Morgunblaðið - 21.08.2008, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. ÁGÚST 2008 23
ÞAÐ er margt líkt
með skipulagi og mat-
argerð. Allir hafa
skoðanir á þessu
tvennu og þarf maður
hvorki að vera mat-
gæðingur né skipu-
lagsfræðingur til að
átta sig á því þegar á
borð er borinn
óþverri. Samlíkingin endar ekki
þar, því til að hvort tveggja
heppnist vel þarf hæfilega blöndu
af metnaði, ástríðu, víðsýni og vott
af heilbrigðri skynsemi.
Það er því miður skortur á
þessu öllu í bæjarstjórn Kópavogs
sem og hjá háttsettum embætt-
ismönnum er sinna skipulags-
málum bæjarins.
Grein Birgis Sigurðssonar,
sviðsstjóra skipulagsmála hjá
Kópavogsbæ, í Morgunblaðinu
fyrir skemmstu ber þess glögg-
lega vitni, en þar fer hann afar
frjálslega með staðreyndir um
samráð bæjarins við íbúa-
samtökin Betri byggð á Kársnesi
(BBK), viðbrögð bæjarbúa og þá
sérstaklega greinarhöfundar við
þeim tillögum sem kynntar hafa
verið.
Greinarhöfundur,
sem er varaformaður
BBK, er þar sakaður
um þann skelfilega
ósið að hafa skipt um
skoðun á tillögunum
meðan á meintu sam-
ráðsferli stóð og er
látið með það eins og
það sé sjálfkrafa
merki um ístöðuleysi
og óheilindi.
Rétt er það að ég
breytti um afstöðu til
málsins frá því fyrstu
tillögur voru kynntar
og þar til lokatillagan var kynnt
bæjarbúum 8. júlí sl. Fyrir því eru
gildar ástæður sem mig langar að
tíunda hér og þá um leið að fletta
ofan af tilbúningi sviðsstjórans.
Ég ásamt formanni BBK gekk
bjartsýnn og jákvæður á fyrsta
samráðsfund minn með Birgi nú í
vor. Á móti mér tók viðkunn-
anlegur maður sem lagði á það
áherslu að hann ætlaði sér að
vinna allt öðru vísi að málunum en
fyrirrennarar hans höfðu gert
fram að þessu. Kynntar voru til-
lögur þar sem höfnin hafði verið
blásin út af borðinu og var talað
um mun meiri áherslu á græn
svæði svo eitthvað sé nefnt. Ég
get því kinnroðalaust sagt það að
ég var jákvæður eftir þennan
fyrsta fund með Birgi og taldi á
þessum tímapunkti að ég væri að
koma að einhvers konar samráði.
Það skyggði reyndar á gleði
mína að uppgötva það að Birgir
hafði ekki séð neina ástæðu til að
kynna sér athugasemdir BBK frá
því haustið áður, né heldur áskor-
un íbúa vesturbæjar Kópavogs,
sem ég tel BBK bundin af að
framfylgja eftir bestu getu. Við
hvöttum Birgi til að kynna sér
þessi mál fyrir næsta fund, auk
þess sem við bentum á að við vær-
um enn þeirrar skoðunar að það
væri verið að skipuleggja of mikla
byggð fyrir hverfið.
Ég mætti jákvæður og bjart-
sýnn til næsta fundar, en þar urðu
vatnaskil þegar ég komst að því,
mér til mikilla vonbrigða, að það
var aftur kominn viðlegukantur
inn á teikningarnar, að mér skilst
vegna vatnsátöppunarverksmiðju
sem átti hugsanlega að setja á
laggirnar á nesinu. Ekki bætti úr
skák að uppgötva það að ekki var
verið að kynna neinn niðurskurð á
byggingarmagni og enn var Birgir
ekki búinn að lesa athugasemdir
BBK.
Á þriðja fundi rann upp fyrir
mér að það hafði aldrei staðið til
að eiga við okkur samráð þegar
Birgir tilkynnti stjórn BBK að
hann hygðist fara með tillögur sín-
ar í kynningu, þrátt fyrir kröftug
mótmæli. Hann hafði greinilega
ekki lesið athugasemdirnar og var
fundurinn allur á mjög neikvæðum
nótum.
