þegar Arnar dó tæplega
þrítugur frá konu og tveimur ung-
um dætrum. Það sár greri aldrei.
Hann tók þátt í uppeldi dætra
Arnars og bar hag þeirra ætíð fyr-
ir brjósti eins og allra sem honum
voru nánir.
Hjörtþór minntist oft móður
sinnar, Rannveigar Einarsdóttur
(f. 1895, d. 1990), hún var honum
mjög kær. Þegar vinkona mín,
Auður Kristinsdóttir, stundaði nám
í Kennaraskólanum á sjöunda ára-
tug síðustu aldar kom hún oft á
heimili Rannveigar. Þar var sopinn
sætur með heimalöguðu brauði og
kæfu, gefið af hjartahlýju. Auður
sagði mér að Rannveig hafi verið
einstaklega vel gefin og góð kona.
Fyrir 16 árum kynntist ég
Hjörtþóri. Með honum og móður
minni Sigríði Björnsdóttur tókst
sönn vinátta, báðum til ánægju.
Þau báru virðingu og umhyggju
hvort fyrir öðru. Ég er afar þakk-
lát fyrir hversu góður Hjörtþór var
móður minni.
Ég sakna stundanna við eldhús-
borðið hjá mömmu. Meðan heilsan
leyfði kom hann dag hvern kl.
14.30 „á lögskipuðum kaffitíma“.
Það var alveg hægt að stilla klukk-
una sína eftir því. Hjörtþór var víð-
lesinn og fróður. Oft fannst mér ég
geta „flett upp í“ Hjörtþóri það var
alveg sama hvert umræðuefnið var,
hann hafði svarið og fylgdist með
öllu. Þrátt fyrir veikindi og mótbyr
var aldrei kvartað eða um neina
uppgjöf að ræða. Hjörþór var jafn-
lyndur og jákvæður maður. Algjör
perla.
Mér þótti afar vænt um hann og
ég veit að það var gagnkvæmt.
Hann sýndi mér mikla hlýju og
skilning. Hann kunni að gefa af
sér. Hjörtþór tók þátt í gleði minni
og sorg, hann var til staðar, nær-
vera hans var góð. Synir mínir,
Einar Þór og Björn Óskar kveðja
góðan vin. Aðstandendum Hjört-
þórs sendi ég innilegar samúðar-
kveðjur.
Svo er því farið:
Sá er eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnarnir
honum yfir.
(Hannes Pétursson.)
Fríða Björg Þórarinsdóttir.
Í dag, 18. ágúst,
hefði faðir minn Helgi
Jóhannsson Hafliðason
orðið 100 ára og því
langar mig að minnast
hans í nokkrum orðum.
Helgi fæddist á Búð-
um í Eyrarsveit á Snæ-
fellsnesi og voru for-
eldrar hans þau Hafliði
Jóhann Jónsson, fædd-
ur í Köldukinn en ætt-
aður frá Bjólu í Djúp-
árhreppi og Helga
Jónsdóttir sem ættuð
var frá Fáskrúðsbakka
í Miklaholtshreppi. Hafliði fór ungur
vestur í Ólafsvík til sjóróðra á vertíð
eins og algengt að ungir bændasynir
gerðu á þeim tíma. Í Ólafsvík kynntist
hann Helgu Jónsdóttur og felldu þau
hugi saman. Unnusti Helgu hafði lát-
ist stuttu áður. Hún
átti fyrir soninn Krist-
ján Ágúst Kristjánsson
sem drukknaði út af
Hafnarfirði um 1930
frá konu og ungum
börnum. Þau stofnuðu
heimili sitt á Búðum og
bjuggu þar næstu árin.
Þau eignuðust 3 börn
saman, Mínervu, Car-
lottu Jónbjörgu og
Helga Jóhannsson,
Hafliðabörn. Í kring-
um 1930 fluttist fjöl-
skyldan til Reykjavík-
ur og settist að í því fallega húsi
Miðstræti 10 og þaðan stundaði Helgi
minn nám og vinnu. Hann fékk vinnu í
vélsmiðjunni Héðni og þar sem hann
hafði mikinn áhuga á vélum fór hann í
nám í járn- og koparsmíðum og fékk
síðan meistararéttindi í báðum grein-
um. Þegar bílaöldin hélt innreið sína í
Reykjavík var hann með þeim fyrstu
til að fara í bifvélavirkjun og fékk
einnig meistararéttindi í henni. Hann
var eftirsóttur í vinnu, mjög handlag-
inn og vandvirkur og dagfarsprúður
maður.
