Morgunblaðið - 21.08.2008, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 21. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Unu Sighvatsdóttur
unas@mbl.is
SKÓGARMÁL voru rædd í þaula á
Selfossi nú í vikunni, þegar skógar-
málaráðherrar Norðurlandanna
funduðu undir yfirskriftinni „Sam-
keppnishæf skógrækt á Norður-
löndum – Hvernig tökum við á lofts-
lagsbreytingum og kröfum um vatns-
gæði?“ Þetta er í annað skiptið sem
fundurinn er haldinn frá árinu 2005
en á næsta ári munu Íslendingar
taka við formennsku í ráðherra-
nefndinni af Svíum.
Viðfangsefni ráðherrafundarins var
sem fyrr segir loftlagsbreytingar
annars vegar og vatnsgæði hins-
vegar, en hvort tveggja eru málefni
sem tengjast náið skógrækt og
verndun skóga. Niðurstöðurnar voru
teknar saman í svokallaða Selfoss-
yfirlýsingu og staðfestu ráðherrarnir
með undirritun hennar vilja sinn til
að ná fram ákveðnum markmiðum í
skógarmálum.
Aðlögun að breyttu loftslagi
Meðal þess sem stefnt verður að er
efling norrænna skógræktarrann-
sókna, með það sjónarmið að þær
verði í fararbroddi í heiminum. Öfl-
ugt rannsóknarstarf er t.d. nauðsyn-
legur þáttur í að skilja hvernig trjá-
gróður lagar sig erfðafræðilega að
breyttu loftslagi og hvernig skóg-
rækt þarf að þróast í takt við það,
m.a. með auknum kynbótum.
Einnig vilja ráðherrarnir stuðla að
aukinni sjálfbærri líforkuframleiðslu
í skógum og leggja aukna áherslu á
verndun og ræktun skóga. Er þá
m.a. bent á samhengi skóga og vatns-
gæða, en einhver besta trygging fyr-
ir framleiðslumiklum vatnavistkerf-
um og háum vatnsgæðum er að
vatnasvið séu skógi vaxin. Þá stend-
ur vilji til að styrkja enn samstarf og
upplýsingamiðlun á milli Norður-
landanna.
Ísland fátækast af skógum
Ísland er óneitanlega svolítið sér á
báti þegar kemur að skógarmálum
miðað við önnur Norðurlönd. Hér
þekja skógar um 1,3% af landinu en
um 20% Noregs eru skógi vaxin, 50%
Svíþjóðar, 70% Finnlands og 12%
Danmerkur.
Stefnt er að því að íslenskur skóg-
ur tvöfaldist á næstu 100 árum og
gæti það jafnvel gerst fyrr, miðað við
nýlega skýrslu um loftlagsbreytingar
á Íslandi sem segir meðal annars að
vegna hlýnunar verði mögulegt að
rækta trjátegundir sem verið hafa á
jaðri þolsviðs síns. Skógrækt verður
þó alltaf þolinmæðisverk, en um mik-
ilvægi hennar verður ekki deilt.
Skógrækt í breyttu loftslagi
Við Selvatn Alþekkt er sú kenning að við landnám hafi um þriðjungur Íslands verið skógi vaxinn, ósnortinn af
ágangi manns og dýra. Nú hefur skógrækt verið stunduð hér á landi með skipulögðum hætti í rúm 100 ár.
 Aukin skógrækt er eitt öflugasta mótvægið gegn umhverfisvandamálum vegna loftslagshlýnunar
 Norrænir skógarmálaráðherrar ætla sér að efla rannsóknir og ræktun skóga á Norðurlöndum
FRAMKVÆMDASTJÓRN Lands-
sambands eldri borgara hefur fjallað
um þá uppbót á eftirlaun, sem nemur
300 þús. kr. á einstakling á ári eða
25.000 kr. á mánuði.
Greiðslan skerðir aðrar bætur TR
og verður aldrei hærri en sem nemur
rúmum 190 þús. á ári fyrir skatt,
segir í frétt frá LEB. Framkvæmda-
stjórnin lýsir undrun sinni á að þessi
uppbót skuli ekki vera greidd á sömu
forsendum og aðrar bætur TR en
ekki sem ígildi lífeyrissjóðs.
„Það er krafa framkvæmdastjórn-
ar LEB að þetta verði leiðrétt og
greitt út eins og aðrar bætur TR.