Eitt helsta áhyggjuefni íbúa
Kársness var og er umferðin um
hverfið. Áskorun íbúafundar í
Salnum síðasta haust kveður með-
al annars á um að ekki verði farið í
frekari landnýtingu á Kársnesi
fyrr en fyrir liggi nákvæmar út-
færslur á lausnum í umferð-
armálum, farið verði eftir ýtrustu
heilsuverndarkröfum er varða svif-
ryk og hljóðvist og að almenni-
legar mælingar verði gerðar á nú-
verandi ástandi. Ekki var tekið
tillit til neins þessa í tillögunum og
eru Birgir og félagar því miður
meðvitað að skipuleggja gríð-
arlegan umferðarvanda inn í
hverfið okkar.
Þegar Birgir í óþökk BBK kall-
aði til fundar með bæjarbúum á
sama tíma og sumarleyfi standa
sem hæst tók steininn úr. Kynntar
voru tillögur sem enginn stjórn-
armanna BBK hafði áður séð. Það
átti greinilega ekki að virða vilja
íbúa hverfisins, heldur valta yfir
þá eins og við værum öll einhver
afgangsstærð. Birgir ásamt Gunn-
ari bæjarstjóra undrast síðan að
ég hafi í útvarpsviðtali sagt að sem
möguleg viðbrögð þyrftu menn að
koma sér í skotgrafirnar og brýna
hnífana. Ég spyr á móti við hverju
búist þið?
Það er ástæða fyrir því að
fjöldi bæjarbúa, sem annars hef-
ur meira en nóg að gera, sér sig
knúinn til að eyða öllum sínum
frítíma í að berjast á móti þessari
vitleysu. Það er sama ástæða og
mikill meirihluti vesturbæjarbúa
er alfarið á móti þessum til-
lögum. Ástæðan er sú að þetta
eru algerlega ömurlegar tillögur
og með ólíkindum að þær skuli
vera bornar á borð fyrir íbúa
svæðisins.
Birgir þykist síðan ekkert kann-
ast við harðar deilur eða ósátta
íbúa en sannleikurinn er sá að á
fjölmennum fundi sem hann hélt
með íbúum þeirra húsa sem liggja
að Kársnesbraut fyrir skemmstu
kom skýrt í ljós að það var ekki
svo mikið sem einn aðili sáttur við
þessar hugmyndir.
Íbúar Kársness munu ekki láta
mata sig af óþverra af klækjóttum
sviðsstjóra skipulagsmála og mun-
um við standa vörð um eðlileg
réttindi okkar þar til almennilegar
tillögur líta dagsljós.
Enn og aftur um skipulag og samráð á Kársnesi
Þórarinn H.
Ævarsson skrifar
um samskipti við
ráðamenn
í Kópavogi
» Það er sama ástæða
og mikill meirihluti
vesturbæjarbúa er al-
farið á móti þessum til-
lögum.
Þórarinn H.
Ævarsson
Höfundur er framkvæmdastjóri og
íbúi við Kársnesbraut.
UM aldamótin 1900
byggðist fræðsla
barna annars vegar á
tilskipan Danakon-
ungs frá 1790 þar sem
prestum var meinað
að ferma börn án þess
að þau kynnu að lesa
á bók, og hins vegar á
lögum um uppfræðslu
barna í lestri og reikningi sem Al-
þingi samþykkti 1789 og konungur
staðfesti. Fræðsla barna var á
ábyrgð heimilanna og var heima-
fræðslan hin opinbera skipan
barnafræðslu fram til 1907 þegar
barnafræðslulögin voru sett.
Barnaskóli Reykjavíkur var sett-
ur 1862. Helstu námsgreinar voru
trúarbrögð, lestur, skrift og reikn-
ingur. Nýtt húsnæði var tekið í
notkun 1893. Þar var skólinn fram
til 1898 þegar Miðbæjarskólinn tók
til starfa en húsið var reist af
miklum metnaði og framsýni.
Nemendum fjölgaði ört og þegar
ný barnafræðslulög voru sett, árið
1907, voru þeir 460. Barnafjöldinn
meir en tvöfaldaðist á næsta ára-
tug og árið 1916 voru um nem-
endur 1.100 og allt að 50 börn í
hverri stofu. Vegna mikillar fjölg-
unar tók Austurbæjarskóli til
starfa árið 1930. Hann var reistur
af engu minni metnaði en Miðbæj-
arskólinn og var með glæsilegustu
barnaskólum í Evrópu.