Á sama tíma og hann er að ljúka
námi kynnist hann konu sinni Sigur-
björgu Jónsdóttir frá Smádalakoti í
Flóa. Foreldrar hennar voru Jón
Halldórsson frá Ósabakka á Skeiðum
og Guðbjörg Jónsdóttir frá Einkofa á
Eyrarbakka, þá tiltölulega nýkomin
til Reykjavíkur og var hún mikið í
vistum og svo í alls konar fiskverkun í
Reykjavík. Þau Helgi og Sigurbjörg
stofnuðu heimili sitt í Reykjavík, í
leiguhúsnæði til að byrja með, því
bæði var atvinnu- og húsnæðisleysi
mikið í bænum og áttu þau því erfitt
uppdráttar fyrstu árin. Þeim tókst þó
að eignast hús við Hverfisgötuna en
þá voru börnin orðin 4, allt stúlkur,
Guðbjörg Jóna, Hafdís Helga, Krist-
ín, Hulda Elvý og svo bættust 3
drengir við, Ómar Þór, Kristján Haf-
þór og Helgi. Það var erfiður tími
meðan börnin voru að komast á legg
og oft var þröngt í búi á þeim, samt
sem áður var hægt að hýsa ættingja
utan af landi og hlúa að þeim, mis-
mikið eftir þeirra þörfum. Sumir sett-
ust að um lengri eða skemmri tíma,
um borgun var ekki að ræða og var
því oft handtakið látið nægja og með-
fylgjandi Guðs blessun. Og sannar-
lega blessaðist allt í þessu litla húsi,
því allir voru hraustir, heilbrigðir,
kátir og glaðir.
Helgi vann við bílaviðgerðir á
nokkrum bílaverkstæðum og meðal
annars hjá Páli Stefánssyni í mörg ár
en síðast vann hann sjálfstætt á Lind-
argötu 30 í mörg ár eða þar til að veik-
indi hans fóru að þjá hann upp úr
1960. Þá byrjuðu þung og erfið veik-
indi þar til hann lést 1965. Það var
mikill söknuður að missa hann svona
fljótt því hann var það trausta bjarg
sem maður treysti á og það var óhætt
að treysta því sem hann sagði.
Þó hann hafi þurft að kveðja okkur
svona ungur, við börnin svona ung, lif-
ir minningin um góðan föður í huga
okkar.
Hulda Elvý.
Helgi Jóhannsson
Hafliðason
Þó styttist dagur, daprist ljós
og dimmi meir og meir,
ég þekki ljós, sem logar skært,
það ljós, sem aldrei deyr.
(Margrét Jónsdóttir.)
Þín vinkona,
Sigríður.
HINSTA KVEÐJA
„Skelfilegur ar-
mæðusvipur er á þér.
Það mætti halda að þú
hefðir borið krossinn
fyrir Jesú Krist þessa
páskana“.
Og áður en við hin, sem sátum í
enn einum aukakaffitímanum, gát-
um bætt nokkru við eða breitt yfir
beitta kveðju Árna, stóð hann upp,
gekk að manninum sem ekkert okk-
ar hafði áður séð, klappaði vinalega á
magann á honum og sagði: „og ekki
hefur þú nú haldið páskaföstuna heil-
aga“.
Með þessum orðum vísaði Árni
manninum inn á sína skrifstofu.
Hvað þeim fór annað á milli skal
ósagt látið en þegar Árni hafði kvatt
manninn spurðum við hann hver
þetta hefði verið. „Aldrei séð hann
áður,“ sagði Árni. En eftir þetta vildi
þessi viðskiptavinur aldrei tala við
neinn annan sölumann en Árna.
Svona var Árni. Hann fór ekki
troðnar slóðir í sölumannsstarfinu.
Og enn þann dag í dag hefur engum
tekist að skrifa út hærri reikning en
Árna. Það var þegar hann seldi 4,5
milljónir lúðukróka í stað 4.500 og
reikningurinn hljóðaði upp á 48 millj-
ónir.
En fyrst og fremst var Árni sjó-
maður. Hetja hafs og hermaður
þjóðar.
Það eru margar minningarnar
sem leita á hugann á svona stundu.
Allir kaffistofufundirnir sem voru
haldnir þar sem þjóðmálin voru
leyst. Við gátum alltaf verið viss um
að Árni hefði eitthvað til málanna að
leggja. Og stundum eftir langar ræð-
ur frá honum braust út almennur
hlátur. Og ekki hló Árni minna.
Hann tók sjálfan sig ekki of alvar-
lega og sagði hrakfallasögur af sjálf-
um sér sem margur hefði haft út af
fyrir sig.
Hann var lífsglaður maður, elskaði
Hrefnu sína og dætur sínar allar. Við
gerðum oft grín að honum er þau
hjónin hugðust leggja land undir fót.
Það skipti engu hvort ferðin var inn-
anlands eða utan. Viðkvæðið var allt-
af það sama: Hrefna var búin að
skipuleggja þetta. Og hann ætlaði að
fara með Hrefnu sinni. „Ég fer þang-
að sem Hrefna fer,“ sagði hann.