Auk þess mótmælir LEB harðlega
ef nota á þessar greiðslur sem hækk-
un á tekjum eftirlaunafólks og með
því skerða greiðslur frá TR til fólks
sem hefur litlar greiðslur úr lífeyr-
issjóði.“
Skerði ekki
bætur frá TR
ÍSLENSKIR skógar hafa áhrif á lífs-
gæði allra landsmanna og ættu því
sem flestir að leggja sitt af mörk-
um við uppgræðslu þeirra. Að-
standendur verkefnisins Heklu-
skóga leita nú til almennings eftir
aðstoð við að safna fræjum af
birkitrjám, til sáningar á Heklu-
skógasvæðinu sem nemur alls um
90.000 hekturum..
Árið 2008 er með bestu fræár-
um sem sést hafa sunnanlands og
eru tré víða þakin fræi nú þegar
sem er óvenjusnemmt í ári. Fræ-
söfnun er einföld og tilvalin hvatn-
ing til að fá sér góðan göngutúr í
fallegu veðri og njóta haustlita
birkiskóganna, en frætíminn
stendur frá seinni hluta ágúst og
fram í byrjun október.
Tilvalið er að binda framan á sig
ílát, t.d. plastpoka eða fötu, til að
báðar hendur séu fríar og tínslan
gangi hraðar. Þá mæla aðstand-
endur Hekluskóga með því að valin
séu fræ af stórum og fallegum
trjám þar sem talið er að vaxtalag
þeirra og þróttur erfist. Fræin má
svo þurrka í kaldri geymslu eða sá
þeim beint í hálfgróið land.
Nánari upplýsingar má finna á
www.hekluskogar.is/birkifrae.htm
Birkifræjum safnað fyrir Hekluskóga
„EFNI yfirlýs-
ingarinnar á alls
staðar við, en að
sjálfsögðu að
teknu tilliti til
hversu um-
svifamikil skóg-
rækt er í hverju
landi fyrir sig,“
segir Þórunn
Sveinbjarn-
ardóttir um-
hverfisráðherra. Hún er jafnframt
ráðherra skógarmála á Íslandi og
var hún gestgjafi ráðstefnunnar,
auk Einars K. Guðfinnssonar og
sænska landbúnaðarráðherrans
Eskil Erlandsson.
Skógræktarmál voru færð undir
umhverfisráðuneytið við síðustu
ríkisstjórnarskipti, en höfðu fram
að því tilheyrt landbúnaðar-
áðuneytinu og má segja að sú til-
færsla sé að vissu leyti til marks
um áherslubreytingar í skógrækt
hér á landi, þ.e. að hún sé ekki
lengur hugsuð fyrst og fremst til
nytja.
Þórunn bendir á að þótt skógar
séu ekki atvinnuvegur hér í sama
mæli og t.d. í Finnland og Svíþjóð,
þá sé hlutverk þeirra engu síðra
hér. „Alls staðar eru skógarnir
mikilvægir fyrir almenn lífsgæði
fólks, hvort sem það er sem hlekk-
ur í keðjunni sem viðheldur vatns-
hringrásinni í jörðinni, eða sem
tæki til þess að binda koltvíoxíð í
loftinu, en ekki síður til að tryggja
fólki þau lífsgæði að nýta skógana
til útiveru og í raun til heilsubót-
ar. Þannig gegna þeir ekki síður
mikilvægu samfélagslegu hlut-
verki.“
Þórunn segir engin sérstök
verkefni vera í pípunum í kjölfar
Selfossyfirlýsingarinnar, en hún
muni verða grundvöllur stefnu-
mótunar í framtíðinni. unas@mbl.is
Skógrækt er
heilsubætandi
Þórunn
Sveinbjarnardóttir
UNGLIÐAHREYFINGAR Sam-
fylkingar og Vinstri grænna, Hall-
veig og Ung vinstri græn í Reykja-
vík, efna til mótmæla fyrir utan
Ráðhúsið kl. 9:30 í dag, fimmtudag,
en borgarstjórnarfundur hefst kl. 10.
Pallarnir verða sniðgengnir en boðið
upp á stólahrókeringar utan dyra
fyrir borgarbúa, segir í fréttatil-
kynningu.
Mótmæla
utan dyra