Um aldamótin 1900 var mikil
umræða á Alþingi um barna-
fræðslu og ekki náðist sátt um
leiðir til að koma á lögum um
hvernig standa skyldi að henni.
Árið 1901 samþykkti Alþingi að
styrkja Guðmund Finnbogason til
að kynna sér fræðslumál í öðrum
löndum. Hann kynnti sér fræðslu
barna á Norðurlöndum og ferðað-
ist um Ísland og skrifaði skýrslu
1905, þar sem segir að „uppeldis
og menntamál þjóðar vorrar séu
ekki í svo góðu lagi sem vera
ætti“. Skýrslan lagði grunninn að
frumvarpi sem var samþykkt sem
lög frá Alþingi árið 1907. Fræðslu-
lögin voru ráðandi næstu áratug-
ina.
Skólar í landinu efldust á næstu
áratugum. Alþýðu-
skólar voru stofnaðir
og síðar héraðsskólar.
Ný fræðslulög voru
samþykkt frá Alþingi
1946. Þau mörkuðu
tímamót í fræðslu-
málum barna og ung-
menna. Lögunum var
ætlað að mynda heild-
stætt skóla- og
fræðslukerfi allra
skóla er önnuðust
fræðslu barna, gagn-
fræðanema, mennta-
skóla- og húsmæðrafræðslu. Komið
var á fræðsluskyldu allra barna og
unglinga, frá 7-15 ára. Börnum
sem luku barnaprófi var skylt að
hefja nám á gagnfræðastigi. Öll
börn áttu að fá kennslu eftir
þroska sínum og getu og for-
eldrum var skylt að bera ábyrgð á
skólagöngu þeirra. Ákvæði var um
aukið verknám. Jafnræði til náms
var aukið og fátækum börnum
veittur styrkur.
Nýjar hugmyndir í skóla- og
fræðslumálum knúðu enn á um ný-
skipan. Hugtakið grunnskóli var
nýtt og kom í stað barna- og ungl-
ingaskóla. Skólaskylda var lengd í
tíu ár. Markmið var svipað og áð-
ur, öll börn og unglingar skyldu fá
kennslu eftir þroska sínum og
getu. Sérkennsla vegna skertrar
námsgetu og félagslegra örð-
ugleika kom nú skýrar fram í lög-
um og með sérkennslureglugerð
nokkrum árum síðar kom réttur
fatlaðra barna til skólagöngu skýrt
fram.
Fræðsluumdæmin voru átta og
fræðslustjórar, sem voru starfs-
menn menntamálaráðuneytisins,
höfðu yfirumsjón með starfi skól-
anna. Þeir báru ábyrgð á að skóla-
hald færi eftir lögum. Aðalnámskrá
var samin og ætlað að vera nánari
útfærsla á lögunum. Samræmd
próf voru tekin upp árið 1977 og í
kjölfar þess varð mikil nem-
endafjölgun í framhaldsskólum.
Í lögunum frá 1995 er kveðið á
um að grunnskólinn sé rekinn af
sveitarfélögum. Hann skal vera
einsetinn og skóladagurinn lengdur
og gerður að samfelldum vinnu-
degi nemenda. Íslenska, stærð-
fræði og enska eru kjarnagreinar.
Aukin áhersla er lögð á samræmt
námsmat með ákvæði um sam-
ræmd próf fyrir alla nemendur í 4.
og 7. bekk. Í fyrsta skipti er skól-
um skylt að innleiða aðferðir til að
meta innra starf. Áhrif foreldra á
skólastarf eru bundin í lög í fyrsta
sinn. Gert er ráð fyrir að við
skólana starfi foreldraráð, sem
skal vera umsagnaraðili um skóla-
námskrá og fylgjast með fram-
kvæmd hennar.
1. júlí 2008 tóku gildi ný grunn-
skólalög sem miða að því að skapa
skilyrði þess að menntun íslenskra
barna verði til fyrirmyndar á al-
þjóðavísu. Nemendur og foreldrar
eiga fjölbreytta valkosti um til-
högun náms og val á grunnskólum.