Það má kannski segja að á yfir-
borðinu hafi Árni verið hrjúfur mað-
ur, en það var hann ekki í raun. Hann
Árni Friðjón
Vikarsson
✝ Árni FriðjónVikarsson fædd-
ist í Keflavík 20.
september. 1948.
Hann lést á gjör-
gæsludeild LSH 6.
ágúst síðastliðinn og
fór útför hans fram
frá Dómkirkjunni
16. ágúst.
var einstaklega
hjartahlýr og lét sig
allt varða. Allt skipti
hann máli. Hann
spurði reglulega um
fjölskyldur allra og
ekki síst um börnin
okkar og alltaf gaf
hann sér tíma til að
spjalla við þau ef þau
litu við á skrifstofunni.
Hann var með allt á
hreinu þegar þau voru
annars vegar. Skóla,
búsetu og jafnvel ást-
armál. Ógleymanlegar
eru börnum okkar
bátsferðirnar sem Árni fór með þau í
og á hann sérstakan stað í hjörtum
þeirra allra.
Elsku Árni okkar, í þessa ferð ferð
þú einn. Fyrir þessa ferð hefur
Hrefna ekki pakkað niður fyrir þig.
Fyrir þessa ferð hefur Hrefna ekki
skipulagt neitt. Megi góður Guð taka
þér opnum örmum og englar al-
heimsins hafa tíma fyrir gott spjall.
Við gleymum þér aldrei.
Elsku Hrefna og fjölskylda, megi
góður Guð styrkja ykkur í sorg ykk-
ar.
Vinnufélagarnir í Dímon,
Arnór, Anna, Stefán, Einar,
Ársæll, Kristín og Gísli.
Hver skilur lífsins hulda heljardóm
er haustsins nepja deyðir fegurst blóm,
að báturinn sem berst um reiðan sjá
brotna fyrst í lendingunni má.
Að einn má hlýða á óma af gleðisöng,
annar sorgarinnar líkaböng.
(Guðrún Jóhannsdóttir.)
Þegar fregn barst að vinur minn
Árni Vikars hefði hvatt þennan heim
var eins og tíminn stöðvaðist um
stund og minningarbrot frá langri
vináttu streymdu í gegnum hugann.
Við Árni kynntumst þegar við sótt-
um báðir Stýrimannaskólann í
Reykjavík fyrir 40 árum, þá ungir
menn sem vorum hugfangnir af haf-
inu. Það lá beinast við að við vildum
verða stýrimenn og skipstjórar eftir
að hafa verið til sjós frá unglings-
aldri. Á námsárunum kom strax í ljós
hvern mann Árni hafði að geyma.
Ungir menn í sjómannaskóla tóku
námið misalvarlega frá einum tíma
til annars. Það var Árna í blóð borið
að taka þátt í gleðistundum lífsins í
hópi okkar strákanna, en það var
honum jafneðlilegt að setja skýr
mörk á milli leiks og alvöru. Það var
ekki síst hann sem sá til þess að við
sinntum náminu og öxluðum þá
ábyrgð sem við vorum að mennta
okkur til. Alltaf var hann líka boðinn
og búinn til að liðsinna okkur og að-
stoða þegar þess gerðist þörf. Þar
nutum við einnig fyrirhyggju og hins
mikla dugnaðar sem hann bjó yfir.
Hann sankaði að sér þekkingu og
upplýsingum um sjómennsku og
fiskimið, hann skráði skipulega það
sem honum fannst einhvers virði og
alltaf var hann gjafmildur á þessa
þekkingu sína.
Hjálpsemi var Árna eðlislæg og í
blóð borin. Oft var eins og hann hefði
eitthvert sjötta skilningarvit þegar
við þurftum á góðum ráðum og
stuðningi að halda. Það kom okkur
vinum hans því ekki á óvart þegar
það var einmitt hann sem varð þeirr-
ar gæfu aðnjótandi að bjarga mönn-
um úr sjávarháska, í aðstæðum sem
ætla mætti að hefðu verið án allrar
vonar. Það var í eðli Árna að hjálpa
og vera til staðar þegar þess gerðist
þörf.
Annar þáttur sem einkenndi skap-
lyndi Árna var rík gleði og þörf fyrir
að deila ánægjustundum með vinum
sínum og ástvinum. Kímni hans og
skopskyn var smitandi og hæfileiki
hans til að velta upp ólíklegum hlið-
um mála gerði okkur ríkari sem
fengum að vera samferða honum í
alltof skamman tíma.
Það verður skrýtið að heyra ekki
framar í Árna í símanum að athuga
hvernig fiskaðist og hvar út í ball-
arhafi við værum staddir þá stund-
ALDARMINNING