Sú meginregla er staðfest að
menntun í grunnskóla sé gjald-
frjáls. Skóli án aðgreiningar með
jöfnum tækifærum til náms er nú
bundinn í lög. Skýrara er kveðið á
um ábyrgð, réttindi og skyldur
barna og foreldra. Áhersla er lögð
á að styrkja mat og eftirlit með
skólastarfi. Miðað er að því að
auka þátttöku foreldra í skólastarfi
og tryggja nánari tengsl við stjórn
skóla og skólasamfélagið.
Hér hefur verið stiklað á stóru í
þróun skólastarfs á hundrað árum.
Megináherslan hefur verið að
koma börnum til náms og þroska í
skólastarfi þar sem jafnrétti og
jöfnuður eru ríkjandi.
Í tilefni þess að öld er liðin frá
fyrstu lagasetningu um barna-
fræðslu á Íslandi standa mennta-
og leikskólasvið Reykjavíkur, ÍTR
og Kennarafélag Reykjavíkur fyrir
opnu húsi nk. laugardag í gamla
Miðbæjarskólanum. Þar má skoða
skólasögu Reykjavíkur, horfa á lif-
andi myndir og hlusta á örsögur úr
skólastarfi. Boðið verður upp á
fjölbreyttan fróðleik um skólastarf
og skemmtun á sviði fyrir alla ald-
urshópa.
Lög um barnafræðslu í 100 ár
Ragnar Þor-
steinsson skrifar
um skólastarf og
barnafræðslu
»Nemendum fjölgaði
ört og þegar ný
barnafræðslulög voru
sett, árið 1907, voru þeir
460. Árið 1916 voru þeir
um 1.100 og allt að 50
börn í hverri stofu.
Ragnar Þorsteinsson
Höfundur er fræðslustjóri í Reykja-
vík.
Afmælisþakkir
Öllum ættingjum og vinum sem heiðruðu mig og
glöddu með heimsóknum, gjöfum, blómum og
skeytum á áttræðisafmæli mínu hinn 14. þessa
mánaðar færi ég innilegar þakkir og kveðjur.
Lifið heil,
Matthea K. Guðmundsdóttir,
Lauganesvegi 87,
Reykjavík.
FASTEIGNA-
MARKAÐURINN
ÓÐINSGÖTU 4, SÍMI 570 4500, FAX 570 4505. - OPIÐ VIRKA DAGA KL. 9–17.
Netfang: fastmark@fastmark.is - Heimasíða: http://www.fastmark.is/.
Jón Guðmundsson, sölustjóri og lögg. fasteignasali. - Guðmundur Th. Jónsson, lögg. fasteignasali.
SEINAKUR 1 - GARÐABÆ - OPIÐ HÚS
NÝ 3JA - 4RA HERB. ÚTSÝNISÍBÚÐ
Glæsileg 3ja - 4ra herb. íbúð á 2.
hæð (efstu) ásamt stæði í bíla-
geymslu í nýju 8 íbúða lyftuhúsi á
Arnarneshæðinni. Birt stærð íbúðar
140,9 fm þ.e. íbúð 129,5 fm auk
11,4 fm geymslu. Sérinngangur af
svölum. Innréttingar úr hlyn, parket og marmaraflísar á gólfum.Svalir í há
suður, útsýni til sjávar.
Laus til afh. strax. Verð 53,5 millj.
Íbúðin verður til sýnis í dag, fimmtudag frá kl. 19.30.-20.30.
Sölumaður verður á staðnum.Verið velkomin.
LANGALÍNA - SJÁLANDI GARÐABÆ
GLÆSILEG 3JA - 4RA HERB. ÍBÚÐ
TIL SÖLU EÐA LEIGU
Björt, stílhrein og skemmtilega innréttuð 106 fm íbúð á jarðhæð ásamt
stæði í bílageymslu. Björt stofa/borðstofa, eldhús með glæsilegum inn-
réttingum frá HTH og vönduðum tækjum og flísalagt baðherbergi með
hornbaðkari. Niðurlímt eikarparket og flísar á gólfum. Stór verönd til suð-
vesturs út af stofu. Stutt í skóla.
Íbúðin er til sölu eða leigu og er til afhendingar strax.
Nánari uppl. á skrifstofu.